Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB2/4515-59/15/DSZ
z 17 sierpnia 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) w związku z § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 26 maja 2015 r. (data wpływu 28 maja 2015 r.) uzupełnionym pismem z dnia 6 sierpnia 2015 r. (data wpływu 11 sierpnia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie przedmiotu opodatkowania – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 28 maja 2015 r. został złożony ww. wniosek uzupełniony w dniu 11 sierpnia 2015 r. o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie przedmiotu opodatkowania.

We wniosku tym przedstawiony został następujący stan faktyczny.

W styczniu 2015 r. Sąd Rejonowy wydał postanowienie o nabyciu spadku po zmarłej siostrze Wnioskodawczyni, przez Wnioskodawczynię oraz Jej szwagra w udziale wynoszącym 1/2 spadku dla każdego z nich.

Nabycie ww. spadku zgodnie z posiadanym przez Wnioskodawczynię zaświadczeniem z Urzędu Skarbowego korzystało ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.

W marcu bieżącego roku Wnioskodawczyni zawarła ze szwagrem umowę o dział spadku w formie aktu notarialnego, w wyniku której nabyła w całości na wyłączną własność nieruchomość obejmującą prawo użytkowania wieczystego działki i własność znajdujących się na tej działce budynków o łącznej wartości 193.900 zł. W umowie tej Wnioskodawczyni została zobowiązana do dokonania spłaty na rzecz szwagra w wysokości 10.000 zł.

Nieruchomość objęta ww. umową o dział spadku obciążona jest służebnością osobistą wobec mamy Wnioskodawczyni.

Podatek od czynności cywilnoprawnych od opisanej umowy został zapłacony przez Wnioskodawczynię u notariusza.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy Wnioskodawczyni jest zobowiązana do zapłacenia podatku od części majątku nabytej przez Nią w wyniku umowy o dział spadku?

Zdaniem Wnioskodawczyni, nie ciąży na Niej obowiązek zapłaty podatku od spadków i darowizn od części majątku nabytej w wyniku umowy o dział spadku ponieważ, jak zauważa, dział spadku nie został wymieniony przez ustawodawcę w katalogu tytułów nabycia w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2015 r., poz. 86 z późn. zm.) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1. dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;
2. darowizny, polecenia darczyńcy;
3. zasiedzenia;
4. nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
5. zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
6. nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.

Stosownie natomiast do ust. 2 ww. przepisu podatkowi temu podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci..

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w styczniu 2015 r. Sąd Rejonowy wydał postanowienie o nabyciu spadku po zmarłej siostrze Wnioskodawczyni, przez Wnioskodawczynię oraz Jej szwagra w udziale wynoszącym 1/2 spadku dla każdego z nich. Nabycie ww. spadku przez Wnioskodawczynię korzystało ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.

W marcu bieżącego roku Wnioskodawczyni zawarła ze szwagrem umowę o dział ww. spadku, w wyniku której nabyła na wyłączną własność nieruchomość obejmującą prawo użytkowania wieczystego działki i własność znajdujących się na tej działce budynków, z obowiązkiem dokonania spłaty na rzecz szwagra w kwocie 10.000 zł.

Mając na uwadze powyższe wyjaśnić należy, że określony w zacytowanym przepisie przedmiot opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn wskazuje, iż jest nim co do zasady nieodpłatne nabycie własności rzeczy i praw majątkowych, wyłącznie z tytułów w nim wymienionych. Istota ekonomiczna tego podatku tkwi w przyroście majątkowym podatnika, a konkretnie we wzbogaceniu podatnika na skutek przejęcia majątku pod tytułem darmym. Koncentruje się on nie tyle na prawnym akcie obrotu, co na będącym jego następstwem wzbogaceniu podatnika. Powyższe oznacza z kolei, że nabycie, do którego nie dochodzi na podstawie jednego z tytułów wymienionych w art. 1 nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Wobec tego dla stwierdzenia, czy nabycie przez Wnioskodawczynię udziału w prawie użytkowania wieczystego wraz z prawem własności znajdujących się na tej działce budynków tytułem działu spadku podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn konieczne jest rozstrzygnięcie, czy dział spadku stanowi czynność odmienną od dziedziczenia, czy też instytucja ta zawiera się w pojęciu dziedziczenia.

W związku z tym wyjaśnić należy, że stosownie do art. 922 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121 z późn. zm.) prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej. W myśl art. 924 ww. ustawy, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast stosownie do przepisu art. 925 tej ustawy spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku.

Z kolei dział spadku polega na zniesieniu wspólności majątku spadkowego. Jak wynika bowiem z art. 1035 Kodeksu cywilnego jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych z zachowaniem przepisów niniejszego tytułu. Dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców (art. 1037 § 1 Kodeksu cywilnego). Z powyższego wynika więc, że dział spadku jest instytucją odrębną od dziedziczenia, rozumianego jako nabycie rzeczy i praw majątkowych w drodze spadku i stanowi jego konsekwencję.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić więc należy, że nabycie przez Wnioskodawczynię, na skutek przeprowadzenia działu spadku, udziału w prawie użytkowania wieczystego nieruchomości wraz z prawem własności położonych na tym prawie budynków nie stanowi nabycia, które powodowałoby powstanie obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn. Nabycie takie nie zostało bowiem wymienione w określającym przedmiot opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn art. 1, a zgodnie z art. 217 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.) nakładanie podatków, innych danin publicznych, określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych, a także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków następuje w drodze ustawy. Oznacza to, że jeżeli określona czynność nie została wskazana w ustawie (w tym wypadku w ustawie o podatku od spadków i darowizn), to jej dokonanie nie może powodować powstania obowiązku podatkowego. W związku z tym za prawidłowe należało uznać stanowisko Wnioskodawczyni, zgodnie z którym nie ma Ona obowiązku zapłaty podatku od spadków i darowizn z tytułu nabycia w drodze działu spadku udziałów w prawie użytkowania wieczystego nieruchomości oraz prawie własności budynków.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.