2015.10.05 - Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi
IPTPB1/4511-378/15-4/MH
z 5 października 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) w związku z § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 30 czerwca 2015 r. (data wpływu 1 lipca 2015 r.), uzupełnionym pismem z dnia 10 września 2015 r. (data wpływu 14 września 2015 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych likwidacji/rozwiązania spółki osobowej:

w części dotyczącej otrzymania wierzytelności pochodzących ze spółki kapitałowej – jest nieprawidłowe,

w pozostałym zakresie – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 1 lipca 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych likwidacji spółki osobowej.

Wniosek ten nie spełniał wymogów, o których mowa w art. 14b § 1 i § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613), w związku z czym pismem z dnia 2 września 2015 r., Nr IPTPB1/4511-378/15-2/MH, na podstawie art. 169 § 1 w zw. z art. 14h wymienionej ustawy, wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie do uzupełnienia ww. wniosku wysłano w dniu 2 września 2015 r. (data doręczenia 7 września 2015 r.). Wnioskodawca uzupełnił ww. wniosek pismem z dnia 10 września 2015 r. (data wpływu 14 września 2015 r.), nadanym za pośrednictwem placówki pocztowej w dniu 10 września 2015 r.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych, mającym miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (dalej: „Wnioskodawca”). W przyszłości Wnioskodawca zostanie wspólnikiem osobowej spółki prawa handlowego innej niż spółka komandytowo-akcyjna (dalej: „Spółka”), powstałej z przekształcenia spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Spółka będzie kontynuatorem działalności gospodarczej prowadzonej przez spółkę z ograniczoną działalnością w przedmiocie m.in. działalności wspomagającej prowadzenie działalności gospodarczej, a także udzielania pożyczek.

W toku działalności Spółki mogą wystąpić sytuacje, które powodować będą jej rozwiązanie. Jeśli taka sytuacja wystąpi, przeprowadzona zostanie likwidacja Spółki, a jej majątek – po spłaceniu zobowiązań oraz pozostawieniu odpowiednich kwot na pokrycie zobowiązań niewymagalnych lub spornych – zostanie podzielony pomiędzy wspólników, stosownie do postanowień umowy Spółki, tj. w takim stosunku, w jakim uczestniczą oni w zysku Spółki. Możliwe także, że rozwiązanie spółki nastąpi bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego.

Majątek Spółki przekazywany Wnioskodawcy oraz pozostałym wspólnikom w ramach procesu rozwiązania (likwidacji) stanowić mogą między innymi środki pieniężne pochodzące z realizacji wierzytelności z tytułu sprzedaży lub z tytułu odpłatnego zbycia aktywów (dalej: „Pieniądze”), wierzytelności z tytułu pożyczek udzielonych przez Spółkę na rzecz osób fizycznych lub prawnych (dalej: „Wierzytelności”) oraz udziały w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: „Udziały”).

Pieniądze i Wierzytelności Spółki przekazywane Wnioskodawcy będą mieć swoje źródło w przychodach opodatkowanych podatkiem dochodowym w toku działalności prowadzonej przez Spółkę bądź przychodach, które podlegały regulacjom ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (na poziomie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, przed jej przekształceniem w Spółkę).

W piśmie z dnia 10 września 2015 r., stanowiącym uzupełnienie wniosku, wskazano, że:

Wnioskodawca nie prowadzi pozarolniczej działalności gospodarczej (w tym jednoosobowej działalności gospodarczej), nie jest również wspólnikiem spółek cywilnych ani osobowych spółek prawa handlowego. W przyszłości zamierza zostać wspólnikiem spółki osobowej. Decyzja o formie prawnej spółki osobowej nie została jeszcze podjęta, jednak rozważane są wyłącznie: Spółka jawna albo Spółka komandytowa, w której Wnioskodawca byłby komandytariuszem (dalej: „Spółka osobowa”). Przyszłe przychody osiągane z prowadzonej (w formie Spółki osobowej) pozarolniczej działalności gospodarczej będą opodatkowane podatkiem liniowym, zgodnie z art. 9a ust. 2 w zw. z art. 30c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm., dalej: „Ustawa PIT”).
Szczegółowy zakres działalności Spółki osobowej nie został jeszcze ustalony. Jak wskazano we wniosku, będzie to między innymi działalność wspomagająca prowadzenie działalności gospodarczej, a także działalność w zakresie udzielania pożyczek. W zakres prowadzonej działalności gospodarczej będzie wchodzić udzielanie pożyczek i czynności w tym zakresie będą stanowić realizację przedmiotu działalności prowadzonej przez Spółkę osobową.
Decyzja o formie prawnej Spółki osobowej nie została jeszcze podjęta, jednak rozważane są wyłącznie: Spółka jawna albo Spółka komandytowa, w której Wnioskodawca byłby komandytariuszem.
Wnioskodawca będzie posiadać większościowy udział w zysku Spółki osobowej (powyżej 50%). Nie zapadły jeszcze dokładne ustalenia w tym zakresie.
Spółka osobowa powstanie z przekształcenia spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. W związku z przekształceniem do Spółki osobowej nie będą wnoszone dodatkowe wkłady. Wkłady wspólników Spółki osobowej zostaną w całości pokryte z majątku przekształcanej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.
Do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością Wnioskodawca wniesie wkład pieniężny oraz niepieniężny, w tym udziały w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Polsce. Siedziba Spółki osobowej będzie znajdować się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Decyzja w tym zakresie nie została jeszcze podjęta, jednak obecnie rozważane jest zlokalizowanie siedziby Spółki osobowej w x lub w innej miejscowości położonej na terytorium Polski.
Jak zostało wskazane we wniosku, na majątek Spółki osobowej mogą składać się m.in. wierzytelności z tytułu sprzedaży lub odpłatnego zbycia aktywów lub wierzytelności z tytułu pożyczek udzielonych na rzecz osób fizycznych lub prawnych. Nie jest przesądzone czy Spółce osobowej będą przysługiwały jakiekolwiek wierzytelności wobec Wnioskodawcy lub pozostałych wspólników, czy jedynie wierzytelności wobec podmiotów innych niż wspólnicy.
Wierzytelności, jakie mogą wchodzić w skład majątku Spółki osobowej w momencie jej rozwiązania (likwidacji) mogą stanowić między innymi wierzytelność: z tytułu pożyczek udzielonych przez Spółkę osobową na rzecz osób fizycznych lub prawnych oraz wierzytelności z tytułu sprzedaży lub odpłatnego zbycia aktywów (mogą to być przykładowo aktywa rzeczowe, np. środki trwałe, aktywa finansowe, np. udziały w innych spółkach).
Spółka osobowa będzie prowadzić działalność gospodarczą w myśl przepisu art. 5a pkt 6 Ustawy PIT. Spółka osobowa będzie kontynuatorem działalności prowadzonej przez przekształcaną spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością
Środki pieniężne otrzymane w związku z zamierzoną likwidacją/rozwiązaniem Spółki osobowej będą pochodzić z przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej (wskazana powyżej działalność wspomagająca działalność gospodarczą oraz działalność w zakresie udzielania pożyczek) opodatkowanych podatkiem dochodowym w toku działalności prowadzonej przez Spółkę osobową bądź przychodów, które podlegały regulacjom ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (na poziomie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, przed jej przekształceniem w Spółkę osobową).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy otrzymanie przez Wnioskodawcę Pieniędzy, Wierzytelności oraz Udziałów (które zostały sfinansowane z przychodów opodatkowanych podatkiem dochodowym w toku działalności Spółki lub, które podlegały regulacjom ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (na poziomie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, przed jej przekształceniem w Spółkę), z tytułu rozwiązania (likwidacji) Spółki, której Wnioskodawca będzie wspólnikiem, skutkować będzie dla Wnioskodawcy powstaniem przychodu podatkowego?

Zdaniem Wnioskodawcy, otrzymanie przez Niego Pieniędzy, Wierzytelności oraz Udziałów (które zostały sfinansowane z przychodów opodatkowanych podatkiem dochodowym w toku działalności Spółki lub, które podlegały regulacjom ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (na poziomie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, przed jej przekształceniem w Spółkę), z tytułu rozwiązania (likwidacji) Spółki, której będzie wspólnikiem, nie będzie skutkować powstaniem przychodu podatkowego.

Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1030, ze zm.; dalej: „KSH”), osobowe spółki prawa handlowego nie posiadają osobowości prawnej.

Do spółek osobowych innych niż spółka komandytowo-akcyjna stosuje się, zgodnie z regulacjami KSH, przepisy o likwidacji spółki jawnej. Zgodnie z art. 67 § 1 KSH, w przypadkach określonych w art. 58 tej ustawy należy przeprowadzić likwidację spółki, chyba że wspólnicy uzgodnili inny sposób zakończenia działalności spółki.

Zgodnie z art. 82 § 2 KSH, majątek spółki jawnej pozostały po likwidacji dzieli się między jej wspólników stosownie do postanowień umowy spółki. W przypadku braku stosownych postanowień umowy, spłaca się wspólnikom udziały, nadwyżkę zaś dzieli się między wspólników w takim stosunku, w jakim uczestniczą oni w zysku spółki.

Jednym ze źródeł przychodów, wskazanych w art. 10 Ustawy PIT, jest pozarolnicza działalność gospodarcza.

Na podstawie art. 14 ust. 1 Ustawy PIT, za przychód z działalności gospodarczej uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów oraz udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 17 lit. b) Ustawy PIT, przychodem z działalności gospodarczej są przychody z odpłatnego zbycia składników majątku otrzymanych w związku z likwidacją spółki niebędącej osobą prawną lub wystąpieniem wspólnika z takiej spółki. Jednakże w art. 14 ust. 3 pkt 12 lit. b) Ustawy PIT, ustawodawca wskazał, że do przychodów z działalności gospodarczej nie zalicza się przychodów z odpłatnego zbycia składników majątku otrzymanych w związku z likwidacją spółki niebędącej osobą prawną, jeżeli od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiła likwidacja spółki niebędącej osobą prawną, do dnia ich odpłatnego zbycia upłynęło sześć lat i odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej.

Z kolei z przychodów z działalności gospodarczej w sposób wyraźny wyłączono mocą art. 14 ust. 3 pkt 10 Ustawy PIT środki pieniężne otrzymane przez wspólnika spółki niebędącej osobą prawną z tytułu likwidacji takiej spółki.

Dodatkowo przepisy Ustawy PIT w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2015 r. przewidują w art. 14 ust. 8 definicję środków pieniężnych, zgodnie z którą na potrzeby art. 14 ust. 3 pkt 10 i 11 Ustawy PIT przez środki pieniężne rozumie się również wartość wierzytelności uprzednio zarachowanej jako przychód należny, pomniejszonej o należny podatek od towarów i usług, oraz wierzytelności z tytułu udzielonej przez spółkę niebędącą osobą prawną pożyczki – z wyjątkiem wierzytelności z tytułu odsetek od opóźnionej zapłaty oraz wierzytelności z tytułu odsetek od takiej pożyczki, jeżeli wierzytelności te zostały spłacone na rzecz otrzymującego je wspólnika.

Jak zatem wynika z powyższego, ustawodawca rozszerzył zakres znaczeniowy pojęcia „środki pieniężne”, pozostawiając jednak – poprzez zwrot „rozumie się również” – wciąż otwarty ich katalog.

Podsumowując powyższe regulacje należy wskazać, że ustawodawca przewidział dychotomiczny podział majątku likwidacyjnego spółki osobowej otrzymanego przez osobę fizyczną z perspektywy podatkowych konsekwencji otrzymania tego majątku. Otrzymanie środków pieniężnych w wyniku podziału majątku likwidacyjnego spółki osobowej przez osobę fizyczną nie skutkuje powstaniem przychodu w podatku PIT.

Również otrzymanie innych składników majątku likwidacyjnego spółki osobowej przez osobę fizyczną nie skutkuje powstaniem przychodu w PIT; jednocześnie jednak odpłatne zbycie tych składników majątku skutkować będzie powstaniem przychodu dla osoby fizycznej, o ile pomiędzy likwidacją spółki, a odpłatnym zbyciem majątku nie upłynie okres czasu określony w art. 14 ust. 3 pkt 12 lit. b) Ustawy PIT.

Jak wynika z przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego, w skład majątku Spółki wchodzić będą Pieniądze oraz Wierzytelności, które mieszczą się w zakresie definicji „środków pieniężnych” przewidzianej w art. 14 ust. 8 Ustawy PIT. Biorąc pod uwagę brzmienie przywołanych uregulowań, otrzymanie przez Wnioskodawcę w związku z likwidacją Spółki Pieniędzy oraz Wierzytelności, nie będzie zatem, zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 10 Ustawy PIT, przychodem podlegającym opodatkowaniu.

Również otrzymanie Udziałów w związku z rozwiązaniem/likwidacją Spółki nie będzie powodowało powstania przychodu podlegającego opodatkowaniu PIT. Przychód ten w myśl art. 14 ust. 2 pkt 17 lit. b) Ustawy PIT, może powstać dopiero w wyniku odpłatnego zbycia Udziałów otrzymanych w związku z likwidacją Spółki.

Wnioskodawca wskazał, że za poprawnością Jego stanowiska przemawia nie tylko wykładnia językowa art. 14 ust. 3 pkt 10 oraz art. 14 ust. 2 pkt 17 lit. b) Ustawy PIT, ale również ich wykładnia autentyczna. Przepisy te wprowadzone zostały ustawą z dnia 25 listopada 2010 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 226, poz. 1478) i weszły w życie z dniem 1 stycznia 2011 r.

W treści założeń do projektu ww. ustawy nowelizującej można przeczytać, co następuje:

„W zakresie dotyczącym likwidacji spółki projekt zakłada zróżnicowanie zasad opodatkowania otrzymanego przez wspólnika likwidowanej spółki majątku, w zależności od tego, w jakiej formie majątek ten jest przez wspólnika otrzymywany – tj. w formie pieniężnej, czy niepieniężnej. I tak, w przypadku otrzymania przez wspólnika:

środków pieniężnych – ich wartość nie będzie stanowiła przychodu; przyjęcie tego rozwiązania zmierza do wyeliminowania podwójnego opodatkowania, na które wskazywało przywołane wyżej orzecznictwo. W związku z powyższym z przychodów podlegających opodatkowaniu wyłączono przychód odpowiadający wartości środków pieniężnych otrzymanych przez wspólnika z tytułu likwidacji spółki;
innych składników majątku – ich wartość będzie stanowiła przychód u wspólnika dopiero w momencie zbycia składnika majątku otrzymanego w wyniku likwidacji spółki.

Wnioskodawca wskazał, że poprawność Jego stanowiska znajduje również potwierdzenie w licznych interpretacjach organów podatkowych. Przykładowo w interpretacji z dnia 30 stycznia 2015 r., Nr IPTPB1/415-626/14-2/AG, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi stwierdził, że: „Mając na uwadze przedstawione zdarzenie przyszłe oraz powołane wyżej przepisy prawa podatkowego należy stwierdzić, że otrzymanie przez Wnioskodawczynię w wyniku likwidacji Spółki jawnej środków pieniężnych, w tym wierzytelności oraz innych niż środki pieniężne składników majątku, nie spowoduje u Wnioskodawczyni powstania przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych”.

Ponadto Wnioskodawca wskazał, że analogiczne stanowisko zaprezentował:

Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji:
- z dnia 23 października 2014 r., Nr IPTPB1/415-392/14-4/MD;
- z dnia 26 lutego 2014 r., Nr IPTPB1/415-655/12-6/14-S/AP;
- z dnia 17 stycznia 2014 r., Nr IPTPB2/415-629/13-7/KR;

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji:
- z dnia 29 kwietnia 2015 r., Nr IBPBI/I/4511-119/15/ŚS;
- z dnia 2 kwietnia 2015 r., Nr IBPBI/1/4511-11/15/SK;
- z dnia 26 marca 2015 r., Nr IBPBI/1/415-1553/14/ZK;
- z dnia 13listopada 2014 r., Nr IBPBI/1/415-953/14/SK;
- z dnia 5 sierpnia 2014 r., Nr IBPBI/1/415-557/14/ŚS;
- z dnia 23 lipca 2014 r., Nr IBPB1/1/415-526/14/BK;
- z dnia 17 czerwca 2014 r., Nr IBPBI/1/415-386/14/JS;
- z dnia 17 czerwca 2014 r., Nr IBPBI/I/415-387/14/JS;

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji:
- z dnia 2 października 2014 r., Nr ILPB1/415-690/14-2/AA;
- z dnia 30 czerwca 2014 r., Nr ILPB1/415-368/14-2/AP;
- z dnia 13 maja 2014 r., Nr IPPB1/415-246/14-2/MT;

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji:
- z dnia 24 marca 2014 r., Nr IPPB1/415-I338/13-2/MT;
- z dnia 7 marca 2014 r., Nr IPPB1/415- 1268/13-4/MS.

Analogiczne stanowisko prezentowane jest także w orzecznictwie sądów administracyjnych. Jak stwierdził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w wyroku z dnia 7 maja 2014 r., sygn. akt I SA/Bd 374/14: „treść art. 14 ust. 3 pkt 10 u.p.d.o.f. jest sformułowana bardzo jednoznacznie i nie zawiera pojęć nieostrych, które mogłyby być przedmiotem rozbieżnych interpretacji. Nie ustanawia także, ani nie odsyła do żadnych dodatkowych warunków jego stosowania. W świetle tego przepisu jedynym warunkiem jego zastosowania, jest okoliczność, by wspólnik spółki niebędącej osobą prawną otrzymał z tytułu likwidacji takiej spółki „środki pieniężne”. Podobne stanowisko zaprezentował także Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 24 marca 2015 r., sygn. akt III SA/Wa 2321/14, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w wyroku z dnia 25 listopada 2014 r., sygn. akt I SA/Bd 947/14, a także Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w wyrokach: z dnia 11 grudnia 2013 r., sygn. akt I SA/Wr 1837/13 oraz z dnia 10 października 2013 r., sygn. akt I SA/Wr 1352/13.

Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy, zarówno wykładnia literalna, jak i autentyczna art. 14 ust. 3 pkt 10 oraz art. 14 ust. 2 pkt 17 lit. b) Ustawy PIT prowadzą do wniosku, że otrzymanie przez Wnioskodawcę w związku z rozwiązaniem (likwidacją) Spółki Pieniędzy, Wierzytelności oraz Udziałów nie będzie powodować dla Wnioskodawcy powstania przychodu podatkowego w rozumieniu ustawy PIT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego w zakresie skutków podatkowych likwidacji/rozwiązania spółki osobowej:

w części dotyczącej otrzymania wierzytelności pochodzących ze spółki kapitałowej – jest nieprawidłowe,

w pozostałym zakresie – jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 § 2 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1030, z późn. zm.), spółkami handlowymi są: spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa, spółka komandytowo-akcyjna, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością i spółka akcyjna.

Stosownie do przepisu art. 4 § 1 pkt 1 Kodeksu spółek handlowych, określenie spółka osobowa oznacza spółkę jawną, spółkę partnerską, spółkę komandytową i spółkę komandytowo-akcyjną.

W myśl art. 58 ww. ustawy, rozwiązanie spółki powodują:

przyczyny przewidziane w umowie spółki,

jednomyślna uchwała wszystkich wspólników,

ogłoszenie upadłości spółki,

śmierć wspólnika lub ogłoszenie jego upadłości,

wypowiedzenie umowy spółki przez wspólnika lub wierzyciela wspólnika,

prawomocne orzeczenie sądu.

Stosownie do treści art. 67 § 1 Kodeksu spółek handlowych, w przypadkach określonych w art. 58 należy przeprowadzić likwidację spółki, chyba że wspólnicy uzgodnili inny sposób zakończenia działalności spółki.

W świetle powyższych przepisów, wskazać należy, że skoro spółka osobowa ma na celu prowadzenie przedsiębiorstwa to, zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych, wspólnicy spółki osobowej prowadzą działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji, wskazane w ww. art. 58 Kodeksu spółek handlowych, rozwiązanie spółki osobowej skutkuje zakończeniem działalności gospodarczej, o której mowa w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ponadto, pokreślić należy, że w przypadku rozwiązania spółki osobowej przeprowadzanie likwidacji nie jest obligatoryjne. Tym samym, w myśl przepisów ww. Kodeksu, nie należy uzależniać rozwiązania spółki od jej likwidacji. Ponadto, stwierdzić należy, że przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych odnoszące się do likwidacji działalności gospodarczej należy interpretować w związku z przepisami Kodeksu spółek handlowych odnoszącymi się do rozwiązania spółki, nie zaś do procesu jej likwidacji. Zatem, w przypadku rozwiązania spółki osobowej – zarówno w sytuacji przeprowadzenia likwidacji, jak i bez przeprowadzania procesu likwidacji – na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych rozpoznać należy zdarzenie likwidacji działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 82 Kodeksu spółek handlowych, z majątku spółki spłaca się przede wszystkim zobowiązania spółki oraz pozostawia się odpowiednie kwoty na pokrycie zobowiązań niewymagalnych lub spornych. Pozostały majątek dzieli się między wspólników stosownie do postanowień umowy spółki. W przypadku braku stosownych postanowień umowy spłaca się wspólnikom udziały. Nadwyżkę dzieli się między wspólników w takim stosunku, w jakim uczestniczą oni w zysku. Rzeczy wniesione przez wspólnika do spółki tylko do używania zwraca się wspólnikowi w naturze.

Zgodnie z art. 551 § 1 wskazanej ustawy, spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa, spółka komandytowo-akcyjna, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka akcyjna (spółka przekształcana) może być przekształcona w inną spółkę handlową (spółkę przekształconą). Z dniem przekształcenia, tj. z chwilą wpisu spółki przekształconej do rejestru, spółka przekształcana staje się spółką przekształconą, a sąd rejestrowy z urzędu wykreśla spółkę przekształcaną (art. 552 Kodeksu spółek handlowych). Jednocześnie, wspólnicy spółki przekształcanej, uczestniczący w przekształceniu, stają się wspólnikami spółki przekształconej (art. 553 § 3 ww. ustawy). Zgodnie z zasadą wskazaną w art. 553 § 1 Kodeksu spółek handlowych, spółce przekształconej przysługują wszystkie prawa i obowiązki spółki przekształcanej (tzw. sukcesja uniwersalna). W ramach tej sukcesji, majątek spółki przekształcanej (którego składniki są wyceniane w związku z procesem przekształcenia) staje się majątkiem spółki przejmowanej.

Kwestię sukcesji praw i obowiązków podatkowych, związanych z transformacjami podmiotowymi reguluje ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613). Ogólna zasada w tym zakresie wyrażona została w art. 93a § 2 pkt 1 lit. b) w związku z art. 93 § 1 powoływanej ustawy, zgodnie z którym osobowa spółka handlowa powstała w wyniku przekształcenia spółki kapitałowej, wstępuje we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki przekształcanej spółki. Taki stan prawny pozwala jednoznacznie stwierdzić, że proces przekształcenia się spółek jest związany z sukcesją podatkową spółki przekształconej. Przewidziana w Ordynacji podatkowej zasada następstwa prawnego ma charakter sukcesji uniwersalnej, czyli oznacza przejście praw i obowiązków z jednego podmiotu (względnie z dwóch lub więcej, w zależności od rodzaju transformacji) na inny podmiot (podmioty).

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawodawca dokonał podziału przysporzeń majątkowych uzyskiwanych przez podatników na różne źródła przychodów. Zgodnie z tym przepisem odrębnymi źródłami przychodów są m.in.:

pozarolnicza działalność gospodarcza (art. 10 ust. 1 pkt 3),

kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c) (art. 10 ust. 1 pkt 7).

Natomiast w art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wymienione zostały enumeratywnie przychody z kapitałów pieniężnych.

Nadmienić należy (mając na względzie opisane zdarzenie przyszłe, z którego wynika, że zlikwidowana/rozwiązana spółka osobowa powstanie z przekształcenia ze spółki kapitałowej), że zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2015 r., za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się m.in. dywidendy i inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, faktycznie uzyskane z tego udziału (…).

Zgodnie z art. 24 ust. 5 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału, w tym także wartość niepodzielonych zysków w spółce oraz wartość zysku przekazanego na inne kapitały niż kapitał zakładowy w spółce przekształcanej – w przypadku przekształcenia spółki w spółkę niebędącą osobą prawną; przychód określa się na dzień przekształcenia.

Z kolei zgodnie z art. 8 ust. 1 ww. ustawy, przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku (udziału) oraz, z zastrzeżeniem ust. 1a, łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku (udziału) są równe.

Przepis art. 5a pkt 26 ww. ustawy stanowi, że ilekroć w ustawie jest mowa o spółce niebędącej osobą prawną – oznacza to spółkę niebędącą podatnikiem podatku dochodowego.

W myśl art. 14 ust. 1 ww. ustawy, za przychód z działalności gospodarczej, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Co do zasady, do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej należą wszystkie przychody osiągane w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą określone w art. 14 ust. 1 i 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z wyjątkiem przychodów wymienionych w art. 14 ust. 3 tej ustawy.

Analizując zagadnienie likwidacji/rozwiązania spółki osobowej powstałej z przekształcenia spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, w której Wnioskodawca zostanie wspólnikiem, należy wskazać, że z dniem 1 stycznia 2011 r., mocą ustawy z dnia 25 listopada 2010 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 226, poz. 1478), wprowadzono do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych regulacje prawne (m.in. art. 14 ust. 3 pkt 10) mające na celu sprecyzowanie sposobu opodatkowania wspólników w przypadku zakończenia działalności spółki niebędącej osobą prawną.

W myśl art. 14 ust. 3 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, do przychodów, o których mowa w ust. 1 i 2, nie zalicza się środków pieniężnych otrzymanych przez wspólnika spółki niebędącej osobą prawną z tytułu likwidacji takiej spółki.

Wyjaśnić należy, że celem wprowadzenia od 1 stycznia 2011 r. do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych powyższego przepisu art. 14 ust. 3 pkt 10 było uniknięcie podwójnego opodatkowania środków pieniężnych otrzymywanych przez wspólnika spółki osobowej w związku z jej likwidacją/rozwiązaniem, będących skutkiem operacji gospodarczych pochodzących ze źródła przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej (art. 10 ust. 1 pkt 3 powoływanej wyżej ustawy), w wyniku których wspólnik wykazał już – stosownie do treści art. 8 ustawy – przychody i koszty uzyskania tych przychodów.

W związku z powyższym wykładnia przepisu art. 14 ust. 3 pkt 10 powoływanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych powinna być dokonywana z uwzględnieniem wykładni celowościowej tego przepisu, tj. jego ratio legis.

Jak wynika z ratio legis przepisu art. 14 ust. 3 pkt 10 ustawy, ma on zastosowanie tylko do środków pieniężnych otrzymanych w związku z likwidacją spółki osobowej, pochodzących z przychodów zaliczanych do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 powoływanej ustawy (z „pozarolniczej działalności gospodarczej”) i to tylko takich, które zostały opodatkowane podatkiem dochodowym. Zatem przepis ten nie ma zastosowania do środków pieniężnych otrzymanych w związku z likwidacją spółki osobowej, które pochodzą z takich przychodów uzyskanych przez spółkę, które na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zaliczane są do źródeł innych niż określone w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy (np. z kapitałów pieniężnych, czy z praw majątkowych – pkt 7 tego artykułu) oraz do środków, które nie były u podatnika opodatkowane.

Biorąc pod uwagę treść analizowanych przepisów stwierdzić należy, że w sytuacji, gdy środki pieniężne, jakie otrzyma Wnioskodawca z tytułu likwidacji/rozwiązania spółki osobowej, będą pochodziły z opodatkowanych u Wnioskodawcy dochodów na etapie funkcjonowania spółki lub z niepodzielonych zysków, które podlegały opodatkowaniu po stronie Wnioskodawcy na moment przekształcenia spółki kapitałowej w spółkę osobową, na dzień rozwiązania/likwidacji spółki nie będą podlegały opodatkowaniu.

Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca może również otrzymać wierzytelności oraz udziały. Wierzytelności Spółki przekazywane Wnioskodawcy będą mieć swoje źródło w przychodach opodatkowanych podatkiem dochodowym w toku działalności prowadzonej przez Spółkę bądź przychodach, które podlegały regulacjom ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (na poziomie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, przed jej przekształceniem w Spółkę).

Mocą ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2014 r., poz. 1328), wprowadzono do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych regulacje prawne m.in. art. 14 ust. 8 – zawierający definicję użytego w art. 10 ust. 3 pkt 10 zwrotu „środki pieniężne”.

Zgodnie z art. 14 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przez środki pieniężne, o których mowa w ust. 3 pkt 10 i 11, rozumie się również wartość wierzytelności uprzednio zarachowanej jako przychód należny, pomniejszonej o należny podatek od towarów i usług oraz wierzytelności z tytułu udzielonej przez spółkę niebędącą osobą prawną pożyczki – z wyjątkiem wierzytelności z tytułu odsetek od opóźnionej zapłaty oraz wierzytelności z tytułu odsetek od takiej pożyczki, jeżeli wierzytelności te zostały spłacone na rzecz otrzymującego je wspólnika.

Z analizy powyższego przepisu wynika m.in., że przez środki pieniężne, o których mowa w ust. 3 pkt 10 i 11 ust. 3 art. 14 ustawy, należy rozumieć wierzytelności, które zostały uprzednio zarachowane jako przychód należny oraz wierzytelności z tytułu udzielonej przez spółkę niebędącą osobą prawną pożyczki. Dyspozycją tego przepisu objęte są więc własne wierzytelności, które spółka osobowa pierwotnie rozpozna w rachunku podatkowym po stronie przychodów, czy też powstaną wskutek udzielonej przez tę spółkę pożyczki.

W uzasadnieniu do projektu ww. ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw – druk sejmowy nr 2330 – wskazuje się, że uregulowania wymaga również sytuacja, w której wspólnik występujący ze spółki niebędącej osobą prawną otrzymuje wierzytelności (analogicznie w przypadku likwidacji spółki). Przepisy regulują zarówno kwestię wierzytelności własnych spółki, jak i wierzytelności nabytych przez spółkę. Proponowane przepisy w zależności od kategorii wierzytelności zrównują podatkowe traktowanie tych zdarzeń z wypłatą środków pieniężnych lub otrzymaniem przez wspólnika składnika majątkowego.

Literalne brzmienie ww. przepisu, wskazuje jednoznacznie, że do przychodów, o których mowa w ust. 3 pkt 10 i 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zalicza się wyłącznie wierzytelności uprzednio zarachowane jako przychód należny, pomniejszony o należny podatek od towarów i usług, oraz wierzytelności z tytułu udzielonej przez spółkę niebędącą osobą prawną pożyczki – z wyjątkiem wierzytelności z tytułu odsetek od opóźnionej zapłaty oraz wierzytelności z tytułu odsetek od takiej pożyczki, jeżeli wierzytelności te zostały spłacone na rzecz otrzymującego je wspólnika.

Biorąc pod uwagę powyższe przepisy oraz przedstawione zdarzenie przyszłe stwierdzić należy, że z wyłączenia na podstawie art. 14 ust. 8 w związku z art. 14 ust. 3 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą korzystać tylko wierzytelności, które były uprzednio zarachowane jako przychód należny w spółce osobowej oraz wierzytelności wynikające z pożyczek udzielonych przez spółkę osobową.

Natomiast wierzytelności, które nie były zarachowane jako przychód należny w spółce osobowej oraz wierzytelności pochodzące ze spółki kapitałowej należy traktować jak otrzymanie składnika majątku.

W związku z powyższym, odnosząc się do skutków podatkowych otrzymania wierzytelności pochodzących ze spółki kapitałowej oraz udziałów w spółkach z o.o. wskazać należy, że zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 17 lit. b) ww. ustawy, przychodem z działalności gospodarczej są przychody z odpłatnego zbycia składników majątku otrzymanych w związku z likwidacją spółki niebędącej osobą prawną lub wystąpieniem wspólnika z takiej spółki.

Z treści art. 14 ust. 3 pkt 12 lit. b) ww. ustawy (w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2015 r.) wynika natomiast, że do przychodów, o których mowa w ust. 1 i 2, nie zalicza się przychodów z odpłatnego zbycia składników majątku otrzymanych w związku z likwidacją spółki niebędącej osobą prawną lub wystąpieniem wspólnika z takiej spółki – jeżeli od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiła likwidacja prowadzonej samodzielnie działalności gospodarczej, prowadzonych samodzielnie działów specjalnych produkcji rolnej, spółki niebędącej osobą prawną lub nastąpiło wystąpienie wspólnika z takiej spółki, do dnia ich odpłatnego zbycia upłynęło sześć lat i odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej lub działów specjalnych produkcji rolnej. Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że w przypadku, gdy w wyniku likwidacji/rozwiązania spółki osobowej, Wnioskodawca otrzyma określone składniki majątku, na moment likwidacji/rozwiązania spółki nie powstanie przychód z działalności gospodarczej.

Przychód ten powstaje dopiero w momencie ewentualnego odpłatnego zbycia otrzymanych w wyniku likwidacji/rozwiązania spółki składników majątku, z zastrzeżeniem warunków, o których mowa w art. 14 ust. 3 pkt 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Podsumowując, mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis zdarzenia przyszłego oraz powołane przepisy podatkowe, stwierdzić należy, że:

jeżeli środki pieniężne będą pochodziły z opodatkowanych przychodów na etapie funkcjonowania spółki osobowej lub z niepodzielonych zysków wypracowanych w spółce kapitałowej, opodatkowanych na etapie przekształcenia, to na moment likwidacji/rozwiązania środki te nie będą podlegały opodatkowaniu,

otrzymanie wierzytelności zarachowanych w spółce osobowej jako przychód należny oraz wynikających z pożyczek udzielonych przez spółkę osobową nie będzie skutkować dla Wnioskodawcy powstaniem przychodu, stosownie do art. 14 ust. 8 w związku z art. 14 ust. 3 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,

otrzymanie wskazanych w treści wniosku wierzytelności (pochodzących ze spółki kapitałowej), w momencie likwidacji/rozwiązania Spółki osobowej nie spowoduje powstania u Wnioskodawcy przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 17 i art. 14 ust. 3 pkt 12 lit. b),

otrzymanie udziałów, w wyniku likwidacji/rozwiązania Spółki osobowej, nie spowoduje powstania przychodu w podatku dochodowym od osób fizycznych. Przychód ten powstanie dopiero w momencie ewentualnego odpłatnego zbycia udziałów, z zastrzeżeniem warunków, o których mowa w art. 14 ust. 3 pkt 12 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z powyższym Wnioskodawca słusznie uważa, że w przypadku otrzymania wierzytelności w wyniku likwidacji/rozwiązania Spółki osobowej powstałej z przekształcenia spółki kapitałowej nie powstanie u Wnioskodawcy przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jednakże nieprawidłowe jest uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy w zakresie skutków podatkowych otrzymania wierzytelności pochodzących ze spółki kapitałowej. Wnioskodawca wskazał bowiem, że ustawodawca rozszerzył zakres znaczeniowy pojęcia „środki pieniężne” – pozostawiając jednak poprzez zwrot „rozumie się również” – wciąż otwarty ich katalog. Ponadto dodał, że wszystkie wierzytelności korzystają z wyłączenia zgodnie z art. 10 ust. 3 pkt 10 w związku z art. 14 ust. 8. Jednak jak wskazano powyżej, otrzymanie wierzytelności pochodzących ze spółki kapitałowej nie rodzi po stronie Wnioskodawcy przychodu w związku z art. 14 ust. 2 pkt 17 i ust. 3 pkt 12 powoływanej ustawy. W niniejszej sprawie stanowisko Wnioskodawcy wyrażało się w stwierdzeniu, że czynności wskazane we wniosku nie spowodują powstania po Jego stronie obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z treścią art. 14c § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, zadaniem Organu jest dokonanie oceny tego stanowiska i w przypadku stwierdzenia, że jest ono zgodne z przepisami prawa stwierdzenie, że jest to stanowisko prawidłowe. W przypadku błędnego uzasadnienia stanowiska przez podatnika we wniosku Organ w uzasadnieniu interpretacji wykazuje prawidłowe uzasadnienie stanowiska podatnika.

Końcowo należy podkreślić, że przywołane przez Wnioskodawcę interpretacje dotyczące przepisów prawa wydane zostały w indywidualnych sprawach i nie mogą być źródłem praw i obowiązków w innych sprawach. Na mocy art. 87 ust. 1 ustawy z dnia 2 kwietnia 1997 roku – Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 78, poz. 483, z późn. zm.), źródłami powszechnie obowiązującego prawa w Rzeczypospolitej Polskiej są: Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia. Powoływane interpretacje indywidualne dotyczyły tylko konkretnych spraw podatników, wydanych w określonym stanie faktycznym i tylko w tych sprawach rozstrzygnięcia w każdej z nich zawarte są wiążące, w związku z tym nie mają mocy powszechnie obowiązującego prawa. Z uwagi na powyższe przywołane rozstrzygnięcia organów podatkowych nie są wiążące dla tut. Organu podatkowego. Każdą sprawę Organ podatkowy jest zobowiązany traktować indywidualnie.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin