Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi
IPTPB1/4511-325/15-4/MD
z 8 września 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) w związku z § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 27 maja 2015 r. (data wpływu 29 maja 2015 r.), uzupełnionym pismem z dnia 19 sierpnia 2015 r. (data wpływu 25 sierpnia 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 29 maja 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych.

Wniosek ten nie spełniał wymogów, o których mowa w art. 14b § 1 i § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613), w związku z czym pismem z dnia 13 sierpnia 2015 r., Nr IPTPB1/4511-325/15-2/MD, na podstawie art. 169 § 1 w zw. z art. 14h wymienionej ustawy, wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie do uzupełnienia ww. wniosku wysłano w dniu 13 sierpnia 2015 r. (data doręczenia 18 sierpnia 2015 r.). Wnioskodawca uzupełnił ww. wniosek pismem z dnia 19 sierpnia 2015 r. (data wpływu 25 sierpnia 2015 r.), nadanym dnia 24 sierpnia 2015 r.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe, ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku.

Wnioskodawca (Spółka Akcyjna) prowadzi działalność ubezpieczeniową w zakresie ubezpieczeń na życie określonych w dziale I załącznika do ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. z 2003 r., Nr 124, poz. 1151, z późn. zm.), tj. m.in. ubezpieczenia na życie związane z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym. Spółka oferuje powyższe ubezpieczenia zarówno jako indywidualne, jak i grupowe osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej.

Spółka oferuje obecnie i zamierza wprowadzać także w przyszłości produkty związane z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym, gdzie składka w całości lub po potrąceniu o pewne opłaty inwestowana jest w ubezpieczeniowy fundusz kapitałowy. Składka będzie płacona w jednej kwocie obejmującej składkę za ochronę ubezpieczeniową oraz składkę na inwestycje w fundusz kapitałowy. Nabyte w związku z przekazaniem (alokacja) składek do funduszu jednostki uczestnictwa są ewidencjonowane na indywidualnym koncie (rachunku) inwestycyjnym klienta. W zależności od rodzaju umowy ubezpieczenia klient może dokonać wpłaty składki jednorazowej lub wpłacać składki regularne w określonych w umowie odstępach czasu.

W trakcie obowiązywania umowy pobierane mogą być opłaty z jednostek uczestnictwa zgromadzonych na koncie klienta poprzez umorzenie odpowiedniej ich ilości. W szczególności może być to opłata administracyjna, opłata manipulacyjna, opłata za transfer jednostek między funduszami, czy opłata z tytułu odpowiedzialności Spółki.

Zakres ubezpieczenia powiązanego z funduszem kapitałowym w zależności od produktu ubezpieczeniowego obejmuje takie zdarzenia jak zgon, inwalidztwo, czy dożycie przez ubezpieczonego określonego w umowie wieku. Z tytułu powstania powyższych zdarzeń ubezpieczeniowych Spółka wypłaca świadczenie.

Ponadto, w trakcie trwania umowy klienci mają prawo dokonywania tzw. wykupu całkowitego lub częściowego polegającego na otrzymywaniu całkowitej lub częściowej wypłaty wartości indywidualnego konta inwestycyjnego. Wypłata całkowita lub częściowa może być pomniejszona w niektórych produktach o naliczoną zgodnie z odpowiednią tabelą opłat, opłatę likwidacyjną. Całkowita lub częściowa wypłata wartości rachunku nie wiąże się, co do zasady, z powstaniem zdarzenia ubezpieczeniowego.

W zależności od dyspozycji klienta będzie to częściowe lub całkowite umorzenie posiadanych na koncie klienta jednostek uczestnictwa w danym funduszu.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie, ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku:

Czy wykonując na podstawie art. 41 ust. 4d i art. 42 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych obowiązki płatnika zryczałtowanego podatku dochodowego, o którym mowa w art. 30a ust. 1 pkt 3, ustalonego na podstawie art. 24 ust. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, Wnioskodawca prawidłowo ustala podstawę opodatkowania przyjmując, że w przypadku częściowej wypłaty wartości zgromadzonych na indywidualnym rachunku, klient osiągnie dochód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych dopiero w momencie, gdy wartość dokonanych wypłat przekroczy kwotę wpłaconych i przekazanych na ubezpieczeniowy fundusz kapitałowy składek?

Zdaniem Wnioskodawcy, przedstawionym w uzupełnieniu wniosku, w związku z wypłatą świadczenia odpowiadającego części wartości indywidualnego rachunku ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego, wskutek częściowego wykupu ubezpieczenia przez osobę uprawnioną będącą osobą fizyczną, osoba ta osiągnie dochód dopiero z chwilą, gdy wartość dokonanych na jej rzecz wypłat z tego tytułu przekroczy sumę składek wpłaconych do zakładu ubezpieczeń, które zostały przekazane do ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego.

Zdaniem Wnioskodawcy, wniosek taki wynika z treści art. 24 ust. 15 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), zgodnie z którym dochodem z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia zawartą na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej, w przypadku ubezpieczeń związanych z funduszami kapitałowymi, jest różnica między wypłaconą kwotą świadczenia a sumą składek wpłaconych do zakładu ubezpieczeń, które zostały przekazane na fundusz kapitałowy. Przepis ten wyłącza zastosowanie ogólnej definicji dochodu wskazanej w art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym.

Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów. Art. 24 ust. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wprowadza zatem szczególną zasadę ustalania dochodu z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w ubezpieczeniowych funduszach kapitałowych, przez które zgodnie z art. 5a pkt 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, rozumie się fundusze inwestycyjne oraz fundusze zagraniczne, o których mowa w przepisach o funduszach inwestycyjnych oraz ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe działające na podstawie przepisów ustawy o działalności ubezpieczeniowej, z wyjątkiem funduszy emerytalnych, o których mowa w przepisach o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych.

Od dochodu z tytułu inwestowania składki w związku z umową ubezpieczenia z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym, stosownie do art. 30a ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy. Płatnik tego podatku, na podstawie art. 41 ust. 4d jest obowiązany do określenia jego podstawy, do obliczenia i odprowadzenia podatku w terminie określonym przepisami.

Zgodnie z art. 24 ust. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w celu obliczenia dochodu z tytułu inwestowania składki w ubezpieczeniowy fundusz kapitałowy należy uwzględnić różnicę pomiędzy wypłaconą kwotą świadczenia a sumą składek ubezpieczeniowych wpłaconych i przekazanych na fundusz kapitałowy. Z powyższego wynika, że dochód będzie równy różnicy między wypłaconą klientowi kwotą świadczenia a sumą składek wpłaconych przez niego do zakładu ubezpieczeń i przekazanych na fundusz kapitałowy, przy czym wypłacona kwota świadczenia stanowi wartość świadczenia faktycznie pozostawioną do dyspozycji klienta w związku z dokonaną wypłatą, natomiast suma składek wpłaconych i przekazanych na ubezpieczeniowy fundusz kapitałowy jest rozumiana jako całość wpłaconej przez klienta i przekazanej na fundusz składki, za którą pierwotnie nabywane są jednostki uczestnictwa w funduszu.

W przedstawionym zdarzeniu przyszłym, wypłacona kwota świadczenia, to kwota pieniężna, którą Spółka wypłaca klientowi w rezultacie umorzenia jednostek uczestnictwa na skutek całościowej lub częściowej wypłaty wartości z indywidualnego rachunku klienta. W ocenie Wnioskodawcy umorzenie wartości jednostek uczestnictwa w celu pokrycia kosztów związanych z funkcjonowaniem ubezpieczeniowych funduszy kapitałowych nie wiąże się z wypłatą świadczenia na rzecz klienta. Umorzenie jednostek w celu pokrycia kosztów nie skutkuje osiągnięciem przez klienta jakichkolwiek faktycznych korzyści, a tym samym nie wywołuje dla niego żadnych skutków podatkowych. Taka teza znajduje potwierdzenie w interpretacji prawa podatkowego Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 10 czerwca 2007 r., Nr 1401 /BF-II/415-37/07/GT, w której zostało wskazane, że jeżeli w trakcie trwania umowy ubezpieczenia dojdzie do obliczenia wartości i umorzenia jednostek funduszu w związku z pobraniem opłat niezwiązanych bezpośrednio z funkcjonowaniem ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego lub wprost z pobraniem składki ubezpieczeniowej związanej z funkcją ochronną ubezpieczenia, uznać należy, że dochodzi do wypłaty tych środków, które stanowią podstawę do obliczenia dochodu na podstawie art. 24 ust. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W przeciwnym razie nastąpiłoby faktyczne obniżenie dochodu ze względu na zmniejszenie wartości przychodu przy jednoczesnym braku zmian w wartości składek wpłaconych do ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego. Opłaty bezpośrednio związane z funkcjonowaniem funduszy kapitałowych, w tym m. in. opłaty administracyjne, opłaty związane z zarządzeniem funduszem, stanowią opłaty których pobranie przez Spółkę nie skutkuje powstaniem po stronie klienta dochodu. Zasada to odnosi się także do kosztów ochrony ubezpieczeniowej.

Odnosząc się z kolei do sumy składek wpłaconych i przekazanych na ubezpieczeniowy fundusz kapitałowy, która stanowi element kosztowy kalkulacji dochodu, Spółka stoi na stanowisku, że jest to suma składek wpłaconych do Spółki przez klienta, która następnie w całości przekazywana jest na fundusz kapitałowy. Przy czym, zasady tej nie zmienia fakt, że Spółka po przekazaniu składek na fundusz, umarza część jednostek uczestnictwa w celu pokrycia, np. kosztów związanych z opłatami dotyczącymi funduszu oraz kosztami ochrony ubezpieczeniowej. Uzasadnia to fakt że umorzenie w celu pokrycia kosztów następuje po przekazaniu składek na dany fundusz kapitałowy, tym samym umorzenie to nie wpływa na obniżenie kwoty wpłaconej. Zatem, całość składki wpłaconej przez klienta będzie stanowiła element kosztowy dochodu i będzie obniżać podstawę opodatkowania, zgodnie z art. 24 ust. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Rozważając sytuację częściowej wypłaty przez klienta wartości rachunku w wyniku czego dochodzi do umorzenia części jednostek funduszu, w ocenie Wnioskodawcy, klient osiągnie dochód dopiero w momencie, gdy wartość wypłat liczona narastająco przekroczy sumę wpłat na fundusz kapitałowy. Zdaniem Spółki, mając na uwadze art. 24 ust. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w sytuacji częściowego umorzenia jednostek funduszu w związku z częściową wypłatą wartości rachunku, klient osiągnie dochód w sytuacji, kiedy wartość wszystkich zrealizowanych wypłat z tytułu umorzenia jednostek w funduszu przekroczy sumę wszystkich dokonanych wpłat do funduszu.

Prawidłowość takiego rozumowania została potwierdzona w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie dnia 9 lipca 2010 r., Nr IPPB2/415-353/10-2/AK, w której zostało wskazane, że dopóki przy danej wypłacie nie zostanie wyczerpana cała suma wpłaconych i przekazanych na fundusz kapitałowy składek, dopóty nie wystąpi dochód do opodatkowania z umów ubezpieczenia z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym i obowiązek pobrania zryczałtowanego podatku z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej. Wnioskodawca podkreśla, że podobne stanowisko zostało przedstawione w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie dnia 3 lutego 2010 r., Nr IPPB2/415-681/09-2/AS oraz w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 19 grudnia 2008 r., Nr IPPB2/415-1404/08-2/AS.

Wskazaną metodę wyliczenia podstawy opodatkowania należy również zastosować w przypadku, gdy w momencie dokonania jednej z wypłat częściowych wynik z inwestowania jest dodatni, natomiast przy końcowym wyniku z inwestowania składki w ramach danej umowy ubezpieczenia powstaje strata, bądź dochód w niższej wysokości. Zastosowanie innej metody wyliczenia podstawy opodatkowania, np. proporcjonalnej metody alokowania wartości przekazanych na fundusz składek może doprowadzić do sytuacji, w której klient byłby zmuszony do zapłaty 19% zryczałtowanego podatku z tytułu inwestowania składek w ubezpieczeniowy fundusz kapitałowy od podstawy opodatkowania wyższej niż faktycznie osiągnięty dochód.

Dla wyjaśnienia wskazanej sytuacji, Wnioskodawca przedstawia przykład (wskazany przykład nie uwzględnia opłat związanych z umową ubezpieczenia) z następującymi założeniami:

• z tytułu umowy ubezpieczenia z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym klient dokonał wpłaty do Spółki składki w wysokości 10.000 zł;
  

• cała wysokość składki, czyli 10.000 zł, została przekazana na fundusz kapitałowy;
  

• w pierwszym roku ubezpieczenia klient dokonuje częściowej wypłaty 50% wartości jednostek w funduszu, a w drugim roku ubezpieczenia klient dokonuje wypłaty pozostałej 50% wartości jednostek funduszu;
  

• w pierwszym roku trwania umowy ubezpieczenia fundusz osiągnął zysk w wysokości 40%;
  

• w drugim roku trwania umowy ubezpieczenia fundusz osiągnął stratę w wysokości 50%.
  
  

Zatem:

• Pierwsza wypłata częściowa z funduszu po pierwszym roku trwania umowy ubezpieczenia w wysokości 50% jednostek funduszu, przy założeniu, że funduszu osiągnął zysk w wysokości 40%:
  • Wartość rachunku: 14 000 zł (10 000 zł + 40% x 10 000 zł).
    
  • Wartość pierwszej wypłaty częściowej: 7 000 zł (50% x 14 000 zł).
    
  • Dochód: 0 zł (wypłata częściowa w wysokości 7 000 zł nie przekroczyła wartości całej wpłaconej składki w wysokości 10 000 zł).
  • Pozostała wartość rachunku 7 000 zł.

• Druga wypłata częściowa z funduszu po drugim roku trwania umowy, w wysokości pozostałej wartości rachunku, przy założeniu, że fundusz osiągnął stratę w wysokości 50%:
  • Wartość rachunku: 3 500 zł (7 000 zł - 50% x 7 000 zł).
    
  • Wartość drugiej wypłaty częściowej: 3 500 zł.
    
  • Dochód: 500 zł (nadwyżka dokonanych wypłat w wysokości 10 500 zł nad sumą składek przekazanych na fundusz i wysokości 10 000 zł).
    
  • Wysokość podatku: 95 zł (19% x 500 zł).
  
  

W przedstawionym powyżej przypadku, klient osiągnie dochód z momentem drugiej wypłaty częściowej. Kwota 500 zł stanowi dla klienta faktycznie osiągnięty dochód, od którego pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy. Natomiast stosując metodę proporcjonalnej alokacji składek do wypłat, klient przy założeniach wskazanych w powyższym przykładzie, osiągnąłby dochód w wysokości 2 000 zł (7 000 zł pierwszej wypłaty minus 5 000 zł, które stanowi 50% przekazanej na fundusz składki, a więc proporcjonalnie tyle, co dokonana wypłata). Tak wyliczony dochód jest o 1 500 zł wyższy (2 000 zł - 500 zł) od faktycznie osiągniętego dochodu z tytułu inwestowania składki w fundusz kapitałowy w ramach umowy ubezpieczenia, co prowadzi do nieprawidłowego obliczania podstawy opodatkowania.

Podsumowując, w ocenie Wnioskodawcy należy uznać, że zgodnie z art. 24 ust. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w przypadku częściowej wypłaty wartości indywidualnego rachunku klient osiągnie dochód dopiero w momencie, gdy wartość dokonanych wypłat przekroczy kwotę wpłaconych i przekazanych na ubezpieczeniowy fundusz kapitałowy składek. Zatem, do czasu, w którym przy danej wypłacie nie zostanie wyczerpana cała suma wpłaconych i przekazanych na fundusz składek, nie występuje po stronie klienta dochód z tytułu inwestowania składek w ubezpieczeniowy fundusz kapitałowy oraz obowiązek pobrania, stosownie do art. 30a ust. l pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, 19% zryczałtowanego podatku dochodowego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego, zdaniem Wnioskodawcy, wykonując na podstawie art. 41 ust. 4d i art. 42 obowiązki płatnika zryczałtowanego podatku dochodowego, o którym mowa w art. 30a ust. 1 pkt 5, ustalonego na podstawie art. 24 ust. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, Wnioskodawca prawidłowo ustala podstawę opodatkowania przyjmując, że w przypadku częściowej wypłaty wartości zgromadzonych na indywidualnym rachunku klient osiągnie dochód, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych dopiero w momencie, gdy wartość dokonanych wypłat przekroczy kwotę wpłaconych i przekazanych na ubezpieczeniowy fundusz kapitałowy składek.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613), odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Końcowo należy zaznaczyć, że Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów nie ma możliwości potwierdzenia prawidłowości wyliczeń przedstawionych w przedmiotowym wniosku z uwagi na fakt, że przepis art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa nakłada na organ podatkowy obowiązek udzielenia interpretacji tylko co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.