Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPB-2-1/4515-37/15/DP
z 7 września 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770, ze zm.) w związku z § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U., poz. 643) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 7 czerwca 2015 r. (data wpływu do Biura – 9 czerwca 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie ustalenia momentu powstania obowiązku podatkowego w związku z nabyciem spadku po ojcu – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 9 czerwca 2015 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn m.in. w zakresie ustalenia momentu powstania obowiązku podatkowego w związku z nabyciem spadku po ojcu.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony m.in. następujący stan faktyczny:

W związku ze śmiercią ojca w marcu 2011 r. Wnioskodawca został powiadomiony o przynależnym mu spadku. W dniu 11 lipca 2011 r. Wnioskodawca uzyskał notarialny akt poświadczenia dziedziczenia, jednak 14 lipca 2011 r. pojawiła się informacja o istnieniu testamentu ustnego, który kwestionował prawo Wnioskodawcy do wyżej wspomnianego majątku. Osoby wskazane w ustnym testamencie jako spadkobiercy (oprócz Wnioskodawcy), tj. M. W. (siostra ojca) oraz M. K. (ostatnia partnerka ojca) wniosły sprawę do Sądu, roszcząc sobie prawo do spadku po ojcu Wnioskodawcy.

W związku z zaistniałą sytuacją odbyła się pierwsza rozprawa w Sądzie o stwierdzenie nabycia spadku. Postępowanie to trwało niemal rok i zakończyło się odrzuceniem wniosku, ze względu na istnienie aktu poświadczenia dziedziczenia. W późniejszym czasie były składane kolejne wnioski i zakładane kolejne sprawy, spośród których część została odrzucona, a część zmieniła sygnaturę akt. W chwili obecnej w Sądzie wciąż toczy się postępowanie sądowe mające na celu uchylenie lub zmianę sposobu nabycia spadku. Z akt tej sprawy wynika, że akt poświadczenia dziedziczenia jest bezpośrednio podważany, dodatkowo Sąd może uznać testament ustny za prawdziwy (w tym wypadku Wnioskodawca nie byłby prawowitym właścicielem całości określonego w spadku majątku). Stąd kwestia dziedziczenia Wnioskodawcy od lat pozostaje niewyjaśniona.

Wnioskodawca został ostrzeżony przez adwokata, że korzystanie przez niego z aktu poświadczenia dziedziczenie przed ostatecznym rozstrzygnięciem spraw spadkowych może być interpretowane jako niezgodne z prawem i w konsekwencji może prowadzić do odpowiedzialności przed sądem. Wnioskodawca pragnie zaznaczyć, że na masę spadkową składają się niemal wyłącznie nieruchomości. Wnioskodawca dotychczas nie przepisał na swoje imię żadnych z tych nieruchomości w księgach wieczystych, ani nie czerpie z nich żadnych korzyści finansowych.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy w zaistniałej sytuacji Wnioskodawca powinien podjąć jakiekolwiek działania wobec urzędu skarbowego, jeśli tak to jakie?

Zdaniem Wnioskodawcy, skoro nie przyjął spadku lecz czeka aż zakończą się sprawy sądowe, to nie powinien niczego zgłaszać ani płacić podatku.

Uzasadniając swoje stanowisko Wnioskodawca wskazał, że nie dysponuje spadkiem i nie poczuwa się do odpowiedzialności finansowej za niego.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Na wstępie należy zaznaczyć, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawcy w zakresie ustalenia momentu powstania obowiązku podatkowego w związku z nabyciem spadku po ojcu.

W zakresie skutków podatkowych uznania bądź uchylenia przez Sąd aktu poświadczenia dziedziczenia wydano odrębne rozstrzygnięcie.

Z uwagi na śmierć spadkodawcy, która nastąpiła w 2011 r. w niniejszej interpretacji indywidualnej powołano przepisy w brzmieniu obowiązującym w 2011 r.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2009 r., Nr 93, poz. 768, ze zm.) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. dziedziczenia.

Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera regulacji dotyczących spadku, w związku z tym należy odwołać się do uregulowań zawartych w przepisach ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93, ze zm.).

W myśl art. 922 § 1 ww. Kodeksu cywilnego prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej.

Z art. 924 Kodeksu cywilnego wynika natomiast, że spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy. Spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 ww. Kodeksu).

Stosownie do art. 5 i art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych i powstaje − przy nabyciu w drodze dziedziczenia − z chwilą przyjęcia spadku.

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 4 zdanie pierwsze ww. ustawy, jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia.

Zgodnie z ww. przepisami obowiązek podatkowy powstaje przy nabyciu w drodze dziedziczenia z chwilą przyjęcia spadku lub jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, z chwilą sporządzenia pisma, a w przypadku gdy pismem tym jest orzeczenie sądu, z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w związku ze śmiercią ojca w marcu 2011 r. Wnioskodawca został powiadomiony o przynależnym mu spadku. W dniu 11 lipca 2011 r. Wnioskodawca uzyskał notarialny akt poświadczenia dziedziczenia, jednak 14 lipca 2011 r. pojawiła się informacja o istnieniu testamentu ustnego, który kwestionował prawo Wnioskodawcy do wyżej wspomnianego majątku. Osoby wskazane w ustnym testamencie jako spadkobiercy (oprócz Wnioskodawcy), tj. M. W. (siostra ojca) oraz M. K. (ostatnia partnerka ojca) wniosły sprawę do Sądu, roszcząc sobie prawo do spadku po ojcu Wnioskodawcy.

W chwili obecnej w Sądzie wciąż toczy się postępowanie sądowe w sprawie nabycia spadku.

Stosownie do art. 95f § 1 pkt 11 ustawy z dnia 14 października 2008 r. Prawo o notariacie (Dz.U. Nr 189, poz. 1158, ze zm.) akt poświadczenia dziedziczenia powinien zawierać adnotację o dokonaniu rejestracji zgodnie z art. 95i.

Art. 95h § 1 zdanie pierwsze ww. ustawy stanowi, że notariusz niezwłocznie po sporządzeniu aktu poświadczenia dziedziczenia dokonuje jego wpisu do rejestru aktów poświadczenia dziedziczenia przez wprowadzenie, za pośrednictwem systemu teleinformatycznego danych, o których mowa w § 2 pkt 3-6.

Zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia ma skutki prawomocnego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku (art. 95j ww. ustawy).

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że na gruncie rozpatrywanej sprawy obowiązek podatkowy, który ciąży na Wnioskodawcy powstał w dacie sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia, tj. w lipcu 2011 r. Zastosowanie znajdzie bowiem przepis art. 6 ust. 4 zdanie pierwsze ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Zgodnie z art. 17a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, podatnicy podatku są obowiązani, z zastrzeżeniem ust. 2, złożyć, w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego, właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych według ustalonego wzoru (SD-3). Do zeznania podatkowego dołącza się dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania.

Przy czym z treści art. 4a ust. 1 pkt 1 ww. ustawy wynika, że zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych (SD-Z2) właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 i ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4.

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1 i 2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej (art. 4a ust. 3 ww. ustawy).

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że skoro czeka aż zakończą się sprawy spadkowe, to nie powinien niczego zgłaszać do urzędu skarbowego. Nie dysponując spadkiem, nie poczuwa się do odpowiedzialności finansowej za niego.

Z takim stanowiskiem Organ podatkowy nie może się zgodzić.

Zakwestionowanie w Sądzie aktu poświadczenia dziedziczenia i toczące się nadal postępowanie sądowe w sprawie nabycia spadku pozostaje bez wpływu na moment powstania obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn. Z powołanych powyżej przepisów jednoznacznie wynika, że obowiązek podatkowy w przedmiotowej sprawie powstał w dacie sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia.

W związku z tym na Wnioskodawcy jako spadkobiercy ciążył obowiązek złożenia zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (SD-Z2) lub zeznania podatkowego o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (SD-3).

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-512 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2012 r., poz. 270, ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.