Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPB2/4515-1-26/15-4/WM
z 14 kwietnia 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 5 stycznia 2015 r. (data wpływu 7 stycznia 2015 r.), uzupełnionym pismem z dnia 21 marca 2015 r. (data wpływu 24 marca 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania nabycia spadku – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 7 stycznia 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania nabycia spadku, a także w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatku od czynności cywilnoprawnych.

Z uwagi na fakt, że ww. wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 3 i art. 14f § 2 Ordynacji podatkowej, pismem z dnia 16 marca 2015 r. nr ILPB2/4511-1-19/15-2/WM Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów wezwał Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania.

Jednocześnie poinformowano Zainteresowaną, że stosownie do postanowień art. 139 § 4 w zw. z art. 14d Ordynacji podatkowej, okresu oczekiwania między wezwaniem przez organ a uzupełnieniem wniosku przez Wnioskodawczynię nie wlicza się do trzymiesięcznego terminu przewidzianego na wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

Wezwanie wysłano w dniu 16 marca 2015 r. (skuteczne doręczenie nastąpiło w dniu 20 marca 2015 r.), zaś w dniu 24 marca 2015 r. (data nadania 21 marca 2015 r.) Wnioskodawczyni uzupełniła ww. wniosek.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 31 sierpnia 2011 r. zmarła siostra Wnioskodawczyni. Przedmiot spadku stanowiło mieszkanie z wyposażeniem. Spadkodawczyni nie zostawiła testamentu w związku z czym sąd, na podstawie ustawy do spadku powołał 8 osób. Ostatecznie okazało się, że uprawnionych do dziedziczenia było 9 osób (cztery miesiące po spadkodawczyni zmarł jej brat i w to miejsce sąd powołał do spadku jego dwie córki, a pominął bratową). Wnioskodawczyni zamierzała sprzedać mieszkanie, jednak kiedy znalazła kupca okazało się, że przez jednego ze spadkobierców, który mieszka w Anglii transakcja nie dojdzie do skutku (odmówił przyjazdu do kraju). Kolejną kwestią jaka wyłoniła się w sprawie to nieuregulowanie sprawy pod względem podatkowym przez dwóch spadkobierców (bratową i jej córkę). W zaistniałej sytuacji Zainteresowana wystąpiła do sądu o dział spadku. W efekcie przeprowadzonego postępowania, które zakończyło się 26 września 2014 r. Zainteresowana została wyłącznym właścicielem spadku – mieszkania z wyposażeniem. Jednakże wraz z przyznaniem prawa własności spadku Wnioskodawczyni została zobowiązana do dokonania na rzecz byłych współwłaścicieli odpowiednich spłat (termin 6 miesięcy) oraz do wydania jednej z sióstr, w okresie 1 miesiąca wyposażenia mieszkania. Przez cały czas wszelkie koszty związanie z prowadzeniem sprawy ponosiła Wnioskodawczyni. Dodatkowo mieszkanie było zadłużone (1898,97 zł) gdyż trzech spadkobierców nie wnosiło opłat za czynsz. W zaistniałej sytuacji Zainteresowana była zmuszona sprzedać mieszkanie jak najszybciej. W tym celu zamieściła ogłoszenia w Internecie, oraz prasie lokalnej (…). W wyniku podjętych działań udało znaleźć się kupca i 5 grudnia 2014 r. mieszkanie zostało sprzedane. Z uzyskanych ze zbycia nieruchomości pieniędzy Wnioskodawczyni spłaciła wszystkich spadkobierców. Jednak wtedy okazało się, że w związku z dokonanymi spłatami Zainteresowana powinna zapłacić 2% podatku. W związku z tym Wnioskodawczyni udała się do urzędu skarbowego i zapłaciła podatek wraz z odsetkami. Kolejnym następstwem przejęcia przez Zainteresowaną ww. mieszkania jest obowiązek zapłaty 19% podatku. Wnioskodawczyni podaje, że kiedy zgłaszała w urzędzie skarbowym nabycie spadku powiedziano jej, że sprawa jest zamknięta i nie ma obowiązku niczego płacić. Dodatkowym problemem – jak podaje Zainteresowana – jest fakt, że wyposażenie mieszkania, które sąd wycenił na 4900,00 zł podniosło wartość masy spadkowej.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy 1/5 część spadku jest opodatkowana?
2. Co jest dochodem opodatkowanym?
3. Dlaczego Wnioskodawczyni musiała zapłacić 2% podatku za innych spadkobierców?
4. Jaki podatek Zainteresowana ma zapłacić?
5. Czy koszty jakie Wnioskodawczyni poniosła może liczyć od dnia śmierci?
   
   

Tut. Organ informuje, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytanie nr 1 w pozostałym zakresie, tj. 2, 4 i 5 zostanie wydana interpretacja indywidualna w podatku dochodowym od osób fizycznych, a w kwestii pytania nr 3 w podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem Wnioskodawczyni ─ w odniesieniu do pytania nr 1 ─ 1/5 spadku po siostrze jest nieopodatkowana.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 86 ze zm.) podatkowi temu podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, m.in. tytułem dziedziczenia.

Ponieważ ustawa o podatku od spadków i darowizn nie określa ani chwili (daty) otwarcia spadku, ani jego przedmiotu, należy posiłkować się przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 121 ze zm.) regulującymi sprawy spadkowe.

Zgodnie z art. 922 Kodeksu cywilnego spadek stanowią prawa i obowiązki zmarłego, które z chwilą jego śmierci przechodzą na jedną lub kilka osób, stosownie do przepisów niniejszej ustawy. Z powyższej normy prawnej wynika, że spadkobiercy w zasadzie wchodzą w sytuację prawną, w jakiej pozostawał spadkodawca. Oznacza to, że w skład spadku wchodzą prawa i obowiązki, ale także uzasadnione prawne nadzieje na nabycie prawa. Prawa majątkowe są składnikiem masy spadkowej dającym nabywcy w drodze dziedziczenia legitymację prawną do występowania z wnioskiem o ich dochodzenie i realizacją m.in. w formie odszkodowania. Natomiast momentem decydującym o składnikach masy spadkowej w konkretnym wypadku jest chwila otwarcia spadku, o której stanowi art. 924 Kodeksu cywilnego. W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Oznacza to, że dniem nabycia spadku jest data śmierci spadkodawcy. Natomiast, zgodnie z art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego, prawomocne postanowienie sądu o nabyciu spadku potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Innymi słowy z chwilą śmierci spadkodawcy spadkobierca wchodzi w ogół praw i obowiązków należących do spadku, choćby nawet nie wiedział o tym, że doszło do dziedziczenia. Postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku jest natomiast jedynie orzeczeniem deklaratywnym o znaczeniu legitymacyjnym – postanowienie Sądu Najwyższego z 23 stycznia 2013 r. I CSK 262/12.

Stosownie do art. 5 i art. 6 ust. 4 zd. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych i powstaje − przy nabyciu w drodze dziedziczenia, jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia.

Według art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej kwotę wolną w wysokości 9 637 zł, jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej. W myśl art. 14 ust. 2 ww. ustawy zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe. Zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 1 do I grupy podatkowej zalicza się: małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Natomiast zgodnie z art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1. zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 i ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
2. w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 - udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.
   
   

Zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych winno być dokonane na formularzu SD-Z2 określonym przez Ministra Finansów w rozporządzeniu z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych (Dz. U. Nr 243, poz. 1762 ze zm.).

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1 i 2, przedmiotowe nabycie podlega opodatkowaniu na ogólnych zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej - art. 4a ust. 3 ww. ustawy.

Z kolei w myśl art. 4a ust. 4 przedmiotowej ustawy obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków jedynie, gdy:

1. wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub
2. gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego.
   
   

W cytowanych przepisach nie zostały wyszczególnione ani rodzaj, czy charakter darowanych składników majątku objętych zwolnieniem, ani sposób, czy czas ich użytkowania jak również ich maksymalna wartość.

Z powyższego wynika, że nabycie majątku tytułem dziedziczenia, co do zasady, podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, jednakże dla pewnej kategorii podmiotów (osób najbliższych spadkodawcy, szczegółowo wymienionych w art. 4a ust. 1 ustawy) ustawodawca stosuje zwolnienie od podatku. Zastosowanie owego zwolnienia jest jednak obwarowane obowiązkiem powiadomienia w odpowiednim terminie właściwego naczelnika urzędu skarbowego o fakcie nabycia majątku w spadku. W zaistniałej sprawie Wnioskodawczyni dopełniła ww. obowiązku, gdyż po dokonaniu takiego złożenia została zapewniona, że złożone zgłoszenie zamyka sprawę spadku.

W rezultacie stanowisko Wnioskodawczyni w zakresie podatku od spadków i darowizn należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.