Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB1/415-1458/14-2/MS1
z 25 lutego 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 27 listopada 2014 r. (data wpływu 1 grudnia 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego działu spadku – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 1 grudnia 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego działu spadku.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni w dniu 16 października 2012 r., zgodnie z postanowieniem Sądu na podstawie ustawy nabyła wprost w 1/3 części spadek po matce - D. B. K. – K., zmarłej 31.12.2011 r.

Zgodnie z zaświadczeniem wydanym przez Naczelnika Urzędu Skarbowego z dnia 6 czerwca 2013 r. nabycie spadku po matce jest zwolnione z podatku w związku ze spełnieniem warunków z art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.

W efekcie dziedziczenia po matce Wnioskodawczyni przysługiwał udział w części 1/6 do lokalu mieszkalnego nr 8 stanowiącego odrębną nieruchomość o pow. 35,39 m2, składającego się z 2 pokoi, ciemnej kuchni, przedpokoju oraz łazienki z toaletą, wraz z udziałem w nieruchomości wspólnej nieruchomości . W lokalu tym zamieszkuje wyłącznie mąż zmarłej matki – E. K..

W dniu 12 września 2014 r. została zawarta umowa przed notariuszem o częściowy dział spadku dotyczący udziału w nieruchomości jw. Zgodnie z oświadczeniami stron ustalona została kwota tej masy spadkowej odnośnie przedmiotowego lokalu jw.

Strony oświadczyły przed notariuszem, że E. K. dokona spłaty na rzecz Wnioskodawczyni oraz jej siostry, kwoty nie przekraczającej wartości należących do nich udziałów w masie spadkowej, odpowiadającej udziałom w nieruchomości jw. Ponadto, ustalona kwota mieści się w udziale, które Wnioskodawczyni nabyła w spadku po matce. Kwota odpowiada wartości rynkowej w Dzielnicy .. w przedmiotowym prawie rzeczowym.

Część spłaty została dokonana w dniu spisania umowy notarialnej, natomiast pozostała kwota ma być przekazana przez pana E. K. do dnia 31 sierpnia 2017 r. i wówczas zostaną wyczerpane wzajemne roszczenia z tego tytułu.

Notariusz pobrał należny podatek od czynności cywilnoprawnych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy spłata otrzymana przez jednego spadkobiercę od drugiego przy dziale spadku obejmującym nieruchomość podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako przychód z odpłatnego zbycia udziału w prawie własności do lokalu - tj. czy spłatę spadkobiercy dokonaną w wyniku sprzedaży (obecnie częściowa spłata) spadku odziedziczonych udziałów po zmarłej matce należy traktować jako odpłatne zbycie określone w art. 10 ust. 1 pkt 8 Ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz.361) i przychód ten opodatkować zgodnie z tą ustawą, czy też zgodnie z zapisem art. 2 ust. 1 pkt 3 przywołanej ustawy jest to przychód podlegający przepisom ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768), a więc niepodlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od przychodu ze zbycia udziału w własnościowym prawie do wzmiankowanego wyżej lokalu? Powyższe dotyczy sytuacji, w której suma spłaty nie przekroczyła wartości przysługującej Wnioskodawczyni udziału spadkowego.

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest rozstrzygnięcie w zakresie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W zakresie przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zdaniem Wnioskodawczyni, spłata spadkobiercy w związku z działem spadku po zmarłej matce nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Splata wynikła z działu spadku nie powinna być traktowana jako odpłatne zbycie udziałów w nieruchomości ponieważ jest konsekwencją dziedziczenia i podlega przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn. Spłata ta zastąpiła jedynie (i to jeszcze nie całkowicie) to co spadkobierca mógł uzyskać z działu spadku w naturze.

Dział spadku polegający na przyznaniu wyłącznej własności jednemu spadkobiercy i pieniężnej spłaty drugiemu, nie mieści się w ogóle w pojęciu zbycia udziału w własności lokalu, a to odpłatne zbycie stanowi źródło przychodu w podatku dochodowym. Dział spadku jest bowiem rozdysponowaniem składników spadku między spadkobiercami.

W myśl art. 211 i 212 Kodeksu cywilnego, zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli.

Reasumując, Wnioskodawczyni nie uzyskała żadnego przychodu, jedynie spieniężyła udział w nieruchomości nabyty w drodze spadku po matce, uzyskując od innego ze spadkobierców jego równowartość i to jeszcze nie w pełni, bo pełną kwotę, zgodnie z zapisem z Aktu Notarialnego, ma otrzymać do dnia 31 sierpnia 2017 r.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
   
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
   
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
   
4. innych rzeczy

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

W świetle powyższego, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości lub ww. praw majątkowych następuje przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie i nie zostaje dokonane w wykonaniu działalności gospodarczej stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz 121) spadek stanowią prawa i obowiązki majątkowe zmarłego, które z chwila jego śmierci przechodzą na jedna lub kilka osób, stosownie do przepisów niniejszej ustawy.

W myśl art. 924 i 925 Kodeksu cywilnego, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwila otwarcia spadku. Oznacza to, ze z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Z kolei postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. Wskutek działu spadku poszczególni spadkobiercy stają się podmiotami wyłącznie uprawnionymi względem przyznanych im praw majątkowych, stanowiących do chwili działu przedmiot wspólności. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

Zgodnie z art. 1035 ustawy Kodeks cywilny, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych.

Stosownie do art. 1037 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców. Jeżeli do spadku należy nieruchomość, umowa o dział powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.

W myśl art. 210 tej ustawy, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku.

W myśl art. 211 i 212 Kodeksu cywilnego, zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli. W rezultacie w wyniku zniesienia współwłasności dochodzi więc jedynie do nowego ukształtowania prawa własności poprzez odebranie temu prawu cechy wspólności.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w dniu 16 października 2012 r., zgodnie z postanowieniem Sądu na podstawie ustawy nabyła wprost w 1/3 części spadek po matce zmarłej 31.12.2011 r. W efekcie dziedziczenia po matce Wnioskodawczyni przysługiwał udział w części 1/6 do lokalu mieszkalnego nr 8 stanowiącego odrębną nieruchomość o pow. 35,39 m2, wraz z udziałem w nieruchomości wspólnej. W lokalu tym zamieszkuje wyłącznie mąż zmarłej matki – E. K.. W dniu 12 września 2014 r. została zawarta umowa przed notariuszem o częściowy dział spadku dotyczący udziału w nieruchomości jw. Zgodnie z oświadczeniami stron ustalona została kwota tej masy spadkowej odnośnie przedmiotowego lokalu jw. Strony oświadczyły przed notariuszem, że E. K. dokona spłaty na rzecz Wnioskodawczyni oraz jej siostry, kwoty nie przekraczającej wartości należących do nich udziałów w masie spadkowej, odpowiadającej udziałom w nieruchomości jw. Ponadto, ustalona kwota mieści się w udziale, które Wnioskodawczyni nabyła w spadku po matce. Część spłaty została dokonana w dniu spisania umowy notarialnej, natomiast pozostała kwota ma być przekazana przez pana E. K. do dnia 31 sierpnia 2017 r. i wówczas zostaną wyczerpane wzajemne roszczenia z tego tytułu.

Odnosząc się do powyższego wyjaśnić należy, że okoliczność, że dział spadku, którego przedmiotem jest prawo własności lokalu mieszkalnego, następuje ze spłatami na rzecz pozostałych spadkobierców, powoduje, że umowa ta ma charakter odpłatny. Nie jest to jednak równoznaczne z obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego z tytułu takiego zbycia prawa własności lokalu mieszkalnego. Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz obowiązujące przepisy prawa należy stwierdzić, że otrzymanie przez Wnioskodawczynię w wyniku działu spadku spłaty ekwiwalentnej do posiadanego udziału w spadku nie spowoduje powstania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Istotne znaczenie dla niniejszego rozstrzygnięcia ma więc okoliczność, że spłata w wyniku działu spadku nie przekroczyła wartości przysługującego Wnioskodawczyni udziału spadkowego.

W konsekwencji nie ciąży na Wnioskodawczyni obowiązek opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych kwoty spłaty otrzymanej w wyniku działu spadku.

Końcowo wskazać należy, że z uwagi na to, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej - niniejsza interpretacja jest wiążąca dla Wnioskodawczyni jako osoby występującej z wnioskiem, nie wywiera natomiast skutku prawnego dla siostry Wnioskodawczyni.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię oraz stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.