Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBII/1/4515-4/15/MCZ
z 20 kwietnia 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2012 r., poz. 749, ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770, ze zm.) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 30 grudnia 2014 r. (data wpływu do Biura – 7 stycznia 2015 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych wynikających z zaciągnięcia i spłacania kredytu mieszkaniowego przez rodziców Wnioskodawczyni – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 7 stycznia 2015 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych wynikających z zaciągnięcia i spłacania kredytu mieszkaniowego przez rodziców Wnioskodawczyni.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, dlatego w piśmie z 2 marca 2015 r. znak: IBPB II/1/4515-4/15/MCZ wezwano o jego uzupełnienie. Wniosek uzupełniono 17 marca 2015 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 1 grudnia 2010 r. Wnioskodawczyni nabyła na rynku pierwotnym własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego za cenę 196.800 zł. Z uwagi na to, że według banku Wnioskodawczyni nie miała wystarczającej zdolności kredytowej, kredyt został zaciągnięty przez jej rodziców. Zatem, środki na zakup przedmiotowego mieszkania pochodziły z kredytu hipotecznego (zabezpieczenie na przedmiotowym mieszkaniu) zaciągniętego przez rodziców. Wnioskodawczyni nie była kredytobiorcą, przez cały czas spłat z tytułu kredytu dokonywali rodzice ze swojego rachunku na konto banku.

W 2014 r. Wnioskodawczyni sprzedała mieszkanie. W akcie notarialnym – umowie sprzedaży mieszkania, jako nabywca i jedyny właściciel lokalu widnieje Wnioskodawczyni bez udziału rodziców.

W dniu 2 grudnia 2014 r. Wnioskodawczyni dokonała sprzedaży mieszkania za cenę 283.000 zł. Zgodnie z zapisem w akcie notarialnym zapłata za mieszkanie zostanie wpłacona na konto bankowe rodziców, którzy dokonają spłaty kredytu hipotecznego.

W uzupełnieniu wniosku (data wpływu do Biura – 17 marca 2015 r.) Wnioskodawczyni wskazała, że czynność kredytowania zakupu mieszkania przez rodziców Wnioskodawczyni nie była darowizną; nie zawarto pisemnej umowy darowizny w tym zakresie. Rodzice Wnioskodawczyni użyczyli jej swoją zdolności kredytową w celu zakupu przez nią mieszkania. Notariusz na podstawie dostarczonych mu dokumentów w akcie notarialnym wskazał, iż kupującym jest Wnioskodawczyni. Bank ustanowił hipotekę na tym mieszkaniu, a rodzice Wnioskodawczyni jako kredytobiorcy spłacali wszystkie raty. Na mocy porozumienia rodzinnego doszło do ustalenia, iż z racji tego, że Wnioskodawczyni nie miała środków na zakup mieszkania rodzice zaciągnęli kredyt na zakup mieszkania, gdyż tylko oni mieli zdolność kredytową.

W związku z powyższym – po przeformułowaniu – zadano następujące pytanie:

Czy czynność kredytowania (finansowania) zakupu mieszkania tj. przeznaczenie środków z zaciągniętego przez rodziców kredytu na zakup lokalu mieszkalnego stanowiącego własność Wnioskodawczyni, a następnie jego spłata tylko przez rodziców podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn?

Na wstępie Wnioskodawczyni zauważyła, że w orzecznictwie organów podatkowych zarysowały się dwie linie: taka, która wskazuje, iż tak przekazywane środki na spłatę kredytu są darowizną i taka, która wskazuje, iż czynność taka nie jest darowizną w rozumieniu Kodeksu cywilnego, a zatem nie podlega opodatkowaniu na gruncie ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Następnie Wnioskodawczyni przywołała treść art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz art. 888 § 1 ustawy Kodeks cywilny wskazując, że podstawową cechą umowy darowizny jest bezpłatne świadczenie darczyńcy na rzecz obdarowanego kosztem jego majątku. Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego) i zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne. Użyty w przepisie zwrot „kosztem swojego majątku” oznacza, że z darowizną do czynienia mamy w sytuacji, gdy dochodzi do bezpośrednio określonego ubytku w istniejących już składnikach majątku darczyńcy, przy czym musi on być rzeczywisty. Nadto w rezultacie zawarcia umowy darowizny osoba obdarowana nabywa własność przedmiotu tej umowy. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za otrzymane świadczenie.

Wnioskodawczyni stwierdziła, że istotą darowizny – jako czynności nieodpłatnej – jest więc brak po drugiej stronie ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego.

Mając powyższe na uwadze Wnioskodawczyni stwierdziła, że tylko z faktu kredytowania zakupu mieszkania nie można wywodzić, że rodzice dokonali przysporzenia w majątku Wnioskodawczyni (córki) kosztem swojego majątku. Brak bowiem w takiej sytuacji rzeczywistego uszczuplenia majątku, czyli elementu konstytutywnego dla umowy darowizny. Zakup mieszkania, o którym mowa we wniosku, sfinansowany został bowiem ze środków pochodzących z kredytu bankowego. Z istoty kredytu wynika natomiast, że samo jego otrzymanie i spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Następnie Wnioskodawczyni, w oparciu o treść art. 69 ust. 1 ustawy Prawo bankowe stwierdziła, że czynność kredytowania zakupu mieszkania nie może być uznana za darowiznę w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego. Nie jest to także inna czynność wymieniona w zawartym w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn katalogu czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Tym samym nie podlega ona opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Mając na uwadze powyższe czynność kredytowania (finansowania) zakupu mieszkania tj. przeznaczenie środków z zaciągniętego kredytu przez rodziców na zakup lokalu mieszkalnego stanowiącego własność Wnioskodawczyni, a następnie jego spłata tylko przez rodziców nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest wyłącznie ocena stanowiska Wnioskodawczyni zajęta na gruncie podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych wynikających z zaciągnięcia i spłacania kredytu mieszkaniowego przez rodziców Wnioskodawczyni. W zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2009 r., Nr 93, poz. 768, ze zm.), podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1. dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu, polecenia testamentowego;
2. darowizny, polecenia darczyńcy;
3. zasiedzenia;
4. nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
5. zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
6. nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.
   
   

Stosownie do art. 1 ust. 2 tej ustawy podatkowi podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci.

Ponadto, zgodnie z art. 2 tejże ustawy nabycie własności rzeczy znajdujących się za granicą lub praw majątkowych wykonywanych za granicą podlega podatkowi, jeżeli w chwili otwarcia spadku lub zawarcia umowy darowizny nabywca był obywatelem polskim lub miał miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Artykuł 5 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn stanowi, iż obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

Uwzględniając zapis przytoczonych przepisów należy zauważyć, iż ustawa o podatku od spadków i darowizn zawiera zamknięty katalog zdarzeń objętych tych podatkiem. Oznacza to, że opodatkowaniu podlegają wyłącznie zdarzenia wymienione w przytoczonych przepisach art. 1 i art. 2 tej ustawy i to jedynie wówczas, gdy nabycie następuje przez osoby fizyczne.

Z treści wniosku wynika, że 1 grudnia 2010 r. Wnioskodawczyni nabyła na rynku pierwotnym własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego za cenę 196.800 zł. Z uwagi na to, że według banku Wnioskodawczyni nie miała wystarczającej zdolności kredytowej, kredyt został zaciągnięty przez rodziców. Zatem, środki na zakup przedmiotowego mieszkania pochodziły z kredytu hipotecznego (zabezpieczenie na przedmiotowym mieszkaniu) zaciągniętego przez rodziców. Wnioskodawczyni nie była kredytobiorcą, przez cały czas spłat z tytułu kredytu dokonywali rodzice ze swojego rachunku na konto banku.

Wnioskodawczyni wskazała, że czynność kredytowania zakupu mieszkania przez jej rodziców nie została dokonana poprzez zawarcie umowy darowizny.

Na tle powyższego zauważyć należy, że istota przedmiotowej sprawy sprowadza się do kwestii, czy czynność kredytowania (finansowania) zakupu mieszkania i jego spłata przez rodziców Wnioskodawczyni rodzi po stronie Wnioskodawczyni obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn. Przepisy analizowanej ustawy nie definiują pojęcia „darowizna”, a zatem należy odwołać się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego.

Na podstawie art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku – Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93, ze zm.) przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.

Z powyżej zacytowanego przepisu wynika, że podstawową cechą umowy darowizny jest bezpłatne świadczenie darczyńcy na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku. Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego) i zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za otrzymane świadczenie. Istotą darowizny – jako czynności nieodpłatnej – jest więc brak po drugiej stronie ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego.

Darowizna może polegać zarówno na przesunięciach do majątku obdarowanego określonych przedmiotów majątkowych, jak i na innych postaciach dyspozycji majątkowych darczyńcy prowadzących do zmniejszenia jego majątku, a po stronie majątku obdarowanego do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów.

W wyniku zawarcia umowy darowizny może dochodzić do określonych zmian w położeniu prawno-majątkowym darczyńcy i obdarowanego. Przedmiotem darowizny mogą bowiem strony uczynić wszelkie postacie zwolnienia obdarowanego od określonych zobowiązań. Może to nastąpić w drodze zrzeczenia się przez darczyńcę wierzytelności, jaka służyła mu w stosunku do obdarowanego lub poprzez przejęcie długu obdarowanego względem osoby trzeciej, będącej jego wierzycielem. Darczyńca może wreszcie wypełnić zobowiązanie ciążące na obdarowanym względem osoby trzeciej.

Zakup mieszkania, o którym mowa we wniosku, sfinansowany został ze środków pochodzących z kredytu bankowego.

Zgodnie z art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (Dz.U. z 2002 r., Nr 72, poz. 665, ze zm.), przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Zajmując stanowisko Wnioskodawczyni stwierdziła, że czynność kredytowania zakupu mieszkania nie może być uznana za darowiznę w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego. Nie jest to także inna czynność wymieniona w zawartym w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn katalogu czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Tym samym nie podlega ona opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Jeżeli zatem czynność kredytowania (finansowania) zakupu mieszkania, tj. przeznaczenie środków z zaciągniętego kredytu przez rodziców na zakup lokalu mieszkalnego stanowiącego własność Wnioskodawczyni, a następnie jego spłata tylko przez rodziców nie została dokonana poprzez zawarcie umowy darowizny lub innego rodzaju czynności wymienionej w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, to nie podlega ona opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Niemniej wskazać należy, iż z treści wniosku w sposób jednoznaczny wynika, iż środki finansowe, z których sfinansowany został zakup lokalu mieszkalnego pochodziły z kredytu zaciągniętego przez rodziców Wnioskodawczyni, a zatem były to środki finansowe, którymi dysponowali rodzice. Jeżeli zatem to nie zawarcie darowizny umożliwiło zakup przez Wnioskodawczynię mieszkania, to innego rodzaju stosunek prawny stanowił podstawę sfinansowania kosztów jego zakupu. Ewentualne skutki podatkowe tego stosunku prawnego winny być zatem rozpatrywane w oparciu o regulacje zawarte w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednocześnie wskazuje się, iż organ podatkowy rozpatruje sprawę tylko i wyłącznie w granicach stanu faktycznego przedstawionego we wniosku przez wnioskodawcę. Organ podatkowy nie ocenia zgodności opisu stanu faktycznego sformułowanego we wniosku z rzeczywistością. Jeżeli stan faktyczny przedstawione we wniosku nie odpowiada rzeczywistości, interpretacja nie wywołuje skutków prawnych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Końcowo wskazać należy, iż przedmiotowa interpretacja – zgodnie ze złożonym wnioskiem została wydana wyłącznie dla Wnioskodawczyni. Stosownie bowiem do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej minister właściwy do spraw finansów publicznych, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Kraszewskiego 4a, 35-016 Rzeszów, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2012 r., poz. 270, ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.