Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBII/1/436-286/14/MCZ
z 5 grudnia 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 1 września 2014 r. (data wpływu do Biura – 5 września 2014 r.), uzupełnionym 19 listopada 2014 r., o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia środków pieniężnych tytułem darowizny od ojca – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 5 września 2014 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia środków pieniężnych tytułem darowizny od ojca.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, dlatego w piśmie z 3 listopada 2014 r. znak: IBPB II/1/436-286/14/MCZ wezwano o jego uzupełnienie. Wniosek uzupełniono 19 listopada 2014 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni zawarła w dniu 06 sierpnia 2013 r. umowę z firmą budowlaną na budowę domu mieszkalnego. Z tytułu wykonywanych usług w okresie od maj do sierpień 2014 r. otrzymywała od wykonawcy faktury na płatności zaliczkowe w ogólnej kwocie 412.052 zł. Faktury zostały opłacone bezpośrednio z konta bankowego ojca Wnioskodawczyni jako forma udzielonej jej darowizny. Wnioskodawczyni – obdarowana, posiada faktury wraz z dowodami dokonanych przelewów bezpośrednio z konta swojego ojca – darczyńcy, na konto wystawcy faktury (firmy budowlanej - wykonawcy usługi na rzecz Wnioskodawczyni).

W miesiącu październiku 2014 r. złoży do naczelnika właściwego urzędu skarbowego zgłoszenie nabycia darowizny środków pieniężnych od najbliższego członka rodziny – ojca. Wypełniając dyspozycję art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, prócz spełnienia przesłanki terminowego dokonania zgłoszenia (6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego), przedłoży kopie faktur wraz z potwierdzeniem dokonanych płatności z rachunku bankowego ojca – darczyńcy na konto wystawcy faktur.

W uzupełnieniu wniosku z 12 listopada 2014 r. (data wpływu do Biura – 19 listopada 2014 r.), Wnioskodawczyni doprecyzowała opis stanu faktycznego sprawy i wskazała, że:

1. Pomiędzy Wnioskodawczynią i jej ojcem zawarta została pisemna umowa darowizny środków pieniężnych w rozumieniu art. 888 Kodeksu cywilnego.
2. Z treści umowy darowizny wynika, że ojciec Wnioskodawczyni przekazuje jej darowiznę pieniężną z przeznaczeniem na pokrycie wydatków związanych z budową domu jednorodzinnego. W umowie określono, że darowizna pieniężna przekazana zostanie w formie płatności dokonywanych przez ojca bezpośrednio z jego rachunku bankowego na rachunek wykonawcy, za faktury wystawione przez tego wykonawcę na imię i nazwisko Wnioskodawczyni. Płatności powyższych ojciec będzie dokonywał w stosunku do faktur począwszy od dnia 15 maja 2014 r do dnia płatności za ostatnią fakturę wystawioną przez tego wykonawcę.
3. Wnioskodawczyni w dniu 6 sierpnia 2013 r. zawarła umowę z firmą budowlaną, która zajmuje się budową domów jednorodzinnych z drewna na gruncie należącym do zamawiającego – inwestora. Za wykonanie zlecenia wykonawca – firma budowlana wystawia dla zamawiającego (inwestora) faktury zaliczkowe na poczet wykonania kolejnych etapów budowy objętej umową. Wykonawca – firma budowlana nie działa w charakterze słownikowego pojęcia „developera”, tj. takiego podmiotu, który jest inwestorem inwestującym w budowę nieruchomości budynkowych z przeznaczeniem ich na sprzedaż lub wynajem. Firma, na umowę z którą powołuje się Wnioskodawczyni jest firmą budowlaną wykonującą domy jednorodzinne na zlecenie inwestora i na wskazanym przez niego gruncie.
   
   

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy przekazanie środków pieniężnych w formie darowizny pomiędzy najbliższymi członkami rodziny, korzysta ze zwolnienia w podatku od spadków i darowizn, wynikającego z art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, w przypadku udokumentowania takiego przekazania dowodem bezpośredniego przelewu środków pieniężnych dokonanych przez darczyńcę na konto wierzyciela obdarowanego, tytułem jego udokumentowanych zobowiązań?

Zdaniem Wnioskodawczyni, przekazanie darowizny środków pieniężnych pomiędzy najbliższymi członkami rodziny, ojciec – córce, korzysta ze zwolnienia w podatku od spadków i darowizn na podstawie art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn przy spełnieniu dwóch warunków, tj. zgłoszenia darowizny właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6-ciu miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego oraz przekazania środków pieniężnych na rachunek bankowy obdarowanego.

Uzasadniając swoje stanowisko Wnioskodawczyni wskazała, że udokumentowanie otrzymania darowizny środków pieniężnych poprzez spłatę zobowiązań córki – obdarowanej, które wynikają z zawartej przez nią umowy z wykonującym na jej rzecz usług podmiotem, dokonaną przez darczyńcę – ojca, bezpośrednio na rachunek tego wykonawcy na podstawie faktur wystawianych dla obdarowanej, powoduje, że spełnione zostają warunki do skorzystania ze zwolnienia w podatku od spadków i darowizn na podstawie art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy, przy zachowaniu 6-cio miesięcznego terminu dokonania zgłoszenia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego.

Takie stanowisko – zdaniem Wnioskodawczyni – potwierdza istniejące w obiegu orzecznictwo sądów administracyjnych, oraz interpretacja ogólna Ministra Finansów, a także doktryna prawa podatkowego.

Wnioskodawczyni uważa, że reguły wykładni językowej nakazywałyby utożsamianie użytego pojęcia „rachunek bankowy nabywcy” jedynie z rachunkiem bankowym w rozumieniu art. 49 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz.U nr 72, poz. 665) prowadzonym przez bank dla nabywcy jako osoby fizycznej. Takie podejście interpretacyjne prowadziłoby do wniosku, że skorzystanie przez obdarowanego ze zwolnienia od podatku wymagałoby wpłaty darowanej kwoty na jego rachunek bankowy, z którego następnie mógłby przelać te same środki na rachunek wykonawcy usługi, a jeżeli obdarowany rachunku indywidualnego nie posiada, darczyńca, za stosowną opłatą na rzecz poczty, powinien przekazać środki pieniężne przekazem pocztowym, a obdarowany, po jej otrzymaniu mógłby zanieść pieniądze do banku by zapłacić za fakturę wykonawcy. Mógłby oczywiście poprosić darczyńcę o przekazanie darowizny na rachunek wykonawcy, rezygnując świadomie z przedmiotowego zwolnienia. Sytuacja taka jawi się jako paradoksalna.

Z pewnością ustawodawcy nie chodziło o takie różnicowanie sytuacji obdarowanych wyłącznie w uwagi na sposób przekazania środków pieniężnych.

Zdaniem Wnioskodawczyni, w prawie podatkowym powinna być stosowana zasada sformułowana w literaturze prawniczej, że „sytuacja nie do zniesienia nie może być zgodna z prawem” (por. Ch. Perelman „Logika Prawnicza. Nowa retoryka”, PWN, Warszawa 1984, s. 136). To znaczy, że ustawę należy wykładać w taki sposób by jej konsekwencje nie były nieznośne.

Posługując się jedynie regułami wykładni językowej – gramatycznej, występuje konieczność odczytywania rachunku bankowego właśnie w świetle pojęcia definiowanego na gruncie ustawy prawo bankowe. Jednakże taka wykładnia nie może sprowadzać się do szukania sensu poszczególnych wyrazów lecz powinna być połączona z analizą celu regulacji prawnej.

Przedmiotowa norma prawna (art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn) ma głównie cel społeczny, co wymaga zrekonstruowania jej treści przy łączeniu poszukiwania sensu użytych w niej wyrażeń z celem tej regulacji (por. R. Mastalski, „Wprowadzenie do prawa podatkowego”, Wyd. CH BECK, Warszawa 1995, s. 102).

Cel ten został wyraźnie określony w uzasadnieniu rządowego projektu zmiany ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz od podatku od czynności cywilnoprawnych (druk sejmowy nr 736 z dnia 28 czerwca 2006 r).

W odniesieniu do pierwszej z tych ustaw „projektowane zmiany... mają na celu zapewnienie ochrony interesów majątkowych członków najbliższej rodziny”. Podkreślono, że zniesienie obciążeń podatkowych dla nabywających nieodpłatnie majątek od osób najbliższych ma na względzie „konieczność szczególnej ochrony sytuacji majątkowej rodziny”. Zatem wprowadzone art. 4a ustawy zwolnienie podatkowe stanowi realizację w sferze przepisów regulujących obowiązki podatkowe konstytucyjnej zasady uwzględniania dobra rodziny. Zasada ta znajduje swój wyraz w art. 18 ustawy zasadniczej gwarantującym rodzinie ochronę i opiekę RP oraz art. 71 ust. 1 nakazującym państwu prowadzenie polityki społecznej i gospodarczej uwzględniającej dobro rodziny.

W ocenie Wnioskodawczyni, narzuca to obowiązek wyboru takiego kierunku wykładni, który jest zgodny z konstytucyjnymi normami i wartościami (por. wyrok TK z dnie 8 maja 2000 r., sygn. akt SK 22/99). Natomiast wprowadzenie warunków (zgłoszenie i udokumentowanie darowizny) miało na celu „zapewnienie szczelności sytemu podatkowego” oraz „uzyskanie pewności prawnopodatkowej odnośnie nabytego majątku”.

Cel ten jest osiągnięty także w przypadku udokumentowania darowizny środków pieniężnych dowodem ich przekazania na rachunek bankowy innego – niż obdarowany – podmiotu ale na jego rzecz. Nie ma tu żadnego pola do nadużyć, a zapewniona jest pełna realizacja normy celu społecznego jaką jest art. 4a ust 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Zatem podlegać będzie zwolnieniu od podatku nabycie tytułem darowizny środków pieniężnych, jeżeli nabycie to zostało zgłoszone organowi podatkowemu we właściwym czasie i udokumentowane dowodem przekazania na rachunek bankowy prowadzony dla innego, niż obdarowany, podmiotu, ale na rzecz obdarowanego. Sformułowanie użyte w art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn „na rachunek bankowy nabywcy” nie oznacza, że musi to być konto, jakie bank prowadzi dla obdarowanego.

Wnioskodawczyni nadmienia, że to czy firma, z którą Wnioskodawczyni zawarła umowę jest „developerem”, czy też nim nie jest w pojęciu słownikowym, nie powinno mieć znaczącego wpływu na możliwość skorzystania ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn, gdyż powołana we wniosku o interpretację linia orzecznicza w tym zakresie nie uzależnia swojego stanowiska od takich pojęć.

Zastosowanie zawężenia interpretacji stosowanych przez Sądy Administracyjne jedynie do podmiotów mieszczących się w słownikowym pojęciu „developera”, byłoby niczym nieuzasadnionym uprzywilejowaniem określonych podmiotów, a takie działanie byłoby niezgodne z zasadami Konstytucji RP.

Na potwierdzenie swojego stanowiska Wnioskodawczyni przywołała wyroki NSA.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2009 r., Nr 93, poz. 768, ze zm.) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m. in. darowizny.

Stosownie do art. 5 ww. ustawy obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 tej ustawy, obowiązek podatkowy powstaje przy nabyciu w drodze darowizny – z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Zgodnie natomiast z art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1. zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 i ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
2. w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 – udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.
   
   

W myśl art. 4a ust. 4 cyt. ustawy obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

1. wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub
2. gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego.
   
   

Stosownie do art. 4a ust. 3 ww. ustawy w przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1 i 2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.

Z wniosku wynika, że pomiędzy Wnioskodawczynią i jej ojcem zawarta została pisemna umowa darowizny środków pieniężnych w rozumieniu art. 888 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z zawartą umową darowizny ojciec Wnioskodawczyni przekazuje jej środki pieniężne z przeznaczeniem na pokrycie wydatków związanych z budową domu jednorodzinnego. W umowie określono, że darowizna pieniężna przekazana zostanie w formie płatności dokonywanych przez ojca bezpośrednio z jego rachunku bankowego na rachunek wykonawcy usług budowlanych, za faktury wystawione przez tego wykonawcę na imię i nazwisko Wnioskodawczyni. Płatności powyższych ojciec będzie dokonywał w stosunku do faktur począwszy od dnia 15 maja 2014 r. do dnia płatności za ostatnią fakturę wystawioną przez tego wykonawcę. W miesiącu październiku 2014 r. Wnioskodawczyni złoży do naczelnika właściwego urzędu skarbowego zgłoszenie nabycia darowizny środków pieniężnych od ojca i przedłoży kopie faktur wraz z potwierdzeniem dokonanych płatności z rachunku bankowego ojca – darczyńcy na konto wystawcy faktur.

Przenosząc powołane powyżej przepisy na grunt analizowanej sprawy należy zgodzić się z Wnioskodawczynią, że otrzymana przez nią darowizna środków pieniężnych (na podstawie zawartej pisemnie umowy darowizny) będzie podlegała zwolnieniu z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn. Spełnione są bowiem – jak wynika z przedstawionego stanu faktycznego – warunki do zwolnienia. Wnioskodawczyni otrzyma bowiem darowiznę od najbliższego członka rodziny – ojca, czyli osoby wymienionej w art. 4a ust. 1 ustawy podatku od spadków i darowizn, darowizna zostanie zgłoszona do właściwego naczelnika urzędu skarbowego, przekazanie środków zostanie udokumentowane w sposób określony w art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Bez znaczenia dla zastosowania zwolnienia – jak słusznie stwierdza Wnioskodawczyni – jest fakt, że środki pieniężne będą przekazywane nie na rachunek obdarowanej lecz z rachunku ojca na rachunek bankowy firmy, której Wnioskodawczyni zleciła budowę domu jednorodzinnego. Należy bowiem podkreślić, że określony w art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn warunek przekazania na rachunek bankowy spełniony jest także wtedy, gdy nabywca (obdarowany) udokumentuje otrzymanie środków pieniężnych dowodem przekazania bezpośrednio na rachunek osoby trzeciej, w wykonaniu zawartej z nią umowy lub tytułem zobowiązania ciążącego na obdarowanym wobec tej osoby trzeciej.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie ul. Kraszewskiego 4a, 35-016 Rzeszów, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2012 r., poz. 270, ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.