Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi
IPTPB2/4511-256/15-2/AU
z 14 lipca 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) w związku z § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 20 kwietnia 2015 r. (data wpływu 22 kwietnia 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania spłaty w związku ze zniesieniem współwłasności – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 22 kwietnia 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania spłaty w związku ze zniesieniem współwłasności.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni na podstawie prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 12 stycznia 2015 r., nabyła w całości spadek po W. W. zmarłym dnia 18 września 2014 r.

Przedmiotem spadku był udział wynoszący ½ części w lokalu stanowiącym odrębną własność położonym w Ł., objętym księgą wieczystą nr (…), wraz z prawami z nim związanymi, którego wartość rynkowa wynosi 99 000 zł. Wnioskodawczyni zgłosiła do opodatkowania spadek oraz zapłaciła należny podatek w całości, co zostało potwierdzone zaświadczeniem z dnia 9 kwietnia 2015 r., wydanym przez Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Ł..

Wnioskodawczyni zamierza dokonać w 2015 r. odpłatnego zniesienia współwłasności przedmiotowego lokalu mieszkalnego. Na skutek zniesienia współwłasności, udział Wnioskodawczyni w lokalu mieszkalnym wraz z prawami z nim związanymi przejdzie na wyłączną własność drugiej współwłaścicielki lokalu – D. W. (żony zmarłego W. W.), która uiści na rzecz Wnioskodawczyni kwotę 99 000 zł tytułem spłaty jej udziału stanowiącego ½ wartości przedmiotowego lokalu wraz z związanymi z nim prawami.

Kwota spłaty nie przekroczy wartości przysługującego Wnioskodawczyni udziału we współwłasności ww. lokalu.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w przedstawionym stanie faktycznym spłata uzyskana w związku ze zniesieniem współwłasności będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych (art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych), w sytuacji gdy spłata ta będzie ekwiwalentna do wartości nabytego w drodze spadku udziału ½ części w lokalu mieszkalnym, z racji tego, że nie upłynął okres pięciu lat od nabycia tego udziału?

Zdaniem Wnioskodawczyni, przychód wynikający ze spłaty dokonanej w wyniku zniesienia współwłasności lokalu mieszkalnego, którego udział nabyła w drodze spadku, nie może być traktowany jako odpłatne zbycie udziału i nie podlega przepisom ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, co wynika z art. 2 ust. 1 pkt 3 tej ustawy. Powołany przepis stanowi, że przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Ponadto objęcie opodatkowaniem na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodu otrzymanego w planowanym zniesieniu współwłasności jako spłaty, spowodowałoby kolejne opodatkowanie tego samego przychodu, a tym samym naruszenie przepisu art. 54 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. W sytuacji, w której spłata jest ekwiwalentna do posiadanego przez Wnioskodawczynię udziału w lokalu mieszkalnym wraz
z prawami z nim związanymi, nabytym w drodze spadku, Wnioskodawczyni nie uzyska w związku z czynnością zniesienia współwłasności żadnego przysporzenia majątkowego względem odziedziczonej masy spadkowej. W takim przypadku brak jest podstaw do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych kwoty spłaty otrzymanej w wyniku zniesienia współwłasności.

W związku z powyższym, Wnioskodawczyni uważa, że spłata, która nie przekroczy wartości przysługującego jej udziału wynoszącego ½ części w lokalu mieszkalnym stanowiącym odrębną własność położonym w Ł., objętym księgą wieczystą nr (…), wraz z prawami z nim związanymi, nabytego w drodze spadku, nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Istotne znaczenie dla niniejszej sprawy ma okoliczność, że spłata uzyskana w wyniku zniesienia współwłasności nie przekroczy wartości przysługującego Wnioskodawczyni udziału w przedmiotowym lokalu mieszkalnym.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

W świetle powyższego, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, ich części lub udziału w nieruchomości oraz ww. praw majątkowych następuje przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie i nie zostaje dokonane w wykonaniu działalności gospodarczej stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem, w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części, oraz udziału w nieruchomości i praw, decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ma moment (data) jej nabycia.

Zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121, z późn. zm.) spadek to prawa i obowiązki zmarłego wynikające ze stosunków cywilnoprawnych, które z chwilą jego śmierci przechodzą na następców prawnych. W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy (spadkodawców) ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Tak więc istotnym z punktu widzenia prawa jest dzień otwarcia spadku, czyli data śmierci spadkodawcy.

Natomiast stosownie do treści art. 1035 Kodeks cywilny, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego stosuje się przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku. Jednak zgodnie z art. 1036 Kodeksu cywilnego, istnieje możliwość rozporządzenia przez spadkobierców prawem lub rzeczą należącą do spadku, mimo istnienia współwłasności, jeśli następuje to za zgodną wolą wszystkich spadkobierców.

Celem postępowania o zniesienie współwłasności w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego jest nowe ukształtowanie prawa własności rzeczy, która stanowi przedmiot współwłasności. Zgodnie z art. 195 Kodeksu cywilnego, współwłasność jest instytucją prawa cywilnego polegającą na tym, że własność tej samej rzeczy przysługuje niepodzielnie kilku osobom.

Zgodnie z art. 210 Kodeksu cywilnego, każdy ze współwłaścicieli w każdym czasie może domagać się zniesienia współwłasności. Przez zniesienie współwłasności rozumie się likwidację łączącego współwłaścicieli stosunku prawnego, która następuje w drodze umowy lub orzeczenia sądu.

W myśl art. 211 i 212 Kodeksu cywilnego zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli. W rezultacie, w wyniku zniesienia współwłasności dochodzi do nowego ukształtowania prawa własności poprzez odebranie temu prawu cechy wspólności.

Mając powyższe na uwadze należy wyjaśnić, że umowne zniesienie współwłasności polega m.in. na przyznaniu rzeczy jednemu ze współwłaścicieli, podczas gdy pozostali współwłaściciele mogą otrzymać spłatę. Zniesienie współwłasności może zatem nastąpić za odpłatnością w formie spłaty na rzecz innego współwłaściciela lub nieodpłatnie bez żadnych spłat. Czynności zniesienia współwłasności w świetle prawa cywilnego stanowią formę zbycia, a jeżeli zniesienie współwłasności następuje ze spłatą, wówczas mamy do czynienia z odpłatnym zbyciem udziału w nieruchomości lub prawie, które wyczerpuje dyspozycję przepisu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym pod pojęciem odpłatnego zbycia należy rozumieć nie tylko sprzedaż czy zamianę, ale każdą czynność prawną, w wyniku której dochodzi do przeniesienia prawa własności nieruchomości, jej części lub udziału w niej za odpłatnością, a więc co do zasady również odpłatne zniesienie współwłasności.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni nabyła w całości spadek po zmarłym w 2014 r. W. W. w postaci udziału ½ części w lokalu mieszkalnym stanowiącym odrębną własność. Wnioskodawczyni zamierza dokonać w 2015 r. zniesienia współwłasności przedmiotowego lokalu, w wyniku którego cały lokal mieszkalny przejdzie na własność drugiej współwłaścicielki – żony zmarłego. Żona zmarłego tytułem spłaty uiści na rzecz Wnioskodawczyni kwotę 99 000 zł.

Przenosząc powyższe na grunt rozpatrywanej sprawy stwierdzić należy, że umowne zniesienie współwłasności nieruchomości za spłatą między Wnioskodawczynią a żoną zmarłego W. W., w wyniku którego Wnioskodawczyni przeniesie na współwłaścicielkę swój udział w lokalu mieszkalnym stanowiącym odrębna własność, będzie stanowić dla Niej odpłatne zbycie tego udziału, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W zamian za przeniesienie prawa własności do udziału ½ części w lokalu mieszkalnym stanowiącym odrębną własność, nabytego w spadku w 2014 r., Wnioskodawczyni otrzyma określoną sumę środków pieniężnych – spłatę.

W myśl art. 30e ust. 1 i art. 45 ust. 4 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób

fizycznych, od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych

w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku i jest płatny w terminie złożenia zeznania za rok podatkowy, w którym nastąpiło odpłatne zbycie.

Stosownie do art. 30e ust. 2 ww. ustawy – podstawą obliczenia podatku, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw. Przy czym przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej (art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), nabytych w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób, uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn (art. 22 ust. 6d ww. ustawy).

Zgodnie z art. 22 ust. 6e ww. ustawy – wysokość nakładów, o których mowa w ust. 6d, ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych.

W myśl art. 30e ust. 4 ww. ustawy – po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3 (PIT-39), wykazać:

1. dochody uzyskane w roku podatkowym z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) i obliczyć należny podatek dochodowy od dochodu, do którego nie ma zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 131, lub
2. dochody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131.
   
   

Odnosząc się do stanowiska Wnioskodawczyni, w którym Wnioskodawczyni stwierdziła, że przychód wynikający ze spłaty dokonanej w wyniku zniesienia współwłasności lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębna własność, w którym udział nabyła w drodze spadku, nie może być traktowany jako odpłatne zbycie udziału i nie podlega przepisom ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, co wynika z art. 2 ust. 1 pkt 3 tej ustawy, należy wskazać, że zgodnie z powołanym przepisem, przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2015 r., poz. 86) podatkowi od spadków i darowizn, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, między innymi tytułem dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego.

Do wyłączenia z opodatkowania podatkiem dochodowym przychodów na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dochodzi zatem przy nabyciu majątku w drodze dziedziczenia. Jednakże przepis ten nie ma zastosowania, gdy spadkobierca w związku z tym majątkiem w okresie późniejszym uzyskuje przychody podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym tzn. odpłatnie zbywa otrzymane w spadku składniki majątkowe. Zbycie jest bowiem odrębną od nabycia czynnością prawną. Wbrew twierdzeniu Wnioskodawczyni, że spłata otrzymana w związku z odpłatnym zniesieniem współwłasności podlega przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn, należy stwierdzić że czynność ta nie została wymieniona w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Oznacza to, że czynność odpłatnego zniesienia współwłasności w ogóle nie podlega przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Należy zwrócić uwagę na różnicę miedzy wyżej opisaną czynnością odpłatnego zniesienia współwłasności dokonaną przez współwłaścicieli, a czynnością działu spadku dokonaną wyłącznie między spadkobiercami.

W wyniku działu spadku prawa majątkowe objęte spadkiem przyznane poszczególnym spadkobiercom, przechodzą na nich, ustaje więc wspólność majątku spadkowego. Umowa o dział spadku lub prawomocne orzeczenie sądowe o dziale spadku stanowią tytuł własności rzeczy, które w dziale przypadły poszczególnym spadkobiercom. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom. W związku z tym otrzymanie przez jednego spadkobiercę od drugiego spadkobiercy w wyniku działu spadku kwoty ekwiwalentnej do wartości posiadanego przez niego udziału w spadku nie powoduje powstania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z przedstawionego opisu stanu faktycznego wynika, że w przedmiotowej sprawie nie zostanie dokonany dział spadku lecz odpłatne zniesienie współwłasności.

Mając na uwadze powołane przepisy prawa oraz przedstawione zdarzenie przyszłe, stwierdzić należy, że zniesienie współwłasności polegające na przyznaniu lokalu mieszkalnego jednemu ze współwłaścicieli w zamian za spłatę pieniężną stanowi formę odpłatnego zbycia, wyczerpującą dyspozycję przepisu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem, odpłatne zbycie przez Wnioskodawczynię w drodze zniesienia współwłasności w 2015 r. udziału w lokalu mieszkalnym stanowiącym odrębna własność, nabytego w spadku w 2014 r., będzie stanowiło źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z którego dochód będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.