Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPP1/4512-1-250/15-2/AW
z 22 czerwca 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z o.o. przedstawione we wniosku z dnia 31 marca 2015 r. (data wpływu 7 kwietnia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania za czynność zwolnioną od podatku VAT usługi polegającej na odpłatnym przejęciu długu - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 7 kwietnia 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania za czynność zwolnioną od podatku VAT usługi polegającej na odpłatnym przejęciu długu.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca, będący Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, zamierza prowadzić działalność gospodarczą w branży nieruchomości, obejmującą m.in. dokonywanie zakupu nieruchomości, ich wynajmowanie lub wydzierżawianie.

Część nieruchomości zostanie nabyta przez Wnioskodawcę w drodze aportu (niestanowiącego przedsiębiorstwa ani jego zorganizowanej części) od innego podmiotu (Przyszły Wspólnik) w zamian za objęcie udziałów w kapitale zakładowym Wnioskodawcy.

Niezależnie od powyższego, Wnioskodawca rozważa przejęcie długu od Przyszłego Wspólnika, to jest przejęcie jego praw i obowiązków wynikających z zawartej przez Przyszłego Wspólnika umowy pożyczki, łącznie z obowiązkiem zapłaty odsetek od pożyczki naliczonych od dnia przejęcia zobowiązania. Ewentualne przejęcie zadłużenia, o którym mowa powyżej, nie będzie następowało w związku z nabywaniem nieruchomości od Przyszłego Wspólnika. W związku z przejęciem praw i obowiązków wynikających z umowy pożyczki, Przyszły Wspólnik będzie zobowiązany do zapłaty na rzecz Wnioskodawcy ceny, która odpowiadać będzie kwocie pożyczki, która została udzielona przez pożyczkobiorcę, a na moment przejęcia długu pozostała do spłaty. Zatem cena, do której zapłaty zobowiązany będzie Przyszły Wspólnik z tytułu przejęcia długu przez Wnioskodawcę, będzie równa kwocie pożyczki, która na moment przejęcia długu pozostanie do spłaty. W związku z przejęciem długu, Wnioskodawca będzie zobowiązany do spłaty kwoty głównej pożyczki, jak również do spłacenia odsetek z tego tytułu.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy na gruncie podatku od towarów i usług można przyjąć, że odpłatne przejęcie długu stanowi świadczenie usługi finansowej i w związku z tym podlega zwolnieniu od podatku od towarów i usług, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku od towarów i usług?

Zdaniem Wnioskodawcy, odpłatne przejęcie długu stanowi świadczenie usługi finansowej i w związku z tym podlega zwolnieniu od podatku od towarów i usług, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku od towarów i usług (dalej: ustawy o VAT).

Przejęcie długu to – zgodnie z art. 519 Kodeksu cywilnego (dalej: KC) – wstąpienie na miejsce dłużnika, który zostaje z długu zwolniony. Może ono nastąpić w drodze następujących zdarzeń:

• przez umowę między wierzycielem a osobą trzecią za zgodą dłużnika; oświadczenie dłużnika może być złożone którejkolwiek ze stron,
• przez umowę między dłużnikiem a osobą trzecią za zgodą wierzyciela; oświadczenie wierzyciela może być złożone którejkolwiek ze stron; jest ono bezskuteczne, jeżeli wierzyciel nie wiedział, że osoba przyjmująca dług jest niewypłacalna.
  
  

W opisywanym zdarzeniu przyszłym, przejęcie długu nastąpi w drodze umowy między Przyszłym Wspólnikiem (jako dłużnikiem) a Wnioskodawcą za zgodą wierzyciela.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Powyższy przepis wskazuje negatywną definicję legalną świadczenia usług, gdyż co do zasady świadczenia usług nie będą stanowić te zdarzenia, które stanowią dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT, czyli stanowią przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

W ocenie Wnioskodawcy, przejęcie długu nie będzie stanowić dostawy towarów, należy zatem rozważyć czy może zostać uznane za świadczenie usług na gruncie wyżej wskazanych przepisów ustawy o VAT.

Świadczenie realizowane przez Wnioskodawcę na rzecz pierwotnego dłużnika będzie zmierzało do zwolnienia tego dłużnika z długu. W ocenie Wnioskodawcy, świadczenie to będzie stanowić usługę w rozumieniu przepisów o VAT.

Jednocześnie, jak zostało to wskazane powyżej, na gruncie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podlega odpłatne świadczenie usług. W rozważanym zdarzeniu przyszłym w zamian za zwolnienie z długu pierwotny dłużnik będzie zobowiązany do zapłaty na rzecz Wnioskodawcy w kwocie odpowiadającej wartości przejętego długu. Zatem usługa świadczona przez Wnioskodawcę na rzecz podmiotu, od którego zakupi nieruchomość (pierwotnego dłużnika) będzie miała charakter odpłatny. W konsekwencji usługa ta będzie stanowiła czynność podlegającą opodatkowaniu VAT.

Niemniej jednak na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku od towarów i usług, zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usług pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Art. 43 ust. 15 ustawy o VAT stanowi zaś, że zwolnienie to nie ma zastosowania do czynności ściągania długów, w tym factoringu, usług doradztwa ani usług w zakresie leasingu.

Przejęcie długu, którego skutkiem jest wstąpienie Spółki w prawa i obowiązki dłużnika i jednoczesne zwolnienie z obowiązku spłaty długu dotychczasowego dłużnika stanowi – zdaniem Wnioskodawcy – usługę w zakresie długów, o której mowa w art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT.

Świadczona przez Spółkę usługa nie będzie ponadto stanowiła czynności ściągania długów, w tym factoringu, usług doradztwa ani usług w zakresie leasingu. W szczególności zakwalifikowanie tej usługi jako usługi ściągania długów, uniemożliwia fakt, że celem rozważanej transakcji nie jest ściągnięcie (windykowanie) długu, a jedynie zmiana podmiotowa po stronie dłużnika. W analizowanym zdarzeniu przyszłym po przejęciu długu nadal istniało będzie zobowiązanie wobec banku, tyle że do jego spłaty zobowiązana będzie Spółka jako nowy dłużnik, natomiast pierwotny dłużnik, aby zwolnić się ze spłaty długu wobec banku zobowiązany będzie do spłaty swojego długu Spółce, czyli podmiotowi przejmującemu dług.

Reasumując – w ocenie Wnioskodawcy – usługa ta będzie stanowiła usługę finansową w zakresie długów, która na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT będzie korzystała ze zwolnienia od VAT.

Co istotne, podobne stanowisko wyraził Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 3 maja 2012 r. o sygn. ILPP1/443-307/12-3/KG oraz w interpretacji indywidualnej z dnia 20 listopada 2013 r. o sygn. ILPP2/443-797/13-3/EN.

Mając na uwadze powyższe, Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie swojego stanowiska przedstawionego w niniejszym wniosku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Na mocy art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Jak wynika z powyższego w obowiązującej ustawie o podatku od towarów i usług pojęcie usługi zostało zdefiniowane bardzo uniwersalnie. Usługą jest bowiem każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów. Nie ma więc znaczenia osoba odbiorcy świadczenia. Usługami są zarówno świadczenia wykonane na rzecz konsumentów, jak i dla przedsiębiorców.

Mając na uwadze ogólne reguły konstrukcyjne systemu VAT wskazać należy na jedną istotną cechę usługi. Otóż usługą będzie takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący z niego korzyść. Powyższe oznacza, że świadczeniem usług podlegającym opodatkowaniu podatkiem VAT jest każde świadczenie odpłatne, które powoduje powstanie przysporzenia po stronie odbiorcy na skutek działania wykonawcy świadczenia. Zwrócić również należy uwagę, że w odniesieniu do każdej płatności pieniężnej rozpatrywać należy, czy nie stanowi ona otrzymanego wynagrodzenia za jakieś świadczenia wykonane przez dany podmiot. Jeśli można zidentyfikować takie świadczenie, to wówczas otrzymaną płatność należałoby potraktować jako wynagrodzenie za usługę. W przypadku więc, gdy podmiot płacący uzyskuje korzyść z pewnego rodzaju sytuacji, zobowiązanie takie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT jako świadczenie usługi.

Ponadto, należy wskazać, że jeśli tylko czynność została wykonana za wynagrodzeniem, to jest ona odpłatna. Nie ma żadnego znaczenia, czy wynagrodzenie to pokrywa koszty świadczenia tej czynności poniesione przez podatnika, ewentualnie kreuje dla podatnika zysk. Także czynności wykonane „po kosztach” ich świadczenia, bądź poniżej tych koszów, są czynnościami odpłatnymi, o ile tylko pobrano za nie wynagrodzenie.

Z danych przedstawionych we wniosku wynika, że Wnioskodawca, zamierza nabyć część nieruchomości w drodze aportu (niestanowiącego przedsiębiorstwa ani jego zorganizowanej części) od Przyszłego Wspólnika w zamian za objęcie udziałów w kapitale zakładowym Wnioskodawcy.

Niezależnie od powyższego Wnioskodawca rozważa przejęcie długu od Przyszłego Wspólnika, to jest przejęcie jego praw i obowiązków wynikających z zawartej przez niego umowy pożyczki, łącznie z obowiązkiem zapłaty odsetek od pożyczki naliczonych od dnia przejęcia zobowiązania. Ewentualne przejęcie zadłużenia, o którym mowa powyżej, nie będzie następowało w związku z nabywaniem nieruchomości od Przyszłego Wspólnika. W związku z przejęciem praw i obowiązków wynikających z umowy pożyczki, Przyszły Wspólnik będzie zobowiązany do zapłaty na rzecz Wnioskodawcy ceny, która odpowiadać będzie kwocie pożyczki, która została udzielona przez pożyczkobiorcę, a na moment przejęcia długu pozostała do spłaty. Zatem cena, do której zapłaty zobowiązany będzie Przyszły Wspólnik z tytułu przejęcia długu przez Wnioskodawcę, będzie równa kwocie pożyczki, która na moment przejęcia długu pozostanie do spłaty. W związku z przejęciem długu, Wnioskodawca będzie zobowiązany do spłaty kwoty głównej pożyczki, jak również do spłacenia odsetek z tego tytułu.

W rozpatrywanej sprawie wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą uznania za czynność zwolnioną od podatku od towarów i usług – na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy – usługi polegającej na odpłatnym przejęciu długu.

W tym miejscu należy wskazać, że zgodnie z art. 519 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121, z późn. zm.), dalej jako k.c., osoba trzecia może wstąpić na miejsce dłużnika, który zostaje z długu zwolniony (przejęcie długu).

Natomiast art. 519 § 2 k.c. wskazuje, że przejęcie długu może nastąpić:

1. przez umowę między wierzycielem a osobą trzecią za zgodą dłużnika;

oświadczenie dłużnika może być złożone którejkolwiek ze stron;

1. przez umowę między dłużnikiem a osobą trzecią za zgodą wierzyciela;

oświadczenie wierzyciela może być złożone którejkolwiek ze stron; jest ono bezskuteczne, jeżeli wierzyciel nie wiedział, że osoba przejmująca dług jest niewypłacalna.

Wskazać należy, że usługą jest takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni kontrahent, odbiorca świadczenia odnoszący z niego korzyść.

Z analizy wniosku wynika, że Wnioskodawca przejmie dług należący do Przyszłego Wspólnika (dłużnika). W wyniku realizacji tej transakcji Wnioskodawca stanie się dłużnikiem wierzyciela, zaś Przyszły Wspólnik zostanie zwolniony z długu. W przedmiotowej sprawie będzie mieć zatem zastosowanie art. 519 § 2 k.c.

W takim kształcie sprawy bezsprzecznie zawarta zostanie umowa bądź to z wierzycielem bądź z dłużnikiem. Niemniej celem i skutkiem każdej z tych umów będzie przejęcie długu.

W związku z powyższym, należy stwierdzić, że Wnioskodawca świadczyć będzie na rzecz Przyszłego Wspólnika – dłużnika usługę polegającą na uwolnieniu go z ekonomicznego ciężaru spłaty długu. Z tytułu przejęcia długu Przyszły Wspólnik zobowiąże się zapłacić Wnioskodawcy cenę równą kwocie pożyczki, która na moment przejęcia długu pozostanie do spłaty. W związku z przejęciem długu, Zainteresowany będzie zobowiązany do spłaty kwoty głównej pożyczki, jak również odsetek z tego tytułu.

Podkreśla się, że w odniesieniu do każdej płatności pieniężnej rozpatrywać należy, czy nie stanowi ona otrzymanego wynagrodzenia za jakieś świadczenia wykonane przez dany podmiot. Jeśli można zidentyfikować takie świadczenie, to wówczas otrzymaną płatność należy potraktować jako wynagrodzenie za usługę. W przypadku więc, gdy podmiot płacący uzyskuje korzyść z pewnego rodzaju sytuacji, zobowiązanie takie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT jako świadczenie usługi. W konsekwencji powinno być ono opodatkowane podatkiem VAT.

Wskazać tutaj należy, że Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku w sprawie C-16/93 pomiędzy R. J. Tolsma a Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden (Holandia) wskazał, że świadczenie usług podlega opodatkowaniu wyłącznie wtedy, gdy istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy.

W przedmiotowej sprawie spełniony zostanie warunek odpłatności za czynności wykonywane przez Wnioskodawcę. W zamian za zwolnienie z długu Przyszły Wspólnik – dłużnik – zapłaci bowiem Zainteresowanemu wyrażoną w pieniądzu kwotę odpowiadającą wartości przejętego długu. Tym samym pomiędzy stronami umowy istnieć będzie bezpośredni związek między wyświadczoną usługą a otrzymanym wynagrodzeniem będącym świadczeniem wzajemnym.

Mając na uwadze powołane powyżej przepisy należy stwierdzić, że pomiędzy Wnioskodawcą a Przyszłym Wspólnikiem z tytułu umowy przejęcia długu dojdzie do odpłatnego świadczenia usługi, która podlegać będzie regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług.

W rozpatrywanej sprawie spełnione zostaną bowiem wszystkie przesłanki warunkujące uznanie czynności przejęcia długu za świadczenie usługi, w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy.

Wobec powyższego, należy stwierdzić, że planowana czynność przejęcia długu dłużnika przez Zainteresowanego, w świetle przepisów ustawy, stanowić będzie odpłatne świadczenie usługi mieszczące się w katalogu art. 5 ustawy.

Jednakże wykonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług może albo być opodatkowana właściwą stawką podatku VAT, albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jak stanowi art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i ust. 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone między innymi w art. 43 ustawy.

I tak, stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

W myśl natomiast art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy, zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Ustawodawca konstruując normę prawną zawartą w pkt 40 przywołanego artykułu, posłużył się sformułowaniem „wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych”, wskazując na możliwie szerokie rozumienie takich transakcji, nie czyniąc przy tym konkretnych wyłączeń w tej kategorii czynności, pozostawiając je poza zwolnieniem od VAT. Zatem podkreślić należy, że wystarczającą przesłanką pozwalającą objąć zwolnieniem daną czynność jest wykazanie jej związku z transakcjami płatniczymi, przy czym związek ten musi być wyraźny i nie odbiegać od świadczenia usług finansowych, wypaczając przez to istotę przewidzianego zwolnienia. Ustawodawca szczególny nacisk położył na stronę przedmiotową, nie dokonując zawężenia omawianego zwolnienia wyłącznie do określonej grupy podmiotów.

Zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej, zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41 (art. 43 ust. 13 ustawy).

Przepis art. 43 ust. 14 ustawy stanowi, że przepisu ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41.

W świetle art. 43 ust. 15 ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

1. czynności ściągania długów, w tym factoringu;
2. usług doradztwa;
3. usług w zakresie leasingu.
   
   

Z powyższego przepisu wynika, że każda transakcja mająca za cel windykację należności jest wyłączona ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy winny być interpretowane w sposób ścisły, gdyż zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika.

Sprecyzowanie przepisów regulujących zwolnienie od podatku od towarów i usług dla usług finansowych ma na celu zapewnienie jednolitego stosowania tego zwolnienia w odniesieniu do rynku wspólnotowego, jak również zapewnienie spójności przepisów dotyczących podatku od towarów i usług z przepisami krajowymi regulującymi funkcjonowanie rynku finansowego.

Powyższe zwolnienia uregulowane zostały w ustawie o podatku od towarów i usług wskutek implementacji odpowiednich przepisów Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, poz. 1, z późn. zm.), zwanej dalej Dyrektywą.

W myśl art. 135 ust. 1 lit. b Dyrektywy, państwa członkowskie zwalniają transakcje udzielania kredytów i pośrednictwo kredytowe, oraz zarządzanie kredytami przez kredytodawcę.

Natomiast, stosownie do art. 135 ust. 1 lit. d Dyrektywy, państwa członkowskie zwalniają transakcje łącznie z pośrednictwem, dotyczące rachunków depozytowych, rachunków bieżących, płatności, przelewów, długów, czeków i innych zbywalnych instrumentów finansowych, z wyłączeniem windykacji należności.

Przytoczone przepisy Dyrektywy dotyczą tylko ściśle wymienionych rodzajów czynności, których charakter pozwala na zakwalifikowanie ich do kategorii usług związanych z obrotem bankowym i finansami. W związku z tym, należy uznać, że wszelkie inne czynności niewymienione w tym przepisie, nawet jeśli mają charakter czynności bankowych, bądź finansowych lub zakres ich jest zbliżony do tego typu usług, nie mogą korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie tego przepisu. Powyższe zwolnienia obejmują w praktyce większość typowych transakcji dokonywanych na rynkach finansowych, a w szczególności usługi świadczone przez banki, biura maklerskie, fundusze inwestycyjne i powiernicze itp.

Zaznacza się, że dla ustalenia opodatkowania, bądź też zastosowania zwolnienia od podatku w niniejszej sprawie, niezbędnym jest dokonanie analizy wykonywanych przez Wnioskodawcę czynności, z uwzględnieniem charakteru prawnego usług ściągania długów oraz factoringu.

Usługi ściągania długów i factoringu nie zostały zdefiniowane w polskich przepisach prawa i należą do tzw. umów nienazwanych. Co do zasady, przez factoring rozumie się nabywanie przez faktora określonych wierzytelności, przysługujących przedsiębiorcy z tytułu dokonania sprzedaży lub wykonania usług w zamian za określoną kwotę, odpowiadającą wartości nominalnej wierzytelności, pomniejszonej o dyskonto uwzględniające wynagrodzenie faktora. Ponadto, dokonując nabycia wierzytelności faktor zobowiązuje się dodatkowo do świadczenia na rzecz faktoranta (przedsiębiorcy) różnorodnych czynności, które przykładowo mogą obejmować: przejmowanie ryzyka wypłacalności dłużników (przy factoringu właściwym), inkasowanie wierzytelności, finansowanie przez dyskonto, udzielanie pożyczek, księgowanie wierzytelności itp. Usługa tego typu polega więc na „wyręczeniu” klienta z czynności zmierzających do odzyskania długu.

W pojęciu usług ściągania długów i factoringu mieści się zatem m.in. skup wierzytelności w celu ich windykacji we własnym zakresie lub odprzedaży. Usługa tego typu polegająca na „wyręczeniu” klienta z czynności zmierzających do odzyskania długu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług bez możliwości skorzystania ze zwolnienia.

W tak pojmowanej usłudze mieści się cywilnoprawna instytucja przelewu wierzytelności (cesji) polegająca na przeniesieniu wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku osoby trzeciej na mocy umowy zawartej między zbywcą wierzytelności (cedentem), a jej nabywcą (cesjonariuszem). Oznacza to, że w takim przypadku nabywca wierzytelności świadczy na rzecz jej zbywcy usługę pośrednictwa finansowego, której celem jest uwolnienie sprzedawcy od ciężaru egzekwowania wierzytelności.

W tym miejscu należy wskazać, że ustawa o podatku od towarów i usług nie uzależnia opodatkowania usług factoringu od rodzaju umowy zawartej pomiędzy stronami, co oznacza, że każdy typ factoringu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Factoring na gruncie ustawy winien być traktowany analogicznie jak cesja wierzytelności. Istota rozróżnienia usług (obrotu wierzytelnościami, inkasa oraz factoringu) sprowadza się do zapisów umów łączących strony przelewu wierzytelności, analizy ich treści oraz czynności faktycznych wynikających z tych umów. W każdym przypadku, gdy celem działania jest przejęcie wierzytelności (długu) innego podmiotu w celu wyegzekwowania (ściągnięcia długu) – usługę tę należy opodatkować także wówczas, gdy środkiem tego celu jest nabycie cudzej wierzytelności (z ryzykiem lub bez ryzyka wypłacalności dłużnika), która to czynność mieści się w kategorii szeroko pojętego pośrednictwa finansowego.

Powyższe oznacza, że to od treści umowy i od dokonanych między stronami ustaleń zależeć będzie charakter umowy związanej z obsługą finansową.

Umowa zawarta pomiędzy cedentem a cesjonariuszem polega w takim przypadku na przelewie wierzytelności z cedenta na cesjonariusza, który przejmuje wierzytelność w celu jej realizacji we własnym imieniu, powodując „uwolnienie” przedsiębiorcy (cedenta) od ciężaru egzekwowania wierzytelności.

Na tle przedstawionego powyżej katalogu cech charakterystycznych dla usługi factoringu należy stwierdzić, że do kategorii tych właśnie usług finansowych z pewnością nie można zaliczyć opisanych we wniosku usług świadczonych przez Spółkę. Przede wszystkim w analizowanej sytuacji nie dochodzi do nabycia wierzytelności (cesji wierzytelności) na podstawie umowy zawartej pomiędzy faktorantem (przedsiębiorcą będącym wierzycielem) a faktorem. Ponadto, Wnioskodawca nie świadczy żadnych dodatkowych czynności na rzecz zbywcy, które to czynności, jak wskazano powyżej, powinny towarzyszyć umowie factoringowej.

Jednocześnie, cechy opisanej we wniosku usługi wskazują, że czynności te nie kwalifikują się również do innej kategorii usług finansowych wyłączonych ze zwolnienia od podatku, a mianowicie do usług ściągania długów.

Należy również podkreślić, że dla zakwalifikowania danych czynności do usług ściągania długów konieczne jest stwierdzenie, że rzeczywistym i podstawowym celem ich wykonywania jest faktyczne ściągnięcie długu. Należy przyjąć, że do świadczenia ww. usług dochodzi w każdym przypadku, gdy celem działania usługodawcy jest przejęcie wierzytelności (długu) innego podmiotu w celu jego wyegzekwowania. Tymczasem, w omawianym przypadku, świadczona przez Wnioskodawcę usługa polegająca na przejęciu długu ma na celu spłatę tego długu.

Z wniosku wynika, że Spółka nie dokonuje przejęcia wierzytelności w celu jej dalszego ściągnięcia na rzecz wierzyciela. Wnioskodawca otrzymuje jedynie środki finansowe od dłużnika na skutek zawartej umowy. Przejęcie długu (wierzytelności) jest prawnym następstwem zapłaty przez Spółkę długu za Przyszłego Wspólnika. Tym samym Wnioskodawca nie działa w opisanym przypadku jako podmiot skupujący dług, lecz jako podmiot ten dług spłacający za dłużnika, na podstawie stosownej umowy z nim zawartej.

W świetle powyższych ustaleń można stwierdzić, że w rozpatrywanej sprawie mamy do czynienia z usługą w zakresie długów oraz usługą pośrednictwa w świadczeniu tej usługi. Usługa ta wiąże się bowiem z przejęciem przez Spółkę zobowiązania należącego do Przyszłego Wspólnika i tym samym zwolnieniu go z obowiązku zapłaty długu wobec wierzyciela.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa należy stwierdzić, że w niniejszej sytuacji realizowane za wynagrodzeniem świadczenie, w ramach którego Spółka ureguluje Przyszłemu Wspólnikowi (dłużnikowi) jego zobowiązanie poprzez przejęcie obowiązku spłaty długu na rzecz wierzyciela, stanowi usługę zaliczaną do usług pośrednictwa finansowego, korzystającą ze zwolnienia od podatku, na mocy art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy. Należy bowiem zauważyć, że charakter i cel wykonywanych przez Spółkę czynności powoduje, że nie mogą być one zaliczane do żadnej z kategorii usług pośrednictwa finansowego, które zostały wyłączone z powyższego zwolnienia, a w szczególności do usług ściągania długów oraz factoringu.

Podsumowując, transakcja odpłatnego przejęcia przez Spółkę długu należącego do Przyszłego Wspólnika nosi znamiona usługi finansowej i w związku z tym korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług w oparciu o art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.