Interpretacja Ministra Finansów
DD3/033/189/IMD/13/RD-97992/13
z 24 września 2013 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

Na podstawie art. 14e § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.), Minister Finansów, w związku ze stwierdzeniem nieprawidłowości interpretacji indywidualnej z dnia 10 kwietnia 2013 r. Nr IPTPB2/415-56/13-4/AK wydanej w imieniu Ministra Finansów przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi, zmienia z urzędu wyżej wymienioną interpretację i uznaje, że stanowisko Pani (Wnioskodawczyni) przedstawione we wniosku z dnia 25 stycznia 2013 r., uzupełnionym w dniu 21 lutego 2013 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ulgi na dzieci – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 25 stycznia 2013 r. Wnioskodawczyni złożyła wniosek, uzupełniony w dniu 21 lutego 2013 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej stosowania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

We wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej Wnioskodawczyni przedstawiła następujący opis zdarzenia przyszłego.

W dniu 3 lipca 2012 r. Sąd Okręgowy orzekł rozwód z winy męża. Sąd pozostawił władzę rodzicielską obojgu rodzicom, ustalając miejsce zamieszkania dziecka z Wnioskodawczynią i zobowiązał męża do płacenia alimentów. O kontaktach ojca z dzieckiem Sąd nie orzekł, ponieważ Wnioskodawczyni i były mąż uznali, iż będą tak częste jak tylko ojciec i dziecko będą tego chcieli. Podpisane zostało porozumienie, w którym ustalono, że mąż może widywać dziecko po uprzednim telefonicznym uprzedzeniu Wnioskodawczyni w dowolny dzień. Mąż nie zgodził się z treścią wyroku i złożył apelację, w związku z czym wyrok nie jest prawomocny i będzie kolejna rozprawa w Sądzie Apelacyjnym. W związku z tym Wnioskodawczyni zwraca się z pytaniem w jaki sposób w takiej sytuacji ma być rozliczona ulga z tytułu wychowywania dziecka. Mąż uważa, że skoro płaci alimenty na dziecko, ma prawo do odliczenia ulgi w takim samym zakresie jak Wnioskodawczyni. Jego zdaniem, każdy z rodziców powinien ją odliczyć po ½, argumentując to tym, iż skoro nie jest pozbawiony władzy rodzicielskiej, ani nie została ona mu ograniczona, jest rodzicem wychowującym dziecko. Faktycznie dziecko nie zamieszkuje z nim ani jednego dnia w roku.

Dziecko mieszka z Wnioskodawczynią i pozostaje wyłącznie pod Jej opieką. Kontakty ojca z dzieckiem są bardzo sporadyczne, w okresie ostatniego półrocza odbyło się tylko jedno spotkanie. Ojciec nie uczestniczy w leczeniu dziecka (leczone jest w CZMP), w jego edukacji, nie bierze udziału w żadnej dziedzinie jego życia, co niestety jest najbardziej dramatyczne w tej sytuacji i wywiera ogromnie negatywny wpływ na psychikę siedmioletniego chłopca. Mąż płaci alimenty na dziecko na skutek wydania przez Sąd Okręgowy postanowienia o zabezpieczeniu alimentacyjnym do czasu prawomocnego zakończenia postępowania.

Sytuacja finansowa Wnioskodawczyni i Jej dziecka jest bardzo ciężka, tym bardziej, że dopóki Sąd nie wydał postanowienia o zabezpieczeniu alimentacyjnym, alimenty jakie przekazywał mąż były symboliczne. Dziecko jest alergikiem, leczonym w Poradni Alergologicznej CZMP, a po ostatnim pobycie w szpitalu i wykonanych badaniach skierowane również do Kliniki Leczenia Zaburzeń Odporności. Dziecko mieszka z Wnioskodawczynią, Ona sprawuje faktyczną opiekę nad dzieckiem i wyłącznie Ona wykonuje obowiązki rodzicielskie związane z wychowywaniem dziecka. Mimo zaistniałej sytuacji Wnioskodawczyni wielokrotnie prosiła męża aby odwiedził syna, niestety w chwili obecnej mąż praktycznie zaprzestał zupełnie tych kontaktów.

W związku z powyższym zadano pytanie, w jakim zakresie Wnioskodawczyni może skorzystać z ulgi na dziecko, które faktycznie wychowuje, zamieszkuje z Nią przez cały rok, a mąż jedynie płaci alimenty i sporadycznie się z dzieckiem spotyka?

Zdaniem Wnioskodawczyni, skoro sprawuje opiekę nad dzieckiem i wykonuje wszystkie obowiązki rodzicielskie powinna mieć możliwość skorzystania z całości ulgi z tytułu wychowywania dziecka mając na względzie treść art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych który stanowi, iż odliczeniu podlega kwota ulgi za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę rodzicielską. Faktycznie opiekę na dzieckiem przez cały rok sprawuje Wnioskodawczyni. Zdaniem Wnioskodawczyni, to iż mąż nie jest pozbawiony władzy rodzicielskiej, nie powinno go uprawniać do odliczenia nawet częściowego tej ulgi, skoro z dzieckiem nie mieszka i nie sprawuje nad nim faktycznej opieki, płaci alimenty tylko dlatego, że jest zobligowany przez prawo. Poza tym nie wykazuje zainteresowania losem dziecka jako ojciec.

W świetle obowiązującego stanu prawnego, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi uznał, że stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe, gdyż ustawodawca dał rodzicom możliwość wyboru w jaki sposób dokonają odliczeń kwoty przysługującej im ulgi prorodzinnej. Rodzice mogą odliczyć ją w częściach równych lub w proporcji przez siebie ustalonej. To w ich gestii leży ustalenie, kto i w jakiej części dokona odliczenia przysługującej im ulgi. W związku z tym zarówno w celu skorzystania z odliczenia od podatku w częściach równych, jak i w innej proporcji konieczne jest uzyskanie w tym zakresie porozumienia między osobami uprawnionymi. Jego brak nie obliguje do korzystania z ulgi w częściach równych.

Po przeanalizowaniu akt sprawy oraz obowiązujących przepisów prawa, Minister Finansów stwierdza, co następuje.

Podstawę prawną oraz zasady korzystania z podatkowej ulgi na dzieci zawiera art. 27f ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą”.

Według stanu prawnego mającego zastosowanie do dochodów uzyskanych w 2012 r., na mocy ust. 1 ww. artykułu, od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27 (tj. przy zastosowaniu skali podatkowej), pomniejszonego o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

1. wykonywał władzę rodzicielską;
2. pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;
3. sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.
   
   

Zgodnie z ust. 2, odliczeniu podlega kwota stanowiąca 1/6 kwoty zmniejszającej podatek określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, za każdy miesiąc kalendarzowy, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1. Odliczenie nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko: na podstawie orzeczenia sądu zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych (1) lub wstąpiło w związek małżeński (2).

W przypadku gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem (art. 27f ust. 3 ustawy).

Odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej (art. 27f ust. 4 ustawy).

Zgodnie z ust. 5, odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1 ustawy, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów - imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

1. odpis aktu urodzenia dziecka;
2. zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;
3. odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą;
4. zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.
   
   

Przepisy ust. 1-5 stosuje się odpowiednio do podatników utrzymujących pełnoletnie dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3 ustawy, w związku z wykonywaniem przez tych podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej. Dodatkowo, do dzieci, o których mowa w ust. 1 i 6, stosuje się odpowiednio przepisy art. 6 ust. 8 i 9 ustawy.

Z kolei, jak stanowi ust. 7, przepisy art. 6 ust. 8 i 9 stosuje się odpowiednio do dzieci, o których mowa w ust. 1 i 6.

Z przytoczonych regulacji wynika zatem, że limit omawianej ulgi został określony na dziecko. Rodzicom dziecka ustawodawca przyznał jeden limit. W konsekwencji, jeżeli w stosunku do danego dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska, i władza ta jest wykonywana przez obojga rodziców, to każdy z rodziców ma prawo do odliczenia, w granicach przysługującego limitu ulgi na dziecko. Powyższe oznacza, że suma miesięcznych odliczeń dokonanych w przez obojga rodziców względem jednego dziecka nie może przekroczyć kwoty obliczonej zgodnie z art. 27 ust. 2 ustawy.

Kwotę tę rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. Dotyczy to zarówno rodziców pozostających w związku małżeńskim lub partnerskim, jak i rodziców rozwiedzionych czy będących w separacji.

Jednocześnie biorąc pod uwagę umiejscowienie w przepisach ustawy sformułowania „lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej”, tj. po wyrazach „kwotę tę rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku w częściach równych”, należy przyjąć, iż podstawową formą podziału przysługującego odliczenia pomiędzy rodziców, z których każdy (w związku wykonywaną władzą rodzicielską) ma prawo do zastosowania ulgi, jest podział tej kwoty w częściach równych.

Zatem możliwość skonsumowania tej kwoty przez rodziców dziecka w inny sposób niż w proporcji pół na pół, należy traktować w kategorii przywileju (wyjątku od generalnej zasady), a co za tym idzie tylko w tym przypadku wymagana jest zgoda obojga rodziców. Wynika to z użytego przez ustawodawcę sformułowania „w dowolnej proporcji przez nich ustalonej”, oznaczającego współudział (porozumienie) obojga rodziców w określeniu proporcji innej niż odpowiadającej częściom równym.

Porozumienie rodziców co do wysokości dokonywanego odliczenia nie jest natomiast wymagane w przypadku, gdy rodzic spełnia warunki do zastosowania odliczenia na podstawie art. 27f ust. 1 ustawy, i odliczenia tego dokonuje w wysokości 50% kwoty ulgi określonej zgodnie z art. 27f ust. 2 ustawy.

Tym samym kwota ulgi na dziecko, w stosunku do którego Wnioskodawczyni wykonywała przez cały rok podatkowy 2012 władzę rodzicielską wynosi miesięcznie 92,67 zł (odpowiednio rocznie 1 112,04 zł). Ponadto na Wnioskodawczyni nie ciąży obowiązek podziału tej kwoty z uwzględnieniem proporcji (1/30), o której mowa w art. 27f ust. 3 ustawy. Kwotą ulgi Wnioskodawczyni dzieli się jednak z drugim rodzicem, stosownie do postanowień art. 27f ust. 4 ustawy, tj. w częściach równych lub w dowolnej proporcji wspólnie ustalonej. Powyższe oznacza, że wobec braku zgodnych oświadczeń woli obojga rodziców co do zakresu podziału kwoty przysługującego odliczenia w innej proporcji niż w częściach równych, przyjmuje się, że – w stanie prawnym mającym zastosowanie do dochodów uzyskanych w 2012 r. – każdemu rodzicowi wykonującemu władzę rodzicielską przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej ½ kwoty obliczonej zgodnie z art. 27f ust. 2 ustawy.

W świetle powyższego za nieprawidłowe należy uznać stanowisko Wnioskodawczyni, że tylko Wnioskodawczyni przysługuje prawo do odliczenia ulgi na dziecko, bowiem zamieszkuje ono tylko z nią. Jak wskazano wyżej, obowiązujące w 2012 r. przepisy art. 27f określające prawo do odliczenia ulgi na dzieci, nie zawierają warunku zamieszkiwania dziecka z podatnikiem. Warunkiem tym jest natomiast wykonywanie władzy rodzicielskiej nad dzieckiem.

Wobec powyższego należało zmienić z urzędu interpretację indywidualną z dnia 10 kwietnia 2013 r. Nr IPTPB2/415-56/13-4/AK, w której Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi stwierdził, iż zarówno w celu skorzystania z odliczenia od podatku w częściach równych, jak i w innej proporcji, konieczne jest w tym zakresie uzyskanie porozumienia pomiędzy rodzicami, gdyż to im ustawodawca pozostawił decyzję w tym względzie, a brak tego porozumienia nie obliguje do korzystania z ulgi w częściach równych.

POUCZENIE

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie Ministra Finansów w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wnosi się (w dwóch egzemplarzach) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi Ministra Finansów na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli Minister Finansów nie udzieli odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi).

Skargę wnosi się za pośrednictwem Ministra Finansów, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi), na adres: Świętokrzyska 12, 00-916 Warszawa.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.