Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPP1/443-1168/14-6/HW
z 2 kwietnia 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 16 grudnia 2014 r. (data wpływu do Izby Skarbowej w Poznaniu 22 grudnia 2014 r., data wpływu do Biura KIP w Lesznie 29 grudnia 2014 r.), uzupełnionym pismami z dnia 9 marca 2015 r. (data wpływu 11 marca 2015 r. ) oraz z dnia 19 marca 2015 r. (data wpływu 23 marca 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania dostawy nieruchomości – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 22 grudnia 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania dostawy nieruchomości. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 9 marca 2015 r. oraz z dnia 19 marca 2015 r. o doprecyzowanie opisu sprawy i pełnomocnictwo.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 11 grudnia 2014 r. Komornik dokonał opisu i oszacowania nieruchomości gruntowej składającej się z działki gruntu nr 38/9 o powierzchni 2.055 m², zabudowanej budynkiem folwarcznym, budynkiem gospodarczym oraz działki nr 38/10 o powierzchni 1.206 m², dla której Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczystą stanowiącej własność dłużników A. i B. na zasadach wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej. Z informacji uzyskanej od Naczelnika Urzędu Skarbowego wynika, że dłużnik:

A. urodzony dnia 12 września 1951 r. Jest zarejestrowany jako czynny podatnik podatku VAT od 15 czerwca 2010 r. Dłużniczka B. urodzona dnia 20 kwietnia 1952 r., nie jest zarejestrowana jako podatnik VAT.

W toku czynności ustalono, że dłużnik jest osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą. W stosunku do przedmiotowej nieruchomości dłużnikowi nie przysługiwało odliczenie podatku VAT przy jej nabyciu (nabyta została za opodatkowaniem PCC). Przedmiotowa nieruchomość jest środkiem trwałym w firmie. Dłużnik nie poniósł nakładów na nieruchomość w wysokości 30% jej wartości początkowej, ani nie korzystał z nieruchomości w stanie ulepszonym przez okres 5 lat (jedynie drobne remonty, naprawy). Dłużnik nie zlikwidował działalności gospodarczej i nie rozliczył się z urzędem skarbowym w rozumieniu art. 14 ustawy o VAT. Dłużnik oświadczył, że nabywając nieruchomość nabywał ją w celu prowadzenia działalności, nie miał zamiaru jej zbywania i nabywania innych. Przedmiotowa nieruchomość jest wpisana do rejestru zabytków województwa.

W piśmie z dnia 9 marca 2015 r. – stanowiącym uzupełnienie wniosku – Zainteresowany wskazał:

1. Podstawowe dane działki nr 38/10:
   Jak wynika z wypisu z rejestru gruntów oraz pozostałych dokumentów i informacji uzyskanych podczas wizji lokalnej działka nr 38/10 posiada następującą charakterystykę:
   Miejscowość:(…).
   KW nr: (…).
   Działka nr 38/10 o powierzchni 1.206 m² (0,1206 ha).
   Rodzaj użytków gruntowych dla działki nr 38/9: – RIVb o powierzchni 1.206 m² (0,1206 ha).
   Kształt działki: regularny, zwarty, przypominający wydłużony prostokąt.
   Dojazd do nieruchomości: drogą utwardzoną asfaltem.
   Teren działki: zasadniczo płaski.
   Warunki gruntowo wodne – przeciętne.
   Nasłonecznienie: przeciętne.
   Sposób użytkowania (obecny): działka stanowi drogę dojazdową do działki nr 38/9. Działka nr 38/9 posiada kształt regularny, zwarty, przypominający wydłużony prostokąty. Na działce znajduje się budynek folwarczny, urządzenia infrastruktury technicznej, ogrodzenie. Zagospodarowane działki: słabsze. Działka otoczona murem betonowym. Powierzchnie zieloną stanowi trawa, nasadzenia oraz drzewostan. Droga dojazdowa do budynku utwardzona asfaltem. Dojście do budynku utwardzone.
   Podstawowe dane działki nr 38/9:
   Jak wynika z wypisu z rejestru gruntów oraz pozostałych dokumentów i informacji uzyskanych podczas wizji lokalnej działka nr 38/9 posiada następującą charakterystykę:
   Miejscowość: (…).
   KW nr: (…).
   Działka nr 38/9 o powierzchni 2.055 m², (0,2055 ha),
   Rodzaj użytków gruntowych dla działki nr 38/9: – B – RIVb o powierzchni 2.055 m².
   Kształt działki: regularny, zwarty przypominający wydłużony prostokąt.
   Dojazd do nieruchomości: drogą utwardzoną asfaltem.
   Teren działki: zasadniczo płaski.
   Warunki gruntowo wodne – przeciętne.
   Nasłonecznienie: przeciętne.
   Sposób użytkowania (obecny): działka zabudowana jest budynkiem folwarcznym, infrastruktura, ogrodzenie, nasadzenia.
   Działka graniczy:
   od strony północno – wschodniej z działką nr 663/4,
   od strony północno – zachodniej z działką 38/10 stanowiącą drogę dojazdową,
   od strony południowo – wschodniej z działką nr 663/4,
   od strony południowo – zachodniej z działką nr 38/2 oraz z działką nr 38/8.
   Budynek folwarczny.
   Budynek folwarczny, jednokondygnacyjny, częściowo podpiwniczony, z poddaszem użytkowym na całej przestrzeni. Jest to budynek byłej owczarni. Budynek został wybudowany w XIX wieku i rozbudowany w XX wieku. W latach 60-70 wykonano remont budynku.
   Budynek główny w kształcie prostokąta o wymiarach 63 x 13 nie jest budynkiem parterowym wraz z przybudówką o wymiarach 6 x 8 m, wybudowanym na fundamencie kamiennym posiada cokół z kamienia łamanego o wysokości 60 – 90 cm. Ściany murowane z cegły ceramicznej (z cegły czerwonej, suszonej), wyprawione tynkami wapiennymi. Więźba dachowa drewniana krokwiowo-jętkowa z płatwiami pośrednimi i podwójnymi podporami stolcowymi. Dach dwuspadowy, pokryty dachówką cementową karpiówką. Całość konstrukcji wsparta jest na dwóch podciągach i rzędach słupów, które osadzone są na kamiennych walcowanych podstawach.
   Zabudowania folwarczne zlokalizowane na działce wpisane do rejestru zabytków wpisane zostały do księgi A rejestru zabytków województwa.
   Przeznaczenie w planie zagospodarowania przestrzennego.
   Teren, na którym znajduje się przedmiot wyceny nie posiada miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Plan utracił swoją moc 31 grudnia 2003 r. Zgodnie z ustawą z dnia 28 listopada 2003 r. o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 2004 r., Nr 141, poz. 1492), art. 154 ust. 2: „W przypadku braku planu miejscowego przeznaczenie nieruchomości ustala się na podstawie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy lub decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.
   3.W przypadku braku studium lub decyzji, o których mowa w ust. 2, uwzględnia się faktyczny sposób użytkowania nieruchomości”.
   Z ustnej informacji uzyskanej od pracownika Urzędu Gminy Kłodawa, wynika, że teren na którym znajduje się przedmiotowa nieruchomość oznaczony jest w studium jako tereny zabudowy – technicznej.
2. W stosunku do budynku folwarcznego (działka nr 38/9) nie nastąpiło pierwsze zasiedlenie w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy.
3. Według oświadczenia dłużnika nieruchomość nie była przedmiotem umowy cywilnoprawnej – użyczenia, najmu czy dzierżawy.
4. Działka nr 38/10
   droga dojazdowa – wykorzystywana w sposób do którego jest przeznaczona, tj. dojazdu do nieruchomości budynkowej folwarku położonego na działce nr 38/9.
   Działka nr 38/9
   W przedmiotowej nieruchomości dłużnik prowadzi działalność gospodarczą – wykonuje opakowania plastikowe – skrzynki. Przedmiotowa działalność nie podlega zwolnieniu od podatku VAT.
   
   

Ponadto w piśmie z dnia 19 marca 2015 r. Wnioskodawca wskazał, że na działce nr 38/9 znajduje się budynek – folwark wpisany do rejestru zabytków, natomiast drogę dojazdową stanowi działka nr 38/10, która nie stanowi budowli w rozumieniu art. 3 pkt 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2013 r., poz. 1409, z późn. zm). Droga dojazdowa do nieruchomości położonej na działce 38/9 (działka nr 38/10 – droga), która zgodnie z PKOB stanowi infrastrukturę transportu Symbol PKOB 2112 – Ulice i drogi pozostałe. Natomiast folwark usytuowany na działce nr 38/9 nie stanowi budowli w rozumieniu art. 3 pkt 3 ustawy Prawo budowlane, stanowi zabytek na podstawie art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2003 r., Nr 162 poz. 1568 ).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Mając na uwadze powyższe Komornik zwraca się z zapytaniem, czy sprzedaż przedmiotowej nieruchomości w drodze licytacji będzie obciążona podatkiem VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy (stanowisko ostatecznie wskazane przez Zainteresowanego w piśmie z dnia 19 marca 2015 r.), po dokonaniu analizy przedmiotowego stanu faktycznego przez Zainteresowanego w przypadku sprzedaży przedmiotowej nieruchomości zastosowanie będzie miał art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r., Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2014 r., poz. 1619) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Przepis art. 18 ustawy wprowadza szczególną na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług regulację, kiedy to należny podatek pobierany jest i odprowadzany do urzędu skarbowego przez płatnika, a nie przez podatnika. Płatnik pełni w tym przypadku rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym, przekazując organowi środki pieniężne podatnika. Uzasadnione jest to charakterem odpłatnej dostawy następującej w ramach wykonywania czynności egzekucyjnych. Jeżeli bowiem dłużnik niesolidnie spłaca swoje zobowiązania i w celu wyegzekwowania należności wszczęto przeciwko niemu postępowanie egzekucyjne, to istnieją podstawy do uznania, że nie uiści również podatku należnego w związku z dostawą mającą miejsce w ramach egzekucji.

Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.), zgodnie z którym płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Natomiast przepis art. 30 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa stanowi, że płatnik, który nie wykonał obowiązków określonych w art. 8, odpowiada za podatek niepobrany lub podatek pobrany a niewpłacony.

Z kolei wyłączenie odpowiedzialności płatnika – w myśl art. 30 § 5 Ordynacji podatkowej – występuje ze względu na to, że winę za niepobranie podatku lub pobranie go w kwocie niższej niż należna ponosi podatnik.

Na podstawie art. 106c ustawy, faktury dokumentujące dostawę towarów, o której mowa w art. 18, z tytułu której na dłużniku ciąży obowiązek podatkowy, wystawiają w imieniu i na rzecz dłużnika:

1. organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji;
2. komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego.
   
   

Z powyższych przepisów wynika, że komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika – dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku jest zobowiązany dłużnik, tzn. w przypadku, gdy dłużnik – właściciel towarów – występuje jako podatnik podatku od towarów i usług, wówczas komornik jest płatnikiem podatku od towarów i usług z tytułu dostawy tego towaru. W przypadku natomiast, gdy dana czynność nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług lub jest od niego zwolniona, komornik sądowy nie jest obowiązany do odprowadzenia podatku. Zatem komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy i do uwzględniania, w trakcie sprzedaży egzekucyjnej towarów, okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Biorąc zatem pod uwagę powyższe przepisy, a przede wszystkim wynikający z nich status komornika sądowego jako płatnika podatku od towarów i usług obowiązanego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku, i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu od dostawy dokonywanej w trybie egzekucji towarów będących własnością dłużnika – stwierdzić należy, że komornik tylko wówczas jest płatnikiem podatku od towarów i usług, gdy do rozliczenia podatku od towarów i usług z tytułu sprzedaży byłby zobowiązany dłużnik.

Ponadto opodatkowanie podatkiem od towarów i usług będzie miało miejsce wówczas, jeżeli po stronie dłużnika spełnione zostaną przesłanki o charakterze przedmiotowym, tj. wystąpi czynność podlegająca opodatkowaniu w oparciu o przepisy art. 5 ustawy i podmiotowym, tj. gdy czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie dokonywana przez osobę (lub jednostkę organizacyjną) będącą podatnikiem w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, działającą w takim charakterze.

Stosownie do treści art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez towary – na mocy art. 2 pkt 6 ustawy – rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zarówno grunt, jak i budynek spełniają definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a ich sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Wskazać ponadto należy, że istota dostawy w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy polega na „przeniesieniu prawa” do rozporządzania towarami jak właściciel. Pojęcie „rozporządzanie towarami jak właściciel” należy rozumieć szeroko, jako obejmujące nie tylko uprawnienie do prawnego dysponowania towarem. Przepis ustawy o podatku od towarów i usług ma zastosowanie do każdego przeniesienia prawa na inną stronę, które to przeniesienie skutkuje tym, że strona uzyskuje de facto, możliwość korzystania z rzeczy tak jak właściciel, nawet jeśli nie wiązało się to z przeniesieniem własności w sensie cywilistycznym, wskazując na uniezależnienie opodatkowania od przeniesienia własności towarów. Znajduje to wyraz w formule „jak właściciel”, co implikuje możliwość uznania za dostawę towarów również owego faktycznego przeniesienia władztwa nad rzeczą bez względu na to, czy w rzeczywistości w ślad za tym doszło do przeniesienia prawa własności. Należy rozróżnić pojęcie „rozporządzanie towarem jak właściciel” w ujęciu ustawowym i pojęcie własności w ujęciu cywilistycznym.

Zauważyć należy, że nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonana przez podatnika.

Przepis art. 15 ust. 1 ustawy stanowi, że podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza – według art. 15 ust. 2 ustawy – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy, mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Właściwym zatem jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.

W kontekście powyższych rozważań nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej, a tylko np. wyzbywa się majątku osobistego. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Zaznacza się, że sprzedaż składników wykorzystywanych w działalności gospodarczej podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z opisu sprawy wynika, że w dniu 11 grudnia 2014 r. Komornik dokonał opisu i oszacowania nieruchomości gruntowej składającej się z działki gruntu nr 38/9 o powierzchni 2.055 m² zabudowanej budynkiem folwarcznym, budynkiem gospodarczym oraz działki nr 38/10 o powierzchni 1.206 m² położonej w miejscowości Różanki, stanowiącej własność Dłużników A. i B. na zasadach wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej. Z informacji uzyskanej od Naczelnika Urzędu Skarbowego wynika, że dłużnik: Pan A. jest zarejestrowany jako czynny podatnik podatku VAT od 15 czerwca 2010 r. Dłużniczka B. nie jest zarejestrowana jako podatnik VAT.

W toku czynności ustalono, że dłużnik Pan A. jest osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą. W stosunku do przedmiotowej nieruchomości Dłużnikowi nie przysługiwało odliczenie podatku VAT przy jej nabyciu (nabycie było opodatkowane podatkiem od czynności cywilnoprawnych). Przedmiotowa nieruchomość jest środkiem trwałym w firmie. Dłużnik nie poniósł nakładów na nieruchomości w wysokości 30% jej wartości początkowej, ani nie korzystał z nieruchomości w stanie ulepszonym przez okres 5 lat. Dokonał jedynie drobnych remontów i naprawy. Dłużnik nie zlikwidował działalności gospodarczej i nie rozliczył się z urzędem skarbowym w rozumieniu art. 14 ustawy. Dłużnik oświadczył, że nabywając nieruchomość nabywał ją w celu prowadzenia działalności nie miał zamiaru jej zbywania i nabywania innych. Przedmiotowa nieruchomość jest wpisana do rejestru zabytków Województwa.

Na działce nr 38/9 znajduje się budynek folwarczny, urządzenia infrastruktury technicznej, ogrodzenie. Działka otoczona jest murem betonowym. Powierzchnię zieloną stanowi trawa, nasadzenia oraz drzewostan. Droga dojazdowa do budynku utwardzona asfaltem. Dojście do budynku utwardzone. Natomiast jak wynika z wypisu z rejestru gruntów oraz pozostałych dokumentów i informacji uzyskanych podczas wizji lokalnej „Rodzaj użytków gruntowych dla działki nr 38/9: – B – RIVb”. Budynek folwarczny, jednokondygnacyjny, częściowo podpiwniczony, z poddaszem użytkowym na całej przestrzeni. Jest to budynek byłej owczarni. Budynek został wybudowany w XIX wieku i rozbudowany w XX wieku. W latach 60-70 wykonano remont budynku. Zabudowania folwarczne zlokalizowane na działce wpisane do rejestru zabytków wpisane zostały do księgi a rejestru zabytków województwa.

Teren, na którym znajduje się przedmiot wyceny nie posiada miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Plan utracił swoją moc dnia 31 grudnia 2003 r.

Z ustnej informacji uzyskanej od pracownika Urzędu Gminy wynika, że teren na którym znajduje się przedmiotowa nieruchomość oznaczony jest w studium jako tereny zabudowy-technicznej.

W stosunku do budynku folwarcznego (działka nr 38/9) nie nastąpiło pierwsze zasiedlenie w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy. Ponadto według oświadczenia Dłużnika nieruchomość nie była przedmiotem umowy cywilnoprawnej – użyczenia, najmu czy dzierżawy. Działka nr 38/10 stanowi drogę dojazdową i jest wykorzystywana w sposób do którego jest przeznaczona, tj. dojazdu do nieruchomości budynkowej folwarku położonego na działce nr 38/9.

W nieruchomości, znajdującej się na działce nr 38/9 Dłużnik prowadzi działalność gospodarczą – wykonuje opakowania plastikowe – skrzynki. Przedmiotowa działalność nie podlega zwolnieniu od podatku VAT.

Jak wynika z wypisu z rejestru gruntów oraz pozostałych dokumentów i informacji uzyskanych podczas wizji lokalnej działka nr 38/10 stanowi działkę „Rodzaj użytków gruntowych – RIVb” o powierzchni 1.206 m² (0,1206 ha). Działka stanowi drogę dojazdową do działki nr 38/9 (zgodnie z PKOB infrastruktura transportu symbol PKOB 2112 – Ulice i drogi pozostałe).

Przy tak przedstawionym opisie sprawy Wnioskodawca ma wątpliwości, czy od sprzedaży ww. nieruchomości należy odprowadzić podatek VAT.

Jak wynika z opisu sprawy, w nieruchomości, znajdującej się na działce nr 38/9 Dłużnik – A. prowadzi działalność gospodarczą – wykonuje opakowania plastikowe – skrzynki, natomiast działka nr 38/10 stanowi drogę dojazdową do ww. nieruchomości.

Zatem ww. Dłużnik w analizowanej sprawie będzie działał w charakterze podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy, a dostawa ww. budynku będzie co do zasady podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Podkreślić należy, że dokonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług może albo być opodatkowana właściwą stawką podatku VAT, albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.

Na mocy art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku od towarów i usług wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jednocześnie należy zaznaczyć, że w oparciu o art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i ust. 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Przy czym zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

1. dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
2. pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.
   
   

Z powyższego uregulowania wynika, że dostawa budynków, budowli lub ich części jest generalnie zwolniona od podatku od towarów i usług. Wyjątek stanowi dostawa w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz jeżeli pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Przez pierwsze zasiedlenie – według art. 2 pkt 14 ustawy – rozumie się oddanie do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, po ich:

1. wybudowaniu lub
2. ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.
   
   

W świetle wyżej przytoczonych przepisów, kluczowym dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynków i budowli jest ustalenie, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu.

Aby można było mówić o pierwszym zasiedleniu, musi dojść do oddania budynku (budowli) do użytkowania w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, a za takie można rozumieć m.in. objęcie we władanie budynku, budowli lub ich części przez pierwszego nabywcę lub pierwszego użytkownika. Przedmiotowa nieruchomość winna być przejęta przez nabywcę do użytkowania. Wydanie przedmiotowego obiektu nabywcy winno nastąpić w ramach wykonania przez sprzedającego czynności podlegających opodatkowaniu. Jeżeli zatem podatnik wybuduje obiekt lub go zmodernizuje, przy czym nakłady na ulepszenie przekraczają 30% jego wartości początkowej, a następnie obiekt ten (lub ulepszenie) zostanie oddany do użytkowania (wprowadzony do ewidencji środków trwałych), nie oznacza to, że został on zasiedlony. Oddanie do użytkowania nie nastąpiło bowiem w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu. Pierwsze zasiedlenie będzie miało miejsce wówczas, gdy wybudowany lub zmodernizowany budynek (obiekt) zostanie sprzedany lub np. oddany w dzierżawę, bowiem zarówno sprzedaż, jak i dzierżawa są czynnościami podlegającymi opodatkowaniu.

Należy podkreślić, że użyte w art. 2 pkt 14 ustawy sformułowanie „w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu” wskazuje na katalog czynności wymienionych w art. 5 ustawy, czyli dana czynność musi podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, choć nie jest konieczne, aby faktycznie był naliczony podatek od tej czynności – może to być czynność zwolniona od podatku.

Zatem z powyższych przepisów wynika, że dostawa nieruchomości, spełniających określone w przepisach warunki, może korzystać ze zwolnienia od podatku VAT. Wykluczenie z tego zwolnienia następuje w sytuacjach, gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz w sytuacji, gdy od momentu pierwszego zasiedlenia do chwili sprzedaży nie minęły co najmniej dwa lata.

W tym miejscu należy zauważyć, że w przypadku nieruchomości niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ustawodawca umożliwia podatnikom – po spełnieniu określonych warunków – skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w pkt 10a tego przepisu.

Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem że:

1. w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,
2. dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.
   
   

Ponadto, jak wynika z art. 43 ust. 7a ustawy, warunku, o którym mowa w ust. 1 pkt 10a lit. b, nie stosuje się, jeżeli budynki, budowle lub ich części w stanie ulepszonym były wykorzystywane przez podatnika do czynności opodatkowanych przez co najmniej 5 lat.

Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, że jeżeli dostawa budynków, budowli lub ich części będzie mogła korzystać ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, wówczas badanie przesłanek wynikających z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy stanie się bezzasadne.

Ponadto, w przypadku towarów (do których zaliczają się również nieruchomości) może znaleźć zastosowanie inne zwolnienie przewidziane w art. 43 ustawy, o ile zostaną spełnione warunki wskazane w tym przepisie.

Według art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy wprowadzono – z dniem 1 stycznia 2014 r. – zmianę mającą na celu pełniejsze odwzorowanie przepisu art. 136 lit. a Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, str. 1, z późn. zm.), umożliwiającego zastosowanie zwolnienia od podatku dla dostawy towarów wykorzystywanych wyłącznie do działalności zwolnionej od podatku, jeżeli przy nabyciu lub wytworzeniu tych towarów nie przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego. Zmiana ta wiąże się również z odejściem od dotychczasowego warunku, że tylko w stosunku do towarów używanych przez podatnika, gdy okres ich używania wynosił co najmniej pół roku po nabyciu prawa do rozporządzania nimi jak właściciel, możliwe było zastosowanie zwolnienia od podatku VAT (art. 43 ust. 2 ustawy, obowiązujący do 31 grudnia 2013 r.).

Zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, od dnia 1 stycznia 2014 r. dotyczy wszystkich towarów – zarówno nieruchomości, jak i ruchomości – przy nabyciu (imporcie lub wytworzeniu) których nie przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT i wykorzystywanych – niezależnie od okresu ich używania przez podatnika (kilka dni, miesięcy czy lat) – wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT.

Analiza przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, regulujących wyżej wskazane prawo do zwolnienia od podatku dostaw budynków, budowli lub ich części, prowadzi do wniosku, że w odniesieniu do tych towarów może wystąpić jedna z ww. podstaw do zastosowania zwolnienia od tego podatku. Istotne jest wobec tego każdorazowe kompleksowe zbadanie okoliczności towarzyszących dostawie danego obiektu. Zauważyć bowiem należy, że stosowanie zwolnień od podatku ma charakter wyjątkowy i nie podlega ani wykładni rozszerzającej, ani zawężającej, natomiast możliwość wychodzenia poza wykładnię literalną jest niedopuszczalna. W efekcie, podatnik uprawniony jest do zastosowania ww. preferencji, gdy charakter dokonywanych przez niego czynności, w sposób jednoznaczny i niebudzący wątpliwości, wyczerpuje znamiona ujęte w treści przepisu statuującego jego prawo do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Należy również zauważyć, że w myśl art. 43 ust. 10 ustawy, podatnik może zrezygnować ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 10, i wybrać opodatkowanie dostawy budynków, budowli lub ich części, pod warunkiem, że dokonujący dostawy i nabywca budynku, budowli lub ich części:

1. są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni;
2. złożą, przed dniem dokonania dostawy tych obiektów właściwemu dla ich nabywcy naczelnikowi urzędu skarbowego, zgodne oświadczenie, że wybierają opodatkowanie dostawy budynku, budowli lub ich części.
   
   

Tak więc ustawodawca daje podatnikom, dokonującym dostawy budynków spełniających przesłanki do korzystania ze zwolnienia od podatku wskazanego w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy – po spełnieniu określonych warunków – możliwość rezygnacji ze zwolnienia i opodatkowania transakcji na zasadach ogólnych. Powyższe prawo zostało zawężone tylko do rezygnacji ze zwolnienia wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Należy ponadto wskazać, że kwestię opodatkowania dostawy gruntu, na którym posadowione zostały budynki lub budowle rozstrzyga przepis art. 29a ust. 8 ustawy, zgodnie z którym w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.

W świetle tego przepisu przy sprzedaży budynków lub budowli, dokonywanej wraz z dostawą gruntu, na którym są one posadowione, grunt dzieli byt prawny budynków w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Oznacza to, że do dostawy gruntu stosuje się analogiczną stawkę podatku, jak przy dostawie budynków, budowli lub ich części trwale z gruntem związanych. Jeżeli dostawa budynków albo budowli lub ich części korzysta ze zwolnienia od podatku, ze zwolnienia takiego korzysta również dostawa gruntu, na którym obiekt jest posadowiony. Powyższy przepis obejmuje swoim zakresem także grunty będące w użytkowaniu wieczystym.

Zauważyć ponadto należy, że w myśl art. 3 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2013 r., poz. 1409, z późn. zm.), pod pojęciem budynku należy rozumieć taki obiekt budowlany, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach.

Z kolei art. 3 pkt 3 tej ustawy wskazuje, że budowlą jest każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, jak: obiekty liniowe, lotniska, mosty, wiadukty, estakady, tunele, przepusty, sieci techniczne, wolno stojące maszty antenowe, wolno stojące trwale związane z gruntem urządzenia reklamowe, budowle ziemne, obronne (fortyfikacje), ochronne, hydrotechniczne, zbiorniki, wolno stojące instalacje przemysłowe lub urządzenia techniczne, oczyszczalnie ścieków, składowiska odpadów, stacje uzdatniania wody, konstrukcje oporowe, nadziemne i podziemne przejścia dla pieszych, sieci uzbrojenia terenu, budowle sportowe, cmentarze, pomniki, a także części budowlane urządzeń technicznych (kotłów, pieców przemysłowych, elektrowni wiatrowych, elektrowni jądrowych i innych urządzeń) oraz fundamenty pod maszyny i urządzenia, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową.

Mając na uwadze powyższe rozważania należy wskazać, że w rozpatrywanej sprawie przedmiotem sprzedaży będzie działka nr 38/9, na której znajduje się budynek folwarczny, jak również działka nr 38/10 stanowiąca drogę dojazdową utwardzoną asfaltem, stanowiącą zgodnie z Polską Klasyfikacją Obiektów Budowalnych infrastrukturę transportu – symbol PKOB 2112.

Należy podkreślić, że w analizowanej sprawie, kluczowym elementem jest ustalenie, czy w odniesieniu do ww. budynku i ww. budowli nastąpiło pierwsze zasiedlenie, a jeżeli tak, to w którym momencie.

Uwzględniając definicję pierwszego zasiedlenia zawartą w art. 2 pkt 14 ustawy wskazać należy, że aby można było mówić o pierwszym zasiedleniu, musi dojść do oddania budynków, budowli lub ich części do użytkowania w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu. Pierwsze zasiedlenie nie musi być dostawą towarów. Istotą pierwszego zasiedlenia – jak wynika z powołanego przepisu – jest oddanie do użytkowania, które następuje w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu. Pierwszym zasiedleniem (poza opodatkowaną sprzedażą danej nieruchomości) może być więc także oddanie nieruchomości do używania innemu podmiotowi np. na podstawie umowy najmu, dzierżawy itp.

Jak wynika z opisu sprawy nabycie budynku znajdującego się na działce nr 38/9 oraz budowli znajdującej się na działce nr 38/10 nie zostało dokonane w ramach czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż jak wynika z opisu sprawy ich sprzedaż była opodatkowana podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jak wskazano we wniosku ww. budynek i budowla są wykorzystywane przez Dłużnika do wykonywania działalności gospodarczej. Nieruchomość nie była udostępniana osobom trzecim na podstawie np: umowy najmu, dzierżawy, użyczenia. Ponadto – jak wskazał Zainteresowany – w stosunku do ww. nieruchomości nie nastąpiło pierwsze zasiedlenie w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy.

Wobec powyższego należy wskazać, że dostawa ww. budynku i budowli nie będzie korzystała ze zwolnienia wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, bowiem dostawa ta będzie dokonana w ramach pierwszego zasiedlenia.

Należy więc w odniesieniu do ww. budynku i budowli przeanalizować warunki zwolnienia wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy.

Z powołanej wyżej regulacji wynika, że aby dostawa nieruchomości mogła korzystać ze zwolnienia muszą zostać spełnione łącznie dwa warunki określone w tym przepisie, tj. sprzedającemu nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu budynków lub budowli, oraz sprzedający nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

Warunek zawarty w art. 43 ust. 1 pkt 10a lit. a ustawy oznacza, że mowa tutaj jest o prawie do odliczenia podatku naliczonego związanego ze sposobem pozyskania budynków, budowli lub ich części, tj. ich nabyciem, jak również wybudowaniem.

Z uwagi na okoliczność, że Dłużnikowi – jak wskazano w opisie sprawy – nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia ww. nieruchomości oraz Dłużnik nie ponosił wydatków na jej ulepszenie w wysokości 30% wartości początkowej tych obiektu do jej dostawy znajdzie zastosowanie zwolnienie od podatku od towarów i usług, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy. Tym samym, w oparciu o art. 29a ust. 8 ustawy, zbycie gruntów, na którym posadowione są ww. budynek i budowla, również będzie korzystało ze zwolnienia od podatku.

Podsumowując, dostawa budynku folwarcznego znajdującego sia na działce nr 38/9 oraz dostawa budowli znajdującej się na działce nr 38/10 będzie korzystała ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy. Tym samym, w oparciu o art. 29a ust. 8 ustawy, zbycie gruntów, na których posadowione są ww. budynek i budowla, również będzie korzystało ze zwolnienia od podatku.

W konsekwencji sprzedaż nieruchomości przez Komornika w drodze licytacji nie będzie obciążona podatkiem od towarów i usług.

Zaznaczenia wymaga, że organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem zdarzenia przyszłego. Wnioskodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego. Podkreślenia wymaga, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim, ul. Dąbrowskiego 13, 66-400 Gorzów Wielkopolski, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.