2015.01.27 - Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPP5/443-254/14-6/KG
z 27 stycznia 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki Akcyjnej reprezentowanej przez pełnomocnika doradcę podatkowego, przedstawione we wniosku z dnia 15 października 2014 r. (data wpływu 17 października 2014 r.), uzupełnionym pismem z dnia 21 stycznia 2015 r. (data wpływu 22 stycznia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności polegającej na nieodpłatnym wydaniu bonu, kuponu, żetonu, zdrapki lub vouchera (pkt A-F opisu sprawy) – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 17 października 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności polegającej na nieodpłatnym wydaniu bonu, kuponu, żetonu, zdrapki lub vouchera (pkt A-F opisu sprawy). Wniosek uzupełniono pismem z dnia 21 stycznia 2015 r. o doprecyzowanie opisu sprawy, wyjaśnienie treści pytań oraz dopłatę.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe.

Spółka jest zarejestrowana jako czynny podatnik VAT w Polsce. Spółka prowadzi działalność w branży spożywczej.

Wnioskodawca prowadzi i zamierza prowadzić różnego rodzaju akcje marketingowe i promocyjne (dalej: akcje), które mają na celu uatrakcyjnienie ofert sprzedaży produktów Spółki i zachęcenie potencjalnych nabywców do nabywania tych produktów, pozwalające na powiększenie wolumenu ich sprzedaży, jak również budowanie wzrostu rozpoznawalności marek produktów należących do Wnioskodawcy i umacniania pozytywnego wzorca marek wśród finalnych nabywców (dalej: konsument). Realizacja powyższych celów leży w interesie Wnioskodawcy oraz współorganizatorów akcji, którymi w zależności od rodzaju i szczegółowego celu akcji mogą być np. (i) dystrybutorzy produktów Spółki, którzy nabywają towary bezpośrednio od Spółki i odpowiadają za ich dystrybucję w kraju (dalej: dystrybutor); (ii) punkty sprzedaży detalicznej, w tym sieci handlowe i sklepy (dalej: detalista lub PSD); (iii) podmioty prowadzące działalność w zakresie sprzedaży usług gastronomicznych lub sprzedaży gotowych posiłków lub/i napojów (dalej: gastronom), jak również inne podmioty biorące udział w obrocie produktami Spółki i zainteresowane udziałem w akcjach.

W ramach prowadzonych akcji Spółka w praktyce często korzysta m.in. z różnego rodzaju bonów / kuponów / voucherów / żetonów, wydawanych zainteresowanym podmiotom uczestniczącym w danych akcjach, uprawniających ich okazicieli do otrzymania nieodpłatnie lub nabycia w promocyjnych cenach różnego rodzaju towarów i usług.

Przykładowo, w praktyce zdarzają się m.in. następujące przypadki:

A. Bony towarowe / bony na zakup usług.

W ramach prowadzonych akcji skierowanych do konsumentów Spółka wydaje ich uczestnikom lub zwycięzcom (w zależności od charakteru akcji) nagrody w postaci bonów uprawniających obdarowane osoby do nabycia w określonym terminie towarów lub usług w wyznaczonych placówkach handlowych (np. bony Sodexo) lub punktach gastronomicznych. W momencie wydania bonu uczestnikowi akcji nie jest pewne czy uczestnik faktycznie skorzysta z bonu i nabędzie na jego podstawie towary / usługi, jak również jakie dokładnie towary / usługi (rodzaj, cena, stawka VAT) ostatecznie zakupi legitymując się otrzymanym od Spółki bonem. Nie jest możliwe dokonanie zamiany bonu przez konsumenta na jego równowartość pieniężną. Niezrealizowanie przez konsumenta bonu w terminie wyznaczonym w ramach danej akcji skutkuje utratą prawa do dalszego dokonywania zakupów towarów / usług na jego podstawie. Spółka może analogiczne bony przekazać również swoim pracownikom w określonych sytuacjach (jakkolwiek sytuacje takie występują sporadycznie).

B. Kupony (typu „buy & collect” / „kupuj i zbieraj”).

W ramach wybranych akcji Spółka wydaje nieodpłatnie współorganizatorom akcji (np. detalistom lub gastronomom) kupony. Kupony te wydawane są następnie przez wspomnianych współorganizatorów akcji konsumentom, którzy nabywają określone towary / usługi w PSD / lokalu współorganizatora.

Po spełnieniu określonych warunków (np. zakupie określonego typu produktu Spółki, w określonej ilości) konsumenci otrzymują prawo do uzyskania naklejki / pieczątki / innego znacznika, który umieszczany jest na otrzymanym od detalisty lub gastronoma kuponie. Zgromadzenie określonej ilości naklejek / pieczątek / innych znaczników uprawnia konsumenta do odbioru nagrody (np. za zakup określonego produktu Spółki przysługuje jedna naklejka, przy czym zebranie przez konsumenta odpowiedniej ilości naklejek na kuponie uprawnia konsumenta do odbioru nagrody / gratisu - przykładowo akcja taka może przebiegać pod hasłem „kup 5 produktów, zbierz 5 naklejek, szósty produkt otrzymasz gratis”). Nagrodą jest zazwyczaj towar (np. produkt Spółki) lub usługa gastronomiczna oferowana przez samego detalistę / gastronoma i to on dokonuje wydania nagrody po uprzednim zweryfikowaniu i odbiorze kompletnego kuponu od konsumenta (Spółka nie dokonuje wydania nagród konsumentom). Nie jest możliwe dokonanie zamiany nagrody / gratisu przez konsumenta na jego równowartość pieniężną. Nieodebranie przez konsumenta nagrody w terminie wyznaczonym w ramach danej akcji skutkuje utratą prawa do nagrody.

C. Bony z kodami QR (dotyczące kontroli obrotu).

Celem bonów jest zapewnienie kontroli obrotu towarami objętymi daną akcją (np. kontroli zgodności wartości udzielonych upustów na produkty Spółki objęte akcją z zaplanowanym przez Spółkę budżetem, prawidłowości przebiegu akcji), jak również szybkie i elektroniczne rozliczenie ilości sprzedawanych produktów Spółki w cenie promocyjnej do dystrybutora i detalisty. W poprzednich latach podobne akcje początkowo były realizowane bez wsparcia bonów (mimo to rozliczenia funkcjonowały analogicznie jak opisano powyżej), następnie wykorzystywano bony bez kodów QR, obecnie zaś używane są bony z kodami QR.

We wskazanych przypadkach nie jest możliwe dokonanie przez dystrybutora lub PSD zamiany bonów z kodami QR na równowartość pieniężną upustów, do których uprawniają. Nieskorzystanie z bonów w terminie wyznaczonym w ramach danej akcji skutkuje utratą prawa do zakupu produktów Spółki w cenie promocyjnej.

D. Vouchery / zdrapki.

W trakcie prowadzonej działalności Spółka prowadzi akcje i promocje konsumenckie / cenowe określonych produktów Spółki w lokalach PSD (sprzedaż produktów konsumentom po niższych cenach, uzgodnionych ze Spółką). Celem akcji jest zazwyczaj zapewnienie uatrakcyjnienia oferty sprzedaży produktów Spółki i zwiększenie wolumenu sprzedaży (co leży zarówno w interesie Spółki, jak i współorganizatorów), jak również budowanie wzrostu rozpoznawalności danej marki objętej akcją i umacnianie pozytywnego wzorca tej marki wśród konsumentów. W ramach tego typu akcji Spółka wydaje nieodpłatnie współorganizatorom akcji (detalistom), którzy dobrowolnie przystąpili do akcji, vouchery z polami do zdrapania znajdującej się na nim warstwy przykrywającej napis lub znak graficzny informujący o przysługującej na podstawie tego voucheru nagrody (tj. zdrapki). Ilość voucherów / zdrapek wydanych danemu detaliście może być uzależniona od ilości produktów Spółki objętych promocją cenową nabytych przez PSD (po odpowiednio obniżonych cenach odpowiadających warunkom danej akcji) od wyznaczonych dystrybutorów produktów Spółki (tj. im więcej zakupów tym więcej voucherów / zdrapek wydanych przez Spółkę danemu detaliście).

W ramach akcji PSD wydaje otrzymany wcześniej od Spółki voucher / zdrapkę konsumentowi, który nabył jednorazowo lub w danym okresie trwania akcji, określone rodzaje i ilości produktów Spółki objętych promocją. Po usunięciu przez konsumenta warstwy ochronnej z vouchera / zdrapki, ujawnia się znak graficzny lub napis informujący o nagrodzie przysługującej konsumentowi. Nagrodą może być:

określony towar (np. czapka, bluza, otwieracz z logo Spółki, plakat, itp.),
voucher zamienny na bilet na określone wydarzenie sportowe (np. określony mecz piłkarski),
zniżka o określonej wartości na zakup biletu na określone wydarzenie sportowe (np. określony mecz piłkarski),
bilet na określone wydarzenie sportowe (np. określony mecz piłkarski).

We wskazanych przypadkach nie jest możliwe dokonanie przez PSD zamiany voucherów / zdrapek na równowartość pieniężną towarów / usług, do otrzymania których one uprawniają. Podobnie w przypadku konsumentów nie jest możliwe dokonanie zamiany nagród na ich równowartość pieniężną. Nieodebranie przez konsumenta nagrody w terminie wyznaczonym w ramach danej akcji skutkuje utratą prawa do nagrody.

E. Vouchery „multi”.

Na podobnej zasadzie działać mogą tzw. vouchery „multi” wydawane przez Spółkę współorganizatorom (PSD) w ramach akcji konsumenckich, gdzie po zakupie określonej ilości określonego produktu Spółki objętego promocją konsument nabywa prawo do otrzymania od PSD vouchera zniżkowego o określonej wartości (kwotowej lub procentowej). Voucher taki uprawnia do zakupu – po odpowiednio obniżonej cenie – biletu wstępu do danego obiektu lub na dane wydarzenie, określonego jednoznacznie lub jako grupa obiektów lub wydarzeń, których lista jest dostępna w PSD w ramach akcji i spośród których konsument może wybrać interesujący go obiekt / wydarzenie (np. wstęp do zoo, do kina, rejs statkiem rzecznym, itp.). Również w tym przypadku Spółka dla potrzeb akcji przekazuje vouchery PSD w celu wydania konsumentom po spełnieniu założonych warunków akcji, natomiast realizacja vouchera gwarantującego konsumentowi odpowiednią zniżkę następuje w momencie zakupu biletu wstępu do danego obiektu lub na dane wydarzenie - w kasie tego obiektu lub kasie organizatora wydarzenia (po zakończeniu akcji Spółka dokonuje odpowiednich rozliczeń z tym podmiotem). We wskazanych przypadkach nie jest możliwe dokonanie przez PSD zamiany voucherów na równowartość pieniężną usług, do otrzymania których one uprawniają. Podobnie w przypadku konsumentów – nie jest możliwe dokonanie zamiany voucherów zniżkowych na ich równowartość pieniężną. Nieodebranie przez konsumenta zniżki w terminie wyznaczonym w ramach danej akcji skutkuje utratą prawa do niej.

F. Żetony /kupony.

Sprzedaż wspomnianych towarów i usług (tj. posiłki, napoje, atrakcje) prowadzona będzie przez współorganizatora Spółki (lub organizatora wydarzenia - w przypadku wydarzenia sponsorowanego przez Spółkę), w tym poprzez wskazane przez nich podmioty, np. gastronoma lub podmiotu zapewniającego dane atrakcje, i będzie rejestrowana przez niego (np. na jego kasach fiskalnych). Zapłata za towary i usługi realizowana będzie przez konsumentów wyłącznie w formie żetonów (lub kuponów) o określonej wartości. W punktach (kontenerach kasowych) zlokalizowanych na terenie wydarzenia będzie istniała możliwość wymiany gotówki na żetony / kupony (np. 1 żeton / kupon za kwotę 4 zł), przy czym za wymianę tą odpowiadać będzie współorganizator / organizator wydarzenia.

W ramach tego typu wydarzeń może się zdarzyć, że to Spółka będzie zapewniać przygotowanie i produkcję żetonów, a następnie będzie przekazywać je współorganizatorowi / organizatorowi dla potrzeb realizacji wydarzenia.

Mogą również wystąpić sytuacje kiedy przed samym wydarzeniem Spółka zorganizuje promocję konsumencką, w ramach której nabycie przez konsumenta określonej ilości produktów Spółki będzie mu gwarantować otrzymanie kuponu (przekazanego uprzednio przez Spółkę do PSD) o wskazanej na nim wartości, podlegającego wymianie w kontenerach kasowych na żetony / kupony odpowiedniej wartości uprawniające do zakupu towarów i usług w trakcie wydarzenia. Dla potrzeb realizacji wydarzenia współorganizator będzie uprawniony do nabycia produktów Spółki w promocyjnych cenach. Żadnej ze stron umowy (Spółce i współorganizatorowi) co do zasady nie będzie przysługiwać dodatkowe wynagrodzenie w związku z realizacją wydarzenia, przy czym strony przewidują możliwość zastosowania dopłaty od Spółki na rzecz współorganizatora, jeśli w czasie wydarzenia nie zostanie osiągnięty zakładany poziom sprzedaży produktów Spółki danej marki.

W piśmie z dnia 21 stycznia 2015 r., stanowiącym uzupełnienie wniosku, Zainteresowany wyjaśnił co następuje:

Okoliczności wydania żetonów / kuponów miały już miejsce w przeszłości i odbywały się na zasadach przedstawionych we Wniosku o interpretacje, jak również Spółka przewiduje, że analogiczne wydarzenia będą miały miejsce także w przyszłości. W konsekwencji, w ocenie Spółki, opisane zdarzenia nie mają charakteru zdarzeń hipotetycznych - występowały już bowiem w przeszłości a Spółka planuje ich ponowne przeprowadzanie w kolejnych latach.

Jednocześnie, dla czytelności treści Wniosku o interpretację Spółka poniżej przedstawia ponownie (doprecyzowany) opis stanu faktycznego / zdarzenia przyszłego wskazany we Wniosku, zgodnie ze wskazówkami Organu.

F. Żetony / kupony

Wnioskodawca planuje również organizację w przyszłości innych akcji niż wskazane powyżej, np. w ramach których Spółka wraz z innymi podmiotami (współorganizatorami) zorganizuje wydarzenie bądź będzie jego sponsorem (np. koncert, festiwal, dożynki, biesiady lub inne podobne), tj. akcje będące wydarzeniem wizerunkowym, mającym na celu zwiększenie rozpoznawalności wybranych marek produktów oferowanych przez Spółkę (podobne akcje miały już również miejsce w przeszłości). W ramach tego typu wydarzeń na rzecz uczestników wydarzenia będzie prowadzona sprzedaż towarów i usług (np. sprzedaż posiłków i napojów, w tym określonych produktów Spółki, jak również będą zapewniane różnego rodzaju atrakcje, w tym odpłatne). Sprzedaż wspomnianych towarów i usług (tj. posiłki, napoje, atrakcje) prowadzona będzie przez współorganizatora Spółki (lub organizatora wydarzenia - w przypadku wydarzenia sponsorowanego przez Spółkę), w tym poprzez wskazane przez nich podmioty, np. gastronoma, lub podmiotu zapewniającego dane atrakcje, i będzie rejestrowana przez niego (np. na jego kasach fiskalnych). Zapłata za towary i usługi realizowana będzie przez konsumentów wyłącznie w formie żetonów (lub kuponów) o określonej wartości. W punktach (kontenerach kasowych) zlokalizowanych na terenie wydarzenia będzie istniała możliwość wymiany gotówki na żetony / kupony (np. l żeton / kupon za kwotę 4 zł), przy czym za wymianę tą odpowiadać będzie współorganizator / organizator wydarzenia. W ramach tego typu wydarzeń może wystąpić sytuacja, w której (i) to współorganizator / organizator wydarzenia będzie odpowiedzialny za przygotowanie i produkcję żetonów lub alternatywnie (ii) to Spółka będzie zapewniać przygotowanie i produkcję żetonów, a następnie będzie przekazywać je (nieodpłatnie, tj. bez żadnego dodatkowego wynagrodzenia) współorganizatorowi / organizatorowi dla potrzeb realizacji wydarzenia – przy czym niniejszy wniosek o wydanie interpretacji odnosi się wyłącznie do sytuacji nr (ii).

Ponadto, na wzór rozwiązań z lat poprzednich, również w ramach analizowanego zdarzenia przyszłego Spółka planuje, że będą występować takie sytuacje, gdzie przed samym wydarzeniem Spółka zorganizuje promocję konsumencką, w ramach której nabycie przez konsumenta określonej ilości produktów Spółki będzie mu gwarantować otrzymanie kuponu (przekazanego uprzednio przez Spółkę do PSD) o wskazanej na nim wartości, podlegającego wymianie w kontenerach kasowych na żetony / kupony odpowiedniej wartości uprawniające do zakupu towarów i usług w trakcie wydarzenia. Dla potrzeb realizacji wydarzenia współorganizator będzie uprawniony do nabycia produktów Spółki w promocyjnych cenach. Żadnej ze stron umowy (Spółce i współorganizatorowi) nie będzie przysługiwać dodatkowe wynagrodzenie w związku z realizacją wydarzenia, przy czym strony przewidują możliwość zastosowania dopłaty od Spółki na rzecz współorganizatora, jeśli w czasie wydarzenia nie zostanie osiągnięty zakładany poziom sprzedaży produktów Spółki danej marki.

Dodatkowo, w odpowiedzi na wezwanie Organu do doprecyzowania stanu faktycznego Spółka pragnie zaznaczyć, że:

Przekazanie przez Spółkę żetonów / kuponów w ramach przedstawionego zdarzenia przyszłego będzie następować nieodpłatnie (tj. bez żadnego dodatkowego wynagrodzenia należnego Spółce);
W odpowiedzi na zapytanie Organu komu Spółka będzie przekazywać żetony / kupony (konsumentom, PSD, innym podmiotom – jakim) Wnioskodawca wyjaśnił, że w ramach realizacji wydarzenia, gdzie wykorzystane będą kupony / żetony, Spółka będzie przekazywać kupony / żetony (wykonane na jej zlecenie) współorganizatorowi / organizatorowi dla potrzeb realizacji wydarzenia. Natomiast w przypadkach gdzie przed samym wydarzeniem Spółka zorganizuje dodatkowo promocję konsumencką, w ramach której nabycie przez konsumenta określonej ilości produktów Spółki będzie mu gwarantować otrzymanie kuponu o wskazanej na nim wartości, podlegającego dalszej wymianie zgodnie z zasadami wskazanymi we Wniosku o interpretację (oraz powyżej) – Spółka będzie przekazywać te kupony do PSD (to PSD będzie wydawać je dalej uczestnikom promocji konsumenckiej);
W odniesieniu do zapytania Organu jakie czynności Spółka będzie podejmować w związku z zaistniałą sytuacją (zdarzeniem przyszłym) Spółka ponownie wyjaśnia, że w ramach podejmowanych działań marketingowych i promocyjnych, których elementem będzie wykorzystanie kuponów / żetonów, Spółka będzie występować jako współorganizator lub sponsor wydarzenia (w tym organizator promocji konsumenckiej), a w niektórych przypadkach również będzie podmiotem odpowiedzialnym za zapewnienie przygotowania i produkcji żetonów, wykorzystywanych następnie w ramach wydarzenia;
W zamian za żetony / kupony Spółka nie będzie dokonywać na rzecz posiadaczy żetonów / kuponów wydania towarów ani świadczyć na ich rzecz żadnych usług. Żetony (lub kupony) o określonej wartości będą wykorzystywane do zapłaty za towary i usługi nabywane przez konsumentów w trakcie wydarzenia. Natomiast sprzedaż wspomnianych towarów i usług (tj. posiłki, napoje, atrakcje) – prowadzona będzie przez współorganizatora Spółki (lub organizatora wydarzenia – w przypadku wydarzenia sponsorowanego przez Spółkę), w tym poprzez wskazane przez nich podmioty, np. gastronoma, lub podmiotu zapewniającego dane atrakcje, i będzie rejestrowana przez niego (np. na jego kasach fiskalnych).

W ramach przedstawionego zdarzenia przyszłego Spółka nie dokonuje / nie będzie dokonywać wydania towarów lub świadczenia usług bezpośrednio na rzecz konsumenta w zamian za bon, kupon, zdrapkę lub voucher. W szczególności wydania towarów lub świadczenia usług w poszczególnych przypadkach dokonywać będzie:

w przypadku sytuacji opisanych w pkt A (bony towarowe) – placówka handlowa, w której konsument będzie „opłacał” takim bonem zakupy poszczególnych towarów / usług;
w przypadku sytuacji opisanych w pkt B (kupony typu „buy & collect” / „kupuj i zbieraj”) – detalista lub gastronom, który będzie brać udział w danej akcji promocyjnej;
w przypadku sytuacji opisanych w pkt C (bony z kodami QR) – dystrybutor w momencie sprzedaży produktów Spółki po promocyjnej cenie;
w przypadku sytuacji opisanych w pkt D (vouchery / zdrapki) – PSD, w którym konsument nabył produkty Spółki objęte promocją (wydając nagrody) bądź organizator danego wydarzenia sportowego w momencie sprzedaży biletu na dane wydarzenie sportowe po promocyjnej cenie, na podstawie okazanego vouchera lub zdrapki;
w przypadku sytuacji opisanych w pkt E (vouchery „multi”) – właściciel obiektu lub organizator wydarzenia sportowego w momencie sprzedaży biletu wstępu na dany obiekt lub wydarzenie w promocyjnej cenie dzięki zniżce wynikającej z vouchera;
w przypadku sytuacji opisanych w pkt F (żetony / kupony) – współorganizator / organizator akcji promocyjnej (lub inna wskazana przez niego osoba, np. gastronom) w momencie sprzedaży towarów lub usług (posiłków, napojów, atrakcji, itp.) na rzecz konsumenta, gdzie zapłata realizowana będzie w postaci żetonów / kuponów o określonej wartości.

Wydanie uczestnikom lub zwycięzcom (w zależności od charakteru akcji) bonów towarowych / na zakup usług (o których mowa pkt A wniosku) i wydanie współorganizatorom (PSD) voucherów „multi” (o których mowa w pkt E wniosku) będzie następować nieodpłatnie (tj. bez żadnego dodatkowego wynagrodzenia należnego Spółce od otrzymującego bon lub voucher).

W związku z powyższym opisem zadano m.in. następujące pytanie.

Czy wydanie bonu, kuponu, żetonu, zdrapki lub vouchera (w szczególności w sytuacjach o których mowa w punktach A-F powyżej) stanowi po stronie Spółki czynność opodatkowaną VAT jako dostawa towarów lub świadczenie usług?

Zdaniem Wnioskodawcy, wydanie przez niego bonu, kuponu, żetonu, zdrapki lub vouchera nie jest dostawą towarów ani świadczeniem usług w rozumieniu przepisów o VAT, a w związku z tym nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (dalej: VAT). Czynność objęta zakresem opodatkowania VAT w tym przypadku wystąpi dopiero w momencie realizacji bonu, kuponu, żetonu, zdrapki lub vouchera (opodatkowana będzie wówczas sprzedaż danego towaru / usługi przez podmiot akceptujący i realizujący bon lub nieodpłatne przekazanie nagród przez podmiot dokonujący takiego wydania - z uwzględnieniem zasad określonych w art. 7, w tym art. 7 ust. 2 i art. 8, w tym art. 8 ust. 2, jak również art. 19a oraz art. 29a ustawy o VAT).

Zgodnie z art. 5 ust. l ustawy o VAT, opodatkowaniu VAT podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. l ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. l pkt l ustawy o VAT, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Przez towary rozumie się przy tym rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii (art. 2 pkt 6 ustawy o VAT).

Przez odpłatną dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. l pkt l, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
wszelkie inne darowizny

– jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Powyższego przepisu nie stosuje się do przekazywanych prezentów o małej wartości i próbek, jeżeli przekazanie to następuje na cele związane z działalnością gospodarczą podatnika.

Natomiast zgodnie z art. 8 ust. l ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. l pkt l, rozumie się co do zasady każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy o VAT za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

użycie towarów stanowiących cześć przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;
nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Zgodnie z art. 19a ust. l i 2 ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstaje co do zasady z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi. W odniesieniu do przyjmowanych częściowo usług, usługę uznaje się również za wykonaną, w przypadku wykonania części usługi, dla której to części określono zapłatę.

W celu określenia zasad traktowania na gruncie VAT wydania bonów / kuponów / voucherów, należy przede wszystkim ustalić znaczenia używanych we wniosku pojęć.

Zgodnie z definicją zawartą w Słowniku Języka Polskiego (http://sjp.pwn.pl) bon to dowód uprawniający do otrzymania w oznaczonym terminie pewnych towarów, sumy pieniędzy lub usług. Natomiast kupon to (i) kartka z wydrukowanymi rubrykami do wypełnienia, będąca potwierdzeniem uczestnictwa w grze liczbowej lub w jakim konkursie lub (ii) odcinek biletu, karty rabatowej, papieru wartościowego itp., odrywany od nich na znak ich wykorzystania lub skorzystania z oferty; też: dokument, na który składają się takie odcinki. Jednocześnie, voucher to „dowód na piśmie, dokument świadczący o zawarciu transakcji, oświadczenie lub upoważnienie na piśmie, certyfikat, list uwierzytelniający” (http://sjp.pl). Natomiast żeton to krążek z metalu lub tworzywa sztucznego używany zamiast pieniędzy w grach hazardowych, automatach telefonicznych, itp. (http://sjp.pwn.pl).

Mając na uwadze powyższe, w ocenie Wnioskodawcy bon towarowy / kupon / voucher stanowi rodzaj dokumentu uprawniającego do otrzymania w określonym terminie pewnych towarów lub korzystania z usług lub zniżek na pewne towary/ usługi. Bon / kupon / voucher nie jest zatem towarem a jedynie dokumentem uprawniającym jego okaziciela do otrzymania towaru, usługi lub zniżki na określony towar lub usługę, o wartości określonej w bonie / kuponie. Natomiast wynikające z otrzymanego bonu / kuponu / voucheru uprawnienie niekoniecznie musi zostać przez obdarowanego w przyszłości zrealizowane. Otrzymanie bonu / kuponu / voucheru nie powoduje zatem, że po stronie obdarowanego następuje jakiekolwiek faktyczne przysporzenie. Bony / kupony / vouchery same w sobie nie zaspokajają bowiem żadnych potrzeb – nie stanowią więc, autonomicznego świadczenia, a tym samym nie mieszczą się w definicji towaru określonej w art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, ani w definicji usługi wskazanej w ustawie o VAT (świadczenie jest elementem konstytutywnym usługi). W konsekwencji ich wydanie nie może stanowić dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT, ani świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ustawy o VAT.

Dopiero bowiem realizacja bonu / kuponu / voucheru, czyli faktyczna sprzedaż / wydanie towaru lub usługi jego okazicielowi, skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego u sprzedawcy z tytułu dokonanej przez niego dostawy towaru lub świadczenia usługi na rzecz nabywcy.

W konsekwencji, w praktyce bony towarowe / kupony / vouchery uznaje się za znaki legitymacyjne, uprawniające do skorzystania z określonych świadczeń w przyszłości – w tym przypadku uprawnienie to polega na możliwości zrealizowania bonu / kuponu / voucheru przy odbiorze towaru lub świadczenia w ramach organizowanej akcji promocyjnej. Zdaniem Wnioskodawcy analogiczne wnioski należy przyjąć w odniesieniu do wydania żetonów uprawniających do nabycia określonych towarów lub usług.

Powyższe stanowisko znajduje swoje oparcie w praktyce interpretacyjnej organów podatkowych. Przykładowo:

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji z dnia 3 stycznia 2014 r., sygn. ILPP2/443-963/13-2/MR, wskazał: „Odnosząc się do powyższego wskazać należy, że przepisy w zakresie podatku od towarów i usług nie definiują pojęcia »bon«. Niemniej jednak należy wskazać, że sam bon stanowi dokument uprawniający do nabycia określonego świadczenia - wskazanego towaru lub korzystania z usługi. Bon nie mieści się, zatem w definicji towaru określonej w art. 2 pkt 6 ustawy o podatku od towarów i usług. Spełnia funkcję środka płatniczego, uprawniającego do zapłaty za określone towary lub usługi oferowane przez sprzedawcę (w niniejszej sprawie zakup usług w hotelach prowadzonych przez Wnioskodawcę). Bon stanowi, zatem jedynie rodzaj »pieniądza« (innego niż pieniądz ekwiwalentu wartości), upoważniającego do odbioru świadczenia, a więc do zakupu określonych usług/towarów. W konsekwencji, czynności odpłatnego przekazania bonów nabywcom nie można utożsamiać z świadczeniem usług/dostawą towarów podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług”;
Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji z dnia 28 lutego 2013 r., sygn. ITPP1/443-1480/12/AJ, wyjaśnił, że: „Bon stanowi zatem jedynie rodzaj »pieniądza« (innego niż pieniądz ekwiwalentu wartości), upoważniającego do odbioru świadczenia, a więc do zakupu określonych towarów W konsekwencji, czynności odpłatnego przekazania bonów nabywcom nie można utożsamiać z dostawą towarów, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług”;
Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 10 stycznia 2012 r., sygn. IPPP2-443-1176/11-2/AK: „Faktyczne świadczenie usług będzie miało miejsce w momencie wykonania przez Podatnika świadczenia na rzecz osoby fizycznej posiadającej kupon uprawniający do skorzystania z usługi fryzjerskiej oferowanej przez Wnioskodawcę”;
Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 25 października 2011 r., sygn. IPPP3/443-1043/11-2/JK: „W konsekwencji, czynność zarówno odpłatnego, jak i nieodpłatnego przekazania bonów przez Spółkę nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, bowiem nie mieści się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem, wymienionych w art. 5 ust. l ustawy o VAT”;
Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 25 kwietnia 2014 r., sygn. IPPP2/443-150/14-2/RR: „W świetle ww. okoliczności, a także przywołanego wcześniej przepisu art. 2 pkt 6 ustawy o VAT bon towarowy, nazwany w omawianej sprawie przez Wnioskodawcę również kartą prezentową, nie mieści się w definicji towaru w rozumieniu ww. przepisu ustawy o VAT, gdyż nie jest towarem, lecz jedynie dokumentem uprawniającym do odbioru towarów. Zastępuje on środki pieniężne, za które zwyczajowo nabywa się towary, natomiast wydanie tego bonu następuje w zamian za dokonanie wpłaty środków pieniężnych przez klienta na rzecz Wnioskodawcy. Konsekwentnie, zatem, czynności, sprzedaży ww. kart klientom nie można utożsamiać z dostawą towarów, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług”;
Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 15 marca 2013 r., sygn. IPPP2/443-58/13-2/DG; „(...) czynność odpłatnego przekazania żetonów nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem nie mieści się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem, wymienionych w art. 5 ust. l uptu”.

W związku z przywołaną argumentacją Spółka stoi na stanowisku, że czynność przekazania bonów / kuponów / voucherów / żetonów w ramach akcji promocyjnych nie prowadzi do powstania obowiązku podatkowego, gdyż czynność ta nie stanowi dostawy towarów ani świadczenia usług w rozumieniu ustawy o VAT.

W kontekście powyższych uwag w ocenie Spółki wydanie bonów / kuponów / voucherów / zdrapek / żetonów, w tym w przypadkach wskazanych przez nią w opisie stanu faktycznego / zdarzenia przyszłego (realizowane przez Spółkę nieodpłatnie na rzecz współorganizatorów lub uczestników akcji), nie będzie stanowić dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT ani świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ustawy o VAT. Wydawane przez Spółkę bony / kupony / vouchery / zdrapki / żetony same w sobie nie zaspokajają bowiem żadnych potrzeb ich odbiorców – nie stanowią więc autonomicznego świadczenia, a tym samym nie mieszczą się w definicji towaru określonej w art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, ani w definicji usługi wskazanej w ustawie o VAT (świadczenie jest elementem konstytutywnym usługi).

W konsekwencji, czynnością opodatkowaną VAT będzie dostawa towarów i świadczenie usług realizowane:

w przypadku A (bony towarowe) – w momencie realizacji bonu przez jego okaziciela w danej placówce handlowej, gdzie zakupy poszczególnych towarów / usług będą „opłacone” takim bonem;
w przypadku B (kupony typu „buy & collect” / „kupuj i zbieraj”) – w momencie wydania nagrody / gratisu przez detalistę lub gastronoma biorącego udział w akcji;
w przypadku C (bony z kodami QR) – w momencie sprzedaży produktów Spółki po promocyjnej cenie przez odpowiednio dystrybutora;
w przypadku D (vouchery / zdrapki) – w momencie sprzedaży przez organizatora biletu na dane wydarzenie sportowe po promocyjnej cenie (na podstawie okazanego vouchera lub zdrapki) lub w momencie wydania przez PSD nagrody;
przypadku E (vouchery „multi”) – w momencie sprzedaży biletu wstępu na dany obiekt lub wydarzenie u właściciela obiektu lub organizatora wydarzenia w promocyjnej cenie dzięki zniżce wynikającej z vouchera;
w przypadku F (żetony / kupony) – w momencie sprzedaży posiłków lub napojów bądź usług (atrakcji) przez współorganizatora akcji na rzecz konsumenta, gdzie zapłata realizowana będzie w postaci żetonów / kuponów o określonej wartości.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Stosownie do treści art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Należy zauważyć, że dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy, rozumiana jest przez ustawodawcę, jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. W określeniu „jak właściciel” zawiera się możliwość uznania za dostawę faktycznego przeniesienia władztwa nad rzeczą. W rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług „dostawa” oznacza wszelkiego rodzaju rozporządzanie towarem (sprzedaż, zamiana, darowizna, oraz każdą inną transakcję, która w aspekcie ekonomicznym będzie prowadziła do podobnego rezultatu).

Natomiast z art. 8 ust. 1 ustawy wynika, że przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Z cytowanych wyżej przepisów ustawy wynika, że przez usługę należy rozumieć każde świadczenie na rzecz danego podmiotu niebędące dostawą towarów.

Z uwagi na powyższe unormowania, pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy).

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie. Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

W związku z powyższym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Podkreślenia wymaga, że na gruncie podatku od towarów i usług dana czynność może być albo odpłatna albo nieodpłatna. Jeśli tylko czynność została wykonana za wynagrodzeniem, to jest ona odpłatna. Nie ma żadnego znaczenia, czy wynagrodzenie to pokrywa koszty świadczenia tej czynności poniesione przez podatnika, ewentualnie kreuje dla podatnika zysk. Także czynności wykonane „po kosztach” ich świadczenia, bądź poniżej tych koszów, są czynnościami odpłatnymi, o ile tylko pobrano za nie wynagrodzenie.

W przytoczonych przepisach została zrealizowana zasada powszechności opodatkowania wyrażona w art. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE. L Nr 347, str. 1, z późn. zm.), dalej: Dyrektywa 2006/112/WE. Definicja świadczenia usług stanowi dopełnienie definicji dostawy towarów. To pozwala stwierdzić, że opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają wszystkie czynności odpłatnego obrotu profesjonalnego.

Zgodnie z unormowaniami zawartymi w art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy, w pewnych, ściśle określonych przypadkach, również nieodpłatne przekazanie towarów i nieodpłatne świadczenie usług należy uznać za spełniające definicję odpłatnej dostawy towarów lub odpłatnego świadczenia usług, które na podstawie art. 5 ust. 1 podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Jak stanowi art. 7 ust. 2 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
wszelkie inne darowizny

W myśl art. 7 ust. 3 ustawy, przepisu ust. 2 nie stosuje się do przekazywanych prezentów o małej wartości i próbek, jeżeli przekazanie to następuje na cele związane z działalnością gospodarczą podatnika.

Zatem, opodatkowaniu VAT podlega generalnie każde nieodpłatne przekazanie towaru należącego do przedsiębiorstwa, z którym wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, o ile podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów, ich imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych, z wyjątkiem przekazania towarów spełniających warunki do uznania ich za prezenty o małej wartości lub próbki. Natomiast zużycie towarów podlega opodatkowaniu tylko wówczas, gdy dokonywane jest na rzecz podmiotów i na cele wymienione w art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy, pod warunkiem, że przysługiwało prawo do odliczania podatku naliczonego.

Jeżeli natomiast podatnik nie miał prawa do odliczenia kwoty podatku naliczonego, to wszelkie przekazanie lub zużycie towarów bez wynagrodzenia (nieodpłatne przekazania), pozostaje neutralne podatkowo (podatnik nie musi dokonać ich opodatkowania).

Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;
nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Zatem opodatkowaniu podlegać powinno, jako odpłatne świadczenie usług, użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza (w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników), jeżeli przysługiwało mu prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego, w całości lub w części, przy nabyciu tych towarów, ich imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych. Tylko łączne zaistnienie ww. przesłanek umożliwia zastosowanie fikcji prawnej i objęcie zakresem opodatkowania VAT usług świadczonych nieodpłatnie. Jeśli jeden z tych warunków nie jest spełniony Wnioskodawca nie powinien opodatkowywać takiego nieodpłatnego świadczenia usług.

Zauważyć należy, że dla ustalenia czy konkretne nieodpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu na mocy cytowanego wyżej przepisu istotne jest ustalenie celu takiego świadczenia. Jeżeli nieodpłatne świadczenie wpisywało się będzie w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu nie zostanie spełniona. Stwierdzenie takie uzależnione jednak jest od konkretnych okoliczności jakie w danej sprawie występują. Ponadto wskazać należy, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega nieodpłatne świadczenie usług (inne niż wskazane w pkt 1) na cele inne niż działalność gospodarcza podatnika, bez względu na to czy podatnikowi przysługiwało, czy też nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku.

Podkreślić jednak należy, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (dostawa lub usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego chociażby potencjalna korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z informacji przedstawionych we wniosku wynika, że Spółka jest zarejestrowana jako czynny podatnik VAT w Polsce i prowadzi działalność w branży spożywczej. Wnioskodawca prowadzi i zamierza prowadzić różnego rodzaju akcje marketingowe i promocyjne, które mają na celu uatrakcyjnienie ofert sprzedaży produktów Spółki i zachęcenie potencjalnych nabywców do nabywania tych produktów, pozwalające na powiększenie wolumenu ich sprzedaży, jak również budowanie wzrostu rozpoznawalności marek produktów należących do Wnioskodawcy i umacniania pozytywnego wzorca marek wśród finalnych nabywców (konsumentów). Realizacja powyższych celów leży w interesie Wnioskodawcy oraz współorganizatorów akcji, którymi w zależności od rodzaju i szczegółowego celu akcji mogą być np. (i) dystrybutorzy produktów Spółki, którzy nabywają towary bezpośrednio od Spółki i odpowiadają za ich dystrybucję w kraju (dalej: dystrybutor); (ii) punkty sprzedaży detalicznej, w tym sieci handlowe i sklepy (dalej: detalista lub PSD); (iii) podmioty prowadzące działalność w zakresie sprzedaży usług gastronomicznych lub sprzedaży gotowych posiłków lub/i napojów (dalej: gastronom), jak również inne podmioty biorące udział w obrocie produktami Spółki i zainteresowane udziałem w akcjach. W ramach prowadzonych akcji Spółka w praktyce często korzysta m.in. z różnego rodzaju bonów / kuponów / voucherów / żetonów, wydawanych zainteresowanym podmiotom uczestniczącym w danych akcjach, uprawniających ich okazicieli do otrzymania nieodpłatnie lub nabycia w promocyjnych cenach różnego rodzaju towarów i usług. Przykładowo, w praktyce zdarzają się m.in. następujące przypadki:

A. Bony towarowe / bony na zakup usług.

B. Kupony (typu „buy & collect” / „kupuj i zbieraj”).

C. Bony z kodami QR (dotyczące kontroli obrotu).

Dla potrzeb realizacji niektórych akcji Spółka wykorzystuje tzw. bony z kodami QR. Celem tego typu akcji jest zazwyczaj zapewnienie uatrakcyjnienia oferty sprzedaży produktów Spółki i zwiększenie wolumenu sprzedaży (co leży zarówno w interesie Spółki, jak i współorganizatorów). W ramach akcji Spółka wydaje detalistom nieodpłatnie bony z kodami QR (wskazujące jaka marka / rodzaj produktu jest objęty akcją), niekiedy wydanie następuje po spełnieniu określonego warunku (np. zakup pakietu produktów Spółki objętych daną akcją). Na odwrocie bonu może być wymagane (w zależności od przyjętych uzgodnień dotyczących danej akcji) wpisanie danych PSD i przybicie pieczątki PSD (dzięki temu przy rozliczeniu bonu wiadomo, który detalista wykorzystał bon). Następnie, na podstawie takiego bonu detalista ma prawo do nabycia u biorącego udział w akcji dystrybutora przy kolejnym zamówieniu danej ilości produktu Spółki - zgodnej z treścią bonu (np. jednego opakowania produktu objętego akcją) po promocyjnej cenie (np. 1 zł), który może dalej sprzedać konsumentom po obniżonej cenie. Dystrybutor gromadzi bony i okresowo (np. raz na miesiąc) przekazuje je do Spółki, która skanuje kody QR z każdego bonu w celu potwierdzenia czy bony są oryginalne i faktycznie objęte są daną akcją (lub czy nie zostały wykorzystane wielokrotnie - każdy bon może być zeskanowany tylko raz). W oparciu o zweryfikowane bony dystrybutor uprawniony jest (analogicznie jak poprzednio PSD) do nabycia od Spółki danej ilości produktu Spółki - zgodnej z treścią bonu (np. jednego opakowania produktu objętego akcją za każdy bon) po tej samej promocyjnej cenie, po której sprzedał go wcześniej do PSD (np. 1 zł). Celem bonów jest zapewnienie kontroli obrotu towarami objętymi daną akcją (np. kontroli zgodności wartości udzielonych upustów na produkty Spółki objęte akcją z zaplanowanym przez Spółkę budżetem, prawidłowości przebiegu akcji), jak również szybkie i elektroniczne rozliczenie ilości sprzedawanych produktów Spółki w cenie promocyjnej do dystrybutora i detalisty. W poprzednich latach podobne akcje początkowo były realizowane bez wsparcia bonów (mimo to rozliczenia funkcjonowały analogicznie jak opisano powyżej), następnie wykorzystywano bony bez kodów QR, obecnie zaś używane są bony z kodami QR. We wskazanych przypadkach nie jest możliwe dokonanie przez dystrybutora lub PSD zamiany bonów z kodami QR na równowartość pieniężną upustów, do których uprawniają. Nieskorzystanie z bonów w terminie wyznaczonym w ramach danej akcji skutkuje utratą prawa do zakupu produktów Spółki w cenie promocyjnej.

D. Vouchery / zdrapki.

określony towar (np. czapka, bluza, otwieracz z logo Spółki, plakat, itp.),
voucher zamienny na bilet na określone wydarzenie sportowe (np. określony mecz piłkarski),
zniżka o określonej wartości na zakup biletu na określone wydarzenie sportowe (np. określony mecz piłkarski),
bilet na określone wydarzenie sportowe (np. określony mecz piłkarski).

Nagrody rzeczowe oraz vouchery zamienne na bilety na wydarzenie sportowe konsument odebrać może w PSD, w którym nabył produkty Spółki objęte promocją (nagrody wydaje PSD). Natomiast zniżka na zakup biletu na określone wydarzenie sportowe o określonej wartości lub zniżka 100% (obniżająca cenę biletu do 0) realizowana jest przy zakupie biletu w kasie obiektu (należącego do zewnętrznego podmiotu / organizatora wydarzenia) lub poprzez stronę internetową organizatora wydarzenia. Podobnie funkcjonuje to w przypadku wymiany vouchera zamiennego na bilet. We wskazanych przypadkach nie jest możliwe dokonanie przez PSD zamiany voucherów / zdrapek na równowartość pieniężną towarów / usług, do otrzymania których one uprawniają. Podobnie w przypadku konsumentów nie jest możliwe dokonanie zamiany nagród na ich równowartość pieniężną. Nieodebranie przez konsumenta nagrody w terminie wyznaczonym w ramach danej akcji skutkuje utratą prawa do nagrody.

E. Vouchery „multi”.

F. Żetony / kupony.

Wnioskodawca rozważa również organizację innych akcji niż wskazane powyżej, np. w ramach których Spółka wraz z innymi podmiotami (współorganizatorami) zorganizuje wydarzenie bądź będzie jego sponsorem (np. koncert, festiwal, dożynki, biesiady lub inne podobne), tj. akcje będące wydarzeniem wizerunkowym, mającym na celu zwiększenie rozpoznawalności wybranych marek produktów oferowanych przez Spółkę. W ramach tego typu wydarzeń prowadzona może być na rzecz uczestników wydarzenia sprzedaż posiłków i napojów, w tym określonych produktów Spółki, jak również mogą być zapewniane różnego rodzaju atrakcje (w tym odpłatne). Sprzedaż wspomnianych towarów i usług (tj. posiłki, napoje, atrakcje) prowadzona będzie przez współorganizatora Spółki (lub organizatora wydarzenia - w przypadku wydarzenia sponsorowanego przez Spółkę), w tym poprzez wskazane przez nich podmioty, np. gastronoma lub podmiotu zapewniającego dane atrakcje, i będzie rejestrowana przez niego (np. na jego kasach fiskalnych). Zapłata za towary i usługi realizowana będzie przez konsumentów wyłącznie w formie żetonów (lub kuponów) o określonej wartości. W punktach (kontenerach kasowych) zlokalizowanych na terenie wydarzenia będzie istniała możliwość wymiany gotówki na żetony / kupony (np. 1 żeton / kupon za kwotę 4 zł), przy czym za wymianę tą odpowiadać będzie współorganizator / organizator wydarzenia. W ramach tego typu wydarzeń może się zdarzyć, że to Spółka będzie zapewniać przygotowanie i produkcję żetonów, a następnie będzie przekazywać je współorganizatorowi / organizatorowi dla potrzeb realizacji wydarzenia. Mogą również wystąpić sytuacje kiedy przed samym wydarzeniem Spółka zorganizuje promocję konsumencką, w ramach której nabycie przez konsumenta określonej ilości produktów Spółki będzie mu gwarantować otrzymanie kuponu (przekazanego uprzednio przez Spółkę do PSD) o wskazanej na nim wartości, podlegającego wymianie w kontenerach kasowych na żetony / kupony odpowiedniej wartości uprawniające do zakupu towarów i usług w trakcie wydarzenia. Dla potrzeb realizacji wydarzenia współorganizator będzie uprawniony do nabycia produktów Spółki w promocyjnych cenach. Żadnej ze stron umowy (Spółce i współorganizatorowi) co do zasady nie będzie przysługiwać dodatkowe wynagrodzenie w związku z realizacją wydarzenia, przy czym strony przewidują możliwość zastosowania dopłaty od Spółki na rzecz współorganizatora, jeśli w czasie wydarzenia nie zostanie osiągnięty zakładany poziom sprzedaży produktów Spółki danej marki.

Przekazanie przez Spółkę żetonów / kuponów w ramach przedstawionego zdarzenia przyszłego będzie następować nieodpłatnie (tj. bez żadnego dodatkowego wynagrodzenia należnego Spółce). W ramach realizacji wydarzenia, gdzie wykorzystane będą kupony / żetony, Spółka będzie przekazywać kupony / żetony (wykonane na jej zlecenie) współorganizatorowi / organizatorowi dla potrzeb realizacji wydarzenia. Natomiast w przypadkach gdzie przed samym wydarzeniem Spółka zorganizuje dodatkowo promocję konsumencką, w ramach której nabycie przez konsumenta określonej ilości produktów Spółki będzie mu gwarantować otrzymanie kuponu o wskazanej na nim wartości, podlegającego dalszej wymianie zgodnie z zasadami wskazanymi we Wniosku o interpretację (oraz powyżej) – Spółka będzie przekazywać te kupony do PSD (to PSD będzie wydawać je dalej uczestnikom promocji konsumenckiej). W ramach podejmowanych działań marketingowych i promocyjnych, których elementem będzie wykorzystanie kuponów / żetonów, Spółka będzie występować jako współorganizator lub sponsor wydarzenia (w tym organizator promocji konsumenckiej), a w niektórych przypadkach również będzie podmiotem odpowiedzialnym za zapewnienie przygotowania i produkcji żetonów, wykorzystywanych następnie w ramach wydarzenia. W zamian za żetony / kupony Spółka nie będzie dokonywać na rzecz posiadaczy żetonów / kuponów wydania towarów ani świadczyć na ich rzecz żadnych usług. Żetony (lub kupony) o określonej wartości będą wykorzystywane do zapłaty za towary i usługi nabywane przez konsumentów w trakcie wydarzenia. Natomiast sprzedaż wspomnianych towarów i usług (tj. posiłki, napoje, atrakcje) – prowadzona będzie przez współorganizatora Spółki (lub organizatora wydarzenia – w przypadku wydarzenia sponsorowanego przez Spółkę), w tym poprzez wskazane przez nich podmioty, np. gastronoma, lub podmiotu zapewniającego dane atrakcje, i będzie rejestrowana przez niego (np. na jego kasach fiskalnych).

W ramach przedstawionych zdarzeń Spółka nie dokonuje / nie będzie dokonywać wydania towarów lub świadczenia usług bezpośrednio na rzecz konsumenta w zamian za bon, kupon, zdrapkę lub voucher. W szczególności wydania towarów lub świadczenia usług w poszczególnych przypadkach dokonywać będzie:

w przypadku sytuacji opisanych w pkt A (bony towarowe) – placówka handlowa, w której konsument będzie „opłacał” takim bonem zakupy poszczególnych towarów / usług;
w przypadku sytuacji opisanych w pkt B (kupony typu „buy & collect” / „kupuj i zbieraj”) – detalista lub gastronom, który będzie brać udział w danej akcji promocyjnej;
w przypadku sytuacji opisanych w pkt C (bony z kodami QR) – dystrybutor w momencie sprzedaży produktów Spółki po promocyjnej cenie;
w przypadku sytuacji opisanych w pkt D (vouchery / zdrapki) – PSD, w którym konsument nabył produkty Spółki objęte promocją (wydając nagrody) bądź organizator danego wydarzenia sportowego w momencie sprzedaży biletu na dane wydarzenie sportowe po promocyjnej cenie, na podstawie okazanego vouchera lub zdrapki;
w przypadku sytuacji opisanych w pkt E (vouchery „multi”) – właściciel obiektu lub organizator wydarzenia sportowego w momencie sprzedaży biletu wstępu na dany obiekt lub wydarzenie w promocyjnej cenie dzięki zniżce wynikającej z vouchera;
w przypadku sytuacji opisanych w pkt F (żetony / kupony) – współorganizator / organizator akcji promocyjnej (lub inna wskazana przez niego osoba, np. gastronom) w momencie sprzedaży towarów lub usług (posiłków, napojów, atrakcji, itp.) na rzecz konsumenta, gdzie zapłata realizowana będzie w postaci żetonów / kuponów o określonej wartości.

Na tle powyższego Spółka wniosła o potwierdzenie, że nieodpłatne wydanie bonu, kuponu, żetonu, zdrapki lub vouchera nie będzie stanowić po Jej stronie czynności opodatkowanej VAT jako dostawa towarów lub świadczenie usług.

W celu wyjaśnienia wątpliwości Wnioskodawcy należy przede wszystkim wyjaśnić czym jest: bon, kupon, żeton, zdrapka i voucher.

Zauważyć należy, że przepisy w zakresie podatku od towarów i usług nie definiują ww. pojęć, dlatego też w celu ich wyjaśnienia należy sięgnąć do definicji słownikowych. I tak:

„bon” to „dowód uprawniający do otrzymania w oznaczonym terminie pewnych towarów, sumy pieniędzy lub usług” (www.sjp.pwn.pl);
„kupon” to „(i) kartka z wydrukowanymi rubrykami do wypełnienia, będąca potwierdzeniem uczestnictwa w grze liczbowej lub w jakimś konkursie; (ii) odcinek biletu, karty rabatowej, papieru wartościowego itp., odrywany od nich na znak ich wykorzystania lub skorzystania z oferty; też: dokument, na który składają się takie odcinki” (www.sjp.pwn.pl);
„żeton” to „krążek z metalu lub tworzywa sztucznego, używany zamiast pieniędzy w grach hazardowych, automatach telefonicznych itp.” (www.sjp.pwn.pl);
„zdrapka” to „gra, w której informacja o wygranej jest ukryta pod warstwą substancji, którą należy zdrapać” (www.sjp.pwn.pl);
„voucher” to „dowód na piśmie; dokument stwierdzający zawartą transakcję; pisemne oświadczenie, upoważnienie; certyfikat, list uwierzytelniający” (W. Kopaliński, Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych z almanachem, Świat Książki, Warszawa 2000 r., str. 530).

W świetle powyższego, a także przywołanego wcześniej przepisu art. 2 pkt 6 ustawy bony, kupony, żetony, zdrapki, vouchery, nie mieszczą się w definicji towaru w rozumieniu ww. przepisu ustawy, gdyż nie są towarem, lecz jedynie pewną formą dokumentu uprawniającego do odbioru towaru lub usługi. Zastępują one środki pieniężne, za które zwyczajowo nabywa się towary. Konsekwentnie zatem, realizowanej przez Wnioskodawcę w ramach akcji marketingowych i promocyjnych czynności nieodpłatnego wydawania bonów kuponów, żetonów, zdrapek, voucherów, nie można utożsamiać z dostawą towarów, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Dokonanie przez Spółkę nieodpłatnego wydania bonu, kuponu, żetonu, zdrapki lub vouchera nie można również uznać za podlegające opodatkowaniu świadczenie usług, jak wynika bowiem z opisu sprawy pomiędzy Wnioskodawcą, a podmiotem, który otrzymał/otrzyma od niego bon, kupon, żeton, zdrapkę lub voucher nie następuje żadne ekwiwalentne świadczenie. W przedmiotowej sprawie – jak wskazał Wnioskodawca – wydanie bonów, kuponów, żetonów, zdrapek lub voucherów w każdym z opisanych przypadków następuje nieodpłatnie, a ponadto Spółka nie ma żadnej możliwości przewidzenie tego, czy bony, kupony, żetony, zdrapki lub vouchery zostaną przez konsumentów faktycznie wykorzystane, a jeśli tak to w związku z jaką konkretną dostawą / usługą.

Co więcej, chociaż celem opisanych akcji promocyjnych i marketingowych jest uatrakcyjnienie sprzedaży produktów Spółki i zachęcenie finalnych konsumentów do nabywania Jej towarów – jak wskazano w opisie sprawy – Spółka nie dokonuje / nie będzie dokonywała wydania towarów lub świadczenia usług bezpośrednio na rzecz tych konsumentów w zamian za bon, kupon, zdrapkę, voucher lub żeton. Wydania towarów lub świadczenia usług w zamian za bon, kupon, zdrapkę, voucher lub żeton dokona:

w przypadku sytuacji opisanych w pkt A (bony towarowe) – placówka handlowa, w której konsument będzie „opłacał” takim bonem zakupy poszczególnych towarów / usług;
w przypadku sytuacji opisanych w pkt B (kupony typu „buy & collect” / „kupuj i zbieraj”) – detalista lub gastronom, który będzie brać udział w danej akcji promocyjnej;
w przypadku sytuacji opisanych w pkt C (bony z kodami QR) – dystrybutor w momencie sprzedaży produktów Spółki po promocyjnej cenie;
w przypadku sytuacji opisanych w pkt D (vouchery / zdrapki) – PSD, w którym konsument nabył produkty Spółki objęte promocją (wydając nagrody) bądź organizator danego wydarzenia sportowego w momencie sprzedaży biletu na dane wydarzenie sportowe po promocyjnej cenie, na podstawie okazanego vouchera lub zdrapki;
w przypadku sytuacji opisanych w pkt E (vouchery „multi”) – właściciel obiektu lub organizator wydarzenia sportowego w momencie sprzedaży biletu wstępu na dany obiekt lub wydarzenie w promocyjnej cenie dzięki zniżce wynikającej z vouchera;
w przypadku sytuacji opisanych w pkt F (żetony / kupony) – współorganizator / organizator akcji promocyjnej (lub inna wskazana przez niego osoba, np. gastronom) w momencie sprzedaży towarów lub usług (posiłków, napojów, atrakcji, itp.) na rzecz konsumenta, gdzie zapłata realizowana będzie w postaci żetonów / kuponów o określonej wartości.

Mając na uwadze przywołane przepisy prawa należy stwierdzić, że w okolicznościach analizowanej sprawy wydanie bonu, kuponu, żetonu, zdrapki lub vouchera (pkt A-F opisu sprawy) nie wpisuje się w definicję dostawy towarów i świadczenia usług, w konsekwencji nie stanowi po stronie Spółki czynności opodatkowanej podatkiem od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy:

zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia;
zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Należy zauważyć, że stosownie do przepisu art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Należy zatem zaznaczyć, że wydając przedmiotową interpretację tut. Organ oparł się na wynikającym z treści wniosku opisie przedstawionego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. W szczególności dla przyjętego rozstrzygnięcia kluczowe znaczenie miały informacje, że:

wydanie / przekazanie przez Spółkę (w zależności od charakteru akcji): bonów towarowych / na zakup usług (pkt A wniosku); kuponów typu „buy & collect” / „kupuj i zbieraj” (pkt B wniosku); bonów z kodami QR - dotyczących kontroli obrotu (pkt C wniosku); voucherów i zdrapek (pkt D wniosku); voucherów „multi” (pkt E wniosku) oraz Żetonów / kuponów (pkt F wniosku) będzie następować nieodpłatnie;
„W zamian za żetony / kupony Spółka nie będzie dokonywać na rzecz posiadaczy żetonów / kuponów wydania towarów ani świadczyć na ich rzecz żadnych usług”;
„(…) Spółka nie dokonuje / nie będzie dokonywać wydania towarów lub świadczenia usług bezpośrednio na rzecz konsumenta w zamian za bon, kupon, zdrapkę lub voucher”.

Ponadto wskazać należy, że zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, minister właściwy do spraw finansów publicznych, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

W związku z powyższym zaznaczenia wymaga, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (pytania) Wnioskodawcy. Inne kwestie przedstawione w opisie stanu faktycznego / zdarzenia przyszłego, bądź we własnym stanowisku, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być - zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej - rozpatrzone.

Informuje się, że w niniejszej interpretacji załatwiono wniosek w części dotyczącej stanu faktycznego / zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności polegającej na nieodpłatnym wydaniu bonu, kuponu, żetonu, zdrapki lub vouchera (pkt A-F opisu sprawy). Natomiast wniosek w części dotyczącej stanu faktycznego / zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności polegającej na realizacji bonu, kuponu, żetonu, zdrapki lub vouchera przez podmiot akceptujący i realizujący bon, tj. dokonujący nieodpłatnego wydania (przekazania) nagród lub dokonujący dostawy za wynagrodzeniem, został załatwiony postanowieniem o odmowie wszczęcia postępowania z dnia 27 stycznia 2015 r., nr ILPP5/443-254/14-7/KG.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin