Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBII/1/4515-24/15/BD
z 25 maja 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770, ze zm.) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 5 lutego 2015 r. (data wpływu do Biura – 6 lutego 2015 r.), uzupełnionym 28 kwietnia i 20 maja 2015 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nieodpłatnego zniesienia współwłasności – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 6 lutego 2015 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nieodpłatnego zniesienia współwłasności.

Z uwagi na braki formalne wniosku, w piśmie z 10 kwietnia i 8 maja 2015 r. znak: IBPB II/1/4514-42/15/BD, IBPB II/1/4515-24/15/BD wezwano Wnioskodawcę do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono 28 kwietnia oraz 20 maja 2015 r.

W przedmiotowym wniosku oraz jego uzupełnieniu zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Po śmierci rodziców, Wnioskodawca i czwórka jego rodzeństwa odziedziczyli łącznie 22,2552 ha nieruchomości rolnej.

W wyniku częściowego zniesienia współwłasności, aktem notarialnym z 29 września 1959 r., trójka rodzeństwa, tj. Wnioskodawca, jego brat i siostra stali się współwłaścicielami nieruchomości o obszarze 10,91 ha w następujących proporcjach:

• siostra – 9/20,
• brat – 9/20,
• Wnioskodawca – 2/20.
  
  

Równocześnie ustanowiono zarząd i sposób korzystania z działek fizycznie istniejących, stanowiących współwłasność.

W wyniku zastosowania ustawy z dnia 26 października 1971 r. o uregulowaniu własności gospodarstw rolnych (Dz. U. Nr 27, poz. 250), siostra i brat Wnioskodawcy stali się jedynymi właścicielami działek o pow. 4,5 ha i 4,5910 ha – stanowiących należny im spadek.

Ponieważ Wnioskodawca nie skorzystał wówczas z ustawy o uregulowaniu własności rolnych, gdyż nie był rolnikiem, na jego odziedziczonej części o obszarze 1 ha pozostała ustanowiona wcześniej na 10,091 ha, współwłasność w proporcjach 9/20, 9/20 i część Wnioskodawcy 2/20, co stanowi jedynie 10% należnego mu spadku. A zatem rodzeństwo stało się właścicielami swojej części spadku w całości oraz po 9/20 z części Wnioskodawcy, uszczuplając tym samym należny mu spadek o 18/20 łącznie.

Rodzeństwo Wnioskodawcy już nie żyje i współwłaścicielami należnego mu spadku stali się ich spadkobiercy, czyli dzieci, które są świadome, że ww. nieruchomość stanowi własność Wnioskodawcy.

Nieodpłatne zniesienie współwłasności ma nastąpić na podstawie orzeczenia sądowego. W wyniku zniesienia współwłasności Wnioskodawca stanie się jedynym właścicielem nieruchomości położonej w miejscowości X o pow. około 1 ha, objętej księgą wieczystą (…), bez obowiązku spłat i tym samym Wnioskodawca odzyska należny mu spadek.

Wartość ewentualnie nabytej w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności części nieruchomości nie przekroczy wartości udziału należnego mu spadku po rodzicach. Rodzeństwo Wnioskodawcy oraz ich dzieci nie poczynili żadnych nakładów na ww. nieruchomości.

Wnioskodawca uważa, że w świetle przedstawionych faktów nie może mieć zastosowania ustawa o podatku od spadków i darowizn w tym art. 1 ust. 1 pkt 4, art. 4 ust. 1 pkt 15, art. 4a, art. 7 ust. 6. Nieodpłatne zniesienie współwłasności nie powinno podlegać opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Zdaniem Wnioskodawcy, nieodpłatne zniesienie współwłasności w przypadku Wnioskodawcy ma na celu jedynie odzyskanie należnego mu spadku – uporządkowanie spraw spadkowych – objęcie którego zostało opłacone w 1959 r., a którego został pozbawiony. W wyniku zniesienia współwłasności Wnioskodawca nie nabywa żadnego dodatkowego prawa majątkowego. Wnioskodawca podkreśla również, że przez wszystkie lata opłacał wszelkie należne daniny publiczne oraz figurował w gminnej ewidencji gruntów jako posiadacz samoistny.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam, co następuje.

Na wstępie należy zaznaczyć, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawcy w zakresie podatku od spadków i darowizn.

W zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych zostało wydane postanowienie bez rozpatrzenia.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2015, poz. 86, ze zm.) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1. dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;
2. darowizny, polecenia darczyńcy;
3. zasiedzenia;
4. nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
5. zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
6. nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.
   
   

Ponadto, zgodnie z art. 1 ust. 2 ww. ustawy podatkowi podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci.

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, że katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn określony w art. 1 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn jest katalogiem zamkniętym. Wobec tego wymienione w nim tytuły nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych stanowią jedyne przypadki podlegające opodatkowaniu tym podatkiem.

Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych. Natomiast w myśl art. 6 ust. 1 pkt 7 tej ustawy przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności obowiązek podatkowy powstaje z chwilą zawarcia umowy albo ugody lub uprawomocnienia się orzeczenia sądu, jeżeli ich skutkiem jest nieodpłatne zniesienie współwłasności.

W myśl art. 7 ust. 6 cyt. ustawy przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności podstawę opodatkowania stanowi wartość rzeczy lub praw majątkowych, w części przekraczającej wartość udziału we współwłasności, który przed jej zniesieniem przysługiwał nabywcy.

Ponieważ przepisy ww. ustawy nie definiują pojęcia współwłasność, w tym zakresie należy odwołać się do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2014 r., poz. 121 ze zm.).

W myśl art. 195 Kodeksu cywilnego własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność). Zgodnie z art. 210 Kodeksu cywilnego każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Uprawnienie to może być wyłączone przez czynność prawną na czas nie dłuższy niż lat pięć. Jednakże w ostatnim roku przed upływem zastrzeżonego terminu dopuszczalne jest jego przedłużenie na dalsze lat pięć; przedłużenie można ponowić. Każdy ze współwłaścicieli może żądać, ażeby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzeczy wspólnej, chyba że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo że pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości – art. 211 Kodeksu cywilnego.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że po śmierci rodziców Wnioskodawca oraz jego czwórka rodzeństwa odziedziczyli łącznie 22,2552 ha nieruchomości rolnej. W wyniku częściowego zniesienia współwłasności, aktem notarialnym z 29 września 1959 r., trójka rodzeństwa, tj. Wnioskodawca, jego brat i siostra stali się współwłaścicielami nieruchomości o obszarze 10,91 ha w następujących proporcjach, siostra i brat po 9/20 a Wnioskodawca 2/20. Równocześnie ustanowiono zarząd i sposób korzystania z działek fizycznie istniejących, stanowiących współwłasność. W wyniku zastosowania ustawy o uregulowaniu własności gospodarstw rolnych, siostra i brat Wnioskodawcy stali się jedynymi właścicielami działek o pow. 4,5 ha i 4,5910 ha – stanowiących należny im spadek. Wnioskodawca nie skorzystał wówczas z ustawy o uregulowaniu własności rolnych, gdyż nie był rolnikiem. Na jego odziedziczonej części o obszarze 1 ha pozostała ustanowiona wcześniej jak na 10,91 ha, współwłasność w proporcjach 9/20, 9/20 i część Wnioskodawcy 2/20, co stanowi jedynie 10% należnego mu spadku. A zatem rodzeństwo stało się właścicielami swojej części spadku w całości oraz po 9/20 w części Wnioskodawcy, uszczuplając tym samym należny mu spadek o 18/20 łącznie. Rodzeństwo Wnioskodawcy już nie żyje i współwłaścicielami należnego mu spadku stali się ich spadkobiercy, czyli dzieci, które są świadome, że ww. nieruchomość stanowi własność Wnioskodawcy. Ewentualne nieodpłatne zniesienie współwłasności ma nastąpić na podstawie orzeczenia sądowego. W wyniku zniesienia współwłasności Wnioskodawca stanie się jedynym właścicielem nieruchomości położonej w miejscowości X o pow. około 1 ha, bez obowiązku spłat i tym samym Wnioskodawca odzyska należny mu spadek. Wartość ewentualnie nabytej w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności części nieruchomości nie przekroczy wartości udziału należnego mu spadku po rodzicach. Rodzeństwo Wnioskodawcy oraz ich dzieci nie poczynili żadnych nakładów na ww. nieruchomości.

Jak wskazano powyżej, przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności podstawę opodatkowania stanowi wartość rzeczy lub praw majątkowych, w części przekraczającej wartość udziału we współwłasności, który przed jej zniesieniem przysługiwał nabywcy.

Mając na uwadze fakt, że – jak wskazał we wniosku Wnioskodawca – wartość nabytej w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności części nieruchomości nie przekroczy wartości należnego mu udziału nabytego w wyniku częściowego zniesienia współwłasności z 1959 r. – nie wystąpi konieczność zapłaty podatku od spadków i darowizn, bowiem takie nabycie nie będzie skutkowało powstaniem obowiązku podatkowego na gruncie ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Zajmując stanowisko Wnioskodawca wskazał jednak, iż w niniejszej sprawie nie może mieć zastosowania ustawa o podatku od spadków i darowizn w szczególności art. 1 ust. 1 pkt 4 tej ustawy.

Z przedstawionym stanowiskiem nie można się zgodzić. Z treści art. 1 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn jednoznacznie wynika, iż regulacjom tej ustawy podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy tytułem nieodpłatnego zniesienia współwłasności. Przepis ten nie odwołuje się do nieodpłatnego zniesienia współwłasności w części przekraczającej wartość udziału, który przed zniesieniem współwłasności przysługiwał nabywcy. Skoro zatem w niniejszej sprawie Wnioskodawca nabędzie nieruchomość w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności, to nabycie to będzie podlegało regulacjom ustawy o podatku od spadków i darowizn. Do nabycia z tego tytułu znajdzie zatem zastosowanie wskazany przez Wnioskodawcę art. 1 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Co prawda z uwagi na brak wystąpienia podstawy opodatkowania (którą stanowi wartość rzeczy w części przekraczającej wartość przysługującego uprzednio udziału) nie powstanie obowiązek podatkowy z tego tytułu. Nie można jednakże zgodzić się z twierdzeniem Wnioskodawcy, że ustawa o podatku od spadków i darowizn w tym przypadku nie ma zastosowania. Nabycie na własność omawianej nieruchomości nastąpi przecież na podstawie nieodpłatnego zniesienia współwłasności, a zatem na podstawie jednego z tytułów wymienionych w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2012 r., poz. 270, ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.