Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPB-2-1/4511-19/15/MCZ
z 20 lipca 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770, ze zm.) w zw. z § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U., poz. 643) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 2 kwietnia 2015 r. (data wpływu do Biura – 8 kwietnia 2015 r.), uzupełnionym 16 czerwca 2015 r., o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania świadczeń uzyskiwanych z Austrii:

• w części dotyczącej opodatkowania dochodu uzyskanego z tytułu renty wypadkowej - jest nieprawidłowe,
• w części dotyczącej opodatkowania dochodu uzyskanego z zadośćuczynienia wypłacanego z tytułu uszczerbku na zdrowiu - jest prawidłowe,
• w części dotyczącej miejsca opodatkowania świadczeń wypłacanych z Austrii - jest prawidłowe.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 8 kwietnia 2015 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania świadczeń uzyskiwanych z Austrii.

Z uwagi na fakt, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych w piśmie z 3 czerwca 2015 r. znak: IBPB-2-1/4511-18/15/MCZ i znak: IBPB-2-1/4511-19/15/MCZ wezwano do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono 16 czerwca 2015 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

W dniu 17 stycznia 2008 r. Wnioskodawca uległ w Austrii poważnemu wypadkowi drogowemu (z winy osoby trzeciej), związanemu z wykonywaną pracą. Zdarzenie to zostało zakwalifikowane przez austriacki sąd jako wypadek przy pracy. Wnioskodawca poniósł znaczny uszczerbek na zdrowiu związany z uszkodzeniem ciała i rozstrojem zdrowia. Utracił również zdolność do pracy zarobkowej, zwiększyły się jego potrzeby oraz zmniejszyły jego widoki powodzenia na przyszłość. Wnioskodawca przez dłuższy czas po wypadku przebywał w szpitalu, natomiast przez cały czas, aż do teraz, jest rehabilitowany lub leczony.

Sąd Pracy Republiki Austrii orzekł na rzecz Wnioskodawcy (poszkodowanego) od 1 grudnia 2009 r. rentę wypadkową (rentę inwalidzką i rentę dodatkową), którą co miesiąc z terytorium Austrii winien wypłacać powszechny zakład ubezpieczeń lub zakład ubezpieczeń sprawcy wypadku na podstawie austriackich przepisów o ubezpieczeniach społecznych (Powszechna Ustawa o Ubezpieczeniu Społecznym) oraz przepisów prawa cywilnego.

Dodatkowo od pracodawcy sprawcy wypadku na rzecz Wnioskodawcy orzeczono zadośćuczynienie za uszczerbek na zdrowiu. Wnioskodawca dotychczas zamieszkiwał w Austrii, gdzie świadczenie w postaci renty i zadośćuczynienia podlegały zwolnieniu z podatku. Dopiero pod koniec stycznia 2015 r. Wnioskodawca przeniósł się na stałe do Polski (zmiana miejsca zamieszkania), gdzie bank, który pośredniczy w wypłacie renty i zadośćuczynienia z Austrii, potrąca podatek dochodowy z tytułu ww. płatności na rzecz Wnioskodawcy.

Wnioskodawca nie zgadza się z praktyką polskiego banku.

W uzupełnieniu wniosku wskazano, że:

1.Wnioskodawca jest obywatelem Rzeczypospolitej Polskiej,

2.Wnioskodawca nie jest obywatelem Austrii,

3.Wnioskodawca nie jest rezydentem podatkowym Austrii, nie posiada tym samym austriackiego certyfikatu rezydencji,

4.Wnioskodawca jest rezydentem podatkowym Polski od początku 2015 r.,

5.Sąd Republiki Austrii orzekł, iż wypadek wydarzył się w pracy. Stopień inwalidztwa określono na 50%. W związku z tym Wnioskodawca uzyskał prawo do comiesięcznej renty wypłacanej przez AUVA (Allgemeine Unfallversicherungsanstalt). AUVA jest ubezpieczycielem społecznym w związku z ryzykami związanymi z zatrudnieniem (wypadki przy pracy, choroby zawodowe). Jego działalność jest finansowana głównie ze składek płaconych przez pracowników. Zgodnie z Allgemeines Sozialversicherungsgesetz, czyli austriacką ustawą o ubezpieczeniu społecznym, powierza się AUVA wykonywanie następujących zadań:

1. zapobieganie wypadkom w pracy oraz chorobom zawodowym, w tym gwarantowanie pierwszej pomocy,
2. terapia powypadkowa z zastosowaniem wszelkich dostępnych metod,
3. nielimitowana rehabilitacja zdrowotna i społeczna,
4. zapewnienie finansowego odszkodowania związanego z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową.

Zakres kompetencji AUVA generalnie odpowiada zakresowi zadań ZUS z tytułu wypadków związanych z pracą. Renta określona na rzecz Wnioskodawcy, została przyznana od AUVA zgodnie z punktem d) powyższego zestawienia.

W ocenie Wnioskodawcy, odpowiada ona rencie z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem w drodze w/do/z/ pracy, o której mowa w art. 57 do 64 ustawy z dnia 1 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, (Dz.U. z 2015 r., poz. 748). Wnioskodawca uważa zatem, iż charakter wypłacanej renty przez AUVA na rzecz Wnioskodawcy odpowiada rencie wypłacanej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Ponadto (obok renty, o której mowa powyżej) Sąd przyznał Wnioskodawcy zadośćuczynienie (odszkodowanie) od sprawcy wypadku, które nie jest wypłacane przez AUVA, lecz przez ubezpieczyciela sprawcy wypadku. Zadośćuczynienie (odszkodowanie) nie stanowi odpowiednika polskiej renty wypłacanej z ZUS (zostało ono orzeczone na podstawie przepisów austriackiego prawa cywilnego (z tytułu odpowiedzialności cywilnej) w związku z uszkodzeniem ciała lub wywołaniem rozstroju zdrowia, u poszkodowanego; który utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły się widoki powodzenia na przyszłość.

6.Renta z tytułu wypadku przy pracy wypłaca AUVA. Natomiast zadośćuczynienie (odszkodowanie) płaci ubezpieczyciel sprawcy wypadku.

7.Renta z tytułu wypadku, wypłacana przez AUVA, została określona na podstawie austriackich przepisów o ubezpieczeniu społecznym. Natomiast zadośćuczynienie (odszkodowanie) zostało określone na podstawie przepisów austriackiego prawa cywilnego, zaś wypłacana z ubezpieczenia majątkowego/osobowego/odpowiedzialności cywilnej sprawcy wypadku.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy wypłata renty oraz zadośćuczynienia, otrzymanego (pochodzącego) z Austrii, podlega opodatkowaniu w Polsce?
2. Jeśli wypłata renty oraz zadośćuczynienia powinny być opodatkowana w Polsce, czy podlegają zwolnieniu z opodatkowania na podstawie polskich regulacji?
3. Czy bank, za pośrednictwem którego następuje wypłata świadczeń, jest zobowiązany lub uprawniony do pobierania podatku, występując w charakterze płatnika?
   
   

Pytania dotyczą zarówno okresu za który bank pobrał podatek – od stycznia 2015 r., jak również okresów przyszłych.

W ocenie Wnioskodawcy, renta wypadkowa oraz odszkodowanie (zadośćuczynienie), otrzymywane z Austrii są przedmiotem opodatkowania na terytorium Polski, a jednocześnie są zwolnione z podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b i 3c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dlatego polski bank nie jest płatnikiem z tego tytułu, to znaczy, że na podstawie art. 35 ust. 1 pkt 1 tej ustawy, ani żadnych innych przepisów nie jest ani zobowiązany, ani uprawniony do pobierania podatku z tytułu wypłaty tych świadczeń na rzecz Wnioskodawcy. Również Wnioskodawca nie jest zobowiązany do zapłaty podatku z tytułu otrzymanej renty i zadośćuczynienia, gdyż świadczenia te podlegają zwolnieniu.

Uzasadniając swoje stanowisko Wnioskodawca wskazał, że stosownie do art. 18 ust. 1 i 2 umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Austrii w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku, emerytury i podobne płatności lub renty otrzymywane przez osobę mającą miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie z drugiego Umawiającego się Państwa podlegają opodatkowaniu tylko w pierwszym wymienionym Państwie.

Natomiast określenie „renty”, oznacza określoną kwotę wypłacaną okresowo w ustalonych terminach dożywotnio lub przez określony albo dający się ustalić okres, jako spełnienie zobowiązania dokonywania wypłat w zamian za w pełni dokonane zobowiązanie pieniężne lub w równoważniku danej kwoty pieniężnej.

Wobec powyższego, zdaniem Wnioskodawcy, renta wypadkowa spełnia definicję „renty” z art. 18 ust. 1 umowy polsko-austriackiej. Jest ona bowiem świadczeniem pieniężnym, okresowym, wypłacanym w określonych terminach, przez określony czas, przyznanym na podstawie orzeczenia sądowego, w związku z podleganiem ubezpieczeniu, z tytułu którego Strona opłacała lub za Stronę opłacane były składki. Renta wypadkowa jest zatem przedmiotem opodatkowania wyłącznie na terytorium Polski, czyli obecnym miejscu stałego zamieszkania Strony.

Wnioskodawca uważa, że charakteru „renty” nie ma jednak odszkodowanie (zadośćuczynienie) wypłacane przez firmę, której pracownik był sprawcą wypadku samochodowego. Do niego więc zastosowanie znajdzie art. 22 ust. 1 ww. umowy, który stanowi, iż części dochodu osoby mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie bez względu na to, gdzie są osiągane, a nieobjęte postanowieniami poprzednich artykułów niniejszej umowy podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie. Dlatego odszkodowanie (zadośćuczynienie) wypłacane przez firmę, której pracownik był sprawcą wypadku samochodowego powinno być opodatkowane wyłącznie w Polsce.

Dlatego w obydwu przypadkach świadczeń – renty wypadkowej i odszkodowania (zadośćuczynienia) - należy odwołać się do przepisów polskiej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Następnie Wnioskodawca powołał art. 21 ust. 1 pkt 3, pkt 3b) i pkt 3c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i na ich podstawie stwierdził, że w jego ocenie zwolnienie z art. 21 ust. 1 pkt 3b lub 3c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych powinno mieć w tej sytuacji zastosowanie.

Wnioskodawca wskazał, że zarówno renta, jak i zadośćuczynienie zostały przyznane w wyroku sądowym – renta na podstawie austriackich przepisów o ubezpieczeniu społecznym, zaś zadośćuczynienie na podstawie przepisów austriackiego prawa cywilnego. Są one również związane z uszkodzeniem ciała i rozstrojem zdrowia Wnioskodawcy (poszkodowanego) oraz są związane z utratą zdolności do pracy zarobkowej, zwiększeniem się jego potrzeb oraz ze zmniejszeniem jego widoków powodzenia na przyszłość, zaś ich orzeczenie spowodował wypadek przy pracy. Jednakże w przepisach tych nie zawarto wyraźnego wskazania, czy wymienione zwolnienia dotyczą wyłącznie świadczeń krajowych, czy również tych wypłacanych z zagranicy lub na podstawie zagranicznego orzeczenia sądowego.

W związku z tym dla Wnioskodawcy powstało pytanie, czy jeśli przepis nie zawiera wyraźnego zastrzeżenia, że wymienione tam zwolnienie dotyczy tylko rent i odszkodowań uzyskanych z Polski albo też na podstawie polskich przepisów, to uznać należy, że odnosi się także do świadczeń otrzymanych z zagranicy.

Wnioskodawca uważa, że odpowiedź na to pytanie musi być pozytywna – gdyż w ramach porządku prawnego Unii Europejskiej niedopuszczalne jest dyskryminowanie ze względu na to, z jakiego kraju członkowskiego pochodzą pieniądze, ani kto je otrzymuje.

Wnioskodawca stwierdził, że takie stanowisko w tej sprawie jest powszechnie akceptowane przez sądy administracyjne na dowód czego przytoczył liczne ich wyroki wraz z wybranymi fragmentami.

Stanowisko zajęte przez Wnioskodawcę wypływa również ze swobód traktatowych, wyrażonych w przepisach unijnych.

Wnioskodawca wskazał, że zgodnie z art. 18 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w zakresie zastosowania Traktatów i bez uszczerbku dla postanowień szczególnych, które one przewidują, zakazana jest wszelka dyskryminacja ze względu na przynależność państwową. Wyrażony w tym przepisie prawa zakaz dyskryminacji z uwagi na przynależność państwową stanowi fundamentalną zasadę prawa wspólnotowego, która wiąże tak instytucje i organy wspólnotowe jak i państwa członkowskie, gdy te ostatnie implementują prawo wspólnotowe lub działają w zakresie jego zastosowania. Treść tej zasady sprowadza się do zakazu różnego traktowania takich samych sytuacji, ale i jednakowego traktowania dwóch sytuacji zasadniczo różnych od siebie z wyjątkiem przypadków obiektywnie uzasadnionych.

Dyskryminację należy bowiem rozumieć jako naruszenie zasady równości ze względu na zabronione tą zasadą kryterium różnicowania. Z zasady równości wynika nakaz jednakowego traktowania podmiotów prawa w obrębie określonej kategorii. Wszystkie podmioty prawa charakteryzujące się w równym stopniu daną cechą istotną (relewantną) powinny być traktowane równo, bez zróżnicowań dyskryminujących, jak i faworyzujących.

Powyższą zasadę dopełnia art. 26 Traktatu, zapewniający swobodny przepływ osób w ramach Unii (Rynek wewnętrzny obejmuje obszar bez granic wewnętrznych, w którym jest zapewniony swobodny przepływ towarów, osób, usług i kapitału, zgodnie z postanowieniami Traktatów) oraz art. 45 zapewniający swobodę przepływu pracowników wewnątrz Unii. Art. 45 ust. 2 Traktatu formułuje w tym zakresie zakaz dyskryminacji stanowiąc, że swoboda ta obejmuje zniesienie wszelkiej dyskryminacji ze względu na przynależność państwową między pracownikami Państw Członkowskich w zakresie zatrudnienia, wynagrodzenia i innych warunków pracy. Dotyczy to również osób – takich jak Wnioskodawca – których prawa wynikają z istniejącego wcześniej stosunku pracy.

Wnioskodawca wskazał również, że należy mieć przy tym na względzie konieczność stosowania regulacji wspólnotowych, w tym zasad nadrzędnych wynikających z traktatów. Wszystkie organy państwa (zob. wyrok ETS z 10 kwietnia 1984 r., 14/83 - Van Colson and Kamann), w tym organy administracyjne (por. wyrok ETS z 22 czerwca 1989 r. w sprawie 103/88, Fratelli Costanzo), są zobowiązane interpretować i stosować prawo krajowe tak, aby zapewnić pełną skuteczność praw zagwarantowanych przez przepisy wspólnotowe. Tak więc w orzecznictwie ETS (zob. orzeczenie z 13 listopada 1991 r. w sprawie C-106/89, Marleasing) uznaje się powinność wykorzystania prawa europejskiego jako wzorca przy interpretacji prawa wewnętrznego. Potwierdza to także orzecznictwo TK (wyrok z 21 kwietnia 2004 r., K 33/03).

Mając powyższe na uwadze, Wnioskodawca stwierdził, że przepisy prawa krajowego – w tym art. 21 ust. 1 pkt 3, 3b i 3c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – należy interpretować zgodnie z zasadą niedyskryminacji, uznając, iż nie są one ograniczone wyłącznie do świadczeń określanych lub ustalanych na podstawie przepisów prawa polskiego, lecz dotyczą również przepisów innych państw członkowskich Unii Europejskiej i świadczeń wypłacanych na ich podstawie.

Podsumowując Wnioskodawca stwierdził, że:

• zarówno renta, jak i zadośćuczynienie uzyskiwane przez Wnioskodawcę podlegają zwolnieniu z podatku dochodowego,
• kwoty renty i zadośćuczynienia, które są uzyskiwane przez Wnioskodawcę za pośrednictwem banku nie są więc opodatkowane,
• również bank pośredniczący w wypłacie wymienionych należności nie będzie zobowiązany ani uprawniony do pobrania jako płatnik jakiegokolwiek podatku z tytułu wypłaty na rzecz Wnioskodawcy, stosownie do art. 35 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
  
  

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam co następuje:

Na wstępie należy wskazać, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest wyłącznie ocena stanowiska Wnioskodawcy zajęta na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania świadczeń uzyskiwanych z Austrii obejmująca wyłącznie zdarzenie przyszłe. W pozostałym zakresie wydano odrębne rozstrzygnięcie.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.) osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

W myśl art. 3 ust. 1a tej ustawy, za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

1. posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
2. przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.
   
   

Przepis art. 4a wymienionej ustawy stanowi przy tym, iż przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawca mający od końca stycznia 2015 r. miejsce zamieszkania na terytorium Polski będzie otrzymywał z Austrii rentę wypadkową oraz zadośćuczynienie wypłacane z tytułu uszczerbku na zdrowiu.

Wobec tego w analizowanej sprawie zastosowanie znajdzie umowa między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Austrii w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku podpisana w Wiedniu dnia 13 stycznia 2004 r. (Dz.U. z 2005r., Nr 224, poz. 1921 ze zm.).

Zgodnie z art. 18 ust. 1 ww. umowy, emerytury i podobne płatności lub renty otrzymywane przez osobę mającą miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie (w Polsce) z drugiego Umawiającego się Państwa (z Austrii) podlegają opodatkowaniu tylko w pierwszym wymienionym Państwie (w Polsce).

Stosownie do art. 18 ust. 2 ww. umowy polsko-austriackiej określenie „renty” oznacza określoną kwotę wypłacaną okresowo w ustalonych terminach dożywotnio lub przez określony albo dający się ustalić okres, jako spełnienie zobowiązania dokonywania wypłat w zamian za w pełni dokonane zobowiązanie pieniężne lub w równoważniku danej kwoty pieniężnej.

Z kolei zgodnie z art. 22 ust. 1 ww. umowy polsko-austriackiej części dochodu osoby mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie (w Polsce) bez względu na to, gdzie są osiągane, a nieobjęte postanowieniami poprzednich artykułów niniejszej umowy podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie (w Polsce).

Umowa polsko-austriacka nie określa specyficznych zasad opodatkowania świadczeń odszkodowawczych, zatem wypłacone odszkodowania, zadośćuczynienia, należy zakwalifikować jako inne dochody.

Mając na uwadze wyżej powołane przepisy umowy polsko-austriackiej stwierdzić trzeba, że renta wypadkowa oraz świadczenie (zadośćuczynienie) wypłacane z Austrii, które będą otrzymane przez osobę mającą miejsce zamieszkania dla celów podatkowych na terenie Polski określone odpowiednio w art. 18 ust. 1 i art. 22 ust. 1 ww. umowy, będą podlegały opodatkowaniu tylko w Polsce. Oznacza to, że do ich opodatkowania w Polsce będą miały zastosowanie przepisy polskiego prawa podatkowego obowiązujące w danym roku podatkowym.

Wobec tego zbadania wymaga czy ww. renta wypadkowa, która będzie wypłacana przez austriacki odpowiednik polskiego ZUS na podstawie przepisów o ubezpieczeniach społecznych oraz zadośćuczynienie otrzymywane od sprawcy wypadku (jego pracodawcy) wypłacane z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej sprawcy wypadku będą podlegały w Polsce opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych czy też będą zwolnione z tego podatku.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (w brzmieniu obowiązującym w 2015 r.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustaw źródłem przychodu jest m.in. emerytura lub renta.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 20 ust. 3 oraz 30f są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W myśl art. 12 ust. 7 tejże ustawy przez emeryturę lub rentę rozumie się łączną kwotę świadczeń emerytalnych i rentowych, w tym kwoty emerytur kapitałowych wypłacanych na podstawie ustawy o emeryturach kapitałowych, wraz ze wzrostami i dodatkami, z wyłączeniem dodatków rodzinnych i pielęgnacyjnych oraz dodatków dla sierot zupełnych do rent rodzinnych.

Jak z powyższych przepisów wynika zarówno renty jak i odszkodowania (zadośćuczynienia) podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W myśl przepisu art. 35 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy do poboru zaliczek miesięcznych jako płatnicy są zobowiązane osoby prawne i jednostki organizacyjne, które dokonują wypłaty emerytur i rent z zagranicy – od wypłacanych przez nie emerytur i rent.

Zgodnie natomiast z art. 39 ust. 1 ww. ustawy, w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym płatnicy, o których mowa w art. 31, art. 33 i art. 35, w przypadku gdy nie dokonują rocznego obliczenia podatku, są obowiązani przesłać podatnikowi i urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatnika, o którym mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania, imienne informacje sporządzone według ustalonego wzoru, z zastrzeżeniem ust. 5. Informację, o której mowa w zdaniu pierwszym, sporządza się również w przypadku dokonywania wypłaty świadczeń określonych w art. 21 ust. 1 pkt 46 i 74. W informacji tej wykazuje się również dochody zwolnione od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych umów międzynarodowych.

Zwolnienia odnoszące się wprost do rent zagranicznych uregulowane zostały w art. 21 ust. 1 pkt 74 oraz pkt 91 powołanej wyżej ustawy, zgodnie z którymi wolne od podatku dochodowego są: otrzymywane z zagranicy:

1. renty inwalidzkie z tytułu inwalidztwa wojennego,
2. kwoty zaopatrzenia przyznane ofiarom wojny oraz członkom ich rodzin,
3. renty wypadkowe osób, których inwalidztwo powstało w związku z przymusowym pobytem na robotach w III Rzeszy Niemieckiej w latach 1939 - 1945,

-pod warunkiem przedstawienia płatnikowi dokumentu instytucji zagranicznej stwierdzającego charakter przyznanego świadczenia,

jak również wypłacone, za pośrednictwem płatnika, przy emeryturach i rentach zagranicznych podwyżki (zwiększenia) mające charakter dodatków rodzinnych, pod warunkiem przedstawienia płatnikowi dokumentu stwierdzającego wysokość podwyżki.

Przyznana Wnioskodawcy renta wypadkowa (renta inwalidzka i renta dodatkowa) na podstawie przepisów prawa austriackiego otrzymywana z Austrii, nie mieści się w katalogu zwolnień przedmiotowych określonych w powołanych wyżej przepisach art. 21 ust. 1 pkt 74 oraz pkt 91 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem rozważyć należy czy dochody z ww. renty i zadośćuczynienia mogą być zwolnione z podatku dochodowego na podstawie innych przepisów powołanej wyżej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w tym czy mogą być zwolnione na podstawie wskazanych przez Wnioskodawcę przepisów art. 21 ust. 1 pkt 3b) i 3c) ww. ustawy.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, ze zm.), z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
   
   

Stosownie do art. 21 ust. 3b) ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
   
   

W myśl przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3c powołanej ustawy wolne od podatku dochodowego są odszkodowania w postaci renty otrzymanej na podstawie przepisów prawa cywilnego w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, przez poszkodowanego, który utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej, albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość.

Natomiast zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem:

1. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 1 lub art. 30c,
2. dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15.
   
   

W myśl art. 805 § 1 i § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2014 r., Nr 121 ze zm.) przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.

Świadczenie ubezpieczyciela polega w szczególności na zapłacie:

• przy ubezpieczeniu majątkowym - określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku;
• przy ubezpieczeniu osobowym - umówionej sumy pieniężnej, renty lub innego świadczenia w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku w życiu osoby ubezpieczonej.
  
  

Stosownie do art. 822 § 1 Kodeksu cywilnego przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.

Ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej jest rodzajem ubezpieczenia majątkowego, o którym mowa w art. 822 ustawy Kodeks cywilny. Świadczenie należne od ubezpieczyciela z tytułu ubezpieczenia OC ma wyrównywać uszczerbek majątkowy powstały już w wyniku wystąpienia zdarzenia wyrządzającego szkodę osobie trzeciej.

W myśl art. 444 § 1 Kodeksu cywilnego w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu.

W myśl art. 444 § 2 Kodeksu cywilnego, jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty.

W wypadkach przewidzianych w artykule poprzedzającym, sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę (art. 445 § 1 Kodeksu cywilnego).

Podkreślenia wymaga, że zadośćuczynienie, analogicznie jak odszkodowanie, jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającego na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych. Chodzi więc zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy. Co prawda w doktrynie i judykaturze powszechnym jest wiązanie pojęcia odszkodowania jedynie z uszczerbkiem majątkowym, natomiast pojęcia „zadośćuczynienia” z doznaną krzywdą (uszczerbkiem niematerialnym), jednakże tego rodzaju rozróżnienia nie dokonują przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji pojęcie odszkodowania odnosi się również do zadośćuczynienia, będącego formą wynagrodzenia szkody.

Z treści wniosku wynika, że w 2008 r. Wnioskodawca uległ wypadkowi drogowemu w Austrii, w rezultacie którego odniósł znaczny uszczerbek na zdrowiu. Skutkiem tego wypadku, zakwalifikowanego przez Sąd jako wypadek przy pracy Wnioskodawca poniósł uszczerbek na zdrowiu oraz utracił zdolność do pracy zarobkowej; do chwili obecnej poddawany jest rehabilitacji lub leczeniu. Sąd pracy w Austrii orzekł na rzecz Wnioskodawcy rentę wypadkową (rentę inwalidzką i rentę dodatkową) wypłacaną od 1 grudnia 2009 r. przez austriacki odpowiednik polskiego ZUS na podstawie austriackich przepisów o ubezpieczeniach społecznych. Sąd zasądził również na rzecz Wnioskodawcy zadośćuczynienie za uszczerbek na zdrowiu, wypłacane z ubezpieczenia sprawcy wypadku. Zarówno renta wypadkowa jak i zadośćuczynienie jest wypłacane z Austrii. Od stycznia 2015 r. Wnioskodawca ma miejsce zamieszkania w Polsce.

Biorąc pod uwagę przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe i powyższe uregulowania prawne stwierdzić należy, że renta wypadkowa (renta inwalidzka i renta dodatkowa), orzeczona przez austriacki Sąd pracy i wypłacana przez austriacki odpowiednik polskiego ZUS na podstawie austriackich przepisów o ubezpieczeniach społecznych, otrzymywana przez Wnioskodawcę, mającego od stycznia 2015 r. miejsce zamieszkania w Polsce, na podstawie jednoznacznego wskazania zawartego w art. 18 ust. 1 umowy polsko-austriackiej podlegać bedzie w Polsce opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Świadczenie to nie będzie zwolnione od podatku dochodowego na podstawie wyżej powołanych przepisów art. 21 ww. ustawy, jak również na podstawie jakiegokolwiek innego przepisu zawartego w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Renta wypadkowa wypłacana z Austrii podobnie jak renta z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej wypłacana przez ZUS jest źródłem przychodu polegającym opodatkowaniu.

Fakt, że renta wypadkowa – jak stwierdził Wnioskodawca w treści wniosku – jest w Austrii zwolniona od podatku dochodowego nie powoduje automatycznego przeniesienia tego uprawnienia na grunt przepisów prawa podatkowego obowiązującego w Polsce. Jak bowiem wykazano powyżej polskie organy podatkowe do świadczenia w postaci renty wypadkowej otrzymywanej z Austrii obowiązane są zastosować wyżej powołaną umowę między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Austrii w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku, zgodnie z postanowieniami której ww. renta jest opodatkowana podatkiem dochodowym w Polsce i jak wykazano powyżej nie jest zwolniona od tego podatku.

Gdyby otrzymywana renta spełniała przesłanki któregokolwiek ze zwolnień wskazanych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, to podlegałaby zwolnieniu z podatku dochodowego w Polsce. Jak wyżej wskazano, otrzymywana przez Wnioskodawcę renta nie będzie korzystać ze zwolnienia. Powołane przez Wnioskodawcę zwolnienia nie będą miały zastosowania w niniejszej sprawie. Art. 21 ust. 1 pkt 3 i 3b ww. ustawy, dotyczy bowiem odszkodowań i zadośćuczynień, a nie renty. Z kolei art. 21 ust. 1 pkt 3c ustawy dotyczy renty, jednakże renty otrzymywanej na podstawie przepisów prawa cywilnego. Z kolei z wniosku jasno wynika, że renta została określona na podstawie przepisów o ubezpieczeniach społecznych. Nie są to zatem przepisy prawa cywilnego (austriackiego), tym samym art. 21 ust. 1 pkt 3c ww. ustawy również nie będzie mógł znaleźć zastosowania w niniejszej sprawie.

Otrzymywana przez Wnioskodawcę renta wypadkowa podlegać zatem będzie opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Dlatego bank jako płatnik będzie miał obowiązek poboru zaliczki na podatek dochodowy z tego tytułu, co wynika z delegacji ustawowej zawartej w obowiązującym w Polsce akcie prawnym – ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Natomiast w odniesieniu do wypłacanego z ubezpieczenia OC sprawcy wypadku, zadośćuczynienia (odszkodowania) za uszczerbek na zdrowiu, należy wskazać, iż świadczenie to na mocy art. 22 umowy polsko-austriackiej podlega opodatkowaniu w Polsce, jednakże świadczenie to będzie korzystało ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Tym samym Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do wykazywania ww. zadośćuczynienia w zeznaniu rocznym, będzie miał jednak obowiązek wykazania dochodów uzyskanych z renty wypadkowej wypłacanej przez austriackie AUVA.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy w części dotyczącej opodatkowania dochodu uzyskanego z tytułu renty wypadkowej należało uznać za nieprawidłowe, natomiast w części dotyczącej opodatkowania dochodu uzyskanego z zadośćuczynienia wypłacanego z tytułu uszczerbku na zdrowiu należało uznać za prawidłowe, aczkolwiek z innych powodów niż przedstawione przez Wnioskodawcę w treści zajętego stanowiska.

Prawidłowe jest również stanowisko Wnioskodawcy w zakresie miejsca opodatkowania świadczeń otrzymywanych z Austrii.

Interpretacja dotyczy zaistniałego zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie ul. Kraszewskiego 4a, 35-016 Rzeszów, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2012 r., poz. 270, ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.