INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 12 października 2011 r. (data wpływu 17 października 2011 r.), uzupełnionym pismem z dnia 29 grudnia 2011 r. (data wpływu 2 stycznia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego – jest:

• prawidłowe – w części dotyczącej sytuacji, gdy nabywane usługi będą wykorzystywane do czynności zwolnionych,
• nieprawidłowe – w części dotyczącej sytuacji, gdy nabywane usługi będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 17 października 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego. Wniosek uzupełniono pismem z dnia 29 grudnia 2011 r. (data wpływu 2 stycznia 2011 r.) o informacje doprecyzowujące opisane zdarzenie przyszłe.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka prowadzi działalność gospodarczą w zakresie agencji ubezpieczeniowej. W ramach umów z zakładami ubezpieczeń Spółka świadczy na rzecz firm leasingowych usługi związane z ubezpieczeniami, których nadrzędnym celem jest objęcie ochroną ubezpieczeniową klientów firm leasingowych oraz przedmiotów leasingu oferowanych przez te firmy.

Spółka zawiera z pracownikami firm leasingowych oraz tzw. przedstawicielami handlowymi (osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą) umowy zlecenia, w ramach których zleceniobiorcy zobowiązują się na zlecenie Spółki wykonywać stale czynności polegające na wsparciu w pozyskiwaniu i utrzymywaniu klientów zleceniodawcy zawierających umowy ubezpieczenia, poprzez:

• informowanie klientów o możliwości zakupu polisy,
• zebranie dokumentów niezbędnych do wystawienia polisy,
• oraz w niektórych przypadkach doręczanie klientom potwierdzenia ubezpieczenia OC.
  
  

Wynagrodzenie zleceniobiorców ustalane jest w sposób prowizyjny, w zależności od wysokości składki ubezpieczeniowej uzyskanej przy pośrednictwie zleceniobiorcy.

Składka ubezpieczeniowa dotycząca umów ubezpieczenia zawartych przy udziale zleceniobiorców płatna jest przez firmy leasingowe lub ich klientów (w zależności od ustaleń umownych między tymi stronami) na rachunek bankowy Spółki, przy czym ubezpieczonym, uprawnionym do otrzymania odszkodowania z zawartej umowy ubezpieczenia jest firma leasingowa, będąca właścicielem przedmiotu leasingu.

Z pisma z dnia 29 grudnia 2011 r., stanowiącego uzupełnienie do wniosku wynika, iż wskazane we wniosku o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego usługi nabywane przez Spółkę są obecnie wykorzystywane do czynności zwolnionych z opodatkowania. Spółka podkreśliła jednak, że nie można wykluczyć sytuacji, iż usługi te w przyszłości będą również związane z realizowanymi przez nią czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W związku z tym Spółka zwraca się w prośbą o udzielenie odpowiedzi na przedstawione we wniosku pytanie dotyczące zdarzenia przyszłego zarówno w odniesieniu do przypadku, gdy nabywane usługi będą związane z czynnościami zwolnionymi, jak i opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w sytuacji, gdy faktury dokumentujące świadczenie przez zleceniobiorców przedmiotowych usług na rzecz Spółki będą zawierały podatek VAT (zleceniobiorcy nie zastosują zwolnienia od podatku VAT) Spółka będzie miała prawo do odliczenia podatku VAT wykazanego na tak wystawionych fakturach...

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm., dalej: ustawa o VAT), nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Biorąc pod uwagę przywołane brzmienie przepisu należy stwierdzić, że w sytuacji, gdy usługi świadczone przez zleceniobiorców powinny podlegać zwolnieniu od VAT, a mimo to zleceniobiorcy będą dokumentować je fakturami zawierającymi podatek VAT (np. według stawki podstawowej, która na dzień złożenia niniejszego zapytania wynosi 23%), Spółce nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku wykazanego na takich fakturach.

W związku z tym w pierwszej kolejności należy zbadać, w jaki sposób powinny być opodatkowane usługi świadczone na rzecz Spółki przez zleceniobiorców. W ocenie Spółki, usługi te podlegają zwolnieniu od podatku VAT w oparciu o art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT. Zgodnie z brzmieniem tego przepisu, zwalnia się od podatku usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji.

Zdaniem Wnioskodawcy, świadczenia realizowane przez zleceniobiorców mają charakter usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych. Czynności podejmowane przez zleceniobiorców w związku z umową zawartą ze Spółką, które obejmują:

• informowanie klientów o możliwości zakupu polisy,
• zebranie dokumentów niezbędnych do wystawienia polisy,
• oraz w niektórych przypadkach doręczanie klientom potwierdzenia ubezpieczenia OC,

realizowane są w bezpośrednim związku z usługami pośrednictwa ubezpieczeniowego świadczonymi przez Spółkę na rzecz towarzystw ubezpieczeniowych. Mają one na celu objęcie ochroną ubezpieczeniową klientów firm leasingowych oraz należących do tych firm przedmiotów leasingu.

Spółka podkreśla, że czynności wykonywane przez zleceniobiorców nie obejmują innych, poza wskazanymi powyżej, w szczególności nie obejmują doradztwa ubezpieczeniowego. Zleceniobiorcy informują jedynie klientów firm leasingowych, iż równolegle do usługi leasingu mogą nabyć usługę ubezpieczeniową. Po podjęciu przez klienta decyzji o zakupie polisy zleceniobiorcy gromadzą dokumenty niezbędne do jej wystawienia oraz w niektórych przypadkach przekazują klientom dokumenty dotyczące ubezpieczenia.

W opinii Spółki, nie ulega wątpliwości, iż usługi świadczone przez nią na rzecz towarzystw ubezpieczeniowych podlegają zwolnieniu od VAT na mocy przywołanego powyżej art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT. Ogólna zasada neutralności wynikająca z Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE L 347/1 ze zm.), nakazuje identyczne traktowanie usług o tym samym charakterze. Oznacza to, że jeśli czynności wykonywane przez podwykonawcę są tożsame z usługami agenta (brokera) ubezpieczeniowego, powinny korzystać ze zwolnienia od VAT. W przedmiotowym stanie sprawy usługi świadczone przez zleceniobiorców są tożsame z usługami świadczonymi przez Spółkę na rzecz zakładów ubezpieczeniowych. W związku z tym, w ocenie Spółki, nie ulega wątpliwości, że usługi te powinny podlegać zwolnieniu od podatku VAT.

Spółka wskazuje również, że jej ocena odnośnie do klasyfikacji omawianych usług została formalnie potwierdzona przez Ośrodek Interpretacji Standardów Klasyfikacyjnych Urzędu Statystycznego w piśmie z dnia 21 października 2010 r. W klasyfikacji tej GUS uznał, że opisane usługi mieszczą się w następujących grupowaniach:

• PKWiU 67.20.10-00.00 „Usługi pośrednictwa między firmami ubezpieczeniowymi (bez obowiązkowych ubezpieczeń społecznych) a ich klientami” (PKWiU z 1997 r.),
• PKWiU 67.20.00-00.00 „Usługi maklerów i agencji ubezpieczeniowych” (PKWiU z 2004 r.)
• PKWiU 66.22.10.0 „Usługi agentów i brokerów ubezpieczeniowych” (PKWiU z 2008 r.).
  
  

W świetle powyższego, zdaniem Spółki, na mocy art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT świadczenie przez zleceniobiorców usług opisanych w niniejszym wniosku jest czynnością podlegającą zwolnieniu od podatku VAT. Tym samym, w przypadku gdy Spółka otrzyma od zleceniobiorcy fakturę dokumentującą te usługi z wykazaną na niej kwotą podatku VAT, podatek ten nie będzie podlegał odliczeniu przez Spółkę.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za:

• prawidłowe – w części dotyczącej sytuacji, gdy nabywane usługi będą wykorzystywane do czynności zwolnionych,
• nieprawidłowe – w części dotyczącej sytuacji, gdy nabywane usługi będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych.
  
  

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą. W myśl tego przepisu, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Kwotę podatku naliczonego – na podstawie art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy – stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Z powyższego wynika, iż prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Podkreślić należy, iż ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W oparciu o art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Z informacji zawartych we wniosku wynika, iż Spółka prowadzi działalność gospodarczą w zakresie agencji ubezpieczeniowej. W ramach umów z zakładami ubezpieczeń Spółka świadczy na rzecz firm leasingowych usługi związane z ubezpieczeniami, których nadrzędnym celem jest objęcie ochroną ubezpieczeniową klientów firm leasingowych oraz przedmiotów leasingu oferowanych przez te firmy. Spółka zawiera z pracownikami firm leasingowych oraz tzw. przedstawicielami handlowymi (osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą) umowy zlecenia, w ramach których zleceniobiorcy zobowiązują się na zlecenie Spółki wykonywać stale czynności polegające na wsparciu w pozyskiwaniu i utrzymywaniu klientów zleceniodawcy zawierających umowy ubezpieczenia, poprzez:

• informowanie klientów o możliwości zakupu polisy,
• zebranie dokumentów niezbędnych do wystawienia polisy,
• oraz w niektórych przypadkach doręczanie klientom potwierdzenia ubezpieczenia OC.
  
  

Wynagrodzenie zleceniobiorców ustalane jest w sposób prowizyjny, w zależności od wysokości składki ubezpieczeniowej uzyskanej przy pośrednictwie zleceniobiorcy. Składka ubezpieczeniowa dotycząca umów ubezpieczenia zawartych przy udziale zleceniobiorców płatna jest przez firmy leasingowe lub ich klientów (w zależności od ustaleń umownych między tymi stronami) na rachunek bankowy Spółki, przy czym ubezpieczonym, uprawnionym do otrzymania odszkodowania z zawartej umowy ubezpieczenia jest firma leasingowa, będąca właścicielem przedmiotu leasingu. Ponadto, usługi nabywane przez Spółkę są obecnie wykorzystywane do czynności zwolnionych z opodatkowania. Spółka podkreśliła jednak, że nie można wykluczyć sytuacji, iż usługi te w przyszłości będą również związane z realizowanymi przez nią czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Wątpliwości Zainteresowanego dotyczą prawa do odliczenia podatku VAT w sytuacji, gdy faktury dokumentujące świadczenie przez zleceniobiorców przedmiotowych usług na rzecz Spółki będą zawierały podatek VAT.

Należy zauważyć, iż w celu stwierdzenia czy podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego z otrzymanej faktury niezbędne jest nie tylko ustalenie do wykonywania jakich czynności będą wykorzystywane towary i usługi udokumentowane tą fakturą, ale również stwierdzenie, czy nie występują przesłanki negatywne wskazane w art. 88 ust. 3a ustawy.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Natomiast przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się, w świetle art. 8 ust. 1 ustawy, każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Na podstawie obowiązującego od dnia 1 stycznia 2011 r. art. 5a ustawy, towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne.

Na mocy art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jak stanowi art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i ust 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Podkreślić należy, iż zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone między innymi w art. 43 ustawy.

Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy, zwalnia się od podatku usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji.

Z przepisu art. 43 ust. 13 ustawy wynika, iż zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Przepisu ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41 (art. 43 ust. 14 ustawy).

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, należy interpretować ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika.

Zatem, w pierwszej kolejności należy określić jakie czynności miał na myśli prawodawca formułując w art. 43 ust. 1 pkt 37 zwolnienie dla świadczonych usług ubezpieczeniowych, usług reasekuracyjnych i usług pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych.

W myśl art. 135 ust. 1 lit. a Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 str. 1 ze zm.), państwa członkowskie zwalniają transakcje ubezpieczeniowe i reasekuracyjne, wraz z usługami pokrewnymi świadczonymi przez brokerów ubezpieczeniowych i agentów ubezpieczeniowych.

Należy odnotować na samym początku, że terminy używane do określenia zwolnień od podatku przewidziane w artykule 13 Dyrektywy muszą być również wiernie interpretowane, jako że stanowią wyjątki od ogólnej zasady, która mówi, że podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika (patrz w szczególności sprawa 348/87 Stichting Uitvoering Financiele Acties (1989) ECR 1737, paragraf 13 i sprawa C-287/00 Commission v Germany (2002) ECR I-5811, paragraf 43).

Jest ustalonym prawem precedensowym, że zwolnienia te stanowią niezależne pojęcia prawa wspólnotowego, którego celem jest uniknięcie rozbieżności w stosowaniu systemu podatku VAT w poszczególnych Państwach Członkowskich.

W związku z powyższym, tut. Organ wydając interpretację w stanie prawnym od dnia 1 stycznia 2011 r. określa ich zakres z wykorzystaniem treści zapisów prawa unijnego i krajowego oraz orzecznictwa sądów.

Dyrektywa nie podaje definicji transakcji ubezpieczeniowych ani usług pokrewnych świadczonych przez maklerów i pośredników ubezpieczeniowych.

Natomiast „czynność ubezpieczeniowa”, w ogólnie przyjętym rozumieniu, charakteryzuje się tym, że ubezpieczyciel, w zamian za wcześniejsze opłacenie składki ubezpieczeniowej, zobowiązuje się w przypadku wystąpienia ryzyka objętego umową ubezpieczenia do spełnienia na rzecz ubezpieczonego świadczenia określonego w momencie zawarcia umowy.

Czynność ubezpieczeniowa, w każdym przypadku związana jest z istnieniem stosunku umownego między usługodawcą, który domaga się zwolnienia (od podatku) a osobą, której ryzyko jest objęte ubezpieczeniem, czyli ubezpieczonym.

Jeśli chodzi o transakcje ubezpieczeniowe Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-8/01 orzekł jednak, że istotą transakcji ubezpieczeniowej jest w ogólnym rozumieniu, iż ubezpieczyciel zobowiązuje się, w przypadku, gdy zaistnieje ryzyko objęte ubezpieczeniem, świadczyć ubezpieczonemu usługę uzgodnioną podczas zawierania umowy w zamian za uprzednią wpłatę składki (sprawy: Card Protection Plan C-349/96, paragraf 17 i Skandia C-240/99, paragraf 37).

Trybunał wprawdzie orzekł, że wyrażenie „transakcje ubezpieczeniowe” nie obejmuje wyłącznie transakcji dokonywanych przez samych ubezpieczycieli, ale zasadniczo jest na tyle obszerne, że obejmuje zapewnienie ochrony ubezpieczeniowej przez podatnika, który sam nie jest ubezpieczycielem, ale w kontekście polisy blokowej dostarcza swoim klientom taką ochronę, korzystając z wpływów od ubezpieczyciela, który przyjmuje na siebie ryzyko objęte w ubezpieczeniu (sprawy: Card Protection Plan, paragraf 22 i Skandia, paragraf 38).

Jednak w akapicie 41 sprawy Skandia TSUE podtrzymał stanowisko, że zgodnie z definicją transakcji ubezpieczeniowych zawartą w akapicie 39 niniejszego wyroku okazuje się, iż tożsamość osoby, której świadczy się usługę, jest istotna w rozumieniu definicji rodzaju usług objętych artykułem 13B(a) Szóstej Dyrektywy i że transakcja ubezpieczeniowa nieodzownie pociąga za sobą istnienie umowy między dostawcą usługi ubezpieczeniowej i osobą, która jest ubezpieczona na wypadek ryzyka, czyli ubezpieczonym.

Biorąc pod uwagę powyższe oraz przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić, iż czynności wykonywane przez zleceniobiorcę na rzecz Wnioskodawcy (agenta ubezpieczeniowego) będące przedmiotem zapytania, nie będą stanowiły usług ubezpieczeniowych lub reasekuracyjnych, korzystających ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy.

Natomiast zasadniczym kryterium, pozwalającym na ustalenie, czy dana osoba jest pośrednikiem ubezpieczeniowym, czy też nie, jest charakter wykonywanych przez nią czynności wewnętrznych. W sprawie C-124/07 pomiędzy J.C.M. Beheer B.V. a Staatssecretaris van Financien TSUE zwrócił uwagę, że przepisy wspólnotowe nie zawierają żadnych wskazówek odnoszących się do stosunku pomiędzy brokerem lub pośrednikiem ubezpieczeniowym a stronami umowy ubezpieczeniowej, do której się przyczynił. Stwierdzenie posiadania statusu brokera lub pośrednika ubezpieczeniowego zależy zatem od cech badanej działalności.

Z kolei, w sprawie C-453/05 TSUE stwierdził, że „pośrednictwo stanowi działalność polegającą na pośredniczeniu, która może obejmować między innymi wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, przy czym celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy. Zatem pojęcie pośrednictwa nie wymaga koniecznie, aby pośrednik działający jako subagent agenta głównego kontaktował się bezpośrednio z dwiema stronami umowy, aby negocjować wszystkie klauzule, jednakże pod warunkiem że jego działalność nie ogranicza się do zobowiązania do wykonania części czynności faktycznych związanych z umową”.

Z treści art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy wynika, iż prawodawca zwolnił od podatku również usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych.

Jak wskazał Wnioskodawca, Spółka zawiera z pracownikami firm leasingowych oraz tzw. przedstawicielami handlowymi (osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą) umowy zlecenia, w ramach których zleceniobiorcy zobowiązują się na zlecenie Spółki wykonywać stale czynności polegające na wsparciu w pozyskiwaniu i utrzymywaniu klientów zleceniodawcy zawierających umowy ubezpieczenia, poprzez:

• informowanie klientów o możliwości zakupu polisy,
• zebranie dokumentów niezbędnych do wystawienia polisy,
• oraz w niektórych przypadkach doręczanie klientom potwierdzenia ubezpieczenia OC.
  
  

Wobec powyższego należy stwierdzić, iż świadczenia na rzecz Spółki (agenta ubezpieczeniowego) będą stanowić po prostu wykonanie niektórych czynności tej firmy zleconych innej osobie. Zatem usługi świadczone przez zleceniobiorców będą w rezultacie rozumiane jako forma współpracy polegająca na wspieraniu agenta ubezpieczeniowego za wynagrodzeniem w wykonywaniu należącej do niego działalności, bez wchodzenia w stosunki umowne z ubezpieczonymi.

W związku z tym, przedmiotowe czynności wykonywane na rzecz agenta ubezpieczeniowego nie będą stanowić również usług pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, korzystających ze zwolnienia od podatku, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy.

Czynności wykonywanych przez zleceniobiorcę w ramach umowy zawartej ze Spółką nie będzie można także uznać za usługę stanowiącą element usługi ubezpieczeniowej lub reasekuracyjnej bądź też usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego, która sama stanowi odrębną całość i jest właściwa oraz niezbędna do świadczenia tych usług. Bowiem, charakter tych czynności wskazuje, iż będą one co prawda związane z działalnością gospodarczą agenta, jednakże nie będzie można ich uznać za usługę stanowiącą element usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego, niezbędną do jej świadczenia. Zatem czynności te nie będą korzystać ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 13 ustawy.

W tym miejscu przytoczyć należy wyrok TSUE z dnia 13 grudnia 2000 r. w sprawie C-235/00 Commissioners of Customs Excise przeciw CSC Financial Services Ltd, w którym wskazano, iż sam fakt, iż jakiś element składowy jest niezbędny do dokonania transakcji zwolnionej z podatku, nie gwarantuje, iż usługa, która ten element składowy zawiera, jest sama w sobie zwolniona z opodatkowania.

Ponadto wskazać należy, iż problem tzw. usług „back office” był przedmiotem wyroku Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich z dnia 3 marca 2005 r. w sprawie Staatssecretaris van Financiën przeciwko Arthur Andersen Co. Accountants c.s. (C-472/03). W wyroku tym TSUE stwierdził, iż artykuł 13 część B lit. a) Szóstej Dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych – wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku należy interpretować w ten sposób, że czynności „back office”, polegające na wykonywaniu za wynagrodzeniem usług na rzecz zakładu ubezpieczeniowego, nie stanowią usług pokrewnych czynnościom ubezpieczeniowym dokonywanym przez brokera bądź pośrednika ubezpieczeniowego w rozumieniu tego przepisu. Usługi świadczone przez ACMC na rzecz UL (zakładu ubezpieczeniowego przyp. tut. Organu) muszą być w rezultacie rozumiane jako forma współpracy polegająca na wspieraniu UL za wynagrodzeniem w wykonywaniu należącej do niej działalności, bez wchodzenia w stosunki umowne z ubezpieczonymi.

W świetle powyższego, przedmiotowe czynności wykonywane przez zleceniobiorcę na podstawie zawartej umowy ze Spółką (agentem ubezpieczeniowym), nie będą mogły korzystać ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, określonego w art. 43 ust. 1 pkt 37 i ust. 13 ustawy. Tym samym, przedmiotowe usługi świadczone przez zleceniobiorcę na rzecz Wnioskodawcy (agenta ubezpieczeniowego) będą podlegać opodatkowaniu VAT według obowiązującej od dnia 1 stycznia 2011 r. stawki 23%.

Zgodnie z powołanymi wyżej przepisami, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Jak wynika z opisu sprawy, usługi nabywane przez Wnioskodawcę są obecnie wykorzystywane do czynności zwolnionych od podatku. Ponadto Spółka wskazała, iż nie można wykluczyć sytuacji, że przedmiotowe usługi w przyszłości będą również związane z realizowanymi przez nią czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług.

Zatem, w omawianej sprawie warunek, o którym mowa w art. 86 ust. 1 ustawy zostanie spełniony dopiero w momencie, gdy nabywane przez Spółkę usługi będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych.

Mając na uwadze powyższe, w sytuacji, gdy nabywane przez Spółkę usługi będą wykorzystywane do wykonywania czynności zwolnionych od podatku VAT, Wnioskodawca nie będzie miał prawa do odliczenia podatku VAT wykazanego na fakturach dokumentujących świadczenie przez zleceniobiorców przedmiotowych usług. Natomiast jeśli w przyszłości opisane usługi będą również związane z realizowanymi przez Spółkę czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, Zainteresowany będzie miał prawo do odliczenia podatku naliczonego, w myśl art. 86 ust. 1 ustawy, tj. w zakresie, w jakim usługi te będą związane z wykonywanymi przez niego czynnościami opodatkowanymi.

Tut. Organ informuje, iż w świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy dotyczące prawa do odliczenia podatku naliczonego uznano w części za prawidłowe, jednakże w oparciu o inne uzasadnienie niż wskazane przez Zainteresowanego.

Dodatkowo informuje się, że w niniejszej interpretacji załatwiono wniosek w części dotyczącej prawa do odliczenia podatku naliczonego w zdarzeniu przyszłym. Natomiast kwestia dotycząca prawa do odliczenia podatku naliczonego w stanie faktycznym została rozstrzygnięta w interpretacji indywidualnej z dnia 23 stycznia 2012 r. nr ILPP1/443-1342/11-4/NS.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.