2015.11.05 - Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi
IPTPB1/415-164/12-6/15-S/MD
z 5 listopada 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) w związku z § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów, w związku z prawomocnym wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 4 grudnia 2012 r., sygn. akt I SA/Łd 1134/12 (data wpływu 14 sierpnia 2015 r.) stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 27 lutego 2012 r. (data wpływu 2 marca 2012 r.), uzupełnionym pismem z dnia 30 maja 2012 r. (data wpływu 4 czerwca 2012 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika w związku z wypłatą wynagrodzenia za odpłatne ustanowienie służebności przesyłu:

w zakresie pytań oznaczonych numerami: 3 i 5 - jest nieprawidłowe,

w zakresie pytań oznaczonych numerami: 1, 2, 4 i 6 - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 2 marca 2012 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, o których mowa w art. 14b § 1, 2 i 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. Nr 613, z późn. zm.) w związku z czym, pismem z dnia 21 maja 2012 r., Nr IPTPB1/415-164/12-2/MD, na podstawie art. 169 § 1 w zw. z art. 14h wymienionej ustawy, wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie skutecznie doręczono w dniu 24 maja 2012 r., natomiast w dniu 4 czerwca 2012 r. (data nadania w polskiej placówce operatora publicznego 31 maja 2012 r.), Wnioskodawca uzupełnił ww. wniosek.

W przedmiotowym wniosku zostały przedstawione następujące zdarzenia przyszłe:

Wnioskodawca, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, realizuje zadanie polegające m.in. na pozyskaniu terenów, zaprojektowaniu i wybudowaniu napowietrznej linii elektroenergetycznej. Działając w imieniu inwestora zadania, na podstawie udzielonego pełnomocnictwa, zawiera z właścicielami nieruchomości umowy o ustanowienie na tych nieruchomościach odpłatnej służebności przesyłu, obejmującej swoim zakresem posadowienie i utrzymanie na nieruchomości obciążonej lub nad tą nieruchomością urządzeń przesyłowych napowietrznej linii elektroenergetycznej 400kV i prowadzenie eksploatacji tej linii w zakresie określonym treścią służebności (na podstawie art. 305¹ Kodeksu cywilnego). Powyższa służebność została ustanowiona w celu uregulowania stanu prawnego istniejącej napowietrznej linii elektroenergetycznej posadowionej na nieruchomości przed formalnym ustanowieniem służebności przesyłu. Służebność przesyłu obejmuje swoim zakresem także przebudowę, remonty i rozbudowę istniejącej linii elektroenergetycznej oraz wykonywanie na tym obiekcie innych robót budowlanych i eksploatacyjnych. Odszkodowania są wypłacane bezpośrednio przez Wnioskodawcę, który w związku z tym jest obowiązany do wystawienia informacji o przychodach z innych źródeł oraz o niektórych dochodach z kapitałów pieniężnych PIT-8C.

Nieruchomości, na których zostaje ustanowiona służebność przesyłu stanowią:

grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, niezajęte na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż rolnicza, przy czym łączna powierzchnia tych gruntów w posiadaniu właściciela przekracza powierzchnię 1 hektara lub 1 hektara przeliczeniowego,
grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, niezajęte na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż rolnicza, przy czym łączna powierzchnia tych gruntów w posiadaniu właściciela przekracza powierzchnię 1 hektara lub 1 hektara przeliczeniowego, które zostały oddane przez właściciela w posiadanie zależne osobie posiadającej i prowadzącej gospodarstwo rolne w rozumieniu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym,
grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, niezajęte na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż rolnicza, przy czym łączna powierzchnia tych gruntów w posiadaniu właściciela nie przekracza powierzchni 1 hektara lub 1 hektara przeliczeniowego, które zostały oddane przez właściciela w posiadanie zależne osobie posiadającej i prowadzącej gospodarstwo rolne w rozumieniu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym,
grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, niezajęte na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż rolnicza, przy czym łączna powierzchnia tych gruntów w posiadaniu właściciela nie przekracza powierzchni 1 hektara lub 1 hektara przeliczeniowego,
grunty niesklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, przy czym właściciel tych nieruchomości posiada i prowadzi gospodarstwo rolne w rozumieniu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym,
grunty niesklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, przy czym właściciel tych nieruchomości nie posiada i nie prowadzi gospodarstwa rolnego w rozumieniu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym.

W ramach zawartej umowy odpłatnego ustanowienia służebności przesyłu Wnioskodawca zobowiązuje się do zapłaty na rzecz właściciela danej nieruchomości:

uzgodnionego przez strony w umowie wynagrodzenia pieniężnego za ustanowienie służebności, ponadto:
odszkodowania za szkody w pożytkach rolnych (zasiewach, uprawach i zbiorach) wynikłe z wykonania robót związanych z budową napowietrznej linii elektroenergetycznej 400kV;
odszkodowania za szkody (zniszczenia) wynikłe bezpośrednio z wykonywania robót na nieruchomości obciążonej, związanych z budową, eksploatacją, konserwacją, remontami, naprawami i usuwaniem awarii linii elektroenergetycznej 400kV, powstałych przy wykonywaniu czynności w ramach służebności przesyłu.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy przychody uzyskane przez właściciela nieruchomości od Wnioskodawcy z tytułu wynagrodzenia za odpłatne ustanowienie służebności przesyłu dla istniejącej linii elektroenergetycznej, na nieruchomości stanowiącej grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, niezajęte na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż rolnicza, przy czym łączna powierzchnia tych gruntów w posiadaniu właściciela przekracza powierzchnię 1 hektara lub 1 hektara przeliczeniowego, podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?
Czy przychody uzyskane przez właściciela nieruchomości od Wnioskodawcy z tytułu wynagrodzenia za odpłatne ustanowienie służebności przesyłu dla istniejącej linii elektroenergetycznej na nieruchomości stanowiącej grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, niezajęte na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż rolnicza, przy czym łączna powierzchnia tych gruntów w posiadaniu właściciela przekracza powierzchnię 1 hektara lub 1 hektara przeliczeniowego, które zostały oddane przez właściciela w posiadanie zależne osobie posiadającej i prowadzącej gospodarstwo rolne w rozumieniu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym, podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?
Czy przychody uzyskane przez właściciela nieruchomości od Wnioskodawcy z tytułu wynagrodzenia za odpłatne ustanowienie służebności przesyłu dla istniejącej linii elektroenergetycznej na nieruchomości stanowiącej grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, niezajęte na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż rolnicza, przy czym łączna powierzchnia tych gruntów w posiadaniu właściciela nie przekracza powierzchni 1 hektara lub 1 hektara przeliczeniowego, które zostały oddane przez właściciela w posiadanie zależne osobie posiadającej i prowadzącej gospodarstwo rolne w rozumieniu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym, podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?
Czy przychody uzyskane przez właściciela nieruchomości od Wnioskodawcy z tytułu wynagrodzenia za odpłatne ustanowienie służebności przesyłu dla istniejącej linii elektroenergetycznej na nieruchomości stanowiącej grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, niezajęte na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż rolnicza, przy czym łączna powierzchnia tych gruntów w posiadaniu właściciela nie przekracza powierzchni 1 hektara lub 1 hektara przeliczeniowego, podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?
Czy przychody uzyskane przez właściciela nieruchomości od Wnioskodawcy z tytułu wynagrodzenia za odpłatne ustanowienie służebności przesyłu dla istniejącej linii elektroenergetycznej na nieruchomości stanowiącej grunty niesklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, przy czym właściciel tych nieruchomości posiada i prowadzi gospodarstwo rolne w rozumieniu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym, podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?
Czy przychody uzyskane przez właściciela nieruchomości od Wnioskodawcy z tytułu wynagrodzenia za odpłatne ustanowienie służebności przesyłu dla istniejącej linii elektroenergetycznej na nieruchomości stanowiącej grunty niesklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, przy czym właściciel tych nieruchomości nie posiada i nie prowadzi gospodarstwa rolnego w rozumieniu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym, podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

W uzupełnieniu wniosku w zakresie zadanych pytań oznaczonych numerami: od 1 do 6, Wnioskodawca doprecyzował, że powyższe pytania dotyczą obowiązku sporządzenia i przekazania podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu informacji, o której mowa w art. 42a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy:

W odniesieniu do pytania oznaczonego Nr 1, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 120 lit. a) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są odszkodowania wypłacone na podstawie wyroków sądowych i zawartych umów (ugód), posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, z tytułu ustanowienia służebności gruntowej.

W świetle art. 305⁴ Kodeksu cywilnego, do służebności przesyłu stosuje się odpowiednio przepisy o służebnościach gruntowych.

Zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 29 września 2011 r., sygn. akt II FSK 654/10 (publ. www.orzeczenia-nsa.info/article), „przewidziana w art. 21 ust. 1 pkt 120 lit. a) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, ze zm.), ulga podatkowa z tytułu odszkodowania wypłaconego, na podstawie wyroków sądowych i zawartych umów (ugód), posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, z tytułu ustanowienia służebności gruntowej, przysługuje także z tytułu ustanowienia służebności przesyłu jako odmiany służebności gruntowej.” Wskazana regulacja przewiduje zwolnienie przedmiotowe w przypadku ustanowienia służebności przesyłu, niezależnie od tego czy owa służebność dotyczy posadowienia nowych urządzeń przesyłowych, czy też uregulowania stanu prawnego urządzeń istniejących na nieruchomości w dniu ustanowienia służebności przesyłu.

Wobec powyższego, przychody wskazane w pytaniu Nr 1 spełniają warunki określone w art. 21 ust. 1 pkt 120 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i tym samym są zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych.

W uzupełnieniu własnego stanowiska Wnioskodawca dodał, że w związku z powyższym nie jest zobowiązany do sporządzenia i przekazania podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu informacji, o której mowa w art. 42a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W odniesieniu do pytania oznaczonego Nr 2, Wnioskodawca przedstawił takie samo stanowisko, jak w odniesieniu do pytania Nr 1. Stwierdził ponadto, że grunty oddane w posiadanie zależne osobie posiadającej i prowadzącej gospodarstwo rolne wchodzą w skład gospodarstwo rolnego. Natomiast oddanie gruntów w posiadanie zależne przez właściciela nie pozbawia go posiadania samoistnego, albowiem zgodnie z art. 337 Kodeksu cywilnego, „posiadacz samoistny nie traci posiadania przez to, że oddaje drugiemu rzecz w posiadanie zależne”. Wobec powyższego, przychody wskazane w pytaniu oznaczonym Nr 2 spełniają warunki określone w art. 21 ust. 1 pkt 120 lit. a) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych i tym samym są zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych.

W odniesieniu do pytania oznaczonego Nr 3, Wnioskodawca przedstawił takie samo stanowisko, jak w odniesieniu do pytania Nr 1. Dodał również, że grunty oddane w posiadanie zależne osobie posiadającej i prowadzącej gospodarstwo rolne, wchodzą w skład gospodarstwa rolnego. Natomiast oddanie gruntów w posiadanie zależne przez właściciela nie pozbawia go posiadania samoistnego, albowiem zgodnie z art. 337 Kodeksu cywilnego, „posiadacz samoistny nie traci posiadania przez to, że oddaje drugiemu rzecz w posiadanie zależne”. Wobec powyższego, przychody wskazane w pytaniu Nr 3 spełniają warunki określone w art. 21 ust. 1 pkt 120 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i tym samym są zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych.

W odniesieniu do pytania oznaczonego Nr 4, zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym, „za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów, o których mowa w art. 1, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej”.

Grunty wskazane w pytaniu oznaczonym Nr 4 nie stanowią gospodarstwa rolnego w rozumieniu powyższego przepisu. Wobec powyższego, przychody wskazane w zapytaniu Nr 4 nie spełniają warunków określonych w art. 21 ust. 1 pkt 120 lit. a) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych i tym samym nie są zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych.

W uzupełnieniu własnego stanowiska Wnioskodawca dodał, że w związku z powyższym jest zobowiązany do sporządzenia i przekazania podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu informacji, o której mowa w art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W odniesieniu do pytania oznaczonego Nr 5, Wnioskodawca przedstawił takie samo stanowisko, jak w odniesieniu do pytania Nr 1, z zastrzeżeniem, że zapis zawarty w art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, o treści „w wyniku prowadzenia na tych gruntach przez podmioty uprawnione na podstawie odrębnych przepisów (...) budowy urządzeń infrastruktury technicznej, o których mowa w art. 143 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami”, odnosi się wyłącznie do szkód powstałych w uprawach rolnych i drzewostanie, określonych w art. 21 ust. 1 pkt 120 lit. c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wobec powyższego, przychody wskazane w pytaniu Nr 5 spełniają warunki określone w art. 21 ust. 1 pkt 120 lit. a) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych i tym samym są zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych.

W odniesieniu do pytania oznaczonego Nr 6, przychody wskazane w pytaniu Nr 6 nie są zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 120 lit. a) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W dniu 14 czerwca 2012 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów wydał indywidualną interpretację przepisów prawa podatkowego Nr IPTPB1/415-164/12-4/MD, uznającą stanowisko przedstawione przez Wnioskodawcę za:

nieprawidłowe – w zakresie pytań oznaczonych numerami: 1, 2, 3 i 5;

prawidłowe – w zakresie pytań oznaczonych numerami: 4 i 6.

Mając na uwadze przedstawiony opis zdarzenia przyszłego oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa podatkowego, w tym przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uznano, że wynagrodzenie za ustanowienie służebności przesyłu, wypłacane przez Wnioskodawcę, nie jest objęte zwolnieniem podatkowym, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż ww. przepis pozwala na zwolnienie z opodatkowania odszkodowań wypłacanych na podstawie zawartych umów (ugód), posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego z tyt. m.in. ustanowienia służebności gruntowej. Wyjaśniono, że skoro ustawodawca stworzył odrębną instytucję służebności przesyłu, niebędącą rodzajem służebności gruntowej, to nie można z tego wnioskować, że w ustawie podatkowej pojęcia służebności przesyłu i służebności gruntowej są tożsame, a uzyskane wynagrodzenie za ustanowieni obu korzysta ze zwolnienia wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ponadto wskazano, że z przedmiotowego zwolnienia nie może korzystać świadczenie w postaci wypłaconego wynagrodzenia z tytułu stanowienia służebności przesyłu. Przepis ten jasno stanowi, że zwolnieniu podlega odszkodowanie, czyli świadczenie jakie należy się poszkodowanemu za wyrządzenie szkody od osoby, która tę szkodę wyrządziła lub ponosi za nią odpowiedzialność. Wynagrodzenie natomiast, to zapłata za wykonaną pracę lub za użytkowanie, korzystanie z cudzej własności. Pojęć tych nie można utożsamiać.

W związku z powyższym stwierdzono, że wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu wypłacane przez Wnioskodawcę, należy zakwalifikować jako przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Tym samym, stosownie do art. 42a ww. ustawy, Wnioskodawca, jest zobowiązany sporządzić informację o wysokości uzyskanych przez wskazane osoby przychodów (PIT-8C) i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać ją podatnikowi oraz właściwemu urzędowi skarbowemu.

Wyżej wymienioną interpretację indywidualną przepisów prawa podatkowego z dnia 14 czerwca 2012 r., Nr IPTPB1/415-164/12-4/MD, doręczono w dniu 18 czerwca 2012 r.

W związku z powyższym rozstrzygnięciem, Wnioskodawca, reprezentowany przez Pełnomocnika, pismem z dnia 2 lipca 2012 r., nadanym w polskiej placówce pocztowej w dniu 2 lipca 2012 r. (data wpływu 5 lipca 2012 r.), wezwał tutejszy Organ do usunięcia naruszenia prawa oraz uznania za prawidłowe stanowiska przedstawionego we wniosku z dnia 27 lutego 2012 r.

W odpowiedzi na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa zawartej w piśmie z dnia 2 sierpnia 2012 r., Nr IPTPB1/415W-33/12-2/MD (doręczonej w dniu 7 sierpnia 2012 r.), Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdził brak podstaw do zmiany przedmiotowej indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, podtrzymując argumentację zawartą w interpretacji.

Na powyższą interpretację indywidualną przepisów prawa podatkowego z dnia 14 czerwca 2012 r., Nr IPTPB1/415-164/12-4/MD, Wnioskodawca - Spółka Akcyjna reprezentowana przez Pełnomocnika, wniosła w dniu 3 września 2012 r., skargę z dnia 28 sierpnia 2012 r. (data wpływu 6 września 2012 r.) do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, w której wniosła o uchylenie przedmiotowej interpretacji.

Pismem z dnia 27 września 2012 r., Nr IPTPB1/4160-27/12-2/MD, tutejszy Organ udzielił odpowiedzi na ww. skargę wnosząc o jej oddalenie.

Wyrokiem z dnia 4 grudnia 2012 r., sygn. akt I SA/Łd 1134/12, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi uchylił zaskarżoną interpretację indywidualną z dnia 14 czerwca 2012 r., Nr IPTPB1/415-164/12-4/MD.

W uzasadnieniu wyroku, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi uznał, że skarga jest zasadna. Dodał, że jak wynika ze wskazanych przez Wnioskodawcę przepisów prawa podatkowego będących przedmiotem interpretacji, dotyczy ona dopuszczalności zastosowania uregulowanego w art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwolnienia od opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych jednorazowego wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu.

Sąd wskazał, że stosownie do cytowanego przepisu, wolne od podatku są odszkodowania wypłacone - na podstawie wyroków sądowych i zawartych umów (ugód) - posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego z tytułu:

ustanowienia służebności gruntowej;
rekultywacji gruntów;
szkód powstałych w uprawach rolnych i drzewostanie

- w wyniku prowadzenia na tych gruntach, przez podmioty uprawnione na podstawie odrębnych przepisów, inwestycji dotyczących budowy infrastruktury przesyłowej ropy naftowej i produktów rafinacji ropy naftowej oraz budowy urządzeń infrastruktury technicznej, o których mowa w art. 143 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603). Sąd dodał następnie, że nie podzielając stanowiska Wnioskodawcy w zaskarżonej interpretacji Organ stwierdził, że - po pierwsze - pojęcie odszkodowania nie jest tożsame z wynagrodzeniem (jeżeli zatem umowa między stronami dotyczy wysokości wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu, to nie ma podstaw prawnych, aby to wynagrodzenie traktować jak odszkodowanie), a po drugie - z uwagi na to, że ww. przepis milczy na temat służebności przesyłu, zarówno wynagrodzenia, jak i odszkodowania przyznane w związku z ustanowieniem służebności przesyłu nie będą korzystać z przedmiotowego zwolnienia podatkowego. Sąd nie akceptując takiej interpretacji art. 21 ust 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opartej wyłącznie na literalnej jego treści, uznał, że dla możliwości zastosowania tego przepisu do służebności przesyłu należy odwołać się także do wykładni historycznej, celowościowej oraz systemowej zewnętrznej. Istotnym dla tej oceny jest wskazanie na okoliczności w jakich przepis ten pojawił się w obowiązującym porządku prawnym, na mocy ustawy z dnia 18 listopada 2004 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 263, poz. 2619), obowiązującej od 1 stycznia 2005 r. Jego uchwalenie było następstwem podjętej w dniu 17 stycznia 2003 r. przez Sąd Najwyższy uchwały (III CZP 79/02) dopuszczającej możliwość ustanawiania służebności gruntowej w związku z budową urządzeń infrastruktury technicznej, o których mowa w art. 49 Kodeksu cywilnego. Przyjęte w ww. uchwale Sądu Najwyższego stanowisko doprowadziło do zmiany orzecznictwa, aprobującego stosowanie przepisów o służebności gruntowej w omawianej sytuacji (por. wyrok SN z 11 maja 2005 .„ III CK 556/04, postanowienie SN z 10 lipca 2008 r., III CSK 73/08 oraz uchwała SN z 7 października 2008 r. III CZP 89/08).

Z kolei, regulacje prawne dotyczące służebności przesyłu, w tym art. 305⁴ Kodeksu cywilnego, zostały wprowadzone do Kodeksu cywilnego z dniem 3 sierpnia 2008 r., ustawą z dnia 30 maja 2008 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 116, poz. 731). Z rządowego uzasadnienia projektu ustawy z dnia 30 maja 2008 r. (publ. http://www.sejm.gov.pl) wynika, że konieczność wprowadzenia do Kodeksu cywilnego unormowań dotyczących służebności przesyłu podyktowana była potrzebą gospodarczą jednoznacznego ustawowego uregulowania tej problematyki, wobec istniejących nadal wątpliwości prawnych, wynikających z niedostosowania przepisów o służebności gruntowej do inwestycji liniowych. Dostrzegając przywołane wyżej regulacje, w orzecznictwie ugruntował się pogląd, podzielany przez Sąd rozpoznający sprawę, że z dniem 3 sierpnia 2008 r. nie jest już możliwe ustanowienie służebności gruntowej dla realizacji inwestycji liniowych, lecz jedynie służebności przesyłu stanowiącej odmianę służebności gruntowej, do której ma zastosowane zwolnienie podatkowe przewidziane w art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (por. wyroki NSA z dnia 1 czerwca 2011 r., sygn. akt II FSK 88/10 oraz z dnia 29 września 2011 r., sygn. akt II FSK 654/10). Wyrazem tego stanowiska jest art. 305⁴ Kodeksu cywilnego, który odsyła do reżimu prawnego służebności gruntowych. W powołanych wyrokach NSA zwrócił uwagę również na względy celowościowe wprowadzenia regulacji dotyczącej służebności przesyłu, realizującej ważne z punktu widzenia interesu ogólnego cele społeczno - ekonomiczne, które nie powinny pozostawać poza zakresem przedmiotowej ulgi podatkowej. Nowelizacja art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z dnia 6 listopada 2008 r. spowodowała objęcie zakresem przedmiotowym zwolnienia także inwestycji dotyczących budowy infrastruktury przesyłowej ropy naftowej i produktów rafinacji ropy naftowej. Mając na uwadze, że inwestycje te związane są z koniecznością lokalizacji urządzeń posadowionych na cudzym gruncie, zaś ta lokalizacja możliwa jest poprzez ustanowienie służebności przesyłu, należy uznać, że racjonalny ustawodawca poszerzając zakres przedmiotowy ulgi podatkowej miał na uwadze regulacje prawa cywilnego, które prawo do ulgi z cywilistycznego punktu widzenia uzasadniały.

Sąd wskazał, że dla prawidłowej wykładni przepisu art. 21 ust. 1 pkt 120 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. istotne jest również (vide: wyrok NSA z dnia 1 czerwca 2011 r., sygn. akt II FSK 88/10), że niezależnie od sposobu nazwania w umowie świadczenia pieniężnego otrzymanego z tytułu ustanowienia służebności przesyłu, przy zwolnieniu podatkowym należy ustalić materialną istotę tego świadczenia, które może być nazwane w różny sposób, np. jako ekwiwalent, wynagrodzenie, odszkodowanie, zapłata, należność itp. Wynagrodzenie wypłacane za ustanowienie służebności przesyłu nie różni się od wypłaty odszkodowania za ustanowienie tej służebności. Ponadto w opinii Sądu, trzeba mieć na uwadze, że pojęcie odszkodowania odniesiono w art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do trzech różnych sytuacji opisanych w lit. a), b) i c) tego przepisu, w tym m.in. ekwiwalentu pieniężnego za „ustanowienie służebności gruntowej”. Wynagrodzenie to stanowi zatem w istocie odszkodowanie, czyli rekompensatę (ekwiwalent) za ograniczenie prawa własności gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego osoby fizycznej, na rzecz przedsiębiorcy realizującego inwestycję liniową, za szkody, jakie poniesie posiadacz gruntów rolnych wskutek realizacji takiej inwestycji, w szczególności za utracone korzyści (por. wyrok WSA w Szczecinie z dnia 21 października 2009 r., sygn. akt I SA/Sz 463/09). Mając powyższe na uwadze, zdaniem Sądu, określenie w art. 305² § 1 i § 2 Kodeksu czwilnego odpłatności, której może żądać właściciel nieruchomości za ustanowienie służebności przesyłu, jako „wynagrodzenia” nie prowadzi do pozbawienia właściciela gruntów, wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, prawa do zwolnienia podatkowego otrzymanego z tego tytułu świadczenia pieniężnego - mającego charakter odszkodowania. Nie powstaje zatem w przedstawionym zdarzeniu przyszłym obowiązek sporządzenia przez Wnioskodawcę informacji PIT-8C.

Z przedstawionych względów, w opinii Sądu, zaskarżona interpretacja naruszała przepis prawa materialnego, tj. art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ponadto wskazano, że stanowisko Organu koncentrujące się na wyjaśnieniu pojęć: wynagrodzenie i służebność przesyłu, pozostawia poza sferą rozważań inne istotne elementy zdarzenia przyszłego oraz sformułowane na tym tle pytania, co uprawnia do stwierdzenia, że interpretacja naruszyła również art. 14c ustawy Ordynacja podatkowa (np. oddanie gruntu w posiadanie zależne).

Od powyższego wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający z upoważnienia Ministra Finansów wniósł do Naczelnego Sądu Administracyjnego skargę kasacyjną z dnia 31 stycznia 2013 r., Nr IPTRP-4160-8/13-1.

W dniu 7 marca 2013 r. do tutejszego Organu wpłynął odpis odpowiedzi na skargę kasacyjną.

Skarga kasacyjna z dnia 31 stycznia 2013 r., Nr IPTRP-4160-8/13-1, została oddalona wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 7 maja 2015 r., sygn. akt II FSK 1051/13 (data wpływu odpisu orzeczenia 3 lipca 2015 r.).

Naczelny Sąd Administracyjny wskazał, że skarga kasacyjna nie zasługiwała na usasadnienie. Dodał, że Sąd pierwszej instancji interpretując na tle zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej przepis art. 21 ust. 1 pkt 120 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uznał, że ulga przewidziana w tym przepisie, co do odszkodowania za ustanowienie służebności gruntowej, dotyczy również wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu, jako odmiany służebności gruntowej, której od sierpnia 2008 r. w sytuacji opisanej we wniosku nie można już ustanowić. Wynagrodzenie to nie podlega więc opodatkowaniu podatkiem dochodowym na ogólnych zasadach przy zastosowaniu skali podatkowej, określonej w art. 27 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jako przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Następnie Naczelny Sąd Administracyjny dodał, że pogląd ten ugruntował się już w dotychczasowym orzecznictwie sądów administracyjnych (vide wyroki NSA z dnia 1 czerwca 2011 r., sygn. akt II FSK 88/10, z dnia 29 września 2011 r., sygn. akt II FSK 654/10, z dnia 25 czerwca 2013 r., sygn. akt II FSK 2131/11, z dnia 26 listopada 2013 r., sygn. akt II FSK 3050/11, dostępne w serwisie orzeczenia.nsa.gov.pl), co skutkowało następnie wprowadzeniem z dniem 4 października 2014 r. punktu 120a do art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem, wolne od podatku dochodowego jest wynagrodzenie otrzymane za ustanowienie służebności przesyłu w rozumieniu przepisów prawa cywilnego. Przepis ten został dodany do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mocą art. 2 pkt 8 lit. i) ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U., poz. 1328). W uzasadnieniu projektu tej ustawy zmieniającej, wskazano ogólny cel nowelizacji, którym miało być doprecyzowanie już istniejących regulacji, eliminujące istniejące lub potencjalne wątpliwości związane z aktualnym brzmieniem oraz zakresem stosowania przepisów, których dotyczą. Proponowane zmiany miały przyczynić się do zwiększenia pewności prawa. Wskazano też na uwzględnienie bieżącego orzecznictwa sądów administracyjnych. Jednym ze szczegółowych celów nowelizacji miało być właśnie wprowadzenie zwolnienia wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu, o której mowa w art. 305 ze zm. i nast. Kodeksu cywilnego. Wynagrodzenie to spełnia bowiem cele odszkodowawcze i korzysta ze zwolnienia na podstawie przepisu normującego zwolnienie odnoszące się do odszkodowania. Propozycja zmiany wychodziła zaś naprzeciw ugruntowanej linii orzeczniczej (vide druk nr 2330, Sejm RP VII kadencji; sejm. gov.pl).

NSA uznał, że interpretacja art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dokonana przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi, uwzględniająca znowelizowane w 2008 r. przepisy Kodeksu cywilnego, była prawidłowa.

W dniu 14 sierpnia 2015 r. do tutejszego Organu wpłynął odpis prawomocnego wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 4 grudnia 2012 r., sygn. akt I SA/Łd 1134/12.

W świetle obowiązującego stanu prawnego - biorąc pod uwagę rozstrzygnięcie zawarte w prawomocnym wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 4 grudnia 2012 r., sygn. akt I SA/Łd 1134/12, stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionych zdarzeń przyszłych uznaje się za:

nieprawidłowe - w zakresie pytań oznaczonych numerami: 3 i 5;

prawidłowe - zakresie pytań oznaczonych numerami: 1, 2, 4 i 6.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), w brzmieniu obowiązującym w 2012 r., opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 cyt. ustawy, źródłem przychodów są inne źródła.

Przepis art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użyte w tym przepisie sformułowanie „w szczególności” wskazuje, że zawiera on tylko przykładowe wyliczenie przychodów, co oznacza, że przysporzenia majątkowe, niezaliczane do pozostałych źródeł przychodów stanowią przychody objęte tym przepisem.

Zgodnie z treścią art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są odszkodowania wypłacone, na podstawie wyroków sądowych i zawartych umów (ugód), posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, z tytułu:

ustanowienia służebności gruntowej,
rekultywacji gruntów,
szkód powstałych w uprawach rolnych i drzewostanie

W myśl art. 143 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami, przez budowę urządzeń infrastruktury technicznej rozumie się budowę drogi oraz wybudowanie pod ziemią, na ziemi albo nad ziemią przewodów lub urządzeń wodociągowych, kanalizacyjnych, ciepłowniczych, elektrycznych, gazowych i telekomunikacyjnych.

Z przepisu art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że wskazane w nim odszkodowanie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego, jeśli spełnione są następujące warunki:

odszkodowanie zostaje wypłacone z tytułu wymienionego w przepisie, w tym z tytułu ustanowienia służebności gruntowej;

otrzymuje je posiadacz gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego,

podmiot uprawniony na podstawie odrębnych przepisów prowadzi na gruntach wchodzących w skład gospodarstwa rolnego inwestycję związaną z budową infrastruktury przesyłowej ropy naftowej i produktów rafinacji ropy naftowej oraz inwestycję związaną z budową urządzeń infrastruktury technicznej, o których mowa jest w art. 143 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami,

źródłem odszkodowania jest wyrok sądowy lub umowa (ugoda) zawarta między stronami.

Należy podkreślić, że wszelkie zwolnienia podatkowe są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, a przepisy dotyczące zwolnień powinny być interpretowane ściśle, zgodnie przede wszystkim z ich wykładnią językową. Wykluczone jest w tym przypadku zastosowanie wykładni rozszerzającej, jak i zawężającej.

Przepisy podatkowe nie definiują użytego w art. 21 ust. 1 pkt 120 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych sformułowania „służebność gruntowa”. Termin ten uregulowany jest w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121, z późn. zm.), w brzmieniu obowiązującym w 2012 r. Przepis art. 285 ww. ustawy stanowi, że nieruchomość można obciążyć na rzecz właściciela innej nieruchomości (nieruchomości władnącej) prawem, którego treść polega bądź na tym, że właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, bądź na tym, że właściciel nieruchomości obciążonej zostaje ograniczony w możności dokonywania w stosunku do niej określonych działań, bądź też na tym, że właścicielowi nieruchomości obciążonej nie wolno wykonywać określonych uprawnień, które mu względem nieruchomości władnącej przysługują na podstawie przepisów o treści i wykonywaniu własności (służebność gruntowa).

Zgodnie natomiast z art. 305¹ Kodeksu cywilnego, nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1, prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń (służebność przesyłu).

W myśl art. 305⁴ Kodeksu cywilnego, do służebności przesyłu stosuje się odpowiednio przepisy o służebnościach gruntowych.

Wykładnia historyczna, celowościowa i systemowa wewnętrzna ww. przepisów wskazuje, że termin „służebność przesyłu” odpowiada zawartemu w art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych pojęciu „służebność gruntowa”, co wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 4 grudnia 2012 r., sygn. akt I SA/Łd 1134/12. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 7 maja 2015 r., sygn. akt II FSK 1051/13, ww. stanowisko uznał za prawidłowe.

By przepis art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych miał w sprawie zastosowanie, istotnym jest ustalenie, czy odszkodowanie z tytułu ustanowienia służebności gruntowej – służebności przesyłu otrzymał posiadacz gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego.

Zauważyć należy, że stosownie do art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. z 2014 r., poz. 1381, z późn. zm.), w brzmieniu obowiązującym w 2012 r., za gospodarstwo rolne należy uważać obszar gruntów, sklasyfikowanych w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki nieposiadającej osobowości prawnej.

Przepis ten wskazuje, że podstawowym warunkiem uznania gruntów za gospodarstwo rolne jest ich łączna powierzchnia, określona mianem normy obszarowej. By można mówić o gospodarstwie rolnym powierzchnia tych gruntów, znajdująca się w posiadaniu jednej osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki nieposiadającej osobowości prawnej, winna przekraczać 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy. Ponadto, grunty te by stanowiły gospodarstwo rolne nie mogą być wykorzystywane do prowadzenia działalności innej niż rolnicza. Do gruntów tych zaliczane są grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne i grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych. Jeśli grunty nie zostały sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne i grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, to nie zalicza się ich do gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego. Tym samym wynagrodzenie za ustanowienie służebności przesyłu na tego rodzaju gruntach nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 336 ustawy Kodeks cywilny, posiadaczem rzeczy jest zarówno ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel (posiadacz samoistny), jak i ten, kto nią faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą (posiadacz zależny).

Stosownie do art. 337 ww. Kodeksu, posiadacz samoistny nie traci posiadania przez to, że oddaje drugiemu rzecz w posiadanie zależne.

Przepis art. 140 powyższego Kodeksu stanowi, że w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego właściciel może, z wyłączeniem innych osób, korzystać z rzeczy zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem swego prawa, w szczególności może pobierać pożytki i inne dochody z rzeczy. W tych samych granicach może rozporządzać rzeczą.

Istotą prawa własności jest to, że właściciel włada rzeczą bez udziału osób trzecich. Treść prawa własności polega na korzystaniu z rzeczy (pobieraniu innych dochodów z rzeczy, np. czynszu dzierżawnego) oraz rozporządzania nią. Przez rozporządzanie rzeczą należy rozumieć m.in. sprzedaż rzeczy, ustanowienie ograniczonych praw rzeczowych (np. art. 305¹ Kodeksu cywilnego). Właściciel może również oddać rzecz do użytkowania innej osobie. Zgodnie bowiem z art. 252 Kodeksu cywilnego, rzecz można obciążyć prawem do jej używania i do pobierania jej pożytków (użytkowanie). W myśl art. 253 § 1 ww. Kodeksu, zakres użytkowania można ograniczyć przez wyłączenie oznaczonych pożytków rzeczy. Stosownie zaś do art. 253 § 2 tego Kodeksu, wykonywanie użytkowania nieruchomości można ograniczyć do jej oznaczonej części.

W świetle powyższych przepisów, prawo do ustanowienia ograniczonych praw rzeczowych, w tym obciążenia nieruchomości służebnością przesyłu, przysługuje wyłącznie właścicielowi (posiadaczowi samoistnemu) gruntów. Okoliczność, że użytkownikiem gruntu jest osoba trzecia (posiadacz zależny) nie pozbawia jej właściciela posiadania gruntu. W świetle prawa właściciel jest zarówno właścicielem tego gruntu, jak i jego posiadaczem.

W takiej sytuacji przewidziane w art. 21 ust. 1 pkt 20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwolnienie z opodatkowania wynagrodzenia właściciela z tytułu ustanowienia służebności przesyłu na gruntach stanowiących jego własność uwarunkowane jest od tego, czy grunty obciążone tym prawem rzeczowym wchodzą w skład gospodarstwa posiadacza/właściciela.

Przepis art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych pozwala na zwolnienie z opodatkowania odszkodowań z tytułu ustanowienia służebności przesyłu, wypłaconych na podstawie zawartych umów (ugód), posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego. Zatem do skorzystania ze zwolnienia przewidzianego w ww. przepisie konieczne jest zawarcie z ww. posiadaczem gruntu umowy, na podstawie której należność z tytułu ustanowienia służebności przesyłu zostanie wypłacona.

Zgodnie z art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru (PIT-8C) o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Ze zdarzeń przyszłych przedstawionych we wniosku wynika, że Wnioskodawca realizuje zadanie polegające m.in. na pozyskaniu terenów, zaprojektowaniu i wybudowaniu napowietrznej linii elektroenergetycznej. Zawiera z właścicielami nieruchomości umowy o ustanowienie na tych nieruchomościach odpłatnej służebności przesyłu, obejmującej swoim zakresem posadowienie i utrzymanie na nieruchomości obciążonej lub nad tą nieruchomością urządzeń przesyłowych napowietrznej linii elektroenergetycznej 400kV i prowadzenie eksploatacji tej linii w zakresie określonym treścią służebności (na podstawie art. 305¹ Kodeksu cywilnego). Powyższa służebność została ustanowiona dla budowy nowej linii elektroenergetycznej, przed zawarciem umowy na nieruchomości nie były posadowione urządzenia przesyłowe Wnioskodawcy. Odszkodowania są wypłacane bezpośrednio przez Wnioskodawcę, który w związku z tym jest obowiązany do wystawienia informacji o przychodach z innych źródeł oraz niektórych z kapitałów pieniężnych PIT-8C.

Nieruchomości, na których zostaje ustanowiona służebność przesyłu dla istniejącej linii elektroenergetycznej, stanowią:

grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, niezajęte na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż rolnicza, przy czym łączna powierzchnia tych gruntów w posiadaniu właściciela:
- przekracza powierzchnię 1 hektara lub 1 hektara przeliczeniowego,
- nie przekracza powierzchni 1 hektara lub 1 hektara przeliczeniowego,
- przekracza powierzchnię 1 hektara lub 1 hektara przeliczeniowego i grunty te zostały oddane przez właściciela w posiadanie zależne osobie posiadającej i prowadzącej gospodarstwo rolne w rozumieniu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym,
- nie przekracza powierzchni 1 hektara lub 1 hektara przeliczeniowego i grunty te zostały oddane przez właściciela w posiadanie zależne osobie posiadającej i prowadzącej gospodarstwo rolne w rozumieniu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym,
grunty niesklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, przy czym właściciel tych nieruchomości:
- posiada i prowadzi gospodarstwo rolne w rozumieniu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym,
- nie posiada i nie prowadzi gospodarstwa rolnego w rozumieniu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym.

W ramach zawartej umowy odpłatnego ustanowienia służebności przesyłu, Wnioskodawca zobowiązuje się m.in. do zapłaty na rzecz właściciela danej nieruchomości uzgodnionego przez strony w umowie wynagrodzenia pieniężnego za ustanowienie służebności przesyłu.

Biorąc pod uwagę przedstawiony we wniosku opis zdarzeń przyszłych oraz powołane wyżej przepisy prawa podatkowego, stwierdzić należy, że wynagrodzenia wypłacane przez Wnioskodawcę właścicielom nieruchomości na podstawie zawartych umów (ugód), z tytułu ustanowienie na ich gruntach służebności przesyłu, w sytuacji, gdy grunty te sklasyfikowane zostały w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, niezajęte na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż rolnicza, a łączna powierzchnia tych gruntów w posiadaniu właściciela przekracza powierzchnię 1 hektara lub 1 hektara przeliczeniowego bądź, gdy łączna powierzchnia tych gruntów w posiadaniu właściciela przekracza powierzchnię 1 hektara lub 1 hektara przeliczeniowego, lecz grunty zostały oddane przez właściciela w posiadanie zależne osobie posiadającej i prowadzącej gospodarstwo rolne, korzystać będą ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W obu tych przypadkach charakter gruntów i ich powierzchnia, znajdująca się w posiadaniu właściciela, pozwala przyjąć, że wchodzą one w skład gospodarstwa rolnego posiadacza - właściciela. W konsekwencji, w tych przypadkach na Wnioskodawcy nie będą ciążyć obowiązki płatnika.

Natomiast w przypadku, gdy:

grunty sklasyfikowane zostały w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, niezajęte na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż rolnicza, a łączna powierzchnia tych gruntów w posiadaniu właściciela nie przekracza powierzchni 1 hektara lub 1 hektara przeliczeniowego, a ponadto zostały oddane przez właściciela w posiadanie zależne osobie posiadającej i prowadzącej gospodarstwo rolne lub, gdy łączna powierzchnia tych gruntów w posiadaniu właściciela nie przekracza powierzchni 1 hektara lub 1 hektara przeliczeniowego,

grunty niesklasyfikowane zostały w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, a właściciel tych nieruchomości posiada i prowadzi gospodarstwo rolne lub, gdy właściciel tych nieruchomości nie posiada i nie prowadzi gospodarstwa rolnego,

to przychody uzyskane przez właścicieli ww. nieruchomości z tytułu ustanowienia służebności przesyłu dla istniejącej linii elektroenergetycznej podlegać będą opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Środki te wypłacone zostały posiadaczom/właścicielom gruntów niewchodzących w skład ich gospodarstwa rolnego, zatem nie podlegają zwolnieniu z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wynagrodzenia wypłacone właścicielom tych nieruchomości należy zakwalifikować do przychodów z innych źródeł, o których mowa w art. 20 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym, stosownie do art. 42a ww. ustawy, Wnioskodawca jest obowiązany sporządzić informacje o wysokości uzyskanych przez wskazane osoby przychodów (PIT-8C) i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać ją podatnikowi oraz właściwemu urzędowi skarbowemu.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy w zakresie sporządzenia informacji o wysokości przychodu z tytułu uzyskanego przez właściciela nieruchomości wynagrodzenia za odpłatne ustanowienie służebności przesyłu dotyczące pytań oznaczonych numerami 3 i 5 uznano za nieprawidłowe, natomiast w zakresie pytań oznaczonych numerami 1, 2, 4 i 6 uznano za prawidłowe.

Wskazać należy, że z uwagi na fakt, że wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej został złożony w 2012 r., oraz że wyrok w sprawie został wydany w stanie prawnym obowiązującym do dnia 31 grudnia 2012 r. – niniejsza interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.) w brzmieniu obowiązującym przed nowelizacją wprowadzoną ustawą z dnia 8 listopada 2013 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku tonażowym (Dz. U. z 2013 r., poz. 1387), tj. przepisów obowiązujących do dnia 31 grudnia 2013 r.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin