Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBII/1/436-177/14/MCZ
z 26 sierpnia 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 27 maja 2014 r. (data wpływu do Biura – 29 maja 2014 r.), uzupełnionym 12 sierpnia 2014 r., o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych wpływu środków pieniężnych stanowiących majątek odrębny współmałżonki na wspólne konto małżonków mających wspólność majątkową małżeńską - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 29 maja 2014 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o udzielenie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych wpływu środków pieniężnych stanowiących majątek odrębny współmałżonki na wspólne konto małżonków mających wspólność majątkową małżeńską.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, dlatego w piśmie z 21 lipca 2014 r. znak: IBPB II/1/436-177/14/MCZ wezwano o jego uzupełnienie. Wniosek uzupełniono 12 sierpnia 2014 r.

W przedmiotowym wniosku i jego uzupełnieniu został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 25 kwietnia 2014 r. żona Wnioskodawcy otrzymała darowiznę pieniężną od swojej matki; przelewem na jej konto osobiste.

W dniu 27 kwietnia 2014 r. żona Wnioskodawcy złożyła w urzędzie skarbowym zgłoszenie SD-Z2 wraz z kopią przelewu oraz umową darowizny.

Następnie powyższe środki pieniężne zostały przelane na wspólne konto bankowe małżonków z zamiarem wykorzystania ich na planowany zakup mieszkania.

Lokal mieszkalny miał być nabyty na wspólne imię małżonków, jako ich majątek wspólny.

Żona Wnioskodawcy nie zamierzała dokonać darowizny, tj. czynności, o której mowa w Kodeksie cywilnym, tzn. dokonać przysporzenia na rzecz majątku osobistego Wnioskodawcy kosztem jej własnego majątku.

Środków tych Wnioskodawca nigdy nie traktował jako swojego majątku osobistego. Pozostając w ustroju wspólności majątkowej małżeńskiej, zamiarem żony Wnioskodawcy było wniesienie jej majątku osobistego (tj. środków otrzymanych w drodze darowizny) do majątku wspólnego małżonków.

Środki te, jak wyżej wspomniano, miały posłużyć do nabyciu wspólnego mieszkania małżonków.

W związku z powyższym – z uwzględnieniem zmian wynikających z uzupełnienia wniosku - zadano następujące pytanie:

Czy w opisanym przez Wnioskodawcę stanie faktycznym, sam fakt przelania środków pieniężnych z konta żony Wnioskodawcy, na ich konto wspólne, czyli wniesienie majątku osobistego żony do majątku wspólnego małżonków (nie do majątku osobistego Wnioskodawcy) rodzi skutki w rozumieniu ustawy o podatku od spadków i darowizn?

W ocenie Wnioskodawcy, opisany wyżej stan faktyczny jest wyłączony spod rządów ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Ustawa ta nie zawiera pojęcia darowizny, a zatem należy posłużyć się definicją Kodeksu cywilnego. Tym samym konieczne jest, w świetle Kodeksu cywilnego zaistnienie faktu przysporzenia majątku jednej osoby kosztem drugiej. W opisanym przez Wnioskodawcę stanie faktycznym, nie miała miejsca taka sytuacja. Był to techniczny przelew na wspólne konto małżonków. Wnioskodawca nigdy nie traktował tych pieniędzy jako swojego majątku osobistego i samodzielnie nigdy tymi środkami nie dysponował.

Zatem Wnioskodawca uważa, że nie jest zobowiązany do składania zgłoszenia SD-Z2, gdyż nie doszło w ogóle do czynności o której mowa w art. l ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Tym samym, skoro do takiej darowizny nie doszło, nie można mówić o zwolnieniu z podatku, o którym mowa w art. 4a ust. 1 pkt 2 tej ustawy, gdyż czynność przez Wnioskodawcę opisana nie jest w ogóle objęta działaniem tej ustawy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie zaznaczyć należy, iż przedmiotem oceny zawartej w niniejszej interpretacji jest tylko i wyłącznie stanowisko Wnioskodawcy odnoszące się do skutków podatkowych przedstawionego stanu faktycznego. Ocenie tej – tak jak już zwrócono na to uwagę w wezwaniu do uzupełnienia wniosku – nie podlegają te stwierdzenia Wnioskodawcy, które odnoszą się do kwestii jaka czynność prawna ma miejsce w przedstawionym stanie faktycznym. Wypowiedź Wnioskodawcy na temat nie dysponowania środkami, które wpłaciła żona na wspólne konto małżonków przyjęto jako część wniosku – opis stanu faktycznego – nie podlegający ocenie, gdyż nie są to zagadnienia podatkowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 ze zm.) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. darowizny.

Ponieważ przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia „darowizna” należy odwołać się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego.

Na podstawie art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2014 r., poz. 121) przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku. Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę.

Darowizna jest więc czynnością, której celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego), a zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne.

Do zawarcia umowy darowizny, podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie woli złożone przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia woli przez obdarowanego o przyjęciu darowizny. Należy zaznaczyć, że ustawodawca nie wymaga żadnej szczególnej formy oświadczenia obdarowanego o przyjęciu darowizny.

Natomiast z treści art. 890 § 1 ww. ustawy wynika, iż oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.

Przepisy Kodeksu cywilnego przewidują zatem szczególną formę dla umowy darowizny; umowa taka – pod rygorem nieważności powinna zostać sporządzona w formie aktu notarialnego. Niezachowanie tej formy nie powoduje nieważności umowy tylko wówczas, gdy darowizna została spełniona.

Z kolei w myśl art. 889 Kodeksu cywilnego nie stanowią darowizny następujące bezpłatne przysporzenia:

• gdy zobowiązanie do bezpłatnego świadczenia wynika z umowy uregulowanej innymi przepisami kodeksu;
• gdy kto zrzeka się prawa, którego jeszcze nie nabył albo które nabył w taki sposób, że w razie zrzeczenia się prawo jest uważane za nie nabyte.
  
  

Zatem daną czynność można uznać za darowiznę, jeżeli posiada cechy tegoż zobowiązania, tzn. gdy zostanie złożone oświadczenie darczyńcy o przekazaniu darowizny oraz oświadczenie obdarowanego o jej przyjęciu, a ponadto czynność ta musi polegać na nieodpłatnym świadczeniu darczyńcy (kosztem jego majątku) na rzecz obdarowanego, pod warunkiem, że czynność ta nie została wymieniona w treści cytowanego art. 889 ustawy.

Zgodnie z art. 5 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy obowiązek podatkowy powstaje – przy nabyciu w drodze darowizny – z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Stosownie do art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej kwotę wolną w wysokości 9.637 zł, jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.

W myśl art. 14 ust. 2 ww. ustawy zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

Zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy do I grupy podatkowej zalicza się: małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Natomiast stosownie do przepisu art. 4a ust. 1 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1. zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 i ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
2. udokumentują – w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 (tj. 9.637 zł) – ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo -kredytową lub przekazem pocztowym.
   
   

Zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych dokonać należy na formularzu SD-Z2 zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych (Dz.U. Nr 243, poz. 1762 ze zm.).

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1 i 2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej (art. 4a ust. 3 ww. ustawy).

Stosownie do art. 4a ust. 4 ww. ustawy obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

1. wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub
2. gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego.
   
   

Wyżej wymienione zwolnienie stosuje się, jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium takiego państwa (art. 4 ust. 4 cyt. ustawy).

Natomiast kwestie stosunków majątkowych w małżeństwie reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. z 2012 r., poz. 788 ze zm.).

Na podstawie art. 31 § 1 tej ustawy z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Zgodnie z art. 31 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego do majątku wspólnego należą w szczególności:

1. pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków;
2. dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków;
3. środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków;
4. kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2009 r., nr 205, poz. 1585, ze. zm.).
   
   

Z kolei według art. 33 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego do majątku osobistego każdego z małżonków należą:

1. przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej;
2. przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił;
3. prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom;
4. przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków;
5. prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie;
6. przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość;
7. wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków;
8. przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków;
9. prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy;
10. przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.
    
    

Wyżej powołane przepisy maja zastosowanie jeżeli ich stosowanie nie zostało wyłączone małżeńską umową majątkową (art. 47 § 1 ww. ustawy).

Ponieważ przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego nie stanowią przepisów prawa podatkowego zdefiniowanych w art. 3 pkt 2 Ordynacji podatkowej, stąd też w trybie wydawania interpretacji, określonym w art. 14b Ordynacji podatkowej, minister właściwy do spraw finansów publicznych, powołał je posiłkowo, dokonując oceny stanowiska Wnioskodawcy jedynie na podstawie przepisów prawa podatkowego.

Z treści wniosku i jego uzupełnienia wynika, że Wnioskodawca pozostaje w związku małżeńskim, w którym obowiązuje ustrój wspólności majątkowej. Żona Wnioskodawcy środki pieniężne, otrzymane w drodze darowizny od matki, przekazała na wspólne konto małżonków z zamiarem wykorzystania ich na planowany zakup wspólnego mieszkania. Żona Wnioskodawcy nie dokonała darowizny środków pieniężnych w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego na rzecz Wnioskodawcy (męża), tj. czynności przysporzenia na rzecz majątku osobistego Wnioskodawcy kosztem jej własnego majątku. Wnioskodawca środków tych nigdy nie traktował jako jego majątku osobistego.

Wnioskodawca zajął stanowisko, że zgodnie z definicją darowizny zawartą w Kodeksie cywilnym nie miał miejsca przysporzenie majątkowe jednej osoby kosztem drugiej. Był to techniczny przelew na wspólne konto małżonków. Zatem Wnioskodawca nie jestem zobowiązany do składania zgłoszenia SD-Z2, gdyż nie doszło w ogóle do czynności, o której mowa w art. l ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Dlatego nie można mówić o zwolnieniu z podatku, o którym mowa w art. 4a ust. 1 pkt 2 tej ustawy, gdyż czynność przez Wnioskodawcę opisana nie jest w ogóle objęta działaniem ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Z przedstawionym przez Wnioskodawcę stanowiskiem należy się zgodzić.

Opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn podlegają wyłącznie czynności, które zostały enumeratywnie wymienione w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, tj. czynności prawne, których skutkiem jest nieodpłatne nabycie rzeczy lub praw majątkowych przez osoby fizyczne. Nabycie majątku tytułem darowizny jest jedną z tych czynności, które ustawodawca objął zakresem przedmiotowym ustawy. W rozpatrywanej sprawie, fakt bycia współwłaścicielem wspólnego konta bankowego, przy istniejącej wspólności majątkowej małżeńskiej, nie oznacza, że możliwość dysponowania środkami pieniężnymi współmałżonki, pochodzącymi z jej majątku, wynika z darowizny uczynionej na rzecz Wnioskodawcy, gdyż, jak stwierdzono w uzupełnieniu wniosku, wpływ środków pieniężnych pochodzących z majątku odrębnego żony Wnioskodawcy zasilił wspólny rachunek bankowy małżonków w celu realizacji zakupu wspólnego mieszkania i nie nastąpił w wykonaniu umowy darowizny zawartej w oparciu o przepisy Kodeksu cywilnego.

Zatem w świetle powołanych przepisów prawa, brak jest podstaw do stwierdzenia, że z tego tytułu na gruncie podatku od spadków i darowizn powstaną dla Wnioskodawcy obowiązki podatkowe. Dlatego Wnioskodawca nie jestem zobowiązany do składania zgłoszenia SD-Z2.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy, należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Organ wydający niniejszą interpretację pragnie podkreślić, że jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny różni się od stanu faktycznego występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.