2015.11.27 - Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi
IPTPB2/4511-496/15-5/JR
z 27 listopada 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 13 sierpnia 2015 r. (data wpływu 17 sierpnia 2015 r.), uzupełnionym pismem z dnia 15 października 2015 r. (data wpływu 20 października 2015 r.) oraz pismem z dnia 12 listopada 2015 r. (data wpływu 17 listopada 2015 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika z tytułu wypłaty pracownikom:

jednorazowego odszkodowania (rekompensaty) w ramach programu dobrowolnych odejść – jest prawidłowe,

odprawy emerytalno-rentowej, nagrody jubileuszowej, ekwiwalentu za nagrodę jubileuszową w ramach programu dobrowolnych odejść – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 17 sierpnia 2015 r. został złożony wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika z tytułu wypłaty pracownikom odszkodowania (rekompensaty), odprawy emerytalno-rentowej, nagrody jubileuszowej, ekwiwalentu za nagrodę jubileuszową w ramach programu dobrowolnych odejść.

Wniosek nie spełniał wymogów, o których mowa w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.), w związku z czym pismem z dnia 3 listopada 2015 r., Nr IPTPB2/4511-496/15-3/JR, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów, na podstawie art. 169 § 1 i § 2 w związku z art. 14h ww. ustawy, wystąpił do Wnioskodawcy o usunięcie braków w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie skutecznie doręczono w dniu 6 listopada 2015 r., natomiast w dniu 17 listopada 2015 r. uzupełniono ww. wniosek (data nadania 13 listopada 2015 r.).

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

….. S.A. (dalej: „H.” lub „Pracodawca” lub „Spółka”) Uchwałą Zarządu nr … z dnia 12 sierpnia 2015 r. przyjęła „Program Dobrowolnych Odejść dla pracowników ….. S.A.” (dalej: „PDO”). W dniu 12 sierpnia 2015 r. H. zawarła porozumienie z przedstawicielami organizacji związkowych, działających na jej terenie (dalej: „Porozumienie”), w sprawie przyjęcia Regulaminu Programu Dobrowolnych Odejść (dalej: „Regulamin PDO” lub „Regulamin”). Strony Porozumienia zgodnie postanowiły zaakceptować Regulamin PDO.

Zgodnie z § 1 ust. 1 Regulaminu PDO, celem jego wprowadzenia jest „zmniejszenie negatywnych skutków społecznych wynikających z konieczności dostosowania poziomu i struktury zatrudnienia do potrzeb H. wynikających z aktualnej sytuacji rynkowej. PDO wchodzi w życie z dniem 17 sierpnia 2015 r.

Zgodnie z § 1 ust. 2 Regulaminu PDO, PDO polega na dopuszczeniu przez H. prawnej możliwości złożenia przez pracownika oświadczenia woli o deklaracji rozwiązania umowy o pracę na mocy porozumienia stron, z przyczyn niedotyczących pracownika, na zasadach i w terminach przewidzianych w PDO i następnie rozwiązania w tym trybie umowy o pracę, po wyrażeniu zgody przez Pracodawcę. Przepis § 1 ust. 3 Regulaminu PDO wskazuje, że Regulamin PDO został przyjęty w trybie konsultacji z organizacjami związkowymi funkcjonującymi przy H., potwierdzonej Porozumieniem z dnia 12 sierpnia 2015 r. Zgodnie z § 1 ust. 4 Regulaminu PDO, Regulamin stanowi źródło prawa pracy w rozumieniu art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy.

Warunki PDO zostaną umieszczone przez Pracodawcę na stronie internetowej H., na tablicach ogłoszeń oraz w biuletynie informacyjnym. PDO jest adresowany do pracowników H. zatrudnionych na podstawie umowy o pracę (dalej: Pracownicy), z wyjątkiem tych pracowników, którzy pisemnie zadeklarowali zamiar przejścia na emeryturę przed datą wejścia w życie PDO oraz tych pracowników, którym właściwy organ doręczył decyzje o ustaleniu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w okresie od dnia 17 sierpnia 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r.

Przystąpienie do PDO jest dobrowolne. Rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron następuje na podstawie złożonego przez pracownika i zaakceptowanego przez Zarząd zgłoszenia pracownika w formie oświadczenia o przystąpieniu do PDO. Zgłoszenia mogą być składane od dnia wprowadzenia PDO, w okresie, miejscu i godzinach wskazanych w Regulaminie. Pracodawca może wyrazić zgodę na skorzystanie z PDO albo może odmówić wyrażenia takiej zgody. Umowy o pracę z pracownikami zakwalifikowanymi do PDO będą rozwiązywane sukcesywnie od 19 października do 30 listopada 2015 r.

Zgodnie z § 7 ust. 1 Regulaminu PDO, pracownicy, z którymi rozwiązano umowę o pracę na mocy porozumienia stron, zgodnie z zasadami przewidzianymi w PDO, z wyłączeniem Pracowników, którzy są uprawnieni do otrzymania świadczeń wymienionych w § 7 ust. 2, otrzymają jednorazowe odszkodowanie (rekompensatę) za rozwiązanie stosunku pracy w wysokości „x”-krotności średniego miesięcznego wynagrodzenia ustalonego za okres 1 kwietnia 2014 r. – 31 marca 2015 r. danego Pracownika, przy czym „x” jest zależne od stażu pracy Pracownika w H..

Na mocy § 7 ust. 2 Regulaminu PDO, Pracownicy, z którymi rozwiązano umowę o pracę na mocy porozumienia stron, zgodnie z zasadami przewidzianymi w Programie, z wyłączeniem Pracowników, którzy są uprawnieni do otrzymania świadczeń wymienionych w § 7 ust. 1 Regulaminu i którzy, w związku z rozwiązaniem umowy o pracę na zasadach określonych w Programie nabędą lub nabyli uprawnienie do odprawy emerytalno-rentowej określonej w Zakładowym Układzie Zbiorowym Pracy dla pracowników H. Ł. S.A. z dnia 31 grudnia 1996 r.(dalej jako „ZUZP”), otrzymają jednorazowe odszkodowanie (rekompensatę) za rozwiązanie stosunku pracy w wysokości „y”-krotności średniego miesięcznego wynagrodzenia ustalonego za okres 1 kwietnia 2014 r. - 31 marca 2015 r. danego Pracownika, przy czym „y” zależy od daty, kiedy Pracownik nabył prawo do emerytury lub renty (inaczej się kształtuje dla Pracowników, którzy nabyli prawo do emerytury lub renty do 31 grudnia 2015 r. i inaczej dla Pracowników, którzy nabyli prawo do emerytury lub renty w roku 2016).

Zgodnie z § 7 ust. 3 Regulaminu PDO, dodatkowo Pracownik, z którym rozwiązano umowę o pracę na mocy porozumienia stron, zgodnie z zasadami określonymi w Programie, otrzyma odpowiednio następujące świadczenia wynikające z ZUZP:

nagroda jubileuszowa - Pracownikowi zakwalifikowanemu do udziału w Programie, tj. zarówno Pracownikowi, o którym mowa w § 7 ust. 1 i ust. 2, który nabyłby prawo do wypłaty nagrody jubileuszowej zgodnie z zasadami przewidzianymi w ZUZP, roz. V B, § 3 (załącznik Nr 6 do ZUZP) w terminie do 12 miesięcy od dnia rozwiązania umowy o pracę.
odprawa emerytalno-rentowa - Pracownikowi, o którym mowa w § 7 ust. 2 zostanie wypłacona odprawa emerytalno-rentowa, w terminie 14 dni od daty doręczenia Spółce decyzji właściwego organu o przyznaniu uprawnienia do świadczenia emerytalnego lub rentowego, jednakże nie wcześniej niż w terminie 10 dni od daty rozwiązania z Pracownikiem umowy o pracę.
ekwiwalent za nagrodę jubileuszową - dodatkowo, Pracownikom zakwalifikowanym do udziału w Programie, z wyłączeniem Pracowników wskazanych w pkt a) powyżej, którzy w ciągu 5 lat od daty rozwiązania stosunku pracy nabyliby prawo do nagrody jubileuszowej, zostanie wypłacona kwota wyliczona według wskazanego w Regulaminie wzoru.

Jednorazowe odszkodowanie i pozostałe świadczenia, do jakich na powyższych zasadach uprawniony jest Pracownik - uczestnik PDO będą wypłacane na jego rachunek bankowy jednorazowo w terminie wypłaty wynagrodzenia za pracę następującym bezpośrednio po dacie rozwiązania umowy o pracę lub w maksymalnie 4 ratach, z których pierwsza podlega wypłacie nie wcześniej niż w terminie wypłaty wynagrodzenia za pracę następującym bezpośrednio po dacie rozwiązania umowy o pracę. Pracodawca dokona wypłaty odszkodowań z tytułu rozwiązania umowy o pracę oraz innych świadczeń po dokonaniu obowiązkowych odliczeń i potrąceń zgodnie z przepisami prawa.

Wnioskodawca w uzupełnieniu wniosku wskazał, że w treści Regulaminu PDO dokonano podziału wypłacanych przez Spółkę świadczeń na dwie grupy:

jednorazowe odszkodowania (rekompensaty) za rozwiązanie stosunku pracy z pracownikami Spółki, którzy w związku z uczestnictwem w programie nie nabędą lub nie nabyli uprawnień do odprawy emerytalno-rentowej - wskazane w § 7 ust. 1 Regulaminu PDO,
jednorazowe odszkodowania (rekompensaty) za rozwiązanie stosunku pracy z pracownikami Spółki, którzy w związku z uczestnictwem w programie nabędą lub nabyli uprawnienia do odprawy emerytalno-rentowej - wskazane w § 7 ust. 2 Regulaminu PDO.

Przy tym pracownikom Spółki zaliczonym do obu ww. grup miałoby przysługiwać dodatkowe świadczenie nazwane w Regulaminie PDO „Nagrodą jubileuszową”, a pracownikom zaliczonym do grupy wymienionej w punkcie 2 dodatkowe świadczenie nazwane w Regulaminie PDO „Odprawą emerytalno-rentową”. Dla pracowników Spółki, którzy nie otrzymaliby świadczenia nazwanego w Regulaminie PDO „Nagrodą jubileuszową” przewidziano natomiast świadczenie nazwane w Regulaminie PDO „Ekwiwalentem za nagrodę Jubileuszową”. Zasady wypłat świadczeń, o których mowa w niniejszym akapicie reguluje § 7 ust. 3 Regulaminu PDO.

W tym miejscu Spółka wyjaśnia, że w Jej ocenie wszystkie objęte Regulaminem PDO świadczenia mają charakter odszkodowania w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 3 w związku z art. 31 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.). Należy bowiem zważyć, że celem Regulaminu PDO jako całości było „zmniejszenie negatywnych skutków społecznych wynikających z konieczności dostosowania poziomu i struktury zatrudnienia do potrzeb H. Ł. S.A. ... wynikających z aktualnej sytuacji rynkowej” (§ 1 ust. 1 Regulaminu PDO). Niewątpliwe jest ponadto, zarówno w świetle istniejących okoliczności, obowiązujących przepisów prawa pracy, a także oświadczeń stron Regulaminu PDO, którymi były Spółka i reprezentujące pracowników organizacje związkowe, że rozwiązanie stosunków pracy z pracownikami Spółki następowało z przyczyn niedotyczących pracowników, a przyjęty Regulamin PDO ma charakter źródła prawa pracy w rozumieniu art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (§ 1 ust. 2 i 4 Regulaminu PDO).

Celem przyjętego nazewnictwa w Regulaminie PDO było natomiast to, by Regulamin ten był zrozumiały dla każdego pracownika, niezależnie od jego poziomu wykształcenia i by program kompensował w sposób jasny i sprawiedliwy szkody występujące po stronie pracowników, co jest zależne od indywidualnego statusu pracowniczego każdego pracownika i na co ma wpływ między innymi, wiek danego pracownika, liczba lat pracy, przysługujące danemu pracownikowi świadczenia, czy też uzyskanie przez danego pracownika prawa do świadczeń z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Dla przyjęcia charakteru odszkodowawczego danego świadczenia ujętego w PDO nie ma więc znaczenia jego nazwa, lecz charakter prawny. W tym kontekście należy podkreślić, że Regulamin PDO jest porozumieniem w rozumieniu art. 9 § 1 Kodeksu Pracy. Do tego rodzaju porozumień stosuje się więc art. 300 Kodeksu Pracy, zgodnie z którym w sprawach nieunormowanych przepisami prawa pracy do stosunku pracy stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego, jeżeli nie są one sprzeczne z zasadami prawa pracy.

Na podstawie powyższego przepisu do wykładni Regulaminu PDO stosuje się więc m.in. ogólne zasady wykładni oświadczeń woli zawarte w Kodeksie cywilnym, a zwłaszcza normę art. 65 § 1 zgodnie, z którym oświadczenie woli należy tak tłumaczyć, jak tego wymagają ze względu na okoliczności, w których złożone zostało, zasady współżycia społecznego oraz ustalone zwyczaje. Z § 2 tego przepisu wynika, że w umowach należy raczej badać, jaki był zgodny zamiar stron i cel umowy, aniżeli opierać się na jej dosłownym brzmieniu.

Wnioskodawca wskazał, że powyższy przepis wskazuje wytyczne co do prawidłowej wykładni Regulaminu PDO, które powinny znaleźć zastosowanie do wykładni woli stron Regulaminu PDO, którym były Spółka i reprezentujące pracowników Spółki organizacje związkowe.

Celem wszystkich świadczeń przyznawanych na podstawie Regulaminu PDO było ,,zmniejszenie negatywnych skutków społecznych wynikających z konieczności dostosowania poziomu i struktury zatrudnienia do potrzeb H. Ł. S.A. ... wynikających z aktualnej sytuacji rynkowej” (§ 1 ust. 1 Regulaminu PDO).

Świadczenia przewidziane w Regulaminie PDO miały więc na celu zadośćuczynić pracownikowi stratę powstałą w związku z brakiem możliwości osiągnięcia wynagrodzenia w Spółce, a także zrekompensować trudności w zakresie zatrudnienia na rynku pracy, które to zagrożenie rośnie wraz z wiekiem danego pracownika, a także umożliwić pracownikowi zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych w sytuacji utraty dotychczasowego źródła dochodu. Spółka wskazała, że § 3 ust. 4 Regulaminu PDO przesądza, że „Świadczenia otrzymane w wyniku objęcia Pracownika Programem wyczerpują ewentualne roszczenia finansowe Pracowników w stosunku do Spółki” i w związku z powyższym każdy pracownik objęty programem oświadczał w zawieranym ze Spółką porozumieniu rozwiązującym umowę o pracę na podstawie programu, że „w przypadku wypłacenia przez Pracodawcę świadczeń określonych w Programie, wyczerpują one wszelkie jego roszczenia związane z rozwiązaniem stosunku pracy w ramach Programu.” W świetle tak skonstruowanej treści Regulaminu PDO niewątpliwe jest, że celem Regulaminu PDO było m.in. wykluczenie dalej idących roszczeń odszkodowawczych wobec Spółki związanych z rozwiązaniem stosunków pracy. Co więcej w § 7 ust. 4 Regulaminu PDO wskazano, że świadczenie wynikające z programu przysługujące pracownikowi, z którym rozwiązano umowę o pracę na zasadach określonych programem, pokrywa wszystkie należności przewidziane przez przepisy powszechnie obowiązującego prawa pracy.

Celem świadczeń przewidzianych w Regulaminie PDO - niezależnie od ich nazwy - było więc naprawienie szkody, którą poniósł dany pracownik na skutek rozwiązania z nim umowy o pracę. Nie było to natomiast - pomimo podobieństwa nazewnictwa - świadczenie w rozumieniu Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy obowiązującego w Spółce, czy też odprawa wypłacana na podstawie jakichkolwiek przepisów prawa regulujących rozwiązanie stosunku pracy. Istotą tych świadczeń jest bowiem zrekompensowanie pracownikom strat z tytułu utraconych korzyści ze świadczeń, które uzyskaliby, gdyby nie rozwiązali ze Spółką umowy o pracę. Rozwiązanie umowy o pracę powoduje bowiem, że uzyskanie przez pracownika uprawnienia do otrzymania takich świadczeń staje się niemożliwe. Skoro nie zajdą przesłanki uzyskania świadczeń wynikające z tych odrębnych przepisów, wówczas nie może mieć miejsca wypłata świadczeń wynikających z tych przepisów.

Nazwa świadczenia użyta w Regulaminie PDO nie określa podstawy prawnej świadczenia (którą pozostaje Regulamin PDO). Służy ona przede wszystkim wyjaśnieniu pracownikom przyczyn zróżnicowania wysokości wypłat w ramach PDO dla różnych osób, a także umożliwienia im podjęcia decyzji o przystąpieniu do PDO na podstawie obliczenia dokładnej wysokości związanej z tym rekompensaty.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy wypłata Pracownikom, jednorazowych odszkodowań za rozwiązanie stosunku pracy zgodnie z § 7 ust. 1 i 2 Regulaminu PDO oraz innych świadczeń, zgodnie z § 7 ust. 3 Regulaminu PDO, stanowiącego regulamin w rozumieniu art. 9 § 1 Kodeksu pracy, przyjętego w dniu 12 sierpnia 2015 r. u Wnioskodawcy w drodze Uchwały Zarządu nr … i w porozumieniu ze związkami zawodowymi jest zwolniona od podatku dochodowego od osób fizycznych, a Wnioskodawca, jako płatnik podatku dochodowego od osób fizycznych, nie będzie miał obowiązku pobrania zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych z tytułu wypłat Pracownikom tych odszkodowań i świadczeń?

Zdaniem Wnioskodawcy, odszkodowania z tytułu rozwiązania stosunku pracy oraz inne świadczenia wypłacane Pracownikom z tytułu rozwiązania stosunku pracy za porozumieniem stron, których wysokość i zasady wypłaty wynikają wprost z Regulaminu PDO (§ 7 ust. 1, 2 i 3), są zwolnione od podatku dochodowego od osób fizycznych, a H. jako płatnik nie będzie miała obowiązku pobrania zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych z tytułu wypłaty Pracownikom tych odszkodowań i świadczeń.

Zgodnie z art. 31 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), osoby prawne (zakłady pracy) są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody m.in. ze stosunku pracy. Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem m.in. dochodów wymienionych w art. 21 tej ustawy. Z kolei art. 10 ust. 1 pkt 1 wskazuje, że źródłami przychodów są m.in. stosunek służbowy i stosunek pracy. Natomiast na podstawie definicji wskazanej w art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody m.in. ze stosunku pracy, uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Z kolei zgodnie z aktualnie obowiązującym art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, „wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r., Nr 21, poz. 94, z późn. zm.), z wyjątkiem:

określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Zgodnie z przedstawionym przez Spółkę stanem faktycznym, wypłacane Pracownikom, na podstawie § 7 ust. 1 i 2 Regulaminu PDO odszkodowania, stanowią rekompensatę za szkodę związaną z utratą miejsca pracy i mają zadośćuczynić Pracownikom stratę doznaną w związku z brakiem możliwości otrzymywania wynagrodzenia oraz umożliwić zaspokojenie potrzeb życiowych w sytuacji utraty źródła dochodu. Wysokość i zasady przyznawania odszkodowań wynikają wprost z Regulaminu PDO. Dodatkowo należy podkreślić, że odszkodowania nie spełniają negatywnych przesłanek do zastosowania zwolnienia (wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. a)-g), a więc:

nie stanowią odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę (nie przysługują w związku z rozwiązaniem umowy o pracę za wypowiedzeniem, lecz za porozumieniem stron);

nie stanowią odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (przepisy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników mają zastosowanie w przypadku zwolnień na podstawie inicjatywy pracodawcy, a w przypadku PDO opisanego w niniejszym wniosku inicjatywa leży po stronie pracownika);

nie są przyznawane na podstawie przepisów o zakazie konkurencji, nie wynikają ze szkód dotyczących składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą, ani z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali oraz nie wynikają z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Zdaniem Spółki, również świadczenia wynikające wprost z § 7 ust. 3 Regulaminu PDO, nazwane w Regulaminie: nagrodą jubileuszową, odprawą emerytalno-rentową, oraz ekwiwalentem za nagrodę jubileuszową, stanowią wynikające wprost z Regulaminu odszkodowanie z tytułu utraty prawa do nagrody jubileuszowej, czy odprawy emerytalno-rentowej w wyniku uczestnictwa w PDO, a wysokość tego odszkodowania jest obliczana w oparciu o wysokość odpowiednio: nagrody jubileuszowej i odprawy emerytalno-rentowej, która byłaby należna Pracownikowi w zdefiniowanym w Regulaminie okresie czasu po rozwiązaniu przez Pracownika stosunku pracy, gdyby Pracownik nie uczestniczył w PDO i nie rozwiązał stosunku pracy z H. (i był dalej pracownikiem).

Zgodnie z art. 92¹ Kodeksu pracy, pracownikowi spełniającemu warunki uprawniające do renty z tytułu niezdolności do pracy lub emerytury, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na rentę lub emeryturę, przysługuje odprawa pieniężna w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia. Pracownik, który otrzymał odprawę, nie może ponownie nabyć do niej prawa. „Odprawa emerytalno-rentowa” wynikająca z § 7 ust. 3 Regulaminu PDO nie jest odprawą emerytalno-rentową w rozumieniu Kodeksu pracy, gdyż stosunek pracy odchodzących pracowników nie ustał w wyniku przejścia na emeryturę czy rentę, a w wyniku uczestnictwa w Programie Dobrowolnych Odejść.

Podobnie nagroda jubileuszowa nie stanowi nagrody z tytułu przepracowania w H. określonej w ZUZP ilości lat (15, 20, 25 itd.), a jest zdaniem Spółki odszkodowaniem z tytułu utraty prawa do tej nagrody. Podkreślić należy fakt, że ZUZP nie zawiera postanowień dotyczących wypłaty nagród jubileuszowych, czy odpraw emerytalno-rentowych dla Pracowników, którzy rozwiązują umowę o pracę za porozumieniem stron, zawiera natomiast postanowienie (załącznik nr 6 do ZUZP pkt 7), że „W przypadku rozwiązania stosunku pracy z uwagi na przejście na emeryturę, świadczenie przedemerytalne, zasiłek przedemerytalny, rentę inwalidzką, w związku z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową albo na rentę inwalidzką I i II grupy z innych przyczyn niż wypadek przy pracy lub choroba zawodowa - pracownikowi, któremu do nabycia prawa do nagrody jubileuszowej brakuje mniej niż 12 miesięcy licząc od dnia rozwiązania umowy o pracę, nagrodę tę wypłaca się w dniu rozwiązania stosunku pracy.” Zdaniem Spółki świadczenie wypłacane z § 7 ust. 3 Regulaminu PDO nie jest nagrodą jubileuszową, o której mowa wyżej wymienionym postanowieniu ZUZP. Świadczenie to (odszkodowanie) również nie spełnia negatywnych przesłanek, wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wyłączających zwolnienie wynikające z tego artykułu.

Biorąc pod uwagę fakt, że:

Regulamin PDO przyjęty w H. Ł. i zaakceptowany przez organizacje związkowe działające w H., jest regulaminem, w rozumieniu art. 9 § 1 Kodeksu pracy, określającym wzajemne prawa i obowiązki stron stosunku pracy, związane z rozwiązaniem stosunku pracy (w tym określającym w szczególności okoliczności, w których pracodawca jest zobowiązany do zapłaty odszkodowań i innych świadczeń),

odszkodowania i świadczenia wynikające z § 7 ust. 1, 2 i 3 Regulaminu PDO stanowią odszkodowania w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,

odszkodowania i świadczenia wynikające z § 7 ust. 1, 2 i 3 Regulaminu PDO nie stanowią wyjątków od zwolnienia wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. a)-g) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,

zdaniem Spółki, spełnione są wszystkie przesłanki wymienione w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych uprawniające do zwolnienia otrzymywanych przez Pracowników odszkodowań i świadczeń w ramach Regulaminu PDO (których wysokość wynika z § 7 ust. 1, 2 i 3 Regulaminu) od podatku dochodowego od osób fizycznych.

Według Wnioskodawcy, podkreślić należy fakt, że na mocy art. 2 pkt 8 lit. a) ustawy zmieniającej ustawę o podatku dochodowym od osób fizycznych z dnia 29 sierpnia 2014 r., rozszerzony został zakres zwolnienia wynikający z art. 21 ust. 1 pkt 3 o otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 Kodeksu Pracy (poprzednie brzmienie art. 21 ust. 1 pkt 3 obejmowało zwolnieniem wyłącznie odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw). Rozszerzone zwolnienie ma zastosowanie do dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2014 r. Wprowadzona zmiana została zainicjowana postanowieniem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 29 marca 2013 r. (S 2/13, OTK-A 2013, Nr 6, poz. 89), w którym Trybunał zasugerował potrzebę uzupełnienia treści art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, o ww. źródła prawa pracy w celu zapewnienia spójności systemu prawnego. Zatem, tak jak do momentu zmiany przepisów mogły istnieć wątpliwości co do tego, czy odszkodowania wynikające z porozumień zbiorowych, czy regulaminów wypełniają normę art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, tak według Wnioskodawcy nie ma wątpliwości, że uzyskane od 1 stycznia 2014 r. odszkodowania wynikające z ww. tytułów (w tym z Regulaminu PDO, przyjętego przez zarząd H., w porozumieniu ze związkami zawodowymi, stanowiącego źródło prawa pracy wymienione w art. 9 § 1 Kodeksu pracy) są zwolnione od podatku dochodowego od osób fizycznych.

Biorąc pod uwagę przedstawione wyżej argumenty, zdaniem Spółki, jednorazowe odszkodowania z tytułu rozwiązania stosunku pracy zgodnie z Regulaminem PDO, które będą wypłacane na podstawie § 7 pkt 1, 2 tego Regulaminu oraz odszkodowania nazwane w Regulaminie PDO nagrodą jubileuszową, odprawą emerytalno-rentową i ekwiwalentem nagrody jubileuszowej (wypłacane zgodnie z § 7 ust. 3 Regulaminu PDO), spełniają przesłanki do zastosowania zwolnienia z opodatkowania, wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż stanowią odszkodowanie w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ich wysokość i zasady przyznawania wynikają wprost z przyjętego w porozumieniu ze związkami zawodowymi Regulaminu PDO (który stanowi źródło prawa pracy w rozumieniu art. 9 § 1 Kodeksu pracy), a ponadto nie zostały wymienione w katalogu świadczeń (odszkodowań) wyłączonych z tego zwolnienia. Wnioskodawca uważa, że w konsekwencji Spółka, jako płatnik podatku dochodowego od osób fizycznych, nie będzie zobowiązana do pobrania podatku z tytułu dokonania wypłat wynikających z Regulaminu PDO odszkodowań i innych świadczeń.

Wnioskodawca wskazał, że Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z dnia 16 czerwca 2015 r., Nr IBPB2/1/4511-268/15/DP uznał analogiczne świadczenie wypłacane Wnioskodawczyni na podstawie porozumienia z pracodawcą, a wynikające wprost z regulaminu dobrowolnych odejść, stanowiące „dobrowolne odszkodowanie z PDO” za zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, że podobnie stanowisko zajęta również Izba Skarbowa w Łodzi w interpretacji z dnia 23 września 2015 r., Nr IPTPB2/4511-382/15-3/PM.

Z kolei w interpretacji podatkowej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 11 maja 2015 r., Nr IBPBII/l/4511-105/15/ASz wskazano, że „odszkodowanie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającym na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach chronionych przez prawo. Chodzi więc zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy.”

Niewątpliwie taką szkodą jest strata powstała w związku z brakiem możliwości osiągnięcia wynagrodzenia w Spółce, a także trudności w zakresie zatrudnienia na rynku pracy, które to zagrożenie rośnie wraz z wiekiem danego pracownika, a także takie świadczenie, które ma umożliwić pracownikowi zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych w sytuacji utraty dotychczasowego źródła dochodu - interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 23 września 2015 r., Nr IPTPB2/4511-382/15-3/PM.

Wnioskodawca wskazał, że przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawierają definicji pojęcia „odszkodowania” ani „zadośćuczynienia”. Pojęcia te winny zatem zostać zdefiniowane w ramach powszechnie obowiązującego sposobu systemu prawa cywilnego, gdzie przyjmuje się, że odszkodowanie jest świadczeniem służącym naprawieniu określonej szkody majątkowej obejmującej - jak wyżej wskazano - zarówno rzeczywistą stratę, jak i utracone korzyści - art. 361 i art. 363 Kodeksu cywilnego, natomiast zadośćuczynienie służy zrekompensowaniu uszczerbku w dobrach osobistych - szkody niemajątkowej - art. 24, art. 445 i następne Kodeksu cywilnego - tak m.in.: interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 27 sierpnia 2015 r., Nr IBPB-2-l/4511-123/15/Asz.

Idąc tym tokiem rozumowania należy też konsekwentnie przyjąć, że również na gruncie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PDOF pojęcie „odszkodowań i zadośćuczynień” obejmuje wszelkie świadczenia służące zrekompensowaniu poniesionej szkody, zarówno majątkowej, jak i niemajątkowej.

W świetle powyższego nie powinno ulegać wątpliwości, że wszelkie świadczenia - niezależnie od ich nazewnictwa w Regulaminie PDO - które będą wypłacane pracownikom stanowić będą „odszkodowania” w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ich funkcją jest bowiem zrekompensowanie szkody związanej z wyrażeniem przez pracowników zgody na ustanie stosunku zatrudnienia, skutkującej utratą możliwości dalszego zarobkowania w Spółce, jak również brakiem możliwości podjęcia w przyszłości zatrudnienia w Spółce.

Nie można przy tym pominąć, że bez uzyskania zgody pracownika, doprowadzenie przez Spółkę do ustania stosunku pracy byłoby co najmniej utrudnione z uwagi na to, że w przypadku pracowników Spółki, którzy są zatrudnieni na czas nieokreślony wypowiedzenie umowy o pracę przez pracodawcę, może nastąpić jedynie z uzasadnionych przyczyn - art. 30 § 4 i art. 45 § 1 Kodeksu pracy, względnie konieczne byłoby przeprowadzenie skomplikowanej procedury zwolnień grupowych. Należy tu zatem wskazać, że wszyscy pracownicy Spółki objęci programem, to pracownicy zatrudnieni na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, a duża ich część to dodatkowo pracownicy chronieni przed rozwiązaniem umowy o pracę na podstawie art. 39 ustawy Kodeks pracy, z którymi rozwiązanie umowy o pracę jest w praktyce możliwe tylko w sytuacji likwidacji lub ogłoszenia upadłości przez pracodawcę.

Z powyższych względów odszkodowania wypłacane pracownikom na podstawie programu PDO powinny być uznane za „odszkodowania” lub „zadośćuczynienia” w rozumieniu art. 21 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wreszcie, należy podkreślić, że zasady wypłaty świadczeń są precyzyjnie określone w Regulaminie PDO - który, jak wspomniano wyżej - stanowi porozumienie zbiorowe, zawarte przez Spółkę z organizacjami związkowymi. Spełniona jest więc tutaj również kolejna przesłanka zastosowania zwolnienia przewidzianego w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Należy też wskazać, że odszkodowania te nie stanowią żadnego ze świadczeń wprost wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. a)-g) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, do których zwolnienie przewidziane w tym przepisie nie ma zastosowania.

Ponadto, przedmiotowe odszkodowania nie stanowią „odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników”, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Podstawą do wypłaty tych odszkodowań nie są bowiem przepisy ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, lecz regulacje aktu prawa pracy – w postaci porozumienia zbiorowego zawartego przez Spółkę z organizacjami związkowymi.

Podsumowując powyższe należy stwierdzić, że świadczenia wypłacane pracownikom Spółki w ramach PDO spełniają wszystkie przesłanki zastosowania zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych przewidziane w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż:

stanowią one odszkodowania lub zadośćuczynienia w rozumieniu tego przepisu,
ich wysokość lub zasady ustalania wynikają bezpośrednio z porozumienia zbiorowego, o którym mowa w art. 9 § 1 Kodeksu pracy,
nie zostały one wymienione w katalogu wyłączeń przedmiotowych od zwolnienia, określonych w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. a)-g) ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle powyższego, jak również w świetle wniosku złożonego w dniu 13 sierpnia 2015 r., zdaniem Spółki wszystkie rodzaje świadczeń wymienionych w Regulaminie PDO stanowią odszkodowania, niezależnie od przyjętego nazewnictwa, w tym również świadczenia wskazane w § 7 ust. 3 Regulaminu PDO, określone jako:

nagroda jubileuszowa;
odprawa emerytalno-rentowa;
ekwiwalent za nagrodę jubileuszową.

W świetle powyższego Spółka podtrzymuje swoje stanowisko zawarte we wniosku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego w zakresie obowiązków płatnika z tytułu wypłaty pracownikom:

odszkodowania (rekompensaty) w ramach programu dobrowolnych odejść jest prawidłowe,

odprawy emerytalno-rentowej, nagrody jubileuszowej, ekwiwalentu za nagrodę jubileuszową w ramach programu dobrowolnych odejść jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z treści tego przepisu wynika zatem, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę w katalogu zwolnień przedmiotowych ustawy bądź, od których Minister Finansów zaniechał poboru podatku, w drodze rozporządzenia.

Stosownie zaś do art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, źródłem przychodów są stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Natomiast w myśl art. 12 ust. 1 powołanej ustawy za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot „w szczególności” oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wskazane jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym.

Natomiast w zakresie realizacji obowiązków płatnika zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych, należy wskazać, że zgodnie z art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej „zakładami pracy”, są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy - wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Ponadto, zgodnie z art. 38 ww. ustawy płatnicy, o których mowa w art. 31 i art. 33-35, przekazują, z zastrzeżeniem ust. 2 i 2a, kwoty pobranych zaliczek na podatek w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki, na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby. Jeżeli między kwotą potrąconego podatku a kwotą wpłaconego podatku występuje różnica, należy ją wyjaśnić w deklaracji, o której mowa w ust. 1a.

Zgodnie z aktualnie obowiązującą treścią art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r., Nr 21, poz. 94, z późn. zm.), z wyjątkiem:

określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Nowe brzmienie przepisu – zgodnie z art. 14 ustawy z dnia 29 października 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1328 i 1478) – ma zastosowanie do dochodów uzyskanych od dnia 1 stycznia 2014 r.

Zgodnie natomiast z art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. − Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r., poz. 1502) ilekroć w Kodeksie pracy jest mowa o prawie pracy, rozumie się przez to przepisy Kodeksu pracy oraz przepisy innych ustaw i aktów wykonawczych, określające prawa i obowiązki pracowników i pracodawców, a także postanowienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów i statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy.

Z przedstawionego we wniosku opisu wynika, że Wnioskodawca Uchwałą Zarządu przyjął Program Dobrowolnych Odejść dla pracowników. Przystąpienie do PDO jest dobrowolne. Rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron następuje na podstawie złożonego przez pracownika i zaakceptowanego przez Zarząd zgłoszenia pracownika w formie oświadczenia o przystąpieniu do PDO.

Na mocy § 7 ust. 2 Regulaminu PDO, Pracownicy, z którymi rozwiązano umowę o pracę na mocy porozumienia stron, zgodnie z zasadami przewidzianymi w Programie, z wyłączeniem Pracowników, którzy są uprawnieni do otrzymania świadczeń wymienionych w § 7 ust. 1 Regulaminu i którzy, w związku z rozwiązaniem umowy o pracę na zasadach określonych w Programie nabędą lub nabyli uprawnienie do odprawy emerytalno-rentowej określonej w Zakładowym Układzie Zbiorowym Pracy dla pracowników H. Ł. S.A. z dnia 31 grudnia 1996 r.(dalej jako „ZUZP”), otrzymają jednorazowe odszkodowanie (rekompensatę) za rozwiązanie stosunku pracy w wysokości „y”-krotności średniego miesięcznego wynagrodzenia ustalonego za okres 1 kwietnia 2014 r. - 31 marca 2015 r. danego Pracownika, przy czym „y” zależy od daty, kiedy Pracownik nabył prawo do emerytury lub renty (inaczej się kształtuje dla Pracowników którzy nabyli prawo do emerytury lub renty do 31 grudnia 2015 r. i inaczej dla Pracowników, którzy nabyli prawo do emerytury lub renty w roku 2016).

Z ww. treści Regulaminu PDO dokonano podziału wypłacanych przez Spółkę świadczeń na dwie grupy:

jednorazowe odszkodowania (rekompensaty) za rozwiązanie stosunku pracy z pracownikami Spółki, którzy w związku z uczestnictwem w programie nie nabędą lub nie nabyli uprawnień do odprawy emerytalno-rentowej - wskazane w § 7 ust. 1 Regulaminu PDO,
jednorazowe odszkodowania (rekompensaty) za rozwiązanie stosunku pracy z pracownikami Spółki, którzy w związku z uczestnictwem w programie nabędą lub nabyli uprawnienia do odprawy emerytalno-rentowej - wskazane w § 7 ust. 2 Regulaminu PDO.

Ponadto, zgodnie z § 7 ust. 3 Regulaminu PDO, dodatkowo Pracownik, z którym rozwiązano umowę o pracę na mocy porozumienia stron, zgodnie z zasadami określonymi w Programie, otrzyma odpowiednio następujące świadczenia wynikające z ZUZP:

nagroda jubileuszowa - Pracownikowi zakwalifikowanemu do udziału w Programie, tj. zarówno Pracownikowi, o którym mowa w § 7 ust. 1 i ust. 2, który nabyłby prawo do wypłaty nagrody jubileuszowej zgodnie z zasadami przewidzianymi w ZUZP, roz. V B, § 3 (załącznik Nr 6 do ZUZP) w terminie do 12 miesięcy od dnia rozwiązania umowy o pracę.
odprawa emerytalno-rentowa - Pracownikowi, o którym mowa w § 7 ust. 2 zostanie wypłacona odprawa emerytalno-rentowa, w terminie 14 dni od daty doręczenia Spółce decyzji właściwego organu o przyznaniu uprawnienia do świadczenia emerytalnego lub rentowego, jednakże nie wcześniej niż w terminie 10 dni od daty rozwiązania z Pracownikiem umowy o pracę.
ekwiwalent za nagrodę jubileuszową - dodatkowo, Pracownikom zakwalifikowanym do udziału w Programie, z wyłączeniem Pracowników wskazanych w pkt a) powyżej, którzy w ciągu 5 lat od daty rozwiązania stosunku pracy nabyliby prawo do nagrody jubileuszowej, zostanie wypłacona kwota wyliczona według wskazanego w Regulaminie wzoru.

Należy zaznaczyć, że zwolnieniem określonym w przytoczonym wyżej przepisie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, objęte są tylko te odszkodowania, których wysokość lub zasady wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, bądź postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 Kodeks pracy, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w lit. a)-g) tego artykułu.

Wskazać przy tym należy, że odszkodowanie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającym na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach chronionych przez prawo. Chodzi więc zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy.

Natomiast istoty „nagrody jubileuszowej, odprawy emerytalno-rentowej oraz ekwiwalentu za nagrodę jubileuszową” nie należy doszukiwać się w twierdzeniu, że tego typu świadczenia są odszkodowaniem, czyli naprawieniem szkody lub straty, jaką pracownik poniósł w związku z pozbawieniem go zatrudnienia. De facto są to świadczeniem pracodawcy w razie zaistnienia zdarzeń, które zgodnie z odpowiednimi przepisami powodują niemożliwość, niecelowość lub zbędność kontynuacji stosunku pracy.

W przepisie § 7 ust. 3 Regulaminu PDO wyraźnie zostało wskazane, że świadczenia: nagroda jubileuszowa, odprawa emerytalno-rentowa oraz ekwiwalent za nagrodę jubileuszową wynikają z Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy. A zatem, nie potwierdza to stwierdzenia Wnioskodawcy, że cyt. „nie było to – pomimo podobieństwa nazewnictwa – świadczenie w rozumieniu Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy obowiązującego w Spółce, czy też odprawa wypłacana na podstawie jakichkolwiek przepisów prawa regulujących rozwiązanie stosunku pracy”. Oznacza to, że świadczeń tych nie można uznać za odszkodowanie.

Ponadto, nie bez znaczenia pozostaje również fakt, że ilekroć ustawodawca posługuje się w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych określeniem „odprawa”, to za każdym razem dotyczy to wyłączenia od analizowanego zwolnienia przedmiotowego zawartego w lit. a), b) i c) ww. normy prawnej.

Przedmiotowym zwolnieniem nie są zatem objęte świadczenia: nagrody jubileuszowe, odprawy emerytalno-rentowe oraz ekwiwalent za nagrodę jubileuszową, i to zarówno te, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw, przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, jak i świadczenia, których wysokość lub zasady ustalania wynikają z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 Kodeksu pracy.

Należy bowiem jeszcze raz podkreślić, że zwolnieniu powyższemu podlegają wyłącznie odszkodowania lub zadośćuczynienia – co wynika wprost z przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwolnieniu podlegają odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost ze wskazanych w tym przepisie regulacji prawnych z wyjątkiem m.in. właśnie odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.

Zatem, biorąc pod uwagę przedstawione zdarzenie przyszłe oraz przepisy prawa stwierdzić należy, że wypłacone pracownikom przez Wnioskodawcę odszkodowania (rekompensaty), korzystają ze zwolnienia na mocy art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż jak wynika z opisanego zdarzenia przyszłego wysokość i zasady ustalenia otrzymanych ww. świadczeń wynikały z Regulaminu Programu Dobrowolnych Odejść, a regulamin ten należy do regulacji, o których mowa w art. 9 § 1 Kodeksu pracy. W związku z powyższym Wnioskodawca nie będzie miał obowiązku pobrania zaliczki na podatek dochodowy.

Zaś wypłacone pracownikom przez Wnioskodawcę odprawy emerytalno-rentowe, nagrody jubileuszowe, ekwiwalenty za nagrodę jubileuszową, nie korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego. Wejście w życie przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw nie zmieniło dotychczasowej zasady, zgodnie z którą przepis art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ma zastosowanie wyłącznie do odszkodowań i zadośćuczynień. Zatem, wypłacone pracownikom przez Wnioskodawcę odprawy emerytalno-rentowe, nagrody jubileuszowe, ekwiwalenty za nagrodę jubileuszową stanowią przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zatem, Wnioskodawca jako płatnik, zgodnie z art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych będzie zobowiązany do pobrania zaliczki na podatek dochodowy od wypłaconych pracownikom kwot odprawy emerytalno-rentowej, nagrody jubileuszowej, ekwiwalentu za nagrodę jubileuszową.

Należy również podkreślić, że przy stosowaniu wszelkiego rodzaju ulg podatkowych trzeba mieć na uwadze przepis art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., (Dz. U. z 1997 r., Nr 78, poz. 483, z późn. zm.), dotyczący zasady powszechności opodatkowania. Z zasady tej wywieść można regułę, że wszelkie przepisy dotyczące zwolnień i ulg podatkowych, stanowiące odstępstwo od tej zasady, wymagają ścisłej ich interpretacji, wykluczając jednocześnie jakąkolwiek interpretację rozszerzającą.

Zaznaczyć w tym miejscu również należy, że Wnioskodawca w opisie zdarzenia przyszłego powołał się na art. 21 ust. 3 oraz art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a zatem tutejszy Organ na podstawie przestawionego stanowiska przyjął, że intencją Wnioskodawcy było powołanie się na art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednocześnie wskazać należy, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego podanego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.

Jeżeli zatem przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe będzie różniło się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

W odniesieniu do powołanych interpretacji organów podatkowych należy stwierdzić, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację, niemniej jednak dotyczą one odszkodowania i odprawy wypłaconych w ramach PDO, a stanowisko w nich zajęte przez organy interpretacyjne jest tożsame ze stanowiskiem tutejszego Organu.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin