2015.04.28 - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPP1/4512-40/15/MS
z 28 kwietnia 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 10 stycznia 2015 r. (data wpływu 16 stycznia 2015 r.), uzupełnionym pismem z 1 kwietnia 2015 r. (data wpływu 8 kwietnia 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

uznania Wnioskodawcy, w związku z wykonywaniem czynności zarządcy sądowego nieruchomości, za podatnika podatku od towarów i usług - jest nieprawidłowe,
stwierdzenia jakie dane powinny być umieszczone na wystawianych i otrzymywanych przez Wnioskodawcę fakturach VAT - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 16 stycznia 2015 r. do tut. organu wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

uznania Wnioskodawcy, w związku z wykonywaniem czynności zarządcy sądowego nieruchomości, za podatnika podatku od towarów i usług,
stwierdzenia jakie dane powinny być umieszczone na wystawianych i otrzymywanych przez Wnioskodawcę fakturach VAT.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z 1 kwietnia 2015 r. (data wpływu 8 kwietnia 2015 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z 25 marca 2015 r. znak: IBPP1/4512-40/15/MS.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą w zakresie robót budowlanych na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej, będąca czynnym podatnikiem VAT, została z nakazu sądu zarządcą sądowym nieruchomości prywatnej (lokale użytkowe będące własnością spółki z ograniczoną odpowiedzialnością).

W związku z ustanowieniem zarządcy sądowego to z nim zostały podpisane umowy najmu na lokale, jak również umowy dotyczące dostarczania mediów.

Zarządca wystawia faktury za lokale, jak również otrzymuje faktury związane z utrzymaniem nieruchomości.

Nadwyżkę pieniężną raz na kwartał ma odprowadzać do depozytu sądowego w związku z tym, że toczy się postępowanie sądowne o ustanowienie prawowitego właściciela nieruchomości (osoba fizyczna, która została zarządcą sądownym kupiła w drodze przetargu tę nieruchomość od spółki z ograniczoną odpowiedzialnością ale spółka ta odwołała się do sądu podważając fakt zakupu).

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał:

Ad.1. Wnioskodawca wykonuje swoje czynności zarządcy sądowego na podstawie przepisów:

993. § 1. Jeżeli przybicie nie następuje niezwłocznie po ukończeniu przetargu, sąd na wniosek licytanta, który zaofiarował najwyższą cenę, może, w wypadku gdy zarządcą jest dłużnik, odjąć mu zarząd i ustanowić innego zarządcę.

§ 2. Po przybiciu sąd wyda zarządzenie, o którym mowa w paragrafie poprzedzającym, na wniosek nabywcy lub uczestnika postępowania. Nabywca może być na własne żądanie ustanowiony zarządcą, jeżeli oprócz rękojmi złożył w gotówce nie mniej niż piątą część ceny nabycia albo jeżeli do tej wysokości przysługuje mu prawo zaliczenia swej wierzytelności na poczet ceny nabycia.

§ 3. W razie wygaśnięcia skutków przybicia bez równoczesnego umorzenia egzekucji sąd wyda postanowienie co do osoby zarządcy, jeżeli dotychczasowym zarządcą był nabywca.

Art. 933. Jeżeli zarządca przy obejmowaniu zarządu napotyka przeszkody, komornik na polecenie sądu wprowadza go w zarząd nieruchomości.

Art. 934. Po ustanowieniu zarządcy komornik wzywa wskazane przez wierzyciela osoby, aby przypadające od nich tak zaległe, jak i przyszłe świadczenia, które stanowią dochód z nieruchomości, uiszczały do rąk zarządcy. W wezwaniu należy uprzedzić, że uiszczenie do rąk dłużnika będzie bezskuteczne w stosunku do wierzyciela.

Art. 935. § 1. Zarządca zajętej nieruchomości obowiązany jest wykonywać czynności potrzebne do prowadzenia prawidłowej gospodarki. Ma on prawo pobierać zamiast dłużnika wszelkie pożytki z nieruchomości, spieniężać je w granicach zwykłego zarządu oraz prowadzić sprawy, które przy wykonywaniu takiego zarządu okażą się potrzebne. W sprawach wynikających z zarządu nieruchomością zarządca może pozywać i być pozywany.

§ 2. Zarządcy wolno zaciągać tylko takie zobowiązania, które mogą być zaspokojone z dochodów z nieruchomości i są gospodarczo uzasadnione.

§ 3. Czynności przekraczające zakres zwykłego zarządu zarządca może wykonywać tylko za zgodą stron, a w jej braku - za zezwoleniem sądu, który przed wydaniem postanowienia wysłucha wierzyciela, dłużnika i zarządcę, chyba że zwłoka groziłaby szkodą.

Art. 936. Zarząd nie ma wpływu na umowy najmu lub dzierżawy obowiązujące w chwili jego ustanowienia. Zarządcy wolno jednak wypowiadać tego rodzaju umowy z zachowaniem obowiązujących przepisów oraz zawierać umowy na czas przyjęty przez zwyczaj miejscowy. Do wydzierżawiania nieruchomości wymagana jest zgoda stron, a w jej braku - zezwolenie sądu.

Art. 937. § 1. Zarządca składa sądowi w wyznaczonych terminach co najmniej raz w roku oraz po ukończeniu zarządu sprawozdania ze swych czynności, jak również udokumentowane sprawozdania rachunkowe.

§ 2. Sąd po wysłuchaniu wierzycieli, dłużnika i zarządcy oraz po rozpatrzeniu sprawozdań, a zwłaszcza przedstawionych w nich pozycji rachunkowych, zatwierdza sprawozdania zarządcy albo odmawia ich zatwierdzenia w całości lub w części.

§ 3. Na postanowienie sądu w przedmiocie zatwierdzenia sprawozdania przysługuje zażalenie.

Art. 938. § 1. Zarządca odpowiada za szkodę wyrządzoną na skutek nienależytego wykonywania obowiązków.

§ 2. Zarządca, który bez usprawiedliwionej przyczyny nie złożył w oznaczonym terminie przepisanego sprawozdania lub nie wykonał innych przez sąd wydanych poleceń, może być skazany na grzywnę.

Art. 939. § 1. Zarządca może żądać wynagrodzenia oraz zwrotu wydatków, które w związku z zarządem poniósł z własnych funduszów. Wysokość wynagrodzenia sąd określi odpowiednio do nakładu pracy i dochodowości nieruchomości.

§ 2. Jednakże zarządcy, który jest dłużnikiem, nie należy się wynagrodzenie; może on tylko pokrywać z pożytków z nieruchomości najkonieczniejsze potrzeby własne i rodziny w rozmiarze, jaki oznaczy sąd, oraz swoje wydatki związane z zarządem.

§ 3. (uchylony).

§ 4. Roszczeń o wynagrodzenie za sprawowanie zarządu i o zwrot poniesionych w związku z zarządem wydatków nie można dochodzić powództwem. Zarządca traci roszczenia, jeżeli ich nie zgłosił w ciągu miesiąca po ustąpieniu z zarządu lub po jego ustaniu.

Art. 940. Z dochodów z nieruchomości zarządca pokrywa w następującej kolejności:

koszty egzekucji wraz ze swoim wynagrodzeniem oraz zwrot własnych wydatków;
bieżące należności pracowników zatrudnionych w nieruchomości lub w przedsiębiorstwach znajdujących się na niej i należących do dłużnika;
bieżąco przypadające w toku zarządu alimenty przyznane wykonalnym wyrokiem sądowym od dłużnika. Uprawnienie to nie przysługuje członkom rodziny dłużnika pozostającym z nim we wspólnym gospodarstwie domowym w chwili wszczęcia egzekucji;
bieżące należności podatkowe z nieruchomości oraz bieżące należności z tytułu ubezpieczenia społecznego pracowników wymienionych w pkt 2;
zobowiązania związane z wykonywaniem zarządu;
należności z tytułu ubezpieczenia nieruchomości, jej przynależności i pożytków.

Art. 941. Nadwyżkę dochodów po pokryciu wydatków wymienionych w art. 940, za czas do dnia przejścia własności nieruchomości na nabywcę, zarządca składa na rachunek depozytowy Ministra Finansów. Nadwyżkę dołącza się do ceny, która będzie uzyskana za nieruchomości. Jeżeli egzekucja ulega umorzeniu, nadwyżkę tę otrzymuje dłużnik.

Czynności jakie wykonuje Wnioskodawca w ramach zarządu nieruchomością:

wykonuje czynności potrzebne do prowadzenia prawidłowej gospodarki,
pobiera zamiast dłużnika wszelkie pożytki z nieruchomości,
spienięża je w granicach zwykłego zarządu,
prowadzi sprawy, które przy wykonywaniu takiego zarządu okazują się potrzebne,
obciążą najemców kosztami zużycia mediów,
otrzymane opłaty za czynsz wpłaca na wydzielone konto bankowe i z tych środków pokrywa wszelkiego rodzaju wydatki związane z utrzymaniem nieruchomości oraz opłaty za dostawę mediów.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy osoba fizyczna jest podatnikiem podatku od towarów i usług z tytułu prowadzonych czynności jako zarządca sądowy?
Czy zarządca, który wykazuje swoje obowiązki z nakazu sądowego może wystawiać i otrzymywać faktury na swoje imię i nazwisko z dopiskiem zarządca sądowy oraz ze swoim numerem NIP?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad.1

Zgodnie z art. 15 ust. 3 ustawy, za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą o której mowa w ust. 1 nie uznaje się czynności:

z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 12 ust. 1-6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych;
uchylony;
z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-9 ww. ustawy, jeżeli z tytułu wykonywania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.

Powyższy przepis zakreśla krąg podatników podatku od towarów i usług.

Okolicznością która przesądza o wejściu w ten krąg jest samodzielne wykonywanie działalności gospodarczej. O statusie podatnika podatku od towarów i usług przesądza występowanie po stronie danego podmiotu trzech przesłanek:

samodzielności prowadzonej działalności;
odpowiedzialności za jej efekty;
odpłatność.

Wszystkie te cechy dostrzec można w czynnościach wykonywanych przez sądowego zarządcę nieruchomości. Na podstawie art. 935 § 1-3 Kodeksu postępowania cywilnego, zarządca zajętej nieruchomości zobowiązany jest wykonywać czynności potrzebne do prowadzenia prawidłowej gospodarki. Ma on prawo pobierać wszelkie pożytki z nieruchomości, spieniężać je w granicach zwykłego zarządu oraz prowadzić sprawy, które przy wykonywaniu takiego zarządu są potrzebne. W sprawach wynikających z zarządu nieruchomością zarządca może pozywać i być pozwany. Zarządca odpowiada za szkodę wyrządzoną na skutek nienależytego wykonywania obowiązków (art. 938 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego).

Z powyższych regulacji wynika, że zarządca działa wobec osób trzecich we własnym imieniu, w związku z czym to on jest stroną umów mających za przedmiot zarządzania. Zarządca nie jest przedstawicielem właścicieli, lecz działa w imieniu własnym na podstawie umocowania sądowego.

W konkluzji powyższych uregulowań stwierdzić należy, iż zarządca sądowy nieruchomości jest podatnikiem podatku od towarów i usług o którym stanowi art. 15 ust. 1.

Stanowisko takie zajął także Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 27 sierpnia 2009 r. ILPP1/443-651/09-2/BP.

Ad.2

Zgodnie z art. 106b ust. 1 ustawy, podatnicy, o których mowa w art. 15, są zobowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy.

W rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 5 kwietnia 2004 r. w sprawie wzorów dokumentów związanych z rejestracją podatników w zakresie podatku od towarów i usług, Minister finansów określił wzór zgłoszenia rejestracyjnego w zakresie podatku od towarów i usług VAT-R. Podatnicy będący osobami fizycznymi określają w tym zgłoszeniu swój numer identyfikacji podatkowej oraz adres zamieszkania.

Mając powyższe na uwadze można stwierdzić, iż na wystawianych dokumentach księgowych, zarządca powinien umieścić swoje dane zgodne ze zgłoszeniem rejestracyjnym dla podatku od towarów i usług VAT-R . Dodanie do tych danych dodatkowo adresu zarządzanej nieruchomości oraz numer postanowienia sądowego, na podstawie którego działa zarządca nie będzie błędem.

Stanowisko takie zajął także Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 27 sierpnia 2009 r. ILPP1/443-651/09-2/BP.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się:

za nieprawidłowe, w zakresie uznania Wnioskodawcy, w związku z wykonywaniem czynności zarządcy sądowego nieruchomości, za podatnika podatku od towarów i usług,
za nieprawidłowe, w zakresie stwierdzenia jakie dane powinny być umieszczone na wystawianych i otrzymywanych przez Wnioskodawcę fakturach VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Według art. 5a ustawy o VAT, towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne.

W myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Natomiast w świetle postanowień art. 8 ust. 1 ww. ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Definicja świadczenia usług ma charakter dopełniający definicję dostawy towarów i jest wyrazem realizacji zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatników w ramach ich działalności gospodarczej.

Stosownie do art. 15 ust. 1 cyt. ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza, zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Na podstawie art. 15 ust. 3 ustawy, za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 1, nie uznaje się czynności:

z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 12 ust. 1-6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307, z późn. zm.);
(uchylony)
z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.

Mając powyższe na uwadze wskazać należy, że w kontekście treści przepisu art. 15 ust. 1, ust. 2 i ust. 3 ustawy, status danego podmiotu, jako podatnika VAT determinowany jest cechami samodzielności prowadzonej działalności (wyczerpującej definicję zawartą w art. 15 ust. 2 ustawy), odpowiedzialności za jej efekty oraz odpłatności.

Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca - osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą w zakresie robót budowlanych na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej, będąca czynnym podatnikiem VAT, została z nakazu sądu zarządcą sądowym nieruchomości prywatnej (lokale użytkowe będące własnością spółki z ograniczoną odpowiedzialnością).

W związku z ustanowieniem zarządcy sądowego to z nim zostały podpisane umowy najmu na lokale, jak również umowy dotyczące dostarczania mediów. Zarządca wystawia faktury za lokale, jak również otrzymuje faktury związane z utrzymaniem nieruchomości.

Wnioskodawca wykonuje swoje czynności zarządcy sądowego na podstawie przepisów art. 993 oraz art. 933-941 Kodeksu postępowania cywilnego.

Czynności jakie wykonuje Wnioskodawca w ramach zarządu nieruchomością:

wykonuje czynności potrzebne do prowadzenia prawidłowej gospodarki,
pobiera zamiast dłużnika wszelkie pożytki z nieruchomości,
spienięża je w granicach zwykłego zarządu,
prowadzi sprawy, które przy wykonywaniu takiego zarządu okazują się potrzebne,
obciążą najemców kosztami zużycia mediów,
otrzymane opłaty za czynsz wpłaca na wydzielone konto bankowe i z tych środków pokrywa wszelkiego rodzaju wydatki związane z utrzymaniem nieruchomości oraz opłaty za dostawę mediów.

Podstawę prawną działalności sądowego zarządcy nieruchomości stanowi przepis art. 203 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 121 ze zm.) oraz przepisy art. 933-941 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. z 2014 r. poz. 101 ze zm.).

Na mocy art. 203 Kodeksu cywilnego, każdy ze współwłaścicieli może wystąpić do sądu o wyznaczenie zarządcy, jeżeli nie można uzyskać zgody większości współwłaścicieli w istotnych sprawach dotyczących zwykłego zarządu albo jeżeli większość współwłaścicieli narusza zasady prawidłowego zarządu lub krzywdzi mniejszość.

Ponadto zgodnie z art. 993 K.p.c. jeżeli przybicie nie następuje niezwłocznie po ukończeniu przetargu, sąd na wniosek licytanta, który zaofiarował najwyższą cenę, może, w wypadku gdy zarządcą jest dłużnik, odjąć mu zarząd i ustanowić innego zarządcę.

Po przybiciu sąd wyda zarządzenie, o którym mowa w paragrafie poprzedzającym, na wniosek nabywcy lub uczestnika postępowania. Nabywca może być na własne żądanie ustanowiony zarządcą, jeżeli oprócz rękojmi złożył w gotówce nie mniej niż piątą część ceny nabycia albo jeżeli do tej wysokości przysługuje mu prawo zaliczenia swej wierzytelności na poczet ceny nabycia.

W razie wygaśnięcia skutków przybicia bez równoczesnego umorzenia egzekucji sąd wyda postanowienie co do osoby zarządcy, jeżeli dotychczasowym zarządcą był nabywca.

Zgodnie z art. 935 § 1 K.p.c. zarządca zajętej nieruchomości obowiązany jest wykonywać czynności potrzebne do prowadzenia prawidłowej gospodarki. Ma on prawo pobierać zamiast dłużnika wszelkie pożytki z nieruchomości, spieniężać je w granicach zwykłego zarządu oraz prowadzić sprawy, które przy wykonywaniu takiego zarządu okażą się potrzebne. W sprawach wynikających z zarządu nieruchomością zarządca może pozywać i być pozywany.

W myśl art. 935 § 2 K.p.c. zarządcy wolno zaciągać tylko takie zobowiązania, które mogą być zaspokojone z dochodów z nieruchomości i są gospodarczo uzasadnione.

Natomiast czynności przekraczające zakres zwykłego zarządu zarządca może wykonywać tylko za zgodą stron, a w jej braku - za zezwoleniem sądu, który przed wydaniem postanowienia wysłucha wierzyciela, dłużnika i zarządcę, chyba że zwłoka groziłaby szkodą (art. 935 § 3 K.p.c.).

Zarządca odpowiada za szkodę wyrządzoną na skutek nienależytego wykonywania obowiązków (art. 938 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego).

Zgodnie z art. 939 § 1 K.p.c. zarządca może żądać wynagrodzenia oraz zwrotu wydatków, które w związku z zarządem poniósł z własnych funduszów. Wysokość wynagrodzenia sąd określi odpowiednio do nakładu pracy i dochodowości nieruchomości.

Ustanowiony w tym trybie zarządca jest uprawniony i zobowiązany do dokonywania czynności zwykłego zarządu, co tym samym oznacza wyłączenie właściciela od możliwości dokonywania takich czynności.

Z powyższych regulacji wynika zatem, że zarządca działa wobec osób trzecich we własnym imieniu, w związku z czym to on jest stroną umów mających za przedmiot zarządzaną nieruchomość. W pewnych przypadkach działalność ta doznaje ograniczeń, albowiem możliwość jej prowadzenia uzależniona jest od zgody współwłaścicieli nieruchomości bądź sądu. Ograniczenie to wiąże się jednak z pojęciem czynności wykraczających poza zwykły zarząd, których kwalifikacja na gruncie konkretnego przypadku ma zawsze charakter oceny. Poza tym, gdy do udzielenia stosownej zgody już dojdzie, to także w tym przypadku „na zewnątrz”, tj. wobec osób trzecich, działać będzie ustanowiony zarządca występujący pod własnym imieniem, tak jak ma to miejsce w sytuacji czynności niewykraczających poza zwykły zarząd.

Ustanowiony w tym trybie zarządca jest uprawniony i zobowiązany do dokonywania czynności zwykłego zarządu.

Wskazać należy, że umowa najmu jest cywilnoprawną umową nakładającą na strony określone przepisami obowiązki.

Jak wynika z art. 659 § 1 ustawy Kodeks cywilny, oddanie rzeczy innej osobie do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony na podstawie umowy najmu związane jest z wzajemnym świadczeniem najemcy polegającym na zapłacie umówionego czynszu.

Tak więc najem jest umową dwustronnie obowiązującą i wzajemną; odpowiednikiem świadczenia wynajmującego, polegającego na oddaniu rzeczy do używania, jest świadczenie najemcy, polegające na płaceniu umówionego czynszu.

Każda czynność wykonywana przez podatnika, której efektem jest świadczenie na rzecz drugiego podmiotu, jest w podatku od towarów i usług traktowana jako świadczenie usługi.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczeniem usługi, a otrzymanym wynagrodzeniem będącym świadczeniem wzajemnym. Bezpośredni związek pomiędzy świadczeniem usługi, a otrzymanym wynagrodzeniem istnieje wówczas, gdy jest możliwe zidentyfikowanie bezpośredniej i jasno zidentyfikowanej korzyści na rzecz dostawcy towaru oraz świadczenie wzajemne pozostaje w bezpośrednim związku ze świadczeniem dokonanej czynności.

Z ww. regulacji określających pozycję prawną zarządcy wynika w szczególności, że zarządca zajętej nieruchomości obowiązany jest wykonywać czynności potrzebne do prowadzenia prawidłowej gospodarki i ma on prawo pobierać zamiast dłużnika wszelkie pożytki z nieruchomości, spieniężać je w granicach zwykłego zarządu oraz prowadzić sprawy, które przy wykonywaniu takiego zarządu okażą się potrzebne (art. 935 § 1 K.p.c.). Istotne jest, że wymienione czynności wykonywane są na rzecz właściciela (współwłaścicieli), czego nie zmienia fakt, że zarządca sądowy podejmuje je w imieniu własnym. To właściciel (współwłaściciele) jest bowiem beneficjentem tych czynności.

Ekwiwalentem usługi „zarządu" jest wynagrodzenie. Zgodnie z art. 939 § 1 K.p.c. zarządca może żądać wynagrodzenia oraz zwrotu wydatków, które w związku z zarządem poniósł z własnych funduszów, a wysokość tego wynagrodzenia określa sąd odpowiednio do nakładu pracy i dochodowości nieruchomości. Świadczenie należne zarządcy jest wyłącznie ekwiwalentem nakładów w związku z wykonywanymi przezeń czynności zarządu i nie może obejmować żadnych innych składników. Ciężar tego świadczenia ponosi zaś właściciel (współwłaściciele) nieruchomości. Korzyść w postaci czynszu z najmu lokali zarządzanych przez zarządcę nie stanowi więc dla niego zapłaty w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy. Kwotą taką jest wyłącznie wynagrodzenie zarządcy za świadczone przez niego usługi.

W niniejszej sprawie wykonywane przez Wnioskodawcę jako zarządcę sądowego wskazane we wniosku czynności (Wnioskodawca wskazuje, że w związku z ustanowieniem zarządcy sądowego to z nim zostały podpisane umowy najmu na lokale, jak również umowy dotyczące dostarczania mediów, zarządca wystawia faktury za lokale, jak również otrzymuje faktury związane z utrzymaniem nieruchomości) w rzeczywistości są stosunkami prawnymi – zobowiązaniowymi pomiędzy właścicielem (współwłaścicielami) nieruchomości a podmiotami trzecimi (w tym najemcami). To właściciel (współwłaściciele) świadczy ww. usługi najmu, natomiast zarządca jest niejako „pośrednikiem” w świadczeniu tych usług.

Zatem to właściciel (współwłaściciele), a nie Wnioskodawca jako zarządca sądowy, jest w istocie wynajmującym i dla tych usług jest podatnikiem podatku od towarów i usług z tytułu najmu lokali użytkowych (zarządzanych przez Wnioskodawcę zarządcę sądowego). Tym samym wpłaty najemców z tytułu najmu ww. lokali stanowią dla właściciela (współwłaścicieli) nieruchomości zapłatę za odpłatne świadczenie usług, stosownie do treści art. 5 ust. 1 i art. 8 ust. 1 ustawy.

Jak wskazano wyżej, opodatkowaniu podatkiem VAT podlega odpłatna dostawa towarów i świadczenie usług. Obrotem, będącym podstawą opodatkowania, jest wszystko co usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku.

Mając na uwadze okoliczności sprawy oraz obowiązujące przepisy należy stwierdzić, że czynsze z najmu lokali użytkowych zarządzanych przez zarządcę sądowego są kwotą należną z tytułu sprzedaży dokonywanej przez właściciela (współwłaścicieli) nieruchomości i w związku z tym ewentualny obowiązek rozliczenia podatku od towarów i usług z tytułu należnych czynszów spoczywa na właścicielu (współwłaścicielach), (w przypadku współwłaścicieli stosownie do swoich udziałów w nieruchomości). Brak zatem podstaw do rozliczania najmu lokali przez zarządcę sądowego.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca został ustanowiony zarządcą sądowym gdyż toczy się postępowanie o ustanowienie prawowitego właściciela. Jeśli więc Wnioskodawca nie jest właścicielem lub współwłaścicielem nieruchomości to obrót z tytułu najmu nie jest obrotem Wnioskodawcy.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy, że jest podatnikiem podatku od towarów i usług, o którym stanowi art. 15 ust. 1 ustawy o VAT z tytułu prowadzenia czynności jako zarządca sądowy, należało uznać za nieprawidłowe, gdyż obrotem Wnioskodawcy będzie wyłącznie jego wynagrodzenie jako zarządcy sądowego, a nie kwoty z tytułu usług najmu.

W myśl art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Na podstawie art. 106b ust. 2 ustawy, podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3.

Jak stanowi art. 106b ust. 3 ustawy, na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, z wyjątkiem czynności, o których mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4, oraz otrzymanie całości lub części zapłaty przed wykonaniem tych czynności, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów - jeżeli obowiązek wystawienia faktury nie wynika z ust. 1,
sprzedaż zwolnioną, o której mowa w ust. 2, z zastrzeżeniem art. 117 pkt 1 i art. 118

-jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.

Elementy które powinna zawierać faktura VAT określone zostały w art. 106e ust. 1 ustawy o VAT. Zgodnie z art. 106e ust. 1 pkt 4 i pkt 5 tego przepisu faktura powinna zawierać:

numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. a.
numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. b;

W myśl art. 2 pkt 31 ustawy, ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o fakturze – rozumie się przez to dokument w formie papierowej lub w formie elektronicznej zawierający dane wymagane ustawą i przepisami wydanymi na jej podstawie.

Jak wynika z ww. przepisu art. 106e ust. 1 ustawy, faktura stwierdzająca dokonanie sprzedaży zawiera m.in. imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy, numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. a; numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. b.

Odnosząc powyższe przepisy do okoliczności sprawy należy stwierdzić, że zarządca sądowy, wykonując czynności zarządzania nieruchomością, nie jest uprawniony do wystawiania faktur z tytułu najmu we własnym imieniu i na własny rachunek, bowiem jak wskazano wyżej podatnikiem podatku od towarów i usług z tytułu najmu lokali jest właściciel lub poszczególni współwłaściciele nieruchomości. W związku z tym zarządca może być jedynie wystawcą faktury, ale sprzedawcą i podatnikiem podatku VAT pozostaje właściciel lub współwłaściciel odrębnie.

Najem nieruchomości, której właściciel lub współwłaściciele korzystają ze zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT, nie powoduje obowiązku wystawiania faktur dokumentujących wynajem lokali na rzecz najemców (podatników lub nie podatników) stosowanie do art. 106b ust. 2 i ust. 3 ustawy.

Jednocześnie również faktury dotyczące zakupu towarów i usług związanych z wykonywanymi usługami najmu powinny zawierać wskazanie właściciela (lub współwłaścicieli nieruchomości) z podaniem właściwego numeru identyfikacji podatkowej.

Reasumując, w świetle art. 15 ust. 1 w związku z ust. 2 i 3 ustawy, zarządca sądowy nieruchomości nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług z tytułu wykonywanych usług najmu w ramach tego zarządu. Wobec powyższego w wystawianych i otrzymywanych przez Wnioskodawcę fakturach winny być umieszczone dane wynikające ze zgłoszenia rejestracyjnego właściciela (współwłaścicieli lokali), Wnioskodawca jest bowiem wyłącznie wystawcą faktur, a sprzedawcą czy nabywcą jest właściciel (współwłaściciel) nieruchomości.

W ocenie tut. organu dane Wnioskodawcy jako zarządcy sądowego, adres zarządzanej nieruchomości czy numeru postępowania sądowego mogą się znaleźć na takiej fakturze jako dane dodatkowe.

Zatem również stanowisko Wnioskodawcy, iż na wystawianych dokumentach księgowych, zarządca powinien umieścić swoje dane zgodne ze zgłoszeniem rejestracyjnym dla podatku od towarów i usług VAT-R, należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Na marginesie należy też zauważyć, że powołane przez Wnioskodawcę interpretacje indywidualne zostały wydane w indywidualnych sprawach, w których indywidualnie oceniano stan faktyczny i stanowisko wnioskodawcy. Powołane interpretacje nie stanowią źródła prawa i tut. organ nie jest nimi związany.

Niniejsza interpretacja indywidualna traci swoją ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego stanu faktycznego lub zmiany stanu prawnego.

W zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych wydane zostało odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem.

Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin