Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi
IPTPB2/4514-15/15-2/KK
z 9 czerwca 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 12 marca 2015 r. (data wpływu 16 marca 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych wystawienia weksli – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 16 marca 2015 r. został złożony wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych wystawienia weksli.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca wystawiał w latach 2010-2011 na rzecz określonych podmiotów, zwanych dalej remitentami, weksle własne zupełne. Remitentami były osoby fizyczne. Weksle własne miały wartość nominalną opiewającą na określoną kwotę pieniężną. W związku z wystawieniem weksli Wnioskodawca otrzymywał od odbiorców określone kwoty pieniężne. W momencie przedstawienia weksla do wykupu, Wnioskodawca zobowiązany był do wypłaty na rzecz remitenta kwoty nominalnej weksla. Wystawienie weksli kreowało samoistne stosunki zobowiązaniowe pomiędzy Wnioskodawcą a remitentami. Wystawione weksle nie zabezpieczały innych zobowiązań (np. z tytułu pożyczki czy zapłaty faktury). Weksle te pełniły wyłącznie funkcję kreującą pieniądz. W związku z wystawieniem weksli własnych, nie były zawierane żadne dodatkowe umowy ani porozumienia. Warunki określające termin emisji weksla, kwotę wekslową, termin i sposób wykonania zobowiązania wynikającego z wystawienia weksli własnych były określone bezpośrednio na dokumencie weksla własnego. Wystawione przez Wnioskodawcę weksle kreowały samoistne zobowiązania wekslowe i nie zabezpieczały żadnego innego roszczenia. Weksle mogły być dowolnie indosowane, zgodnie z prawem wekslowym.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w związku z wystawianiem przez Wnioskodawcę weksli własnych na rzecz remitentów i zapłatą przez remitentów za wystawiony weksel własny, powstał po stronie Wnioskodawcy obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych?

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z wystawieniem weksla ani zapłatą przez remitentów kwoty pieniężnej z tego tytułu na rzecz Wnioskodawcy, nie powstał obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych. Również nie istnieją podstawy do powstania obowiązku w podatku od czynności cywilnoprawnych z jakichkolwiek innych tytułów związanych z przedstawionym stanem faktycznym.

Podstawą prawną emisji weksli są przepisy ustawy z dnia 28 kwietnia 1936 r. Prawo wekslowe (DZ. U. Z 1936 r., Nr 37, poz. 282 z późn. zm. - dalej: „Prawo wekslowe”). Zgodnie z przepisami prawa wekslowego, weksel jest dokumentem stanowiącym bezwarunkowe zobowiązanie do zapłaty określonej osobie, w określonym terminie i miejscu przez wystawcę weksla lub osobę przez niego wskazaną określonej na wekslu sumy pieniędzy. Emisja weksla własnego jest zdarzeniem powodującym powstanie określonych praw i obowiązków, a mianowicie po stronie nabywcy powstaje powinność wpłaty kwoty nabycia, natomiast dla wystawcy bezwarunkowy obowiązek zapłaty określonej w nim kwoty pieniężnej, czyli zobowiązanie do wykupu weksla po jego okazaniu albo w określonej na wekslu dacie.

Zobowiązanie wekslowe odrywa się od sytuacji faktycznej, która była podstawą do wystawienia i wręczenia weksla, nabierając charakteru abstrakcyjnego i samodzielnego. W szczególności, ma to miejsce w sytuacji takiej, jak opisana w stanie faktycznym wniosku, tj. gdy wystawiony weksel nie spełnia roli zabezpieczającej (np. dla udzielonej pożyczki, czy zapłaty za określoną fakturę), lecz kreuje samoistny stosunek zobowiązaniowy. W przeciwieństwie bowiem do weksli in blanco, które jako weksle o charakterze gwarancyjnym służą przede wszystkim zabezpieczaniu należnego wierzycielowi świadczenia z innego stosunku zobowiązaniowego, weksle własne mogą pełnić funkcje kredytowe i nie być związane z należnościami wynikającymi z innych tytułów. Weksel własny nie musi zostać bowiem wystawiony wyłącznie w celu zabezpieczenia innej wierzytelności. Stosunek wekslowy nie ma charakteru akcesoryjnego i jego byt nie jest zależny od istnienia innego stosunku prawnego.

W rozważanym stanie faktycznym, weksle własne wystawiane przez Wnioskodawcę miały charakter kreujący pieniądz, a ich wystawienie można porównać do emisji obligacji lub innych papierów wartościowych o charakterze dłużnym.

Zakres przedmiotowy ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2015, poz. 626, dalej: ustawa o PCC) określony został w rozdziale I zatytułowanym „Przedmiot opodatkowania”. W doktrynie prawa podatkowego podkreśla się, że art. 1 ustawy o PCC, regulujący przedmiot opodatkowania tym podatkiem, jest katalogiem zamkniętym. Oznacza to, że tylko czynności cywilnoprawne expressis verbis wymienione w tym artykule i tylko w takim zakresie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Stanowisko doktryny znajduje także potwierdzenie w orzecznictwie sądów administracyjnych (np. wyrok WSA w Warszawie z dnia 6 października 2006 r., sygn. akt SA/Wa 2215/06) oraz w interpretacjach wydawanych przez organy podatkowe (np. pismo Naczelnika Pierwszego Wielkopolskiego Urzędu Skarbowego z dnia 24 września 2007 r., sygn. ZP/436-29/3/07, pismo Naczelnika Urzędu Skarbowego Warszawa-Ursynów z dnia 26 kwietnia 2005 r., sygn. US.38/436/RM/ART14A/61/pcc/2/2005, pisma Dyrektora Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 17 listopada 2008 r., sygn. ITPB2/436-98/08/TJ oraz z dnia 12 sierpnia 2008 r., sygn. ITPB2/436-72/08/TJ, pismo Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 27 lutego 2013 r., sygn. IPTPB2/436-201/12-2/KK

Ponadto Wnioskodawca podkreśla, że powszechnie akceptowany jest pogląd, zgodnie z którym czynność cywilnoprawna spoza katalogu art. 1 ust. pkt 1 ustawy o PCC, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, „nawet gdy wywołują skutki w sferze gospodarczej takie same bądź podobne do tych, które zostały w nim wyliczone” (tak np. Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji z dnia 27 lutego 2013 r., sygn. IPTPB2/436-201/12-2/KK).

Zgodnie z art. 1 ustawy o PCC, opodatkowaniu podlegają:

• umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
  

• umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
  

• umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
  

• umowy dożywocia,
  

• umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,
  

• ustanowienie hipoteki,
  

• ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
  

• umowy depozytu nieprawidłowego,
  

• umowy spółki.
  
  

Opodatkowaniu podlegają również zmiany umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, a także orzeczenia sądów, w tym również polubownych oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak wyżej wymienione czynności cywilnoprawne.

Jak już Wnioskodawca wskazał powyżej, katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych jest katalogiem zamkniętym. Oznacza to, że jeżeli dana czynność cywilnoprawna nie została w nim wymieniona, nie podlega ona opodatkowaniu tym podatkiem. Zdaniem Wnioskodawcy, nie budzi wątpliwości, że wystawienie weksla własnego nie obejmuje swoim zakresem znaczeniowym żadnej z czynności wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W związku z tym, należy uznać, że wystawienie weksla własnego przez Wnioskodawcę i jego objęcie przez remitentów, nie powoduje powstania po Jego stronie obowiązku zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy, abstrakcyjność zobowiązania wekslowego nie wyklucza istnienia stosunków poza wekslowych, jednakże byt prawny tych ostatnich jest obojętny dla treści i bytu zobowiązania wekslowego. Oznacza to, że roszczenie wekslowe jest niezależne od istnienia, a także skuteczności roszczeń z ewentualnego pozakodeksowego stosunku podstawowego, bowiem weksel jako nieakcesoryjny, od chwili jego powstania materializuje samoistne roszczenie, którego jest źródłem. Charakterystyczną cechą zobowiązania wekslowego jest jedynie inkorporacja bezwarunkowego przyrzeczenia zapłaty sumy pieniężnej, a sam weksel funkcjonuje w oderwaniu od istnienia (ważności) oraz treści stosunku podstawowego. Emisja weksla i powstanie zobowiązania wekslowego nie wymaga zatem, aby pomiędzy wystawcą a remitentem istniał jakikolwiek inny stosunek (stosunek podstawowy). Tak też jest w opisanym stanie faktycznym. Zobowiązanie wynikające z emisji weksla własnego na rzecz remitenta będzie ważne, nawet jeżeli (jak to ma miejsce w opisanym we wniosku stanie faktycznym) pomiędzy wystawcą weksla i remitentem nie istniał żaden taki stosunek.

Jak wskazano w stanie faktycznym, wraz z wystawieniem weksla własnego, pomiędzy Wnioskodawcą i remitentem nie były podpisywane żadne dodatkowe porozumienia. W szczególności, strony nie zawierały żadnej umowy cywilnoprawnej dotyczącej rozliczeń związanych z wystawieniem weksla. Kwestie terminu wykonania zobowiązania wynikającego z weksla własnego i sposobu wykonania tego zobowiązania były bowiem określone na samym dokumencie wekslowym.

W konsekwencji, nie można - zdaniem Wnioskodawcy - uznać, że umowa regulująca wystawienie weksla kreować będzie jakiś samodzielny stosunek zobowiązaniowy, który w swej treści mógłby odpowiadać jednej z czynności wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W szczególności, zdaniem Wnioskodawcy, nie może być traktowana jako umowa pożyczki. Umowa pożyczki została zdefiniowana w art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121, z późn. zm., dalej Kodeks cywilny). Z przepisu tego wynika, że przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określona ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Wystawienie weksli, do którego odnosi się umowa regulująca wystawienie weksla, jest natomiast regulowane przez zupełnie inny akt prawy - Prawo wekslowe.

Również należy przyjąć, zdaniem Wnioskodawcy, że umowa regulująca wystawienie weksla nie może być interpretowana jako umowa depozytu nieprawidłowego, uregulowanego w art. 845 Kodeksu cywilnego, do którego stosuje się przepisy o pożyczce. Ponadto, weksel stanowi papier wartościowy, do którego odnoszą się przepisy szczególne Kodeksu cywilnego. Oznacza to, że wystawienie weksla i zawarcie umowy pożyczki, czy umowy depozytu nieprawidłowego, stanowią na gruncie Kodeksu cywilnego dwie odmienne instytucje prawne.

W odniesieniu do przedstawionego stanu faktycznego, Wnioskodawca uznaje, że z chwilą objęcia przez odbiorcę weksla własnego wystawionego przez Wnioskodawcę, podstawą do uzyskania sumy wekslowej przez remitenta (ewentualnie indosatariuszy) był wyłącznie weksel, traktowany jako papier wartościowy. Dochodzenie zaś ewentualnej zapłaty sumy wekslowej zostaje poddane reżimom dotyczącym weksli, co oznacza chociażby, że termin przedawnienia roszczenia z weksla jest określany zgodnie z Prawem wekslowym, a nie Kodeksem cywilnym. W konsekwencji, nie można - zdaniem Wnioskodawcy - uznać, że zapłata przez remitenta na rzecz Wnioskodawcy określonej kwoty pieniężnej w zamian za weksel własny, jest wydaniem pieniędzy na podstawie umowy pożyczki, bowiem zapłata ta jest dokonywana tylko i wyłącznie w związku z wystawieniem przez Wnioskodawcę abstrakcyjnego papieru wartościowego, jakim jest weksel. W konsekwencji, transakcja ta nie może podlegać opodatkowaniu na zasadach właściwych dla umowy pożyczki.

Zdaniem Wnioskodawcy, wystawienie weksla własnego nie może być także utożsamiane ze sprzedażą weksla, jako papieru wartościowego. Ze względu na to, że wystawienie weksla powoduje zaistnienie samoistnego stosunku zobowiązaniowego, nie istnieje konieczność zawierania dodatkowej umowy cywilnoprawnej pomiędzy Wnioskodawcą, a remitentem, na podstawie której weksel jest przenoszony. Analiza przepisów Prawa wekslowego prowadzi do wniosku, że emisja weksla oraz jego objęcie nie następuje w wyniku zawarcia z wystawcą weksla umowy sprzedaży. Umowa regulująca wystawienie weksla nie kreuje zatem jakiegoś dodatkowego, w stosunku do zobowiązania wekslowego, zobowiązania do zapłaty określonej kwoty pieniędzy. Obowiązek zapłaty określonej kwoty pieniędzy wynikał wyłącznie z wystawionego przez Wnioskodawcę weksla własnego.

Mając na uwadze powyższe, wystawienie weksla własnego przez Wnioskodawcę i jego objęcie przez remitenta, nie powodowało po stronie Wnioskodawcy obowiązku zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych. Nie istnieją również podstawy do powstania obowiązku w podatku od czynności cywilnoprawnych z jakichkolwiek innych tytułów związanych z przedstawionym stanem faktycznym.

Wnioskodawca uważa swoje stanowisko za prawidłowe. Stanowisko to jest zgodne z indywidualną interpretacją podatkową wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 27 lutego 2013 r., sygn. IPTPB2/436-201/12-2/KK w analogicznym stanie faktycznym i niezmienionym stanie prawnym. Interpretacja ta potwierdza prawidłowość stanowiska Wnioskodawcy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.), odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Zauważyć należy, że zgodnie z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, minister właściwy do spraw finansów publicznych, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Zatem, wniosek o wydanie interpretacji może być złożony tylko w indywidualnej sprawie zainteresowanego. Z tych też względów - z uwagi na indywidualny charakter interpretacji przepisów prawa podatkowego - zaznacza się, że niniejsza interpretacja indywidualna dotyczy jedynie Wnioskodawcy, nie zaś remitentów.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.