Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBII/1/415-444/14/JP
z 9 września 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 21 maja 2014 r. (data wpływu do Biura – 26 maja 2014 r.), uzupełnionym w dniach 20 i 26 sierpnia 2014., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika w związku z udzieleniem pracownikom nieoprocentowanej pożyczki – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 26 maja 2014 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie w zakresie obowiązków płatnika w związku z udzieleniem pracownikom nieoprocentowanej pożyczki.

Z uwagi na braki formalne złożonego wniosku, zostało do Wnioskodawcy przesłane wezwanie z 12 sierpnia 2014 r., znak: IBPB II/1/415-444/14/JP, IBPB II/1/436-172/14/JP, IBPP2/443 -497/14/AB. Wniosek został uzupełniony w dniu 20 sierpnia (uiszczenie brakującej opłaty) i w dniu 26 sierpnia 2014 r. (uzupełnienie pozostałych braków formalnych wniosku).

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

A. Sp. z o.o. (zwana dalej „Spółką”) zamierza udzielać ze środków obrotowych nieoprocentowane pożyczki swoim pracownikom. Prawo do skorzystania z takich pożyczek wynikać będzie z regulaminu i będą one udzielane dla wszystkich na jednakowych zasadach. Strony zastrzegą w umowie brak odpłatności w postaci odsetek.

W zależności od zapotrzebowania podpisane będzie od kilkunastu do kilkudziesięciu umów rocznie. Stan zatrudnienia na dzień sporządzenia wniosku to 68 osób.

Spółka jest czynnym podatnikiem VAT, lecz nie prowadzi działalności w zakresie udzielania pożyczek i nie udziela ich innym podmiotom ani osobom. Umowy pożyczki zawierane będą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Środki pieniężne będące przedmiotem umów pożyczek w momencie zawierania umów oraz spłaty znajdować się będą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy w przypadku udzielania nieoprocentowanych pożyczek Spółka będzie miała obowiązek poboru zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych ustalając wartość odsetek w wysokości rynkowej jako podstawę do opodatkowania?

Spółka stoi na stanowisku, że w przypadku udzielania nieoprocentowanych pożyczek nie będzie miała obowiązku poboru zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W art. 10 ustawy podatkowej zostały określone źródła przychodów, gdzie między innymi wymienia się: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, pracę nakładczą, emeryturę lub rentę.

Stosownie do przepisu art. 11 ust. 1 ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Natomiast zgodnie z przepisem art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody ze stosunku pracy, uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Natomiast stosownie do art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

W sytuacji, gdy zakład pracy nie prowadzi działalności gospodarczej w zakresie udzielania pożyczek lub kredytów, a zasady udzielania tych pożyczek stosowane są według jednolitych reguł wobec wszystkich pracowników, wówczas brak jest podstaw do zakwalifikowania niezapłaconych odsetek z umowy pożyczki nieoprocentowanej jako przychodu, o którym mowa w art. 11 ust. 1 oraz art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a w zaistniałej sytuacji nie powstanie nieodpłatne świadczenie w formie nie naliczonych odsetek.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie należy zaznaczyć, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest tylko i wyłącznie ocena stanowiska Wnioskodawcy dotycząca podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika w związku z udzieleniem pracownikom nieoprocentowanej pożyczki.

W pozostałym zakresie zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z kolei, zgodnie z art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Natomiast stosownie do postanowień art. 12 ust.1 powołanej ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

W związku z powyżej przytoczonymi przepisami, należy wskazać, że przychodami ze stosunku pracy lub stosunków pokrewnych, są wszystkie świadczenia, które konkretny pracownik otrzymuje ze środków pracodawcy z tytułu pozostawania w stosunku pracy lub pokrewnym. Przychód ze stosunku pracy powstaje zatem w każdym przypadku, w którym pracownik uzyskuje realną korzyść. Wyjątek stanowią jedynie rodzaje świadczeń wymienionych w katalogu zwolnień przedmiotowych w szczególności określonym w art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawca zamierza udzielać ze środków obrotowych Spółki nieoprocentowane pożyczki swoim pracownikom. Prawo do skorzystania z takich pożyczek wynikać będzie z regulaminu i będą one udzielane dla wszystkich na jednakowych zasadach. Strony zastrzegą w umowie brak odpłatności w postaci odsetek.

W zależności od zapotrzebowania podpisane będzie od kilkunastu do kilkudziesięciu umów rocznie. Stan zatrudnienia na dzień sporządzenia wniosku to 68 osób.

Spółka jest czynnym podatnikiem VAT, lecz nie prowadzi działalności w zakresie udzielania pożyczek i nie udziela ich innym podmiotom ani osobom. Umowy pożyczki zawierane będą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Środki pieniężne będące przedmiotem umów pożyczek w momencie zawierania umów oraz spłaty znajdować się będą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Jak zostało wskazane na wstępie, pracownik – zgodnie z konstrukcją ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – co do zasady otrzymuje podlegający opodatkowaniu przychód od pracodawcy z racji łączącego go stosunku pracowniczego zawsze, gdy pozyskuje konkretną korzyść ekonomiczną wyrażoną nie tylko w postaci pieniężnej. Ta zasada doznaje ograniczenia tylko w odniesieniu do sytuacji wymienionych wyraźnie przez ustawodawcę w formie zwolnień przedmiotowych określonych w ww. ustawie.

W omawianej sytuacji pracownikom Wnioskodawcy udzielane będą pożyczki nieoprocentowane z zasobów Spółki.

W zakresie pojęcia „nieodpłatnego świadczenia” – z uwagi na brak definicji jego znaczenia w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych – należy zastosować definicję wynikającą z utrwalonego w tej mierze orzecznictwa, która została zawarta w szczególności w uchwale NSA z 16 października 2006 r. sygn. akt II FPS 1/06, w której wskazano, że termin ten ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym i w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, nieodpłatnym świadczeniem jest każde zdarzenie prawne i zjawisko gospodarcze, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku danej osobie, mające konkretny wymiar finansowy. Przysporzenie to może polegać na zwiększeniu majątku (aktywów) bądź uniknięciu jego pomniejszenia (zaoszczędzenie wydatków).

Ww. ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych określa natomiast sposób ustalania wartości nieodpłatnych świadczeń.

W myśl przepisów art. 12 ust. 3 cyt. ustawy, wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych ustala się według zasad określonych w art. 11 ust. 2 – 2b.

Na podstawie art. 11 ust. 2a ww. ustawy, wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:

1. jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia – według cen stosowanych wobec innych odbiorców,
2. jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione – według cen zakupu,
3. jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku – według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku,
4. w pozostałych przypadkach – na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.
   
   

Umowa pożyczki została uregulowana w przepisach ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2014 r., poz. 121). Zgodnie z art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego – przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący pożyczkę zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

W świetle zacytowanej definicji pożyczki należy dostrzec, że umowa pożyczki jest co do zasady umową nieodpłatną. W związku z tym, jeżeli strony w umowie pożyczki zastrzegły brak odpłatności w postaci odsetek (a taka jest sytuacja w omawianym przypadku), to na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – otrzymanie nieoprocentowanej pożyczki jest obojętne podatkowo. Skoro zakład pracy nie prowadzi działalności gospodarczej w zakresie udzielania pożyczek i zasady udzielania pożyczek są jednakowe dla wszystkich pracowników nie powstaje przychód ze stosunku pracy u pracowników w wysokości niezapłaconych odsetek.

Zgodnie z art. 8 ww. Ordynacji podatkowej płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Stosownie natomiast do treści art. 31 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej „zakładami pracy”, są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakład pracy, a w spółdzielniach pracy – wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej. Zakład pracy pobiera więc zaliczki od dochodu, za który w rozumieniu art. 32 ust. 2 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uważa się uzyskane w ciągu miesiąca przychody w rozumieniu art. 12 oraz zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez płatnika, po odliczeniu kosztów uzyskania w wysokości określonej w art. 22 ust. 2 pkt 1 albo 3 lub w ust. 9 pkt 1-3 oraz po odliczeniu potrąconych przez płatnika w danym miesiącu składek na ubezpieczenie społeczne, o którym mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b lub pkt 2a (…).

Zgodnie z art. 39 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w terminie do końca lutego następującego po roku podatkowym płatnicy, o których mowa w art. 31, art. 33 i art. 35, w przypadku gdy nie dokonują rocznego obliczenia podatku, są obowiązani przekazać podatnikowi i urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatnika, o którym mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych – imienne informacje sporządzone według ustalonego wzoru, z zastrzeżeniem ust. 5. Informację, o której mowa w zdaniu pierwszym, sporządza się również w przypadku dokonywania wypłaty świadczeń określonych w art. 21 ust. 1 pkt 46 i 74. W informacji tej wykazuje się również dochody zwolnione od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych umów międzynarodowych.

Wyznacznikiem zatem statusu płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu stosunku pracy, jest związek między zakładem pracy a otrzymującym pożyczkę pracownikiem, ustalany na podstawie art. 12 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednocześnie należy zauważyć, że zakład pracy zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako płatnik jest zobowiązany do poboru zaliczek od dochodu uzyskanego przez zatrudnionych w tym zakładzie pracy pracowników, tj. ma przypisane ustawowo konkretne obowiązki, których wykonanie przez płatnika nie zależy od jego woli, ponieważ ustawodawca jednoznacznie określił, że płatnik powinien pobrać zaliczkę oraz wskazał w jaki sposób winien to zrobić i od jakiego rodzaju świadczenia wypłacanego pracownikowi.

Należy zatem wyraźnie zaznaczyć, że Wnioskodawca, jako pracodawca, jest płatnikiem – jednak tylko i wyłącznie – od dokonywanych zatrudnionym na podstawie stosunku pracy osobom (pracownikom) wypłat pieniężnych, wartości pieniężnych świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalentów, świadczeń lub świadczeń pieniężnych ponoszonych za pracownika, innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych, dokonywanych z tytułu tego zatrudnienia.

W świetle powyższych ustaleń należy wskazać, że skoro Wnioskodawca jest płatnikiem jako zakład pracy tylko w stosunku do szeroko rozumianych świadczeń pracowniczych, wynikających ze stosunku pracy łączącego go z pracownikiem, to w przypadku gdy nie powstaje przychód ze stosunku pracy, nie powstają też obowiązki płatnika, które obciążałyby Wnioskodawcę.

Reasumując należy uznać, że na Wnioskodawcy nie ciążą obowiązki płatnika zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych w związku z udzieleniem przez Wnioskodawcę nieoprocentowanych pożyczek pracownikom.

Powyższe oznacza, że w przedmiotowej sprawie stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-110 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.