Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPB2/4515-1-15/15-2/MK
z 26 maja 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 25 lutego 2015 r. (data wpływu 26 lutego 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie obowiązku podatkowego – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 26 lutego 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie obowiązku podatkowego, a także w przedmiotach podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatku od towarów i usług.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej. W spółce jest dwóch wspólników (Wnioskodawca i drugi wspólnik). Każdy ze wspólników posiada udział w zyskach w wysokości 50%. Elementem majątku wspólnego wykorzystywanego w działalności gospodarczej spółki cywilnej jest lokal użytkowy. Nieruchomość została wybudowana w ramach prowadzonej działalności gospodarczej i wprowadzona do ewidencji środków trwałych 17 stycznia 2003 r. Do końca 2012 roku nieruchomość była wykorzystywana jako sklep meblowy, a od stycznia 2013 roku do dnia dzisiejszego jest wynajmowana, czyli ponad 2 lata. Wspólnicy planują czynność nieodpłatnego przekazania przez spółkę osobową nieruchomości wspólnikom z majątku wspólnego wspólników objętego umową spółki cywilnej do ich majątków odrębnych. Przy czym wspólnicy nabędą udział ułamkowy w nieruchomości odpowiadający udziałowi w zyskach spółki cywilnej, tj. 50% każdy z nich. Ze względu na fakt, że przedmiotem darowizny są nieruchomości, umowa przekazania zostanie zawarta w formie aktu notarialnego. W wyniku nieodpłatnego przekazania nieruchomości przestanie ona być przedmiotem współwłasności łącznej, a stanie się przedmiotem współwłasności w częściach ułamkowych, odpowiadających udziałowi w zyskach spółki cywilnej, tj. po 50%.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy dokonanie bezpłatnego przekazania, w wyniku którego nieruchomość zostanie przekazana z majątku wspólnego wspólników objętego umową spółki cywilnej do ich majątku odrębnego, przy czym Wnioskodawca nabędzie udział ułamkowy w nieruchomości odpowiadający jego udziałowi w zyskach spółki cywilnej, nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn?

Zdaniem Wnioskodawcy, wycofanie nieruchomości z majątku spółki jawnej i przekazanie jej na potrzeby własne wspólników na podstawie jednomyślnej uchwały oraz umowy nieodpłatnego przekazania w efekcie czego wspólnicy staną się właścicielami 1/2 nieruchomości nie będzie opodatkowane podatkiem od spadków i darowizn.

1. Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy od spadków i darowizn opodatkowaniu podlega nabycie przez osoby fizyczne rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. tytułem:
2. dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego,
3. darowizny, polecenia darczyńcy,
4. zasiedzenia,
5. nieodpłatnego zniesienia współwłasności,
6. zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu,
7. nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.
   
   

Przedstawiony powyżej katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn ma charakter zamknięty. Oznacza to, że opodatkowaniu ww. podatkiem podlega tylko wyłącznie nabycie rzeczy lub praw majątkowych, które w sposób wyraźny zostało wskazane w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od spadków darowizn. Z powołanego przepisu wynika, że podatkiem tym będzie obłożone m.in. dokonanie darowizny. Przepisy powyższej ustawy nie definiują pojęcia darowizna, w związku z tym należy odwołać się do przepisów Kodeksu cywilnego. Zgodnie z brzmieniem art. 888 § 1 ustawy Kodeks cywilny przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku. Darowizna ma na celu przysporzenie majątkowe bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Do zawarcia umowy darowizny konieczne i niezbędne jest zgodne oświadczenie woli złożone przez obie strony umowy. W mnie że stanu faktycznego nie wynika by miała być zawarta umowa darowizny w rozumieniu Kodeksu cywilnego. Zgodnie z art. 353 kodeksu cywilnego. strony zawierające umowę mogą ułożyć w sposób dowolny łączący je stosunek prawny. pod warunkiem jednak, by jego treść lub ceł nie sprzeciwiały się m.in. ustawie, czy też zasadom współżycia społecznego. W niniejszej sprawie wola wspólników spółki, jako jedynych wspólników, a także jako osób prywatnych nie jest zawarcie umowy darowizny. Planowane jest podjęcie uchwały dotyczącej zawarcia umowy nieodpłatnego przekazania na potrzeby własne wspólników, przy zachowaniu proporcji w udziale w nieruchomości odpowiednich do udziałów w zyskach i stratach w spółce, co nie będzie wyczerpywało znamion umowy darowizny. Ponadto podkreślenia wymaga fakt, że ww. umowa zostanie zawarta i sporządzona w formie aktu notarialnego w następstwie uchwały o przekazaniu nieruchomości na potrzeby własne. Wnioskodawca uważa, że wskazana czynność nie będzie podlegała ustawie o podatku od spadków i darowizn, gdyż nie przyjmuje ona formy żadnego z tytułów wskazanych w art. 1 ust. 1 ustawy od spadków i darowizn. Zatem nieodpłatne przekazanie przez spółkę nieruchomości na cele osobiste wspólników, w wyniku czego Wnioskodawca stanie się właścicielem połowy nieruchomości, nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. W konsekwencji, Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do uiszczenia podatku z tego tytułu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 86 ze zm.), podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1. dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;
2. darowizny, polecenia darczyńcy;
3. zasiedzenia;
4. nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
5. zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
6. nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.
   
   

Ponadto, zgodnie z art. 1 ust. 2 ww. ustawy, podatkowi od spadków i darowizn podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci.

Należy mieć na uwadze, że katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn określony w art. 1 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn jest katalogiem zamkniętym. Wobec tego wymienione w nim tytuły nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych stanowią jedyne przypadki podlegające opodatkowaniu tym podatkiem.

Art. 5 ww. ustawy stanowi, iż obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

Zgodnie z art. 860 § 1 i § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 121 ze zm.), przez umowę spółki wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów. Umowa spółki powinna być stwierdzona pismem. Stosownie do art. 861 § 1 wkład wspólnika może polegać na wniesieniu do spółki własności lub innych praw albo na świadczeniu usług. Stosownie do § 2 domniemywa się, że wkłady wspólników mają jednakową wartość.

Jeżeli wspólnik zobowiązał się wnieść do spółki własność rzeczy, do wykonania tego zobowiązania, jak również do odpowiedzialności z tytułu rękojmi oraz do niebezpieczeństwa utraty lub uszkodzenia rzeczy stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży. Jeżeli rzeczy mają być wniesione tylko do używania, stosuje się odpowiednio w powyższym zakresie przepisy o najmie – art. 862 Kodeksu cywilnego.

W myśl art. 863 § 1-3 Kodeksu, wspólnik nie może rozporządzać udziałem we wspólnym majątku wspólników ani udziałem w poszczególnych składnikach tego majątku. W czasie trwania spółki wspólnik nie może domagać się podziału wspólnego majątku wspólników. W czasie trwania spółki wierzyciel wspólnika nie może żądać zaspokojenia z jego udziału we wspólnym majątku wspólników ani z udziału w poszczególnych składnikach tego majątku. Stosownie do treści art. 864 Kodeksu cywilnego za zobowiązania spółki wspólnicy odpowiedzialni są solidarnie.

W judykaturze i piśmiennictwie za utrwalony należy uznać pogląd, że spółka prawa cywilna nie jest podmiotem prawnym odrębnym od wspólników, lecz jest dwustronnym (wielostronnym) stosunkiem zobowiązaniowym łączącym wspólników (zob. uzasadnienia uchwały składów siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 31 marca 1993 r., III CZP 176/92, OSNC 1993, nr 10, poz. 171 oraz z dnia 26 stycznia 1996 r., III CZP 11/95, OSNC 1996, nr 5, poz. 63, a także wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 października 2003 r., I CK 201/02). Wspólnicy zawierając umowę spółki cywilnej zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów (art. 860 § 1 KC). W wyniku powstania spółki cywilnej dochodzi do wyodrębnienia masy majątkowej stanowiącej majątek wspólny wspólników. Pod względem prawnym - jak to wyjaśnił Sąd Najwyższy w motywach pierwszej z powołanych uchwał - "majątek spółki cywilnej" stanowi współwłasność łączną wspólników. Opiera się ona na szczególnym stosunku osobistym, jaki kształtuje umowę spółki cywilnej. Majątek ten, będący odrębną całością bywa określany jako "majątek spółki". Obejmuje wkłady majątkowe wspólników oraz uzyskane dochody, stanowiące majątek wspólny wspólników, przy czym każdy z nich jest współwłaścicielem tego majątku do niepodzielnej ręki. W odniesieniu do całego majątku istnieje pomiędzy wspólnikami wspólność łączna, która utrzymuje wyodrębnienie majątku i jego niepodzielność. W innym orzeczeniu (por. uzasadnienie uchwały z dnia 27 maja 1993 r., III CZP 61/93, (OSNC 1994 nr 1, poz. 7) Sąd Najwyższy podkreślił, że wspólny majątek wspólników jest majątkiem odrębnym od nie wchodzących w jego skład majątków poszczególnych wspólników. W skład tego majątku wchodzą własność i inne prawa majątkowe wniesione do spółki lub też uzyskane dla spółki w czasie jej trwania, łącznie ze środkami pieniężnymi i wierzytelnościami. Każdy wspólnik ma we wspólnym majątku swój udział, ale nie stanowi on żadnej określonej części wspólnego majątku i wspólnik nie może tym udziałem dysponować (art. 863 KC). Ta zasada wspólności łącznej utrzymuje wyodrębnienie majątku wspólnego i jego niepodzielność, co sprzyja osiągnięciu wspólnego celu ustalonego w umowie spółki.

W świetle przytoczonych wypowiedzi nie ulega wątpliwości, że w przypadku zawiązania spółki prawa cywilnego funkcjonują równolegle obok siebie odrębne masy majątkowe należące do poszczególnych wspólników oraz spółki (wspólność łączna wspólników), przy czym ustawa nie wyklucza przesunięć majątkowych pomiędzy tymi masami. Zakazu takich przesunięć nie można też wyprowadzić z istoty spółki cywilnej, czy też szerzej z istoty stosunku zobowiązaniowego ─ wyrok Sądu Najwyższego z 20 czerwca 2007 r. sygn. V CSK 132/07.

Powyższe prowadzi zatem do wniosku, że rozporządzanie składnikiem majątkowym wchodzącym w skład masy majątkowej spółki cywilnej jest dopuszczalne, przy czym dokonywać go mogą – tak jak w niniejszej sprawie – wspólnicy, a nie spółka.

Reasumując, jak wskazano powyżej opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn podlegają wyłącznie czynności, które zostały enumeratywnie wymienione w art. 1 tej ustawy, tj. czynności prawne, których skutkiem jest nieodpłatne nabycie rzeczy lub praw majątkowych przez osoby fizyczne. Powyższe oznacza więc, że w analizowanej sprawie, w związku z nieodpłatnym otrzymaniem przez Wnioskodawcę udziału w nieruchomości, który odpowiada jego udziałowi w zyskach spółki cywilnej nie powstanie obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Jednocześnie tut. organ informuje, że wniosek w części dotyczącej podatku od towarów i usług oraz podatku dochodowego od osób fizycznych został załatwiony odrębnymi pismami.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.