Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi
IPTPB2/4511-390/15-4/AKr
z 7 października 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 5 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku (data wpływu 6 lipca 2015 r.), uzupełnionym pismem z dnia 23 września 2015 r. (data wpływu 24 września 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania dochodu z odpłatnego zbycia udziału w nieruchomości zabudowanej - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 6 lipca 2015 r. złożony został wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania dochodu z odpłatnego zbycia udziału w nieruchomości zabudowanej.

Wniosek nie spełniał wymogów, określonych w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613), w związku z powyższym pismem z dnia 15 września 2015 r., Nr IPTPB2/4511-390/15-2/AKr, wezwano Wnioskodawczynię, na podstawie art. 169 § 1 w zw. z art. 14h ustawy Ordynacja podatkowa, do jego uzupełnienia w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie wysłane zostało w dniu 16 września 2015 r. (skutecznie doręczone w dniu 17 września 2015 r.). W dniu 24 września 2015 r. (nadano w dniu 23 września 2015 r.) wpłynęło uzupełnienie wniosku.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

W dniu 10 lipca 1987 r., na podstawie umowy darowizny - akt notarialny nr rep. … Wnioskodawczyni nabyła udział wynoszący ¼ części (3/12) w nieruchomości zabudowanej, położonej we wsi K. W. Z., przy ul. Z., gmina P., oznaczonej jako działka X/1, o powierzchni 1003 m², dla której Sąd Rejonowy w P. V Wydział Ksiąg Wieczystych prowadził księgę wieczystą nr ….

Na mocy postanowienia Sądu Rejonowego w P. I Wydział Cywilny sygn. akt …. z dnia 17 stycznia 2001 r. o stwierdzeniu nabycia spadku po Z. S. S. (małżonek Wnioskodawczyni) Wnioskodawczyni nabyła kolejny udział w ww. nieruchomości wynoszący 1/12 części.

Na mocy postanowienia Sądu Rejonowego w P. I Wydział Cywilny z dnia 28 czerwca 2011 r., sygn. akt …., Sąd dokonał działu spadku po Z. S. S. i częściowego nieodpłatnego zniesienia współwłasności zabudowanej nieruchomości, położonej w K. W. Z., przy ul. Z. 11, składającej się z działki nr X/1 o powierzchni 1003 m², dla której Sąd Rejonowy w P. prowadzi księgę wieczystą o numerze …. i której Wnioskodawczyni była współwłaścicielem w 4/12 częściach. W wyniku sądowego zniesienia współwłasności Wnioskodawczyni uzyskała w naturze udział inny niż przysługujący Jej na podstawie umowy darowizny z dnia 10 lipca 1987 r. oraz postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 17 stycznia 2001 r., tj. uzyskała w wyniku zniesienia współwłasności i podziału przedmiotowej nieruchomości w naturze udział mniejszy w zakresie gruntu, tj. 217 m² w miejsce należnego jej 334,4 m², zaś większy w zakresie powierzchni użytkowej (budynek mieszkalny oraz budynek gospodarczy), tj. 136 m² w miejsce przysługujących jej 94 m² niż posiadała przed zniesieniem współwłasności. Sądowe zniesienie współwłasności nastąpiło bez jakichkolwiek spłat i dopłat między byłymi współwłaścicielami. Na mocy sądowego zniesienia współwłasności ww. nieruchomość została podzielona na dwie działki – działkę oznaczoną nr X/4 o powierzchni 326 m² przyznaną na współwłasność w 4/6 części Wnioskodawczyni i po 1/6 części córce i synowi Wnioskodawczyni oraz na działkę oznaczoną numerem X/5 o powierzchni 677 m² przyznaną do wspólności ustawowej małżeńskiej pozostałym byłym współwłaścicielom.

W dniu 17 kwietnia 2015 r., na podstawie umowy sprzedaży (akt notarialny Rep. A nr … sporządzony przez Notariusza) zabudowana nieruchomość oznaczona jako działka gruntu nr X/4 położona w miejscowości K. W. Z. przy ul. Z., obrębie i gminie K., powiecie p., o powierzchni 326 m², dla której Sąd Rejonowy w P. prowadzi księgę wieczystą numer ….., została zbyta za łączną cenę w kwocie 390 000 zł, przy czym Wnioskodawczyni zbyła swój udział wynoszący 4/6 w opisanej wyżej nieruchomości, a oznaczonej jako działka numer X/4, Swoje udziały w wysokości po 1/6 zbyły również pełnoletnie dzieci Wnioskodawczyni.

W dniu 29 kwietnia 2015 r. na podstawie umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu i jego sprzedaży (akt notarialny Rep. A nr …. sporządzony przez Notariusza) Wnioskodawczyni nabyła udział 3/4 lokalu mieszkalnego oznaczonego numerem …., położonego na nieruchomości zabudowanej oznaczonej jako działka nr …., położonej w P. przy ul. S., dla której Sąd Rejonowy w P. V Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi Księgę Wieczystą o numerze …, za cenę w łącznej kwocie 211 000 zł, co daje kwotę 158 250 zł uiszczoną przez Wnioskodawczynię za przypadający Jej udział 3/4 w opisanym lokalu. Uiszczoną cenę Wnioskodawczyni zapłaciła ze środków uzyskanych ze sprzedaży ww. udziału.

Wnioskodawczyni nie prowadzi działalności gospodarczej. W związku z powyższym sprzedaż nieruchomości z dnia 17 kwietnia 2015 r. nie nastąpiła w wykonaniu działalności gospodarczej w rozumieniu art. 5a pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2010 r., nr 51, poz. 307 z późn. zm.).

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawczyni wskazała, że mąż Wnioskodawczyni zmarł w dniu 27 listopada 2000 r. Postanowienie z dnia 28 czerwca 2011 r. w sprawie częściowego, nieodpłatnego zniesienia współwłasności zabudowanej nieruchomości uprawomocniło się w dniu 19 lipca 2011 r. Wartość otrzymanego przez Wnioskodawczynię w wyniku częściowego zniesienia współwłasności z dnia 28 czerwca 2011 r. udziału w nieruchomości zabudowanej przekraczała wartość udziału, jaki przysługiwał Jej przed zniesieniem współwłasności. W wyniku podziału działki nr X/1 na działkę nr X/4 oraz X/5 wartość udziału Wnioskodawczyni w nieruchomości zabudowanej uległa zwiększeniu w stosunku do wartości udziału, którą otrzymała w wyniku częściowego zniesienia współwłasności.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy w wyniku sądowego zniesienia współwłasności z dnia 28 czerwca 2011 r., miało miejsce nabycie całego przysługującego S. S. prawa własności do przedmiotowej nieruchomości, której udział należny Wnioskodawczyni następnie został przez Nią zbyty na mocy umowy z dnia 17 kwietnia 2015 r., czy tylko tej jego części, która stanowiła nadwyżkę nad udziałem, który nabyła w wyniku umowy darowizny z dnia 10 lipca 1987 r. oraz postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku z dnia 17 stycznia 2001 r. i w związku z powyższym czy przychodem od zbycia nieruchomości przed upływem 5 lat zgodnie z art. 10 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, który w przedmiotowej sprawie powinien podlegać opodatkowaniu jest wyłącznie wartość sprzedanej nadwyżki nad udziałem przysługującym Wnioskodawczyni na mocy umowy darowizny z dnia 10 lipca 1987 r. oraz postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 17 stycznia 2001 r., uzyskana w drodze zniesienia współwłasności mocą postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 28 czerwca 2011 r., czy też wartość całego przysługującego Jej udziału w wysokości 4/6 sprzedanego przez Nią na mocy umowy z dnia 17 kwietnia 2015 r.?
2. Czy z uwagi na dokonanie przez Wnioskodawczynię sprzedaży prawa własności udziałów w nieruchomości przed upływem pięciu lat od dnia dokonania sądowego zniesienia współwłasności nieruchomości, zakup udziałów w lokalu mieszkalnym za kwotę przewyższającą kwotę uzyskaną ze zbycia przedmiotowej nieruchomości, będzie stanowił wypełnienie przesłanek zwolnienia przewidzianego w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. wydatkowanie na własne cele mieszkaniowe nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie (w sytuacji, gdy przychód uzyskany ze zbycia nadwyżki nad udziałem był niższy niż kwota przeznaczona na zakup udziałów w lokalu mieszkalnym? (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku).
   
   

Zdaniem Wnioskodawczyni, zgodnie z obowiązującym stanem prawnym współwłasność jest instytucją prawa cywilnego, polegającą na tym, że własność tej samej rzeczy przysługuje niepodzielnie kilku osobom (art. 195 ustawy Kodeks cywilny). Może być ona współwłasnością łączną bądź też ułamkową, z którą mamy do czynienia w przedmiotowym przypadku. Ten rodzaj współwłasności natomiast charakteryzuje się tym, że jak wynika z treści art. 196 § 2 ww. ustawy, każdy ze współwłaścicieli w każdym czasie może domagać się zniesienia współwłasności. Samo zniesienie współwłasności natomiast nie stanowi nabycia rzeczy, której współwłasność dotyczy ale oczywiście tylko w takim zakresie, w jakim mieści się w ramach udziału, który przypadałby byłym współwłaścicielom rzeczy wspólnej. Z nabyciem mamy zatem do czynienia tylko wtedy, gdy udział danej osoby ulega zwiększeniu, w wyniku dokonanego zniesienia współwłasności.

W świetle powyższego, udzielając odpowiedzi na pierwsze z postawionych pytań, Wnioskodawczyni uznała, że w wyniku zniesienia współwłasności nabyła tylko tą część prawa własności przedmiotowej nieruchomości, która stanowi nadwyżkę nad udziałem, który nabyła w wyniku umowy darowizny z dnia 10 lipca 1987 r. oraz postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 17 stycznia 2001 r. Wnioskodawczyni na mocy ww. umowy darowizny oraz postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku przysługiwał udział 4/12 w przedmiotowej nieruchomości, co daje 334 m² gruntu oraz 94 m² budynków. Należy uznać, że własność 334 m² gruntu i 94 m² budynków Wnioskodawczyni nabyła najpóźniej w dniu 17 stycznia 2001 r., zatem sprzedaż posiadanych udziałów w dniu 17 kwietnia 2015 r. nastąpiła po upływie pięcioletniego okresu wymaganego w art. 10 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. W wyniku sądowego zniesienia współwłasności Wnioskodawczyni otrzymała w naturze inne udziały niż wynikały z Jej ułamkowych udziałów w prawie własności, tj. otrzymała 217,3 m² gruntu - zatem w tym zakresie należy uznać, że miała mniejszy udział w naturze, a tym samym sprzedaż gruntu w dniu 17 kwietnia 2015 r. dotyczyła jej prawa własności, które posiadała od dnia 17 stycznia 2001 r. Zaś w zakresie budynków Wnioskodawczyni na mocy sądowego zniesienia współwłasności otrzymała 136 m² tj. więcej niż Jej ułamek w prawie własności, z tytułu którego należało Jej się 94 m² - należy zatem uznać, że nadwyżka nad Jej udziałem uzyskana w wyniku sądowego zniesienia współwłasności wynosiła 42 m² powierzchni budynku. W pozostałej części natomiast, uzyskane w wyniku zniesienia współwłasności prawo własności nieruchomości odpowiada udziałowi jaki Wnioskodawczyni posiadała w przedmiotowej nieruchomości przed dokonaniem zniesienia i nie stanowi nabycia w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W tym zakresie zniesienie współwłasności nie zwiększyło stanu majątku Wnioskodawczyni, a miało jedynie na celu wyraźne wskazanie rzeczy, które w skład majątku wchodzą.

W ocenie Wnioskodawczyni, odpowiedź na drugie pytanie powinna być twierdząca, a zatem należy uznać, że stan faktyczny przedstawiony przez Wnioskodawczynię wypełnia przesłanki zwolnienia podatkowego określone w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. wydatkowanie na własne cele mieszkaniowe nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego w którym nastąpiło odpłatne zbycie. Należy zauważyć, że dokonując sprzedaży należącego do Wnioskodawczyni udziału w przedmiotowej nieruchomości w dniu 17 kwietnia 2015 r. Wnioskodawczyni zobowiązana jest co do zasady zapłacić podatek dochodowy od osób fizycznych na mocy art. 10 ww. ustawy z uwagi na brak upływu pięcioletniego terminu określonego w art. 10 tej ustawy, jednakże wyłącznie w zakresie nadwyżki nad przysługującym Jej udziałem uzyskanym na mocy umowy darowizny z dnia 10 lipca 1987 r. oraz datą otwarcia spadku po mężu (27 listopada 2000 r.) potwierdzonym postanowieniem o stwierdzeniu nabycia spadku z dnia 17 stycznia 2001 r., gdyż tylko ta część nieruchomości została przez Wnioskodawczynię zbyta przed upływem pięciu lat od jej nabycia. Jednakże kwota, którą Wnioskodawczyni uzyskała ze zbycia udziału w przedmiotowej nieruchomości została następnie w całości przez Wnioskodawczynię przeznaczona na zakup udziału w lokalu mieszkalnym, tj. doszło do przeznaczenia całości przychodu uzyskanego ze sprzedaży nieruchomości na mocy umowy z dnia 17 kwietnia 2015 r. na własne cele mieszkaniowe, przed upływem dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie. Mając na uwadze powyższą okoliczność, w ocenie Wnioskodawczyni ma Ona prawo skorzystać ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W ocenie Wnioskodawczyni zostały spełnione przesłanki określone w art. 21 ust. 1 pkt 131 ww. ustawy uprawniające Ją do przedmiotowego zwolnienia.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) - c) ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Wobec powyższego odpłatne zbycie nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości i praw majątkowych stanowi źródło przychodu podlegające opodatkowaniu, jeżeli zbycie to ma miejsce przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Zatem w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ma forma prawna ich nabycia oraz moment nabycia z uwagi na fakt, że przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ulegały zmianie.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w 1987 r. na podstawie umowy darowizny Wnioskodawczyni nabyła udział w nieruchomości zabudowanej (oznaczonej jako działka X/1) wynoszący ¼ (3/12) części. Kolejny udział w ww. nieruchomości wynoszący 1/12 części Wnioskodawczyni nabyła w spadku po mężu w 2000 r. Na mocy postanowienia z dnia 28 czerwca 2011 r. Sąd dokonał działu spadku po mężu Wnioskodawczyni i częściowego nieodpłatnego zniesienia współwłasności zabudowanej nieruchomości (działki nr X/1). Wartość otrzymanego przez Wnioskodawczynię w wyniku częściowego zniesienia współwłasności w dniu 28 czerwca 2011 r. udziału w nieruchomości zabudowanej przekraczała wartość udziału, jaki przysługiwał Jej przed zniesieniem współwłasności. Na mocy ww. sądowego zniesienia współwłasności ww. nieruchomość została podzielona na dwie działki – działkę oznaczoną nr X/4 przyznaną na współwłasność w 4/6 części Wnioskodawczyni i po 1/6 części córce i synowi Wnioskodawczyni oraz na działkę oznaczoną numerem X/5 przyznaną do wspólności ustawowej małżeńskiej pozostałym byłym współwłaścicielom. W wyniku podziału działki nr X/1 na działkę nr X/4 oraz nr X/5 wartość udziału Wnioskodawczyni w nieruchomości zabudowanej uległa zwiększeniu w stosunku do wartości udziału, którą otrzymała w wyniku częściowego zniesienia współwłasności. W dniu 17 kwietnia 2015 r., na podstawie aktu notarialnego ww. zabudowana nieruchomość oznaczona jako działka gruntu nr X/4 została odpłatnie zbyta przy czym Wnioskodawczyni zbyła swój udział w ww. nieruchomości wynoszący 4/6, a pełnoletnie dzieci Wnioskodawczyni zbyły swoje udziały w wysokości po 1/6. Ww. odpłatne zbycie nie nastąpiło w wykonaniu działalności gospodarczej. W dniu 29 kwietnia 2015 r. na podstawie umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu i jego sprzedaży Wnioskodawczyni nabyła udział 3/4 w lokalu mieszkalnym stanowiącym odrębną nieruchomość, położonym w P. Uiszczoną cenę Wnioskodawczyni zapłaciła ze środków uzyskanych ze sprzedaży ww. udziału w nieruchomości zabudowanej.

Zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121, z późn. zm.), spadek to prawa i obowiązki zmarłego wynikające ze stosunków cywilnoprawnych, które z chwilą jego śmierci przechodzą na następców prawnych.

W myśl art. 924 powyższej ustawy, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy. Natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego).

Oznacza to, że dniem nabycia przez spadkobiercę spadku jest data śmierci spadkodawcy. Natomiast postanowienie sądu o nabyciu spadku potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Celem postępowania o zniesienie współwłasności w rozumieniu przepisów ustawy Kodeks cywilny jest nowe ukształtowanie prawa własności rzeczy, która stanowi przedmiot współwłasności.

Zgodnie z art. 195 ustawy Kodeks cywilny, współwłasność polega na tym, że własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom.

Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną. Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy Działu IV Księgi drugiej (art. 196 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego).

Natomiast w myśl art. 210 Kodeksu cywilnego, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności.

Przez zniesienie współwłasności rozumie się likwidację łączącego współwłaścicieli stosunku prawnego, która następuje w drodze umowy lub orzeczenia sądu.

Stosownie do art. 211 i art. 212 Kodeksu cywilnego, zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli.

Mając zatem na uwadze powyższe stwierdzić należy, że zniesienie współwłasności nie stanowi nabycia rzeczy tylko wówczas, jeżeli mieści się w ramach udziału jaki przypadał byłym współwłaścicielom w rzeczy wspólnej i odbył się bez spłat i dopłat. Natomiast jeżeli udział danej osoby ulega powiększeniu (nawet bez spłat i dopłat) to traktowany jest w kategorii nabycia, ponieważ w ten sposób ulega powiększeniu zarówno zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad rzeczą (nieruchomością), jak i stan jej majątku osobistego. Tak więc co do zasady, zniesienie współwłasności jest formą nowego nabycia wówczas, gdy w wyniku tego zniesienia podatnik otrzymuje nieruchomość, która przekracza udział jaki pierwotnie podatnikowi przysługiwał.

Zatem w świetle powyższego stwierdzić należy, że nabycie przez Wnioskodawczynię udziału w nieruchomość zabudowanej będącej przedmiotem odpłatnego zbycia w 2015 r. nastąpiło w następujących datach:

• w 1987 r. – na podstawie umowy darowizny,
  

• w 2000 r. – w spadku po mężu,
  

• w 2011 r. – w wyniku działu spadku, częściowego zniesienia współwłasności i podziału działki (w części przewyższającej wartość udziałów nabytych w 1987 r. i w 2000 r.).
  
  

W odniesieniu do odpłatnego zbycia w 2015 r. udziałów w ww. nieruchomości zabudowanej nabytych przez Wnioskodawczynię w 1987 r. oraz 2000 r. należy stwierdzić, że odpłatne zbycie tych udziałów nie będzie stanowiło źródła przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) - c) ustawy o podatku dochodowy od osób fizycznych, ponieważ ich zbycie zostało dokonane po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło ich nabycie. Oznacza to, że przychód z tego tytułu nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Natomiast w odniesieniu do odpłatnego zbycia w 2015 r. udziału w ww. nieruchomości zabudowanej, w części przewyższającej wartość udziałów nabytych w 1987 r. i w 2000 r., której nabycie nastąpiło w 2011 r. zastosowanie znajdą przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2009 r.

Odpłatne zbycie udziału w ww. nieruchomości zabudowanej, które Wnioskodawczyni nabyła w 2011 r. będzie stanowiło źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ww. ustawy.

Zgodnie z art. 30e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) c) podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku.

W myśl art. 30e ust. 4 ww. ustawy, po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3, wykazać:

1. dochody uzyskane w roku podatkowym z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) c) i obliczyć należny podatek dochodowy od dochodu, do którego nie ma zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 131, lub
2. dochody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131.
   
   

Zgodnie z art. 45 ust. 1a pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w terminie określonym w ust. 1 (do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym) podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym odrębne zeznania, według ustalonych wzorów, o wysokości osiągniętego w roku podatkowym dochodu (poniesionej straty) z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych opodatkowanych na zasadach określonych w art. 30e.

Stosownie do art. 30e ust. 2 ww. ustawy, podstawą obliczenia podatku, o której mowa w ust. 1, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

W świetle art. 19 ust. 1 ww. ustawy, przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena określona w umowie, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej.

Zgodnie natomiast z art. 22 ust. 6c powołanej ustawy, koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) c), z zastrzeżeniem ust. 6d, stanowią udokumentowane koszty nabycia lub udokumentowane koszty wytworzenia, powiększone o udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania.

Za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)–c), nabytych w drodze spadku, darowizny lub inny nieodpłatny sposób, uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadku i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn (art. 22 ust. 6d).

Nadto zgodnie z art. 22 ust. 6e ww. ustawy, wysokość nakładów, o których mowa w ust. 6c i 6d ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych.

Dochód z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)–c) może jednak na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – podlegać zwolnieniu z opodatkowania. Stosownie do treści tego przepisu, wolne od podatku dochodowego są dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 30e, w wysokości, która odpowiada iloczynowi tego dochodu i udziału wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe w przychodzie z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, jeżeli począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, przychód uzyskany ze zbycia tej nieruchomości lub tego prawa majątkowego został wydatkowany na własne cele mieszkaniowe; udokumentowane wydatki poniesione na te cele uwzględnia się do wysokości przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych.

Należy wyjaśnić, że powyższe zwolnienie obejmować będzie taką część dochodu uzyskanego z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, jaka proporcjonalnie odpowiada udziałowi poniesionych wydatków na własne cele mieszkaniowe w osiągniętych przychodach z odpłatnego zbycia.

Stosownie do art. 21 ust. 25 pkt 1 i 2 ww. ustawy, za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się:

1. wydatki poniesione na:
   1. nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,
   2. nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,
   3. nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,
   4. budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,
   5. rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego,

- położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej,

2. wydatki poniesione na:
   1. spłatę kredytu (pożyczki) oraz odsetek od tego kredytu (pożyczki) zaciągniętego przez podatnika przed dniem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), na cele określone w pkt 1,
   2. spłatę kredytu (pożyczki) oraz odsetek od tego kredytu (pożyczki) zaciągniętego przez podatnika przed dniem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), na spłatę kredytu (pożyczki), o którym mowa w lit. a),
   3. spłatę każdego kolejnego kredytu (pożyczki) oraz odsetek od tego kredytu (pożyczki) zaciągniętego przez podatnika przed dniem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), na spłatę kredytu (pożyczki), o których mowa w lit. a) lub b)

- w banku lub w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, mających siedzibę w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej, z zastrzeżeniem ust. 29 i 30.

Przez własny budynek, lokal lub pomieszczenie, o których mowa w ust. 25 pkt 1 lit. d) i e), rozumie się budynek, lokal lub pomieszczenie stanowiące własność lub współwłasność podatnika lub do którego podatnikowi przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udział w takich prawach (art. 21 ust. 26 ww. ustawy).

Zgodnie z art. 21 ust. 28 ww. ustawy za wydatki, o których mowa w ust. 25, nie uważa się wydatków poniesionych na:

1. nabycie gruntu lub udziału w gruncie, prawa wieczystego użytkowania gruntu lub udziału w takim prawie, budynku, jego części lub udziału w budynku, lub
2. budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę, adaptację lub remont budynku albo jego części

- przeznaczonych na cele rekreacyjne.

Należy również wskazać, że przepis art. 21 ust. 1 pkt 131 nie ma zastosowania do tej części wydatków, o których mowa w ust. 25 pkt 2, które podatnik uwzględnił korzystając z ulg podatkowych, w rozumieniu Ordynacji podatkowej, przy opodatkowaniu podatkiem dochodowym oraz do tej części wydatków, o których mowa w ust. 25 pkt 2, którymi sfinansowane zostały wydatki określone w ust. 25 pkt 1, uwzględnione przez podatnika korzystającego z ulg podatkowych, w rozumieniu Ordynacji podatkowej, przy opodatkowaniu podatkiem dochodowym (art. 21 ust. 30 ww. ustawy).

Natomiast w przypadku niewypełnienia warunków określonych w art. 21 ust. 1 pkt 131 podatnik jest obowiązany do złożenia korekty zeznania, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3, i do zapłaty podatku wraz z odsetkami za zwłokę; odsetki nalicza się od następnego dnia po upływie terminu płatności, o którym mowa w art. 45 ust. 4 pkt 4, do dnia zapłaty podatku włącznie (art. 30e ust. 7 ww. ustawy).

Ww. zwolnienia są wyjątkiem od zasady powszechności opodatkowania, co oznacza, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. W związku z tym, tylko wydatkowanie środków uzyskanych z odpłatnego zbycia - w terminie i na cele wskazane w art. 21 ust. 1 pkt 131, a szczegółowo opisane w art. 21 ust. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - pozwala na zastosowanie przedmiotowego zwolnienia.

Zatem korzystanie ze zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

W przypadku niewypełnienia warunków określonych w wyżej cytowanym art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podatnik traci prawo do ulgi i jest zobowiązany do złożenia korekty zeznania oraz zapłaty podatku dochodowego.

Jak wynika z powołanych przepisów, zwolnienie podatkowe przysługuje w sytuacji wydatkowania przychodu uzyskanego z odpłatnego zbycia nieruchomości (udziału w nieruchomości) lub praw majątkowych na nabycie lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu.

Ponadto należy wyjaśnić, że z wykładni językowej przedstawionych wyżej przepisów, a w szczególności z zawartego w art. 21 ust. 1 pkt 131 ww. ustawy sformułowania: „(…) wolne od podatku dochodowego są dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych (…), jeżeli począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, przychód uzyskany ze zbycia tej nieruchomości lub tego prawa majątkowego został wydatkowany na własne cele mieszkaniowe (…)” wynika, że podstawową okolicznością decydującą o stosowaniu powyższego zwolnienia jest przeznaczenie przychodów uzyskanych ze sprzedaży nieruchomości (udziału w nieruchomości) i praw majątkowych na cele mieszkaniowe. Środki przeznaczone na ww. cele mieszkaniowe m.in. na nabycie lokalu mieszkalnego lub udziału w takim lokalu muszą bezwzględnie pochodzić ze sprzedaży nieruchomości lub prawa majątkowego.

Przenosząc powyższe uregulowania prawne na grunt rozpatrywanej sprawy stwierdzić należy, że odpłatne zbycie w dniu 17 kwietnia 2015 r. udziału w ww. nieruchomości zabudowanej w części dotyczącej udziałów nabytych przez Wnioskodawczynię w 1987 r. i w 2000 r. nie będzie stanowiło źródła przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych ze względu na upływ pięcioletniego terminu, o którym mowa w ww. art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Natomiast odpłatne zbycie udziału w ww. nieruchomości zabudowanej w części przewyższającej wartość udziałów nabytych w 1987 r. i w 2000 r. nabytej w 2011 r. w wyniku działu spadku, częściowego zniesienia współwłasności i podziału będzie stanowiło źródło przychodu podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ww. ustawy. Wydatkowanie przychodu z tego zbycia w całości na zakup w dniu 29 kwietnia 2015 r. udziału w lokalu mieszkalnym stanowiącym odrębną nieruchomość uprawnia Wnioskodawczynię do skorzystania ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 w związku z art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednocześnie Organ zauważa, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego, ponieważ do postępowania w sprawie wydania interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego nie mają zastosowania przepisy o postępowaniu podatkowym, a postępowanie dowodowe jest częścią postępowania podatkowego. W związku z tym dokumenty dołączone do wniosku nie podlegają analizie i weryfikacji. Nie oceniana jest także prawidłowość przedstawionych we wniosku rozliczeń kwotowych i ilościowych. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) jest sam przepis prawa. Jeżeli zatem przedstawiony we wniosku tan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.