Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPP2/4512-1-553/15-2/AKr
z 16 października 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana …. przedstawione we wniosku z dnia 14 lipca 2015 r. (data wpływu 20 lipca 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania korzystania z maszyn rolniczych przez ich współwłaściciela – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20 lipca 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania korzystania z maszyn rolniczych przez ich współwłaściciela.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Trzech rolników (ojciec i dwaj synowie), prowadzący niezależną od siebie indywidualną działalność rolniczą w tej samej gminie zamierza stać się współwłaścicielami (w równych częściach) maszyn rolniczych służących do prowadzenia ich działalności. Samodzielne nabycie tych maszyn przez każdego z rolników nie jest możliwe ze względu na relację ceny do skali ich produkcji, nie byłoby też efektywne ze względu na możliwy zakres ich wykorzystania w każdym z tych gospodarstw. Korzystanie z maszyn stanowiących współwłasność odbywać się ma na takich zasadach, jak korzystanie z własności: każdy współwłaściciel obsługuje maszynę samodzielnie, ponosi bieżące koszty eksploatacji i naprawy w razie uszkodzenia w czasie korzystania. Ogólne koszty utrzymania sprawności maszyn współwłaściciele pokrywają wspólnie zgodnie udziałem we współwłasności.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy korzystanie z maszyn rolniczych – na zasadach określonych w opisanym zdarzeniu przyszłym – przez ich współwłaściciela podlega podatkowi od towarów i usług?

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów usług, opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towaru i odpłatne świadczenie usług. W analizowanym przypadku z całą pewnością nie występuje dostawa towaru, natomiast ewentualne wątpliwości może budzić, czy opisany stan faktyczny może mieścić się w pojęciu usługi.

Zgodnie z definicją zawartą w art. 8 ust. 1 ustawy, istotą usługi podlegającej temu podatkowi jest świadczenie inne niż dostawa towarów, dokonane na czyjąś rzecz. Z ust. 2 powołanego przepisu wynika także, że pojęciem usługi objęte jest także świadczenie – nawet nieodpłatne – na rzecz samego świadczącego, jednak tylko wtedy, gdy będzie ono wykonane dla celów innych niż działalność gospodarcza, czyli z zasobów prowadzonej działalności gospodarczej na potrzeby o charakterze osobistym.

W przedstawionej sytuacji współwłaściciel rzeczy w zakresie prowadzonej działalności będzie ją wykorzystywał w granicach swego prawa własności i tylko w ramach tej działalności, gdyż konstrukcja urządzeń praktycznie uniemożliwia ich wykorzystanie w jakichkolwiek innych celach. Nikt też nie będzie występował w roli zewnętrznego podmiotu świadczącego.Należy też zauważyć, że zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania jest obrót, który stanowi kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku.

W tym przypadku taka kwota nie będzie występować, ponieważ nie występuje tu ekwiwalentność świadczeń: współwłaściciel „współkorzysta” z przedmiotu współwłasności, żaden podmiot zewnętrzny nie wykonuje żadnych działań na jego rzecz; nie występuje więc żaden obrót, gdyż nie powstaje żadna należność z tytułu wykorzystania rzeczy.

Opisana sytuacja nie jest wspólnym przedsięwzięciem o charakterze konsorcjum, gdyż celem konsorcjum jest połączenie potencjałów kilku przedsiębiorców występujących wspólnie wobec kontrahentów zewnętrznych w ramach realizacji pewnego celu gospodarczego. Jednak nawet w takim przypadku wewnętrzne rozliczenia uczestników konsorcjum, korzystających przecież w celu gospodarczym ze składników majątkowych stanowiących ich odrębną własność, nie są świadczeniem usług i nie podlegają opodatkowaniu (wyrok NSA z 24 lutego 2015 r., sygn. I FSK 1954/13). Tym bardziej zatem opodatkowaniu nie może podlegać korzystanie ze środka produkcji, którego prawo własności przysługuje użytkownikowi.

W tej sytuacji, zdaniem podatnika, samodzielne korzystanie ze stanowiących współwłasność rolników maszyn rolniczych, na zasadach opisanych powyżej, nie jest objęte podatkiem od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem, podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2. eksport towarów;
3. import towarów na terytorium kraju;
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
   
   

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…) – art. 7 ust. 1 ustawy.

Przepis art. 7 ust. 1 ustawy zawiera legalną definicję pojęcia „dostawy towarów”, przez którą, jak już wskazano wyżej, należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Interpretując zawarty w tym artykule zwrot „przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel” należy podkreślić, że jest to czynność, która daje otrzymującemu towar prawo do postępowania z nim jak właściciel. Należy przy tym uznać, że chodzi tutaj przede wszystkim o możliwość faktycznego dysponowania rzeczą, a nie rozporządzania nią w sensie prawnym. Istotą dostawy towarów nie jest bowiem przeniesienie prawa własności. Zwrotu „prawo do rozporządzania jak właściciel” nie można interpretować jako „prawo własności”. Istotny jest przede wszystkim aspekt ekonomiczny, a nie prawny transakcji, w ramach której podatnik przenosi na nabywcę prawo do rozporządzania towarami jak właściciel. Akcent sformułowanej definicji położony został głównie na podkreślenie przeniesienia ekonomicznego władztwa nad rzeczą w taki sposób, aby nabywca mógł nią dysponować podobnie jak właściciel.

Przez świadczenie usług natomiast rozumie się, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy, każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa o podatku od towarów i usług zalicza do grona usług każde świadczenie nie będące dostawą towarów.

Z powyższego jednoznacznie wynika, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez podatników w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca wraz z synami zamierza stać się współwłaścicielami (w równych częściach) maszyn rolniczych służących do prowadzenia ich działalności. Samodzielne nabycie tych maszyn przez każdego z rolników nie jest możliwe ze względu na relację ceny do skali ich produkcji, nie byłoby też efektywne ze względu na możliwy zakres ich wykorzystania w każdym z tych gospodarstw. Korzystanie z maszyn stanowiących współwłasność odbywać się ma na takich zasadach, jak korzystanie z własności: każdy współwłaściciel obsługuje maszynę samodzielnie, ponosi bieżące koszty eksploatacji i naprawy w razie uszkodzenia w czasie korzystania. Ogólne koszty utrzymania sprawności maszyn współwłaściciele pokrywają wspólnie zgodnie udziałem we współwłasności. Współwłaściciel maszyny w zakresie prowadzonej działalności będzie ją wykorzystywał w granicach swego prawa własności i tylko w ramach tej działalności, gdyż konstrukcja urządzeń praktycznie uniemożliwia ich wykorzystanie w jakichkolwiek innych celach. Nikt też nie będzie występował w roli zewnętrznego podmiotu świadczącego. Współwłaściciel „współkorzysta” z przedmiotu współwłasności, żaden podmiot zewnętrzny nie wykonuje żadnych działań na jego rzecz; nie występuje więc żaden obrót, gdyż nie powstaje żadna należność z tytułu wykorzystania rzeczy.

Należy wskazać, że z przepisu art. 195 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2014 r., poz. 121 z późn. zm.) wynika, że własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).

Współwłasność nie jest instytucją samodzielną lecz stanowi odmianę własności i charakteryzuje się tym, że własność rzeczy (ruchomej lub nieruchomej) przysługuje kilku podmiotom. Do współwłasności stosuje się – jeśli co innego nie wynika z przepisów poświęconych specjalnie tej instytucji – przepisy odnoszące się do własności.

Należy zatem uznać, że udział każdego ze współwłaścicieli jest ze swej istoty szczególną postacią prawną własności.

Z kolei zgodnie z art. 196 Kodeksu cywilnego współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną. W przypadku współwłasności w częściach ułamkowych, każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w rzeczy. Udział wyraża zakres uprawnień współwłaściciela względem rzeczy wspólnej. Współwłaściciel ma względem swego udziału pozycję wyłącznego właściciela. Ze względu na charakter udziału, jako wyłącznego prawa współwłaściciela, zasadą jest, że każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli (art. 198 Kodeksu cywilnego). Współwłaściciele są zatem odrębnymi podmiotami prawa.

Z okoliczności sprawy nie wynika, aby korzystanie przez Wnioskodawcę z maszyn rolniczych było związane z przekazywaniem władztwa ekonomicznego, nie stanowi więc dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy. Nie można również stwierdzić, że stanowi on odpłatne świadczenie usług, w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, które co do zasady występuje wtedy, gdy dane świadczenie nie jest dostawą towarów.

Z powołanego przepisu art. 8 ust. 1 ustawy wynika, że przez usługę należy rozumieć każde świadczenie na rzecz danego podmiotu, niebędące dostawa towarów. Pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, bowiem nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz także jego zaniechania poprzez zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. Usługą w rozumieniu regulacji zawartej w art. 8 jest transakcja gospodarcza, co oznacza, że stosunek prawny łączący strony musi wiązać się ze świadczeniem wzajemnym. Aby uznać jakieś zdarzenie za odpłatne świadczenie usług musi wystąpić stosunek zobowiązaniowy pomiędzy podmiotami biorącymi udział w tym zdarzeniu, czyli strony muszą zobowiązać się do określonego działania bądź powstrzymania się od dokonania określonych czynności. W związku z tym nie znajduje zastosowania w opisanym przypadku norma prawna art. 8 ust. 2 ustawy, zgodnie z którą za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

1. użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;
2. nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.
   
   

Tym samym korzystanie przez Wnioskodawcę (jako współwłaściciela) z maszyn rolniczych służących mu do jego działalności gospodarczej odbywa się w ramach zarządu jego własnością, a nie jest korzystaniem na podstawie jakiejkolwiek umowy. Również po stronie Wnioskodawcy nie dochodzi na rzecz pozostałych współwłaścicieli do żadnego świadczenia.

Zatem, korzystanie przez Wnioskodawcę (jako współwłaściciela) z maszyn rolniczych służących do prowadzenia działalności gospodarczej nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Jednocześnie, tut. Organ informuje, że zgodnie z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

Mając na uwadze, że wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego został złożony przez jednego ze współwłaścicieli (Wnioskodawcę), zaznacza się, że interpretacja nie wywiera skutku prawnego dla pozostałych współwłaścicieli maszyn rolniczych.

Pozostali współwłaściciele chcąc uzyskać interpretację indywidualną powinni wystąpić z odrębnym wnioskiem o jej udzielenie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.