Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBII/1/415-978/14/AŻ
z 23 lutego 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2012 r., poz. 749, ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) − Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 26 listopada 2014 r. (data wpływu do Biura – 01 grudnia 2014 r.), uzupełnionym 03 lutego 2015 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania wypłaty odszkodowania – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 01 grudnia 2014 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania wypłaty odszkodowania.

Jako, że wniosek nie spełniał wymagań formalnych w piśmie z 28 stycznia 2015 r. znak: IBPB II/1/415-978/14/AŻ wezwano do jego uzupełnienia. Uzupełnienia dokonano 03 lutego 2015 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 29 kwietnia 2014 r. Sąd Apelacyjny zasądził na rzecz Wnioskodawcy od byłego pracodawcy kwotę 179.575,92 zł wraz z odsetkami tytułem odszkodowania w wysokości 36-krotności wynagrodzenia za pracę liczonego jak za urlop wypoczynkowy na podstawie art. 7 ust. 3 umowy społecznej z dnia 5 września 2000r., zawartej pomiędzy pozwanym tj. T. S.A. a pracownikami reprezentowanymi przez związki zawodowe.

Wnioskodawca do 30 czerwca 2001 r. był zatrudniony u pozwanego na podstawie umowy o pracę. Przedmiot sporu między stronami dotyczył żądania zasądzenia odszkodowania wobec naruszenia przez stronę pozwaną gwarancji zatrudnienia. Swoje żądanie Wnioskodawca wywodził z zapisów umowy społecznej (art. 7 ust. 2 umowy społecznej). Zawarta umowa społeczna została przez strony sporu tj. Wnioskodawcę i byłego pracodawcę a także przez Sąd Okręgowy jak i Sąd Apelacyjny uznana za porozumienie zawierające postanowienia, będące prawem pracy w rozumieniu art. 9 § 1 Kodeksu pracy.

Porozumienie zdaniem Sądu „należy uznać za szczególnego rodzaju nienazwaną umowę zbiorowego prawa pracy. Indywidualne roszczenie pracowników mające swoje źródło w takiej umowie, wnika z możliwości potraktowania jej zgodnie z art. 300 K.p. jako umowy na rzecz osoby trzeciej (art. 393 K.c.), na podstawie której pracownicy, niebędący stroną porozumienia, mogą żądać spełnienia przyrzeczonego świadczenia bezpośrednio od pracodawcy jako podmiotu, który przyjął na siebie w umowie z zakładową organizacją związkową obowiązek takiego świadczenia na rzecz pracowników”. Zgodnie z zapisem art. 7 ust. 3 umowy społecznej pracownikowi (Wnioskodawcy) przysługiwało odszkodowanie w wysokości 36-krotności wynagrodzenia liczonego jak za urlop wypoczynkowy płatne w terminie 7 dni od rozwiązania umowy o pracę. Kwota zasądzonego odszkodowania została wyegzekwowana przez komornika sądu rejonowego.

W uzupełnieniu Wnioskodawca wskazał, że zgodnie z zawartym uzasadnieniem do wyroku z 29 kwietnia 2014 r. umowa społeczna z 05 września 2000 r. została zawarta jako „porozumienie, o którym mowa w art. 59 ust. 2 Konstytucji, jest źródłem prawa pracy w rozumieniu art. 9 § 1 Kodeksu pracy i stanowi akt normatywny”. Odszkodowanie opisane we wniosku zostało wyegzekwowane przez komornika sądowego na rzecz Wnioskodawcy w 2014 r.

Wysokość odszkodowania (36-krotność wynagrodzenia) określona została według regulacji zawartych w umowie społecznej − art. 7 pkt 3 umowy społecznej: „W przypadku naruszenia zapisu ust. 2 art. 7, pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości 36-krotności wynagrodzenia liczonego jak za urlop wypoczynkowy, nie mniej niż 160 tyś. zł, lecz nie więcej niż 280 tyś. zł płatne w terminie do 7 dni po rozwiązaniu umowy o pracę”. Umowa społeczna nie określa czy wypłacone odszkodowanie dotyczy utraconych korzyści czy też rzeczywistej szkody. Wyplata odszkodowania nastąpiła z powodu rozwiązania umowy o pracę, a zgodnie z postanowieniami umowy społecznej pracodawca gwarantował, że nie będzie przeprowadzał zwolnień pracowników objętych postanowieniami tejże umowy. W związku z tym, że umowa z Wnioskodawcą została rozwiązana, zasądzone zostało odszkodowanie.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy opisane w stanie faktycznym odszkodowanie, otrzymane na podstawie wyroku sądowego, stanowi dochód podlegający zwolnieniu od opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy, otrzymane odszkodowanie korzysta ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Kwota odszkodowania należna byłemu pracownikowi zasądzona na rzecz Wnioskodawcy na podstawie zawartej umowy społecznej podlega zwolnieniu z podatku dochodowego od osób fizycznych, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie bowiem z dyspozycją tego przepisu wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
   
   

W niniejszym stanie faktycznym odszkodowanie przyznane na mocy wyroku sądowego nie jest związane z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą, ani też nie dotyczy korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Wnioskodawca wskazał, iż otrzymał odszkodowanie, które zostało zasądzone przez Sąd Apelacyjny. Były pracodawca Wnioskodawcy zagwarantował w umowie społecznej, że nie będzie przeprowadzał zwolnień pracowników objętych umową a w przypadku gdy dojdzie do takiego zwolnienia zobowiązał się do wypłaty odszkodowania.

W wyniku działań pracodawcy podatnik poniósł szkodę, która została pokryta wypłaconym odszkodowaniem (rekompensatą pieniężną). Szkoda uznawana jest za podstawową przesłankę odpowiedzialności odszkodowawczej. W ustawach podatkowych brak jest definicji szkody. Należy się zatem odwołać pomocniczo do rozumienia tego pojęcia w prawie cywilnym. Co istotne, przepisy Kodeksu cywilnego również nie zawierają ustawowej definicji szkody uznając, że pojęcie to określa dostatecznie język potoczny. W doktrynie przyjmuje się zatem, że ze szkodą mamy do czynienia, gdy doszło do uszczerbku w sferze interesów określonego podmiotu (W. Czachórski, Zobowiązania, Warszawa 2004 r.). W przedmiotowej sprawie to podatnik poniósł szkodę w wyniku utraty zatrudnienia w okresie objętym ochroną gwarancji zatrudnienia na podstawie umowy społecznej.

Na potwierdzenie swojego stanowiska Wnioskodawca przytoczył fragment wyroku NSA z 06 lutego 2013 r., sygn. akt II FSK 1278/2011 oraz z 16 stycznia 2013 r., sygn. akt II FSK 1027/2011.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z generalną zasadą powszechności opodatkowania, wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy źródłami przychodów są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Stosownie do art. 11 ust. 1 powołanej ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot „w szczególności” oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wskazane jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym.

Zgodnie z aktualnie obowiązującą treścią art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. − Kodeks pracy (Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.), z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
   
   

Nowe brzmienie przepisu – zgodnie z art. 14 ustawy z dnia 29 października 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw – ma zastosowanie do dochodów uzyskanych od dnia 1 stycznia 2014 r.

Z kolei w myśl art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – do którego odwołuje się Wnioskodawca − wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
   
   

Zgodnie natomiast z art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. − Kodeks pracy (Dz.U. z 2014 r., poz. 1502) ilekroć w Kodeksie pracy jest mowa o prawie pracy, rozumie się przez to przepisy Kodeksu pracy oraz przepisy innych ustaw i aktów wykonawczych, określające prawa i obowiązki pracowników i pracodawców, a także postanowienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów i statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że 29 kwietnia 2014 r. Sąd Apelacyjny zasądził na rzecz Wnioskodawcy od byłego pracodawcy kwotę 179.575,92 zł wraz z odsetkami; tytułem odszkodowania. Wysokość odszkodowania (36-krotność wynagrodzenia) określona została według regulacji zawartych w umowie społecznej − art. 7 pkt 3 umowy społecznej, z którego wynika, że w przypadku naruszenia zapisu ust. 2 art. 7, pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości 36-krotności wynagrodzenia liczonego jak za urlop wypoczynkowy, nie mniej niż 160 tyś. zł, lecz nie więcej niż 280 tyś. zł płatne w terminie do 7 dni po rozwiązaniu umowy o pracę. Zawarta umowa społeczna została przez strony sporu tj. Wnioskodawcę i byłego pracodawcę a także przez Sąd Okręgowy jak i Sąd Apelacyjny uznana za porozumienie zawierające postanowienia, będące prawem pracy w rozumieniu art. 9 § 1 Kodeksu pracy. Odszkodowanie opisane we wniosku zostało wyegzekwowane przez komornika sądowego na rzecz Wnioskodawcy w 2014 r.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż otrzymane przez niego odszkodowanie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle powyższego należy wskazać, iż istotnie opisane we wniosku odszkodowanie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania. Podstawy tego zwolnienia nie stanowi jednak – jak wskazuje Wnioskodawca – art. 21 ust. 1 pkt 3b cyt. ustawy. W niniejszej sprawie zastosowanie znajdzie przepis art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw, który to przepis na mocy art. 14 ustawy zmieniającej m.in. ustawę o podatku dochodowym od osób fizycznych ma zastosowanie do dochodów uzyskanych z tego tytułu od 01 stycznia 2014 r.

Skoro zatem, jak wskazuje Wnioskodawca, podstawę wypłaty odszkodowania stanowiły regulacje zawarte w treści umowy społecznej, która to umowa została uznana za porozumienie zawierające postanowienia, będące prawem pracy w rozumieniu art. 9 § 1 Kodeksu pracy, to spełniona została w tym zakresie przesłanka do zastosowania zwolnienia z opodatkowania, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepis ten w nowym brzmieniu wyraźnie wskazuje, że wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy Kodeks pracy.

Reasumując, otrzymane przez Wnioskodawcę w 2014 r. odszkodowanie nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, gdyż korzysta ze zwolnienia z opodatkowania na mocy znowelizowanego przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który to przepis ma zastosowanie do dochodów uzyskanych od 01 stycznia 2014 r. a zatem również do dochodu uzyskanego przez Wnioskodawcę.

W świetle powyższego nie ma zatem potrzeby dokonywania analizy zwolnienia określonego w powołanym przez Wnioskodawcę art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy, gdyż przepis ten w niniejszej sprawie nie będzie miał zastosowania. Z tego też powodu stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Końcowo zaznaczyć należy, iż zgodnie ze sformułowanym pytaniem i zajętym stanowiskiem, interpretacja dotyczy tylko i wyłącznie skutków podatkowych otrzymania odszkodowania. Nie dotyczy zatem odsetek, o których mowa w opisie stanu faktycznego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2012 r., poz. 270, ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.