Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi
IPTPB2/4511-140/15-2/AK
z 3 czerwca 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 3 marca 2015 r. (data wpływu 9 marca 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania kwoty spłaty z tytułu działu spadku i zniesienia współwłasności – jest prawidłowe

UZASADNIENIE

W dniu 9 marca 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania kwoty spłaty z tytułu działu spadku i zniesienia współwłasności.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Opis stanu faktycznego dotyczy części otrzymanego przez Wnioskodawczynię spadku – działki oznaczonej nr ewidencyjnym 7/7, której współwłaścicielem była Jej mama w udziale 11/20 (jedenaście dwudziestych).

Od dnia 2 grudnia 2011 r. działka oznaczona nr ewidencyjnym 7/7 objęta była postępowaniem o zniesienie współwłasności na wniosek jednej z sióstr mamy Wnioskodawczyni. Postępowanie prowadzone było w Sądzie Rejonowym. Dnia 14 maja 2013 r. zmarła mama Wnioskodawczyni. Aktem poświadczenia dziedziczenia z dnia 12 sierpnia 2013 r., spadek po mamie z mocy ustawy przypadł ojcu Wnioskodawczyni, Jej siostrze i Wnioskodawczyni. W skład masy spadkowej wchodził między innymi wspomniany udział w działce oznaczonej nr ewidencyjnym 7/7, który każdemu z Nich przypadł w równej części.

Po śmierci mamy Wnioskodawczyni, postępowanie o zniesienie współwłasności z dnia 2 grudnia 2011 r. zostało zawieszone, a następnie postanowieniem z dnia 25 listopada 2013 r., Sąd podjął postępowanie z udziałem następców prawnych mamy Wnioskodawczyni: ojca, siostry i Wnioskodawczyni. Wznowienie postępowania w sprawie zniesienia współwłasności, staje się dla Wnioskodawczyni tożsame z działem tej części spadku po mamie.

W czasie trwania postępowania o zniesienie współwłasności Sąd zlecił biegłemu sądowemu opracowanie operatu szacunkowego celem ustalenia ceny jednostkowej m² działki oraz całkowitej wartości działki. Biegły sądowy określił wartość jednego m² działki oznaczonej nr ewidencyjnym 7/7 oraz całkowitą wartość działki. Całość działki miała xxx m². Biegły określił wartość jednego m² na xxx PLN. Całość działki wycenił zatem na zzz PLN. Część przypadająca w spadku po mamie Wnioskodawczyni została policzona zgodnie z udziałem 11/20 i każdy z trzech spadkobierców otrzymał 1/3 tegoż udziału, czyli 11/60 (jedenaście sześćdziesiątych). Dnia 4 czerwca 2014 r. Sąd Rejonowy postanowił znieść współwłasność nieruchomości stanowiącej działkę oznaczoną nr ewidencyjnym 7/7 w ten sposób, że przyznał działkę na własność uczestniczce L. Z. posiadającej pozostałe 9/20 (dziewięć dwudziestych) działki oraz zasądził od uczestniczki L. Z. spłatę na rzecz pozostałych z uczestników. Kwoty spłaty dla każdego z uczestników – spadkobierców, w tym Wnioskodawczyni, są adekwatne do wartości posiadanych udziałów i zostały wyliczone w następujący sposób: określona w operacie biegłego sądowego wartość całej działki została pomnożona przez ułamkową część posiadanych udziałów pojedynczego spadkobiercy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy kwota otrzymana tytułem spłaty w wyniku działu spadku i zniesienia współwłasności stanowi przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawczyni, w sytuacji kiedy działka nie należała w całości do spadkobierców mamy Wnioskodawczyni, a tylko wspomniane 11/20 udziałów w działce, jedynym możliwym działem części spadku było zniesienie współwłasności na całej działce. Spadkobiercy mają swobodę w wyborze metody działu spadku, więc rzecz która nie daje podzielić mogą sprzedać i uzyskane z tej sprzedaży środki podzielić między siebie. W przypadku Wnioskodawczyni Sąd Rejonowy swoim postanowieniem zniósł współwłasność całej działki przyznając ją temu z współwłaścicieli, który wg Sądu dawał gwarancję spłat na rzecz dotychczasowych współwłaścicieli. Konsekwencją postępowania było to, że przestała istnieć wspólność majątku spadkowego po zmarłej mamie Wnioskodawczyni, a to właśnie było głównym celem dokonania działu spadku. Wartość otrzymanej spłaty w wyniku zniesienia współwłasności i w ten sposób działu spadku, mieści się w udziale jaki Wnioskodawczyni przysługiwał. W tym przypadku nie powstaje przychód do opodatkowania z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Otrzymana spłata jest ekwiwalentna do posiadanego udziału w nieruchomości nabytego w spadku. Zatem, zdaniem Wnioskodawczyni otrzymana tytułem spłaty kwota nie jest przychodem podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Swoje stanowisko Wnioskodawczyni opiera na interpretacjach indywidualnych dla analogicznych sytuacji:

• Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 31 lipca 2014 r., nr ILPB2/415-555/14-2/WS oraz z dnia 12 czerwca 2014 r., nr ILPB2/415-374/14-2/Wm,
  

• Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 24 lipca 2012 r., nr IPTPB2/415-348/12-4/AK,
  

• Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 1 lipca 2014 r., nr IPPB1/415-529/14-2/MS
  

oraz odpowiedzi podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów z dnia 12 października 2012 r. – z upoważnienia ministra – na interpelację nr 9106 w sprawie podatku od spadków i darowizn, gdzie między innymi zostało stwierdzone: „Okoliczność, że dział spadku, którego przedmiotem jest nieruchomość (mieszkanie), następuje ze spłatami na rzecz pozostałych spadkobierców, powoduje, że umowa ta ma charakter odpłatny z konsekwencjami wynikającymi z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie jest to jednak równoznaczne z obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego z tytułu takiego zbycia nieruchomości (mieszkania). Jeżeli suma spłaty nie przekracza wartości przysługującego spadkobiercy udziału spadkowego, to nie powstaje przychód z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym w sytuacji, w której spłata jest ekwiwalentna do posiadanego przez podatnika udziału w spadku, to podatnik nie uzyskuje w związku z czynnością działu spadku żadnego przysporzenia majątkowego względem odziedziczonej ułamkowej części masy spadkowej. W takim przypadku brak jest podstaw do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych kwoty spłaty otrzymanej w wyniku działu spadku”.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
4. innych rzeczy

-jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

W świetle powyższego, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości lub ww. praw majątkowych następuje przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie i nie zostaje dokonane w wykonaniu działalności gospodarczej stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121, z późn. zm.) prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Zatem dla podatku dochodowego istotna z punktu widzenia ustalenia daty nabycia nieruchomości jest data śmierci spadkodawcy.

Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. Wskutek działu spadku poszczególni spadkobiercy stają się podmiotami wyłącznie uprawnionymi względem przyznanych im praw majątkowych, stanowiących do chwili działu przedmiot wspólności. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

Zgodnie z art. 1035 ustawy Kodeks cywilny, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych.

Stosownie do art. 1037 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców. Jeżeli do spadku należy nieruchomość, umowa o dział powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.

W myśl art. 210 tej ustawy, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku.

W myśl art. 211 i 212 Kodeksu cywilnego, zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli. W rezultacie w wyniku zniesienia współwłasności dochodzi więc jedynie do nowego ukształtowania prawa własności poprzez odebranie temu prawu cechy wspólności.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że od dnia 2 grudnia 2011 r. działka oznaczona nr ewidencyjnym 7/7 objęta była postępowaniem o zniesienie współwłasności na wniosek jednej z sióstr mamy Wnioskodawczyni. Postepowanie prowadzone było w Sądzie Rejonowym. Dnia 14 maja 2013 r. zmarła mama Wnioskodawczyni. Aktem poświadczenia dziedziczenia, spadek po mamie z mocy ustawy przypadł ojcu Wnioskodawczyni, Jej siostrze i Wnioskodawczyni. W skład masy spadkowej wchodził między innymi wspomniany udział w ww. działce, który każdemu z Nich przypadł w równej części.

Po śmierci mamy Wnioskodawczyni, postępowanie o zniesienie współwłasności zostało zawieszone, a następnie postanowieniem Sąd podjął postępowanie z udziałem następców prawnych mamy Wnioskodawczyni: ojca, siostry i Wnioskodawczyni. Wznowienie postępowania w sprawie zniesienia współwłasności, staje się dla Wnioskodawczyni tożsame z działem tej części spadku po mamie. W czasie trwania postępowania o zniesienie współwłasności Sąd zlecił biegłemu sądowemu opracowanie operatu szacunkowego celem ustalenia ceny jednostkowej m² działki oraz całkowitej wartości działki. Biegły sądowy określił wartość jednego m² działki oraz całkowitą wartość działki. Część przypadająca w spadku po mamie Wnioskodawczyni została policzona zgodnie z udziałem 11/20 i każdy z trzech spadkobierców otrzymał 1/3 tegoż udziału, czyli 11/60 (jedenaście sześćdziesiątych). Dnia 4 czerwca 2014 r. Sąd Rejonowy postanowił znieść współwłasność nieruchomości stanowiącej działkę oznaczoną nr ewidencyjnym 7/7 w ten sposób, że przyznał działkę na własność uczestniczce L. Z. posiadającej pozostałe 9/20 (dziewięć dwudziestych) działki oraz zasądził od uczestniczki…. spłatę na rzecz pozostałych z uczestników. Kwoty spłaty dla każdego z uczestników – spadkobierców, w tym Wnioskodawczyni, są adekwatne do wartości posiadanych udziałów.

Odnosząc się do powyższego wyjaśnić należy, że dział spadku, którego przedmiotem jest prawo własności nieruchomości, następuje ze spłatami na rzecz pozostałych spadkobierców, powoduje, że umowa ta ma charakter odpłatny. Nie jest to jednak równoznaczne z obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego z tytułu takiego zbycia prawa własności lokalu mieszkalnego. Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz obowiązujące przepisy prawa należy stwierdzić, że otrzymanie przez Wnioskodawczynię w wyniku działu spadku spłaty ekwiwalentnej do posiadanego udziału w spadku w przedmiotowej nieruchomości, nie spowoduje powstania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Istotne znaczenie dla niniejszego rozstrzygnięcia ma więc okoliczność, że spłata w wyniku działu spadku nie przekroczyła wartości przysługującego Wnioskodawczyni udziału spadkowego.

W konsekwencji nie ciąży na Wnioskodawczyni obowiązek opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych kwoty spłaty otrzymanej w wyniku działu spadku.

Podkreślić należy, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku.

W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Z uwagi na to, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) - niniejsza interpretacja jest wiążąca dla Wnioskodawczyni jako osoby występującej z wnioskiem, nie wywiera natomiast skutku prawnego dla pozostałych spadkobierców.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.