Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB2/415-832/14/MN
z 24 listopada 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 3 września 2014 r. (data wpływu 8 września 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych podziału majątku wspólnego małżonków – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 8 września 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych podziału majątku wspólnego małżonków.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

W dniu 17 kwietnia 2008 r. Wnioskodawca wraz z żoną zawarł umowę kredytu hipotecznego z bankiem. Na podstawie umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu i sprzedaży zawartej w dniu 3 stycznia 2008 r. małżonkowie stali się właścicielami mieszkania. Kredyt został przeznaczony na spłatę mieszkania. Obecnie w toku jest sprawa rozwodowa małżonków, przy czym podział majątku nastąpi na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego. Umowa o podziale majątku zostanie podpisana po podpisaniu umowy majątkowej małżeńskiej wprowadzającej ustrój rozdzielności majątkowej bądź po uzyskaniu prawomocnego wyroku sądowego rozwiązującego związek małżeński bez orzekania o winie. Małżonkowie ustalili, że właścicielką mieszkania, o którym mowa powyżej będzie wyłącznie żona Wnioskodawcy. Żadne z małżonków nie będzie miało obowiązku spłaty drugiego. W związku z tym, że mieszkanie stanie się własnością obecnej żony Wnioskodawcy, ten zostanie zwolniony z długu wobec banku.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy zwolnienie Wnioskodawcy z długu wobec banku będzie skutkowało powstaniem przychodu?
   
2. Jeśli przychód powstanie, to czy będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych? Jeśli tak, to na jakich zasadach i w jakich sposób należy ustalić podstawę opodatkowania?
   
3. Czy w opisanej sprawie Bank będzie zobowiązany do wystawienia informacji podatkowej?

Zdaniem Wnioskodawcy, podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest zasada powszechności opodatkowania. Zgodnie z tą zasadą, wyrażoną w treści art. 9 ust. 1 ww. ustawy, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Wyrazem jej praktycznej realizacji jest art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy, z którego treści wynika, że przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie zaś do art. 2 ust. 1 pkt 5 ww. ustawy, nie stosuje się jej przepisów do przychodów z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania lub ograniczenia małżeńskiej wspólności majątkowej oraz przychodów z tytułu wyrównania dorobków po ustaniu rozdzielności majątkowej małżonków lub śmierci jednego z nich.

Kwestie stosunków majątkowych w małżeństwie reguluje Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Na podstawie art. 31 § 1 tej ustawy z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną. Cechą charakterystyczną tego typu współwłasności jest to, iż niemożliwe jest ustalenie wielkości udziału małżonków we współwłasności (współwłasność bezudziałowa) oraz żaden z małżonków w czasie jej trwania nie może rozporządzać swymi prawami do majątku wspólnego. Opisany ustrój majątkowy trwa do ustania lub unieważnienia małżeństwa albo orzeczenia separacji, chyba, że w czasie trwania związku małżeńskiego:

1. małżonkowie zawarli małżeńską umowę majątkową (np. ustanawiającą ustrój rozdzielności majątkowej),
   
2. z ważnych powodów na żądanie jednego z małżonków sąd orzekł zniesienie współwłasności,
   
3. wspólność ustała z mocy prawa na skutek całkowitego lub częściowego ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków lub też ogłoszenia upadłości jednego z małżonków.

W razie ustania wspólności, udziały małżonków są równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej (art. 501 cytowanej ustawy). Ustanie wspólności ustawowej kreuje prawo małżonków do majątku wspólnego na zasadzie współwłasności w częściach ułamkowych, które z reguły jest stanem przejściowym i prowadzi do podziału tego majątku, choć, jak wynika z dyspozycji przepisu art. 211 ustawy Kodeks cywilny podział ten nie jest obowiązkowy.

Zgodnie z art. 1037 Kodeksu cywilnego w związku z art. 46 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego podział majątku wspólnego może nastąpić bądź na mocy umowy między małżonkami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek z małżonków.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca w wyniku podziału majątku małżeńskiego dokonanego na mocy umowy małżonków, chce zostać zwolniony ze spłaty zaciągniętego wraz z ówczesnym małżonkiem kredytu. Małżonka Wnioskodawcy otrzyma na wyłączną własność nieruchomość obciążoną przedmiotowym kredytem, który będzie spłacała samodzielnie - o ile Wnioskodawca zostanie zwolniony przez bank ze spłaty zaciągniętego kredytu. Mając więc na uwadze powyższe uregulowania prawne, wskazać należy, że zwolnienie współkredytobiorcy (Wnioskodawcy) z obowiązku spłaty zaciągniętego kredytu - w związku z podziałem majątku wspólnego - nie będzie skutkowało po jego stronie powstaniem przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Będzie dla niego obojętne podatkowo. W konsekwencji bank nie będzie zobowiązany do wystawiania jakiejkolwiek informacji podatkowej o wysokości osiągniętego przychodu po stronie Wnioskodawcy.

Podobne stanowisko wyraził Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z dnia 8 kwietnia 2014 r., znak: ITPB2/415-19/14/MU, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 23 września 2013 r., znak: IBPB1I/1/415-654/13/BD oraz interpretacji indywidualnej z dnia 7 maja 2013 r., znak; IBPBII/1/415-146/13/HK, w których stwierdzono, iż wyłączeniu spod działania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegają przychody z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania małżeńskiej wspólności majątkowej, zaś zwolnienie współkredytobiorcy z obowiązku spłaty zaciągniętego kredytu - w związku z podziałem majątku wspólnego nie będzie skutkowało powstaniem przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z treścią art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania lub ograniczenia małżeńskiej wspólności majątkowej oraz przychodów z tytułu wyrównania dorobków po ustaniu rozdzielności majątkowej małżonków lub śmierci jednego z nich.

Z literalnego brzmienia powołanego przepisu wynika zatem, iż wyłączeniu spod działania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegają przychody z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania małżeńskiej wspólności majątkowej, jak również przychody z tytułu wyrównania dorobków po ustaniu rozdzielności majątkowej małżonków lub śmierci jednego z nich.

Kwestie stosunków majątkowych w małżeństwie reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2012 r. poz. 788 z późn. zm.) Stosownie do art. 31 § 1 ww. ustawy z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną. Cechą charakterystyczną tego typu współwłasności jest to, iż niemożliwe jest ustalenie wielkości udziału małżonków we współwłasności (współwłasność bezudziałowa) oraz żaden z małżonków w czasie jej trwania nie może rozporządzać swymi prawami do majątku wspólnego.

Opisany ustrój majątkowy trwa do ustania lub unieważnienia małżeństwa albo orzeczenia separacji, chyba, że w czasie trwania związku małżeńskiego:

1. małżonkowie zawarli małżeńską umowę majątkową (np. ustanawiającą ustrój rozdzielności majątkowej),
   
2. z ważnych powodów na żądanie jednego z małżonków sąd orzekł zniesienie współwłasności,
   
3. wspólność ustała z mocy prawa na skutek całkowitego lub częściowego ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków lub też ogłoszenia upadłości jednego z małżonków.

Treści art. 43 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wprowadza domniemanie, iż oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

Ustanie wspólności ustawowej kreuje prawo małżonków do majątku wspólnego na zasadzie współwłasności w częściach ułamkowych, które z reguły jest stanem przejściowym i prowadzi do podziału tego majątku.

Zgodnie z art. 1037 Kodeksu cywilnego w związku z art. 46 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego podział majątku wspólnego może nastąpić bądź na mocy umowy między małżonkami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek z małżonków.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że w dniu 17 kwietnia 2008 r. Wnioskodawca wraz z żoną zawarł umowę kredytu hipotecznego z bankiem. Na podstawie umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu i sprzedaży zawartej w dniu 3 stycznia 2008 r. małżonkowie stali się właścicielami mieszkania. Kredyt został przeznaczony na spłatę mieszkania. Obecnie w toku jest sprawa rozwodowa małżonków, przy czym podział majątku nastąpi na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego. Umowa o podziale majątku zostanie podpisana po podpisaniu umowy majątkowej małżeńskiej wprowadzającej ustrój rozdzielności majątkowej bądź po uzyskaniu prawomocnego wyroku sądowego rozwiązującego związek małżeński bez orzekania o winie. Małżonkowie ustalili, że właścicielką mieszkania, o którym mowa powyżej będzie wyłącznie żona Wnioskodawcy. Żadne z małżonków nie będzie miało obowiązku spłaty drugiego. W związku z tym, że mieszkanie stanie się własnością obecnej żony Wnioskodawcy, ten zostanie zwolniony z długu wobec banku.

Z powyższego wynika zatem, że Wnioskodawca w wyniku podziału majątku małżeńskiego zostanie zwolniony ze spłaty zaciągniętego wraz z byłą małżonką kredytu. Małżonka natomiast otrzyma na wyłączną własność lokal mieszkalny oraz będzie zobowiązana do spłaty zaciągniętego wspólnie z Wnioskodawcą kredytu.

Wobec powyższego stwierdzić należy, że zwolnienie Wnioskodawcy z obowiązku spłaty kredytu (zwolnienie z długu przez bank) związane z podziałem majątku wspólnego, nie będzie skutkować powstaniem przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji na banku nie będzie ciążył obowiązek wystawienia informacji o wysokości osiągniętego przychodu.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.