Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi
IPTPP4/443-690/14-2/MK
z 5 grudnia 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 1 września 2014 r. (data wpływu 18 września 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania wycofania samochodu osobowego z działalności gospodarczej spółki cywilnej na cele osobiste wspólników – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 września 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania wycofania samochodu osobowego z działalności gospodarczej spółki cywilnej na cele osobiste wspólników.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Spółka jest czynnym podatnikiem podatku VAT. Została założona 1 marca 2009 roku na podstawie umowy spółki poprzez wniesienie do spółki przedsiębiorstw wspólników. Wspólnicy są małżonkami ze wspólnotą majątkową. Jednym z składników wnoszonego do spółki przedsiębiorstwa jednego ze wspólników był samochód osobowy Skoda Fabia II. Samochód ten został nabyty w czerwcu 2008 roku w ramach prowadzonego przedsiębiorstwa / jednoosobowej działalności gospodarczej EB. W związku z nabyciem tegoż samochodu, przysługiwało częściowe odliczenie podatku VAT od zakupu w ramach prowadzonej działalności gospodarczej (podatnik VAT czynny).

Po wniesieniu samochodu w ramach przedsiębiorstwa do spółki był on wykorzystywany do celów związanych z działalnością gospodarczą w formie spółki cywilnej. Samochód był wprowadzony do ewidencji środków trwałych i był amortyzowany. Amortyzacja została zakończona w maju 2013 roku.

W dniu 11 sierpnia 2014 roku samochód został wycofany z działalności gospodarczej (w formie spółki cywilnej) i przekazany na cele osobiste / prywatne wspólników.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy wycofanie samochodu osobowego ze spółki cywilnej (czynny podatnik VAT) na cele osobiste wspólników (będących małżonkami) w sytuacji, gdy spółce nie przysługiwało prawo do obniżenia (częściowo lub w całości) podatku VAT należnego o VAT naliczony w związku z zakupem, gdyż prawo to przysługiwało wcześniej wspólnikowi (który wniósł całe swoje przedsiębiorstwo do spółki wraz z tym samochodem), będzie traktowane jako dostawa towarów i podlega opodatkowaniu na podstawie artykułu 7 ust. 2 Ustawy o podatku od towarów i usług?

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z faktem, że Spółce jako podatnikowi VAT czynnemu nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych to przepis art. 7 ust 2 Ustawy o podatku od towarów i usług nie dotyczy przedstawionego przypadku.

Art. 7 ust.2 pkt 1 ustawy brzmi:Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności: 1) przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, -jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Ww. przepis nie ma tu zastosowania gdyż:

1. Spółka nie istniała w momencie nabycia środka trwałego.
2. Ustawa nie definiuje co oznacza nabycie. Słownik języka polskiego definiuje nabycie jako „otrzymać coś na własność, płacąc za to”. W potocznym znaczeniu jest to również „Nabycie - uzyskanie własności lub innego prawa majątkowego w każdy prawem przewidziany sposób np. w drodze umowy, dziedziczenia, dawności”. W związku z powyższym nabycie nastąpiło w momencie wniesienia przedsiębiorstwa (którego częścią był samochód/środek trwały) do spółki cywilnej. Ponieważ wniesienie przedsiębiorstwa do spółki nie było opodatkowane podatkiem VAT, wówczas nie istniało również prawo do jego odliczenia.
3. Przepis stanowi wyraźnie i jednoznacznie - to podatnik musiał posiadać „prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia”, a w tym przypadku podatnik (spółka N.) nie miał tego prawa.
   
   

Warto również zwrócić uwagę na niespójność ww. przepisu z innymi przepisami prawa (np. cywilnego) w odniesieniu do spółek nieposiadających osobowości prawnej. Spółka Cywilna jest de facto „związkiem” dwojga lub więcej przedsiębiorców wpisanych do rejestru ewidencji działalności gospodarczej. Innymi słowy spółka cywilna nie może i nie posiada żadnych aktywów, gdyż wszelkie towary, środki trwałe, prawa są współposiadane przez wspólników w odpowiedniej części zależnej do wysokości udziałów. Spółka cywilna może być jednocześnie podatnikiem VAT czynnym, któremu to podatnikowi przysługują prawa „do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia”. Ww. przepis stanowi, iż dany towar powinien „należeć” do przedsiębiorstwa podatnika co stoi w sprzeczności z możliwością nabywania praw majątkowych przez spółkę cywilną. Takie brzmienie artykułu 7 budzi duże wątpliwości co do możliwości zastosowania tego przepisu do spółek cywilnych w ogóle (i innych nieposiadających osobowości prawnej), niezależnie od intencji ustawodawcy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2. eksport towarów;
3. import towarów na terytorium kraju;
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
   
   

Przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów (art. 2 pkt 22 ustawy).

Przez towary, w myśl art. 2 pkt 6 ustawy, rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy – przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

W myśl art. 7 ust. 2 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1. przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
2. wszelkie inne darowizny

- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Jak wynika z powyższych uregulowań, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega generalnie każde nieodpłatne przekazanie towaru należącego do przedsiębiorstwa, w tym także wszelkie inne darowizny, z którym wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, o ile podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych.

Jeżeli natomiast podatnik nie miał prawa do odliczenia podatku naliczonego, to nieodpłatne przekazanie (w tym także darowizna) tych towarów pozostaje poza zakresem opodatkowania (podatnik nie musi dokonać ich opodatkowania), bez względu na cel, na który zostały one przekazane (darowane).

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Natomiast zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W świetle powyższego stwierdzić należy, że każdy kto dokonuje czynności dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, powinien być uznany za podatnika podatku od towarów i usług.

Art. 19 obowiązującej od 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej – (Dz.Urz. UE.L. Nr 347 s. 1, ze zm.) stanowi, że w przypadku przekazania, odpłatnie lub nieodpłatnie lub jako aportu do spółki całości lub części majątku, państwa członkowskie mogą uznać, że dostawa towarów nie miała miejsca i że w takim przypadku osoba, której przekazano towary, będzie traktowana jako następca prawny przekazującego. W przypadkach gdy odbiorca nie podlega w pełni opodatkowaniu, państwa członkowskie mogą przedsięwziąć środki niezbędne w celu uniknięcia zakłóceń konkurencji. Mogą także przyjąć wszelkie niezbędne środki, aby zapobiec uchylaniu się od opodatkowania lub unikaniu opodatkowania poprzez wykorzystanie przepisów niniejszego artykułu.

Regulacja ta przewiduje, iż w przypadku, gdy państwa członkowskie uznają za nieopodatkowane przeniesienie całości lub części majątku podatnika, wówczas są obowiązane do uznania, że nabywca tego majątku będzie traktowany na potrzeby podatku VAT jako następca prawny zbywającego ten majątek.

Prawa i obowiązki następców prawnych oraz podmiotów przekształconych regulują przepisy zawarte w art. 93-93e ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.). W przepisach tych ustawodawca przedstawił katalog sytuacji, w których zachodzi sukcesja podatkowa, tj. sukcesja praw i obowiązków następców prawnych oraz podmiotów przekształcanych.

Zgodnie z art. 93 § 1 Ordynacji podatkowej, osoba prawna zawiązana (powstała) w wyniku łączenia się:

1. osób prawnych,
2. osobowych spółek handlowych,
3. osobowych i kapitałowych spółek handlowych

– wstępuje we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki każdej z łączących się osób lub spółek.

W myśl art. 93 § 2 Ordynacji podatkowej, przepis § 1 stosuje się odpowiednio do osoby prawnej łączącej się przez przejęcie:

1. innej osoby prawnej (osób prawnych);
2. osobowej spółki handlowej (osobowych spółek handlowych).
   
   

Natomiast w świetle art. 93a § 1 Ordynacji podatkowej, osoba prawna zawiązana (powstała) w wyniku:

1. przekształcenia innej osoby prawnej,
2. przekształcenia spółki niemającej osobowości prawnej

– wstępuje we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki przekształcanej osoby lub spółki.

Jak stanowi art. 93a § 2 Ordynacji podatkowej, przepis § 1 stosuje się odpowiednio do:

1. osobowej spółki handlowej zawiązanej (powstałej) w wyniku przekształcenia:
   1. innej spółki niemającej osobowości prawnej,
   2. spółki kapitałowej;
2. spółki niemającej osobowości prawnej, do której osoba fizyczna wniosła na pokrycie udziału wkład w postaci swojego przedsiębiorstwa.
   
   

Z powyższego wynika, że Ordynacja podatkowa przewiduje możliwość przeniesienia praw i obowiązków m.in. w przypadku wniesienia aportu w postaci przedsiębiorstwa osoby fizycznej do spółki niemającej osobowości prawnej.

Na mocy art. 55¹ Kodeksu cywilnego, przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

1. oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
2. własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
3. prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
4. wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
5. koncesje, licencje i zezwolenia;
6. patenty i inne prawa własności przemysłowej;
7. majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
8. tajemnice przedsiębiorstwa;
9. księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
   
   

Zgodnie z art. 55² Kodeksu cywilnego, czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

Przedmiotem następstwa podatkowego są prawa i obowiązki wynikające z przepisów prawa podatkowego, przy czym zgodnie z art. 3 pkt 2 ustawy Ordynacja podatkowa, rozumie się przez to prawa i obowiązki zawarte we wszelkich aktach normatywnych prawa podatkowego, a więc wniesienie aportem przez osobę fizyczną przedsiębiorstwa do spółki cywilnej – powoduje sukcesję podatkową praw i obowiązków określonych w ustawie.

Następstwo prawne polega na przejściu z jednego podmiotu na drugi określonych praw i obowiązków. W przypadku prawa podatkowego mamy do czynienia z pochodnym nabyciem praw, kiedy to następca prawny nabywa prawa i obowiązki przysługujące jego poprzednikowi prawnemu. Jest to nabycie translatywne, gdyż dotyczy praw poprzednio już istniejących. W prawie podatkowym z reguły ma miejsce następstwo prawne pod tytułem ogólnym (sukcesja uniwersalna), kiedy to mocą jednego zdarzenia prawnego dochodzi do nabycia całego lub części majątku, a nabywca wchodzi zarówno w prawa jak i w obowiązki swego poprzednika prawnego.

Nadmienić przy tym należy, że na mocy art. 93e Ordynacji podatkowej, przepisy art. 93-93d stosuje się w zakresie, w jakim odrębne ustawy, umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz inne ratyfikowane umowy międzynarodowe, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, nie stanowią inaczej.

Oznacza to, że aby określić zakres przejmowanych przez następcę prawnego praw i obowiązków, należy dokonać oceny nie tylko przepisów Ordynacji podatkowej, ale także innych aktów prawnych.

Określona wyżej cytowanymi przepisami Ordynacji podatkowej sukcesja jest sukcesją uniwersalną, co oznacza, że następca prawny wstępuje we wszystkie (z uwzględnieniem postanowień art. 93e Ordynacji podatkowej) przewidziane przepisami prawa podatkowego prawa i obowiązki podatnika.

Z opisu sprawy wynika, że Spółka została założona 1 marca 2009 roku na podstawie umowy spółki poprzez wniesienie do spółki przedsiębiorstw wspólników. Wspólnicy są małżonkami ze wspólnotą majątkową. Jednym z składników wnoszonego do spółki przedsiębiorstwa jednego że wspólników był samochód osobowy Skoda Fabia II. Samochód ten został nabyty w czerwcu 2008 roku w ramach prowadzonego przedsiębiorstwa /jednoosobowej działalności gospodarczej EB. W związku z nabyciem tegoż samochodu, przysługiwało częściowe odliczenie podatku VAT od zakupu w ramach prowadzonej działalności gospodarczej (podatnik VAT czynny). Po wniesieniu samochodu w ramach przedsiębiorstwa do spółki był on wykorzystywany do celów związanych z działalnością gospodarczą w formie spółki cywilnej. Samochód był wprowadzony do ewidencji środków trwałych i był amortyzowany. Amortyzacja została zakończona w maju 2013 roku.

Wątpliwości Wnioskodawcy budzi kwestia opodatkowania czynności wycofania samochodu osobowego z działalności gospodarczej na cele prywatne wspólników.

Rozpatrując powyższą kwestię należy wskazać, że samochód osobowy został wprowadzony do nowo utworzonej spółki przez jednego z współwłaścicieli wraz z całym przedsiębiorstwem. W stosunku do przedmiotowego samochodu przysługiwało częściowe odliczenie podatku VAT od jego zakupu. Powstała spółka cywilna utworzona poprzez wniesienie przedsiębiorstw wspólników z mocy prawa przejęła prawa i obowiązki tych przedsiębiorstw. Zatem wszelkie prawa i obowiązki przynależne poszczególnym przedsiębiorstwom wspólników zostały przeniesione na nowo powstałą spółkę cywilną. W konsekwencji prawo do odliczenia podatku VAT od zakupu samochodu osobowego zostało przeniesione na spółkę cywilną. Wobec powyższego należy uznać, że Wnioskodawcy przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT od zakupu przedmiotowego samochodu na podstawie sukcesji praw i obowiązków podatkowych. W związku z powyższym wycofanie samochodu osobowego ze spółki cywilnej na cele osobiste wspólników podlega opodatkowaniu na podstawie art. 7 ust. 2 ustawy.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w tym zakresie należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.