Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBII/1/415-590/14/BJ
z 14 października 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770, ze zm.) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 11 lipca 2014 r. (data wpływu do Biura – 15 lipca 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odszkodowania wypłaconego przez Gminę za nieuregulowane przez najemcę lokalu opłaty za media – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 15 lipca 2014 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odszkodowania wypłaconego przez Gminę za nieuregulowane przez najemcę lokalu opłaty za media.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest właścicielem lokalu mieszkalnego, który wynajmował osobie fizycznej na cele mieszkaniowe. Przychód z najmu Wnioskodawca opodatkowywał ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.

W związku z tym, iż najemca nie uiszczał należnego czynszu i opłat za media doszło do prawomocnego orzeczenia eksmisji z prawem do lokalu socjalnego. Mimo uprawomocnienia się wyroku dnia 22 czerwca 2011 r. Gmina nie zrealizowała swojego obowiązku dostarczenia lokalu socjalnego najemcy, który w dalszym ciągu pozostawał w mieszkaniu Wnioskodawcy. Wnioskodawca pozwał więc Gminę do sądu o zapłatę.

Sąd Rejonowy wyrokiem z dnia 13 września 2012 r. sygn. akt (…) zasądził na rzecz Wnioskodawcy kwotę 4.747,61 zł tytułem odszkodowania za niewykonanie obowiązku dostarczenia lokalu socjalnego w okresie od 23 czerwca 2011 r. do 30 września 2011 r. W uzasadnieniu Sąd napisał, że kwota 909,27 zł (278,35 zł miesięcznie x 3 m-ce + 8 dni czerwca), to poniesiona przez Wnioskodawcę szkoda z tytułu nieuregulowanych przez osoby zajmujące lokal opłat za media, które Wnioskodawca musiał comiesięcznie ponosić do Wspólnoty Mieszkaniowej (c.o., woda, podgrzanie wody, wywóz nieczystości – kwota ta nie obejmuje kosztów utrzymania nieruchomości wspólnej), a kwota 3.940 zł to kwota możliwego do uzyskania czynszu najmu za lokal w ww. okresie, która stanowi utracone przez Wnioskodawcę korzyści na skutek bezprawnego zaniechania Gminy przy dostarczaniu lokalu zastępczego.

Dnia 22 lipca 2013 r. na rachunek bankowy Wnioskodawca otrzymał kwotę 909,27 zł tytułem odszkodowania za nieuregulowane przez najemcę lokalu opłaty za media.

Następnie Wnioskodawca otrzymał pismo z dnia 27 listopada 2013 r. z Urzędu Miasta, w którym stwierdzono, iż w związku z faktem zasądzenia odszkodowania w wysokości 278,35 zł miesięcznie jako opłaty na rzecz Wspólnoty Mieszkaniowej wyrokiem Sądu Rejonowego z dnia 13 września 2012 r. oraz wyrokiem Sądu Okręgowego z dnia 18 lipca 2013 r. Gmina uznaje kwotę odszkodowania za kolejne miesiące od 1 października 2011 r. do 30 listopada 2012 r. w miesięcznej wysokości zasądzonej przez Sąd (278,35 zł miesięcznie) jako opłaty na rzecz Wspólnoty Mieszkaniowej. Razem 3.896,90 zł (278,35 x 14 m-cy), którą to kwotę Wnioskodawca otrzymał na rachunek bankowy dnia 9 grudnia 2013 r.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy kwota odszkodowania, którą Wnioskodawca otrzymał od Gminy za nieuregulowane przez najemcę jego lokalu opłaty za zużyte media, w okresie w którym Gmina miała obowiązek dostarczyć lokal socjalny, wpłacone przez Wnioskodawcę na konto Wspólnoty Mieszkaniowej korzysta ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

W opinii Wnioskodawcy, odszkodowanie w części stanowiącej zwrot wpłaconych do Wspólnoty Mieszkaniowej opłat za media, nieuregulowanych przez najemcę, jest zwolnione z podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Dotyczy to zarówno kwoty 909,27 zasądzonej wyrokiem Sądu Rejonowego z dnia 13 września 2012 r. jak i pozostałej kwoty 3.896,90 zł wpłaconej przez Gminę, która uznała odszkodowanie w miesięcznej wysokości 278,35 zł zasądzonej ww. wyrokiem za kolejne 14 miesięcy. Odszkodowanie to nie dotyczy bowiem utraconych korzyści, lecz rzeczywistej szkody za poniesione straty, którymi są zapłacone przez Wnioskodawcę opłaty za media zużyte przez lokatora.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 9 tej ustawy źródłem przychodu są tzw. „inne źródła”.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 powołanej ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użycie przez ustawodawcę zwrotu „w szczególności” przesądza, iż przedmiotowy katalog nie ma charakteru zamkniętego, wyczerpującego. Innymi słowy, przychody niemieszczące się w źródłach przychodów wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8 ww. ustawy stanowią przychody z innych źródeł.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
   
   

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3b cytowanej ustawy wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
   
   

Powołane uregulowania prawne wskazują jednoznacznie, że nie wszystkie odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane przez osoby fizyczne wolne są od podatku dochodowego. Ze zwolnienia na podstawie cytowanego przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3 korzystają bowiem jedynie te odszkodowania lub zadośćuczynienia, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów rangi ustawy lub aktów wykonawczych wydanych na ich podstawie. Z kolei zakres zwolnienia wynikający z art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy, obejmuje tylko odszkodowania lub zadośćuczynienia za tzw. szkodę rzeczywistą, czyli poniesione straty, a nie dotyczy utraconych korzyści. Specyfika prawa podatkowego nakazuje inaczej traktować odszkodowanie lub zadośćuczynienia z tytułu poniesionych przez poszkodowanego strat i odszkodowanie lub zadośćuczynienia z tytułu utraconego zysku. Odszkodowanie lub zadośćuczynienie z tytułu utraconych korzyści, jakich poszkodowany mógł się spodziewać, gdyby mu szkody nie wyrządzono, podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Z wniosku wynika, że Wnioskodawca jest właścicielem lokalu mieszkalnego, który wynajmował osobie fizycznej na cele mieszkaniowe. W związku z tym, iż najemca nie uiszczał należnego czynszu i opłat za media doszło do prawomocnego orzeczenia eksmisji z prawem do lokalu socjalnego. Mimo uprawomocnienia się wyroku dnia 22 czerwca 2011 r. Gmina nie zrealizowała swojego obowiązku dostarczenia lokalu socjalnego najemcy, który w dalszym ciągu pozostawał w mieszkaniu Wnioskodawcy. Wnioskodawca pozwał więc Gminę do sądu o zapłatę należności.

Sąd Rejonowy wyrokiem z dnia 13 września 2012 r. zasądził na rzecz Wnioskodawcy kwotę 4.747,61 zł tytułem odszkodowania za niewykonanie obowiązku dostarczenia lokalu socjalnego w okresie od 23 czerwca 2011 r. do 30 września 2011 r.

Zgodnie z art. 18 ust. 5 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz.U. z 2014 r., poz. 150), jeżeli gmina nie dostarczyła lokalu socjalnego osobie uprawnionej do niego z mocy wyroku, właścicielowi przysługuje roszczenie odszkodowawcze do gminy, na podstawie art. 417 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2014 r., poz. 121).

Z przepisu art. 417 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa.

Jeżeli wykonywanie zadań z zakresu władzy publicznej zlecono, na podstawie porozumienia, jednostce samorządu terytorialnego albo innej osobie prawnej, solidarną odpowiedzialność za wyrządzoną szkodę ponosi ich wykonawca oraz zlecająca je jednostka samorządu terytorialnego albo Skarb Państwa (art. 417 § 2 Kodeksu cywilnego).

Natomiast zgodnie z art. 659 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz.

Powołany powyżej art. 18 ust. 5 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego oraz art. 417 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego regulują jedynie możliwość wystąpienia strony o odszkodowanie, nie określają jednak wprost jego wysokości, a także nie wskazują zasad ustalania odszkodowania. Zatem odszkodowanie wypłacone przez Gminę właścicielowi lokalu z tytułu niedostarczenia lokalu socjalnego nie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ponadto z przytoczonych przepisów wynika, że odszkodowanie, o którym mowa – wbrew temu co twierdzi Wnioskodawca – nie jest odszkodowaniem za tzw. szkodę rzeczywistą, czyli za poniesioną stratę, ale dotyczy utraconych korzyści. Dotyczy ono bowiem korzyści, które Wnioskodawca (właściciel lokalu) mógłby osiągnąć gdyby bez przeszkód mógł dysponować swoją własnością. Sąd w wyroku stwierdził, iż kwota 909,27 zł to poniesiona przez Wnioskodawcę szkoda z tytułu nieuregulowanych przez osoby zajmujące lokal opłat za media, które Wnioskodawca musiał comiesięcznie ponosić do Wspólnoty Mieszkaniowej (c.o., woda, podgrzanie wody, wywóz nieczystości), a kwota 3.940 zł to kwota możliwego do uzyskania czynszu najmu za lokal w ww. okresie, która stanowi utracone przez Wnioskodawcę korzyści na skutek bezprawnego zaniechania Gminy w zakresie dostarczenia lokalu zastępczego.

Zatem, wbrew twierdzeniu Wnioskodawcy, odszkodowanie nie zostało wypłacone za poniesione straty, którymi są zapłacone przez niego opłaty za media zużyte przez lokatora (zarówno te zasądzone przez Sąd jak i te uznane później przez Gminę). Przedmiotowe odszkodowanie wypłacone zostało przez Gminę jako zadośćuczynienie za szkodę związaną z niedostarczeniem lokalu socjalnego osobie uprawnionej nie zaś jako czynsz (czy też jego ekwiwalent) związany z użytkowaniem (w tym bezprawnym) lokalu przez najemcę oraz jako zwrot wydatków za media. Nie można więc zgodzić się Wnioskodawcą, że odszkodowanie w części stanowiącej zwrot wpłaconych do Wspólnoty Mieszkaniowej opłat za media, nieuregulowanych przez najemcę jest zwolnione z podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane wyżej przepisy prawa należy stwierdzić, że kwota odszkodowania, którą Wnioskodawca otrzymał od Gminy za nieuregulowane przez najemcę lokalu opłaty za zużyte media, w okresie w którym Gmina miała obowiązek dostarczyć lokal socjalny nie korzysta ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z powyższym, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się|(w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.