Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB2/436-251/14/DSZ
z 16 stycznia 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 24 września 2014 r. (data wpływu 16 października 2014 r.) uzupełnionym pismem z dnia 5 stycznia 2015 r. o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn – jest:

 prawidłowe – w zakresie możliwości skorzystania ze zwolnienia przedmiotowego;

 nieprawidłowe – w zakresie obowiązku dokonania zgłoszenia nabycia prawa nieodpłatnego użytkowania właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego.

UZASADNIENIE

W dniu 16 października 2014 r. został złożony ww. wniosek uzupełniony pismem z dnia 5 stycznia 2015 r. o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej m.in. podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych umowy nieodpłatnego użytkowania.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Matka Wnioskodawczyni jest właścicielką lokalu mieszkalnego położonego w B. Mieszkanie na dzień składania wniosku pozostaje nieużywane. W niedalekiej przyszłości Wnioskodawczyni planuje wynająć mieszkanie matki osobom trzecim w zamian za czynsz. W tym celu Wnioskodawczyni planuje zawrzeć z matką umowę bezpłatnego użytkowania ww. mieszkania, uprawniającą Wnioskodawczynię jako użytkownika do pobierania na swoją rzecz pożytków cywilnych (czynszu) oraz następnie zawrzeć z potencjalnym najemcą umowę najmu. Wnioskodawczyni oświadcza ponadto, że nie prowadzi i nie planuje prowadzić działalności gospodarczej.

Umowa użytkowania zawarta zostanie na czas nieokreślony w formie aktu notarialnego. W akcie tym matka Wnioskodawczyni złoży oświadczenie o ustanowieniu prawa, a Wnioskodawczyni złoży oświadczenie, że prawo to przyjmuje.

W związku z powyższym opisem zadano m.in. następujące pytanie dotyczące podatku od spadków i darowizn.

Czy nabycie prawa majątkowego w postaci bezpłatnego prawa użytkowania lokalu mieszkalnego będzie opodatkowane podatkiem od spadków i darowizn?

Zdaniem Wnioskodawczyni, z uwagi na przysługujące Jej prawo do pobierania pożytków z nieruchomości w postaci czynszu, przy jednoczesnym braku świadczeń ekwiwalentnych dla właścicielki mieszkania, w niniejszej sprawie dojdzie do ustanowienia nieodpłatnego użytkowania podlegającego podatkowi od spadków i darowizn na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn.

Wnioskodawczyni uważa, że nabycie nieodpłatnego prawa majątkowego w postaci użytkowania może podlegać zwolnieniu z podatku ustanowionego w art. 4a ustawy, jeżeli Wnioskodawczyni zgłosi nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego w części dotyczącej podatku od spadków i darowizn uznaje się za:

• prawidłowe – w zakresie możliwości skorzystania ze zwolnienia przedmiotowego;
• nieprawidłowe – w zakresie obowiązku dokonania zgłoszenia nabycia prawa nieodpłatnego użytkowania właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego.

W myśl art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn

(Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 z późn. zm.), podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1. dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu, polecenia testamentowego;
2. darowizny, polecenia darczyńcy;
3. zasiedzenia;
4. nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
5. zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
6. nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.

Stosownie do art. 5 ww. ustawy, obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych. Z kolei w myśl art. 6 ust. 1 pkt 8 tej ustawy, przy nabyciu w drodze nieodpłatnej służebności, renty oraz użytkowania obowiązek podatkowy powstaje z chwilą ustanowienia tych praw.

Zgodnie natomiast z art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1. zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 i ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
2. w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 - udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

W myśl ust. 3 ww. przepisu w przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1 i 2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.

Stosownie natomiast do ust. 4 ww. przepisu, obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

1. wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub
2. gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że matka Wnioskodawczyni jest właścicielką lokalu mieszkalnego. W niedalekiej przyszłości Wnioskodawczyni planuje wynająć mieszkanie matki osobom trzecim w zamian za czynsz. W tym celu Wnioskodawczyni planuje zawrzeć z matką umowę bezpłatnego użytkowania ww. mieszkania, uprawniającą Wnioskodawczynię jako użytkownika do pobierania na swoją rzecz pożytków cywilnych (czynszu) oraz następnie zawrzeć z potencjalnym najemcą umowę najmu. Umowa użytkowania zawarta zostanie na czas nieokreślony w formie aktu notarialnego. W akcie tym matka Wnioskodawczyni złoży oświadczenie o ustanowieniu prawa, a Wnioskodawczyni złoży oświadczenie, że prawo to przyjmuje.

Odnosząc się do powyższego wyjaśnić należy, że zgodnie z art. 244 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121), użytkowanie jest ograniczonym prawem rzeczowym. Określa się je w art. 252 powołanej ustawy jako obciążenie rzeczy prawem do jej używania i pobierania jej pożytków.

Stosownie natomiast do art. 245 § 1 tej ustawy z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, do ustanowienia ograniczonego prawa rzeczowego stosuje się odpowiednio przepisy o przeniesieniu własności. Z kolei § 2 stanowi, że do ustanowienia ograniczonego prawa rzeczowego na nieruchomości nie stosuje się przepisów o niedopuszczalności warunku lub terminu. Forma aktu notarialnego jest potrzebna tylko dla oświadczenia właściciela, który prawo ustanawia.

Przepisy Kodeksu cywilnego, odnoszące się do ustanowienia ograniczonego prawa rzeczowego, szczególnej formy oświadczenia woli (aktu notarialnego) dla skuteczności takiego ustanowienia wymagają więc jedynie dla oświadczenia właściciela rzeczy, który to prawo ustanawia. Powyższe oznacza, że dla ważności umowy nabywca tego prawa może złożyć oświadczenie o jego przyjęciu w dowolnym czasie i formie, przy czym przyjmuje się, że może być to nawet złożenie oświadczenia woli przez czynności dorozumiane, których treść jest niewątpliwa.

Przenosząc powyższe na grunt omawianej sprawy stwierdzić należy, że nabycie ograniczonego prawa rzeczowego w postaci nieodpłatnego użytkowania lokalu mieszkalnego co do zasady podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Należy jednocześnie zauważyć, że do nabycia przez Wnioskodawczynię ww. prawa dojdzie na podstawie umowy zawartej z Jej matką w formie aktu notarialnego – w umowie tej matka Wnioskodawczyni złoży oświadczenie o ustanowieniu prawa, a Wnioskodawczyni złoży oświadczenie, że prawo to przyjmuje. Oznacza to, że w opisanej we wniosku sytuacji spełnione zostaną warunki zastosowania zwolnienia od podatku zgodnie z art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Podkreślenia wymaga zarazem, że na Wnioskodawczyni nie będzie ciążył obowiązek dokonania zgłoszenia ww. nabycia w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego, z uwagi na fakt, że zgodnie z treścią art. 4 ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.