2015.01.23 - Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPP3/443-1078/14-2/IG
z 23 stycznia 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 22 października 2014 r. (data wpływu 27 października 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku wynagrodzenia z tytułu importu usługi finansowej – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 27 października 2014 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku wynagrodzenia z tytułu importu usługi finansowej.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

V. Sp. z o.o. zajmuje się świadczeniem usług leasingu oraz wynajmu środków trwałych (m.in. pojazdów oraz maszyn i urządzeń). Spółka zawiera z klientami umowy:
1. tzw. leasingu operacyjnego, tzn. umowy spełniające warunki o których mowa w art. 17b ustawy o CIT,
2. tzw. leasingu finansowego, tzn. umowy spełniające warunki o których mowa w art. 17f ustawy o CIT, a także
3. umowy najmu, które nie są ani umowami leasingu operacyjnego, ani finansowego.
Dla potrzeb świadczenia ww. usług V. nabywa przedmioty leasingu (najmu) - które następnie oddaje do używania klientom na podstawie jednej z wymienionych wyżej umów.
W celu zapewnienia sobie środków na finansowanie działalności V. zawarła Umowę ramową z A. - zwaną dalej S.. S. jest szwedzką firmą zajmującą się świadczeniem usług finansowych. Na mocy wspomnianej Umowy S. zobowiązuje się zapewniać długoterminowe finansowanie dla V. poprzez odpłatną cesję na S. niewymagalnych jeszcze wierzytelności V. wobec jej klientów - jakie powstają dla V. na podstawie jednej z wymienionych wyżej umów (leasingu operacyjnego, finansowego lub najmu). Cesja będzie dokonywana w następstwie oferty składanej przez V. do S. w odniesieniu do konkretnych wierzytelności. W ramach cesji V. otrzymywać ma cenę nominalną wierzytelności pomniejszoną o odsetki dyskontowe - koszt finansowania. Cesja wierzytelności następuje bez regresu - tzn. ryzyko niewypłacalności klienta V. przejmuje S., co oznacza że poza wyjątkowymi przypadkami nie będzie następowało zwrotne przeniesienie wierzytelności na V. (takie zwrotne przejście może w niektórych przypadkach następować w przypadku sporu z klientem co do płatności rat / czynszu, itp.). S. nie będzie przejmować wszystkich wierzytelności V. wobec danego klienta, lecz pewien procent pozostanie przy V. - jako udział V. w ryzyku wobec danego klienta.
S. w następstwie cesji wierzytelności wypłacać będzie V. z góry zdyskontowaną wartość wszystkich wierzytelności z tytułu danej umowy leasingu lub najmu (czyli ich wartość nominalną pomniejszoną o koszt finansowania - odsetki dyskontowe). Spółka wystawi notę obciążeniową na S. na kwotę nominalną wierzytelności, a otrzyma od S. notę obciążeniową na kwotę odsetek - kosztu finansowania.
Jednak stroną umowy leasingu / najmu z klientem pozostanie nadal V. - to V. będzie wystawiać dla klienta faktury (w przypadku leasingu operacyjnego lub najmu) albo wezwania do zapłaty poszczególnych rat leasingowych (w przypadku umów leasingu finansowego - który dla celów VAT jest traktowany jako dostawa towaru i faktura na całą wartość przedmiotu leasingu jest wystawiana już na początku umowy leasingu) zgodnie z harmonogramem płatności określonym we właściwej umowie z klientem. V. nadal będzie nadzorować realizację umowy leasingu / najmu przez klienta (w tym np. przesyłać wezwania do zapłaty w razie opóźnień, uzgadniać warunki wcześniejszego wypowiedzenia umowy, itp.), przy czym będzie obowiązana konsultować to z S., a w razie niemożności osiągnięcia zgodnego stanowiska, będzie mogła zażądać od S. bezpośrednich kontaktów z klientem. Ani S., ani V. nie zawiadomią kontrahentów V. o zawartej umowie, zatem to V. nadal będzie otrzymywać od klientów płatności poszczególnych rat, które jednak będzie zobowiązana przekazywać do S. zgodnie z określonym harmonogramem. Ponadto to V. pozostanie właścicielem przedmiotu leasingu i w odniesieniu do umów leasingu operacyjnego oraz najmu będzie dokonywała nadal odpisów amortyzacyjnych (w przypadku umów leasingu finansowego odpisów będzie nadal dokonywał klient V.). V. będzie również obowiązana informować S. o wszelkich wiadomych jej okolicznościach jakie mogą wpływać na wypłacalność klienta, w odniesieniu do którego przeniosła wierzytelności na S., a także informować S. raz w miesiącu o opóźnionych płatnościach od poszczególnych klientów. Ponadto V. nie będzie mogła zmieniać warunków umów leasingowych / najmu, bez uprzedniej zgody S..

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy kwota otrzymywana przez S. od V. poprzez potrącenie jej z należności wypłacanych za przeniesienie na S. wierzytelności z tytułu umów leasingowych / najmu powinna być traktowana jako wynagrodzenie za świadczenie usługi finansowej zwolnionej z VAT, czy też jako wynagrodzenie za świadczenie usługi opodatkowanej 23% VAT?

W przypadku uznania przez organ podatkowy, że S. świadczy dla V. usługę opodatkowaną 23% VAT, to czy podstawą opodatkowania VAT od tej usługi będzie kwota odsetek - a jeśli tak, to czy Spółka będzie zobowiązana do naliczenia VAT należnego z tytułu importu usług oraz czy będzie uprawniona do jego odliczenia?

Zdaniem Wnioskodawcy:

W opisanym stanie faktycznym S. będzie świadczyła dla V. usługę finansową - analogiczną do umowy pożyczki, która jest zwolniona z opodatkowania VAT-em. Tym samym dla V. będzie to stanowiło import usługi zwolnionej z VAT. Wynika to z następujących argumentów.
Istotą opisanej w stanie faktycznym umowy zawartej pomiędzy V. a S., jest uzyskanie przez V. płatności rat leasingowych lub czynszu najmu z góry za cały okres leasingu / najmu - po potrąceniu odsetek dyskontowych przez S. (wynagrodzenia S. za zapewnienie finansowania). Z kolei V. będzie przekazywała S. kwoty otrzymywane od kontrahentów - tytułem spłaty otrzymanego finansowania, zatrzymując sobie różnicę pomiędzy kwotą odsetek, potrąconych przez S. a kwotą otrzymaną przez Spółkę od kontrahenta (np. leasingobiorcy, najemcy).
Poza zapewnieniem finansowania dla V., S. nie będzie wykonywał dla V. żadnych innych czynności - w szczególności nie będzie wystawiał faktur dla V., nie będzie obsługiwał płatności od klientów, nie będzie monitorował płatności realizowanych przez klientów ani sytuacji finansowej klientów, nie będzie wysyłał monitów do klientów zalegających z płatnościami. Dlatego też w ocenie Spółki usługa wykonywana przez S. na rzecz V. nie może być traktowana jako usługa ściągania długów ani faktoringu.
Usługa ściągania długów, czy windykacji należności, polega na egzekwowaniu należności już wymagalnych, najczęściej przeterminowanych - zaś w analizowanym przypadku umowa z S. dotyczy należności jeszcze niewymagalnych, a zatem z całą pewnością usługa S. nie dotyczy ściągania długów / windykacji.
Nieco trudniejsze jest określenie usługi faktoringu. W żadnych obowiązujących regulacjach nie zdefiniowano tej usługi. W pismach organów podatkowych podkreśla się, że usługa faktoringowa ma charakter złożony i obok podstawowej czynności, jaką jest przelew wierzytelności, przedmiotem faktoringu czynią strony często szereg usług, jakie podmiot faktoringowy ma wykonać na rzecz przedsiębiorcy. Nazywane są one czynnościami dodatkowymi. Owe dodatkowe czynności podmiotu faktoringowego o charakterze usługowym obejmują m.in.;
- przyjmowanie ryzyka wypłacalności dłużników,
- windykację należności,
- finansowanie przez dyskonto, udzielanie pożyczek,
- monitorowanie dłużników,
- wypłacanie zaliczek na poczet przyszłych należności,
- sporządzanie i wysyłanie monitów w przypadku nieterminowej zapłaty ze strony dłużników,
- okresowe sprawdzanie stanu wypłacalności dłużników,
- kierowanie upomnień do dłużników opieszałych.
Powyższa definicja opiera się na tzw. konwencji ottawskiej z 1988 r. w sprawie faktoringu międzynarodowego,
Należy jednoznacznie wskazać, że w analizowanej sytuacji zakres czynności S. będzie się ograniczał do udzielenia V. finansowania - a więc przekazania środków finansowych niezbędnych do prowadzenia działalności gospodarczej przez V.. S. nie będzie wykonywał żadnych innych czynności na rzecz V.. Dlatego też uzasadnione jest twierdzenie, że S. nie będzie wykonywał dla V. usługi faktoringu, ale zwolnioną z opodatkowania usługę finansową analogiczną do umowy udzielania pożyczek.
Niezmiernie istotne jest, że współpraca na podstawie analizowanej umowy ma charakter długookresowy. Zawarta umowa ma charakter ramowy - w jej ramach S. zobowiązała się udzielać finansowania V. do określonej kwoty, w odniesieniu do wszelkich wierzytelności V. wynikających z umów spełniających pewne podstawowe założenia. Wystarczy aby V. dopełniła określonych w umowie formalności, aby S. praktycznie automatycznie była zobowiązana przelać odpowiednią kwotę środków pieniężnych (wartość nominalna wskazanych wierzytelności przyszłych pomniejszona o odsetki dyskontowe) na rachunek V.. Umowa ta jest zatem zbliżona charakterem do linii kredytowej, jaką otwierają dla swoich klientów banki - zapewniając im tym samym elastyczne finansowanie działalności, dopasowane do bieżących potrzeb pożyczkowych.
Przywołać tu należy również stanowisko orzecznictwa - np. wyrok WSA w Warszawie z dnia 14 października 2008 r. (III SA/Wa 826/08) w którym wskazano m.in., że „w zakresie, w jakim Bank dostarcza faktorantowi fundusze przed datą wymagalności wierzytelności, pobierając w zamian z góry ustalone odsetki, mamy do czynienia z usługą kredytową. Takie natomiast usługi, zgodnie z art. 135 ust. 1 lit. "b" oraz "d" Dyrektywy 2006/112WE, korzystają ze zwolnienia z podatku od towarów i usług”. Z orzeczenia tego wynika, że jedynie wynagrodzenie prowizyjne faktora za świadczenie usług innych niż zapewnienie finansowania faktorantowi może podlegać opodatkowaniu VAT-em, jako wynagrodzenie za świadczenie usług faktoringowych. Skoro zaś w analizowanej sytuacji nie występuje w ogóle wynagrodzenie prowizyjne dla S. - gdyż poza zapewnieniem finansowania podmiot ten nie świadczy innych usług dla V., toteż nie można uznać, że występuje tu usługa faktoringu.
Wnioskodawca podkreśla, że z przyczyn oczywistych w analizowanej sytuacji nie znajdą zastosowania wnioski wyartykułowane przez Europejski Trybunał Sprawiedliwości w orzeczeniu C-93/10 ani w wyroku składu 7 sędziów NSA z 19 marca 2012 r. (I PPS 5/11) — zgodnie z którymi transakcja nabycia na własne ryzyko wierzytelności trudnej po cenie niższej od jej wartości nominalnej nie będzie mogła być zakwalifikowana jako świadczona przez nabywcę wierzytelności usługa. Oba przywołane wyroki dotyczą wierzytelności trudnych - a więc takich, które są już wymagalne, lecz występują trudności z ich wyegzekwowaniem, które są sprzedawane za niewielki procent ich wartości nominalnej - gdzie przeważająca część dyskonta jest wynagrodzeniem dla nabywcy za przejęcie ryzyka niewypłacalności dłużnika, a nie za zapewnienie finansowania sprzedawcy wierzytelności. Jest to całkowicie inna sytuacja niż rozpatrywana w niniejszym wniosku, który dotyczy wierzytelności jeszcze niewymagalnych, regularnie przenoszonych przez V. na S. w celu zapewnienia finansowania.
Przez import usług rozumie się sytuację, w której do rozliczenia podatku VAT związanego z daną usługą świadczoną przez podmiot nie posiadający siedziby działalności gospodarczej w Polsce jest zobowiązany na mocy art. 17 ustawy o VAT jej nabywca - będący podatnikiem VAT z siedzibą w Polsce. W rozpatrywanej sytuacji V. de facto dokonuje importu usług - od S. nie będącego polskim podatnikiem VAT, ani też nie mającym w naszym kraju siedziby, ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. W związku z tym na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy VAT obowiązanym do rozliczenia VAT z tytułu tej transakcji jest nabywca czyli V..

Niemniej jednak w związku z tym, że jest to usługa zwolniona z VAT, nie powstanie z tytułu jej nabycia obowiązek wykazania VAT należnego przez V., a w konsekwencji dla V. nie powstanie prawo do odliczenia tego podatku jako VAT naliczonego.
Jeżeli uznano by, że usługa świadczona przez S. dla V. jest jednak usługą faktoringową, to wówczas w konsekwencji należałoby uznać, że V. powinna z chwilą jej wykonania czyli z chwilą otrzymania płatności za scedowane wierzytelności od S. - rozpoznać obowiązek podatkowy w VAT z tytułu importu usługi faktoringu i miałaby prawo do odliczenia wykazanego VAT należnego jako VAT naliczonego w rozliczeniu podatkowym za ten sam miesiąc. Podstawą opodatkowania w V. byłaby kwota, którą V. płaci S. za świadczenie tej usługi, równa kwocie odsetek, które w razie uznania, że S. świadczy usługi faktoringu, powinny być uznane za wynagrodzenie płacone na rzecz S..

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają:

odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
eksport towarów;
import towarów na terytorium kraju;
wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Według art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

W przypadku świadczenia usług, bardzo istotnym dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług jest określenie miejsca świadczenia danej usługi. Od poprawności określenia miejsca świadczenia zależeć będzie, czy dana usługa podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, czy też nie.

Stosownie do art. 28a ustawy, na potrzeby stosowania niniejszego rozdziału:

ilekroć jest mowa o podatniku – rozumie się przez to:
1. podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6,
2. osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana lub obowiązana do identyfikacji do celów podatku lub podatku od wartości dodanej;
podatnika, który prowadzi również działalność lub dokonuje transakcji nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu dostawy towarów lub świadczenia usług zgodnie z art. 5 ust. 1, uznaje się za podatnika w odniesieniu do wszystkich świadczonych na jego rzecz usług.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Art. 28a ustawy wprowadza drugą definicję podatnika do ustawy o podatku od towarów i usług. Definicja ta ma zastosowanie tylko w przypadku ustalania miejsca świadczenia usług. Podatnikiem według tej regulacji, jest podmiot wykonujący samodzielnie działalność gospodarczą. Ustawodawca odwołuje się w tym celu do definicji działalności gospodarczej ustalonej w art. 15 ust. 2 ustawy.

Z analizy sprawy wynika, że Zainteresowany spełnia definicję podatnika, wskazaną w cytowanym powyżej art. 28a ustawy.

Zgodnie z zasadą ogólną zawartą w art. 28b ust. 1 ustawy, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n.

Stosownie do art. 2 pkt 9 ustawy, przez import usług rozumie się świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4.

W myśl art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy, podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, a w przypadku usług, do których stosuje się art. 28e, podatnik ten nie jest zarejestrowany zgodnie z art. 96 ust. 4,
usługobiorcą jest:
- w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b - podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4,
- w pozostałych przypadkach - podatnik, o którym mowa w art. 15, posiadający siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, posiadająca siedzibę na terytorium kraju i zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3 i art. 129 ust. 1.

Jednakże na mocy art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Ustawodawca zarówno w treści ustawy, jak i przepisów wykonawczych do niej, przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienia od podatku.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 38 cyt. ustawy zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Stosownie do art. 43 ust. 15 pkt 1 cyt. ustawy zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do czynności ściągania długów, w tym factoringu.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca zajmuje się świadczeniem usług leasingu oraz wynajmu środków trwałych (m.in. pojazdów oraz maszyn i urządzeń). Dla potrzeb świadczenia ww. usług V. nabywa przedmioty leasingu (najmu) - które następnie oddaje do używania klientom na podstawie jednej z wymienionych wyżej umów.

W celu zapewnienia sobie środków na finansowanie działalności Wnioskodawca zawarł Umowę ramową ze szwedzką firmą zajmującą się świadczeniem usług finansowych. Na mocy wspomnianej Umowy Kontrahent zobowiązuje się zapewniać długoterminowe finansowanie dla Wnioskodawcy poprzez odpłatną cesję na jego rzecz niewymagalnych jeszcze wierzytelności VFS wobec jej klientów - jakie powstają dla Wnioskodawcy na podstawie jednej z wymienionych wyżej umów leasingu operacyjnego, finansowego lub najmu. Cesja będzie dokonywana w następstwie oferty składanej przez Wnioskodawcę do Kontrahenta w odniesieniu do konkretnych wierzytelności. W ramach cesji V. otrzymywać ma cenę nominalną wierzytelności pomniejszoną o odsetki dyskontowe - koszt finansowania. Cesja wierzytelności następuje bez regresu - tzn. ryzyko niewypłacalności klienta V. przejmuje Kontrahent, co oznacza że poza wyjątkowymi przypadkami nie będzie następowało zwrotne przeniesienie wierzytelności na V. (takie zwrotne przejście może w niektórych przypadkach następować w przypadku sporu z klientem co do płatności rat / czynszu, itp.). Kontrahent nie będzie przejmować wszystkich wierzytelności V. wobec danego klienta, lecz pewien procent pozostanie przy V. - jako udział V. w ryzyku wobec danego klienta.

Kontrahent w następstwie cesji wierzytelności wypłacać będzie V. z góry zdyskontowaną wartość wszystkich wierzytelności z tytułu danej umowy leasingu lub najmu (czyli ich wartość nominalną pomniejszoną o koszt finansowania - odsetki dyskontowe). Spółka wystawi notę obciążeniową na Kontrahenta na kwotę nominalną wierzytelności, a otrzyma od Kontrahenta notę obciążeniową na kwotę odsetek - kosztu finansowania.

Jednak stroną umowy leasingu / najmu z klientem pozostanie nadal Wnioskodawca - to on będzie wystawiać dla klienta faktury (w przypadku leasingu operacyjnego lub najmu) albo wezwania do zapłaty poszczególnych rat leasingowych (w przypadku umów leasingu finansowego - który dla celów VAT jest traktowany jako dostawa towaru i faktura na całą wartość przedmiotu leasingu jest wystawiana już na początku umowy leasingu) zgodnie z harmonogramem płatności określonym we właściwej umowie z klientem. Wnioskodawca nadal będzie nadzorować realizację umowy leasingu / najmu przez klienta (w tym np. przesyłać wezwania do zapłaty w razie opóźnień, uzgadniać warunki wcześniejszego wypowiedzenia umowy, itp.), przy czym będzie obowiązana konsultować to z Kontrahentem, a w razie niemożności osiągnięcia zgodnego stanowiska, będzie mogła zażądać od kontrahenta bezpośrednich kontaktów z klientem. Ani Kontrahent, ani Wnioskodawca nie zawiadomią kontrahentów o zawartej umowie, zatem to Wnioskodawca nadal będzie otrzymywać od klientów płatności poszczególnych rat, które jednak będzie zobowiązana przekazywać do Kontrahenta zgodnie z określonym harmonogramem. Ponadto to Wnioskodawca pozostanie właścicielem przedmiotu leasingu i w odniesieniu do umów leasingu operacyjnego oraz najmu będzie dokonywała nadal odpisów amortyzacyjnych (w przypadku umów leasingu finansowego odpisów będzie nadal dokonywał klient Strony). Wnioskodawca będzie również obowiązany informować Kontrahenta o wszelkich wiadomych jej okolicznościach jakie mogą wpływać na wypłacalność klienta, w odniesieniu do którego przeniosła wierzytelności na Kontrahenta, a także informować Kontrahenta raz w miesiącu o opóźnionych płatnościach od poszczególnych klientów. Ponadto Wnioskodawca nie będzie mógł zmieniać warunków umów leasingowych / najmu, bez uprzedniej zgody Kontrahenta.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą tego czy kwota otrzymywana przez Kontrahenta od Wnioskodawcy poprzez potrącenie jej z należności wypłacanych za przeniesienie na Kontrahenta wierzytelności z tytułu umów leasingowych / najmu powinna być traktowana jako wynagrodzenie za świadczenie usługi finansowej zwolnionej z VAT, czy też jako wynagrodzenie za świadczenie usługi opodatkowanej 23% VAT.

Usługi ściągania długów i faktoringu nie zostały zdefiniowane w polskich przepisach prawa i należą do tzw. umów nienazwanych. Co do zasady faktoring polega na tym, że faktor trudniący się zawodowo tego typu działalnością nabywa wierzytelności przysługujące przedsiębiorcy (faktorantowi) z tytułu dokonania sprzedaży lub wykonania usług w zamian za określoną kwotę, odpowiadającą wartości nominalnej wierzytelności pomniejszonej o dyskonto uwzględniające wynagrodzenie faktora. W pojęciu usług ściągania długów i faktoringu mieści się zatem, m.in. skup wierzytelności w celu ich windykacji we własnym zakresie lub odprzedaży. Usługa tego typu polegająca na „wyręczeniu” klienta z czynności zmierzających do odzyskania długu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług bez możliwości skorzystania ze zwolnienia. W pojęciu tym mieszczą się też usługi windykacji, które co do zasady zmierzają wprost do odzyskania długu.

Zaznaczyć należy, że instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana przepisami art. 509-517 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121 z późn. zm.).

Wyjaśnić należy, iż wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego. Zgodnie z treścią art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. W myśl § 2 cytowanego artykułu wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa (...). Przeniesienie wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku nabywcy wierzytelności następuje - w myśl art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego - na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, jest skutkiem rozporządzania tą wierzytelnością przez dotychczasowego wierzyciela i stanowi wykonanie przez niego przysługującego mu prawa własności.

Istotą przelewu wierzytelności jest zatem umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na mocy której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność. W wyniku przelewu wierzytelności prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. Na podstawie umowy przelewu wierzytelności cesjonariusz może dochodzić spełnienia określonego świadczenia od dłużnika, przysługuje mu również uprawnienie do rozporządzania wierzytelnością poprzez jej dalszą odsprzedaż, zamianę, darowiznę, zapis w testamencie lub zastaw. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz cedenta. Spełnienie świadczenia, wynikającego z umowy przelewu nastąpi, gdy cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność (w sytuacji, kiedy cesja miała charakter odpłatny).

W celu rozstrzygnięcia zatem czy dana transakcja przelewu wierzytelności może korzystać ze zwolnienia od podatku, należy zbadać jej charakter, a także wziąć pod uwagę rodzaj wierzytelności i ocenić, czy transakcja ta nie podlega wyłączeniu ze zwolnienia czynności ściągania długów.

Istotą opisanej w stanie faktycznym umowy zawartej z Kontrahentem, jest uzyskanie przez Stronę płatności rat leasingowych lub czynszu najmu z góry za cały okres leasingu / najmu - po potrąceniu odsetek dyskontowych.

Poza zapewnieniem finansowania dla Strony, Kontrahent nie będzie wykonywał dla Wnioskodawcy żadnych innych czynności - w szczególności nie będzie wystawiał faktur, nie będzie obsługiwał płatności od klientów, nie będzie monitorował płatności realizowanych przez klientów ani sytuacji finansowej klientów, nie będzie wysyłał monitów do klientów zalegających z płatnościami. Dlatego też w ocenie Organu usługa wykonywana przez Kontrahenta na rzecz Wnioskodawcy nie może być traktowana jako usługa ściągania długów ani faktoringu.

Jak wskazuje Wnioskodawca, w ramach zawartej umowy Kontrahent zobowiązuje się udzielać finansowania Wnioskodawcy do określonej kwoty, w odniesieniu do wszelkich wierzytelności wynikających z umów spełniających pewne podstawowe założenia. Wystarczy aby Strona dopełniła określonych w umowie formalności, aby Kontrahent praktycznie automatycznie był zobowiązany przelać odpowiednią kwotę środków pieniężnych (wartość nominalna wskazanych wierzytelności przyszłych pomniejszona o odsetki dyskontowe) na rachunek Wnioskodawcy. Taka umowa jest zbliżona charakterem do linii kredytowej, jaką otwierają dla swoich klientów banki - zapewniając im tym samym elastyczne finansowanie działalności, dopasowane do bieżących potrzeb pożyczkowych.

Należy podkreślić, że tylko wynagrodzenie prowizyjne faktora za świadczenie usług innych niż zapewnienie finansowania faktorantowi może podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT, jako wynagrodzenie za świadczenie usług faktoringowych. W opisanej sytuacji nie występuje wynagrodzenie prowizyjne dla Kontrahenta, ponieważ poza zapewnieniem finansowania podmiot ten nie świadczy innych usług dla Wnioskodawcy.

Tym samym w opisanej sytuacji zdaniem Organu, nie mamy do czynienia z czynnościami ściągania długów, w tym faktoringu, opodatkowanymi stawką podstawową podatku.

W związku z tym Organ stwierdza, że usługi finansowe, których zasadniczym celem i ekonomicznym skutkiem jest zapewnienie finansowania Wnioskodawcy, a nie ściągnięcie długu, nie podlegają wyłączeniu ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 15 pkt 1 ustawy o VAT. Usługi te będą korzystały ze zwolnienia od podatku VAT przewidzianego w przepisie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy.

W opisanej sytuacji Wnioskodawca będzie dokonywał nabycia przedmiotowych usług od Kontrahenta który nie jest polskim podatnikiem VAT, oraz który nie posiada w Polsce siedziby działalności gospodarczej ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. W związku z tym to Wnioskodawca jako nabywca usługi, na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy VAT, będzie podmiotem obowiązanym do rozliczenia podatku VAT od przedmiotowych usług poprzez rozpoznanie importu usług. Przy czym rozpoznając import usług Wnioskodawca winien zastosować stawkę podatku VAT właściwą dla nabywanych usług, tj. w przedmiotowym przypadku zwolnienie od podatku VAT przewidziane w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1 jest prawidłowe.

Z uwagi na uznanie stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1 za prawidłowe udzielenie odpowiedzi na pytanie nr 2 stało się bezprzedmiotowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin