Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB2/415-610/14/RS
z 9 września 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 4 czerwca 2014 r. (data wpływu 9 czerwca 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie odliczenia w ramach tzw. ulgi prorodzinnej - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 9 czerwca 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie odliczenia w ramach tzw. ulgi prorodzinnej.

We wniosku tym przedstawiono następujący stan faktyczny.

Ciotka Wnioskodawczyni jest osobą pełnoletnią, całkowicie ubezwłasnowolnioną, niezdolną do samodzielnej egzystencji, należy do pierwszej grupy inwalidzkiej oraz posiada stałe orzeczenie o niepełnosprawności. Od dnia 17 października 2011 r. na podstawie zaświadczenia wydanego przez Sąd Rejonowy, Sąd Rodzinny III Wydział Rodzinny i Nieletnich Wnioskodawczyni została ustanowiona opiekunem prawnym całkowicie ubezwłasnowolnionej ciotki i złożyła przyrzeczenie. Ciotka otrzymuje emeryturę oraz dodatek pielęgnacyjny (ma 73 lata).

Dwoje rodzeństwa ciotki są osobami niepełnosprawnymi: siostra posiada pierwszą grupę inwalidzką ze względu na ogólny stan zdrowia, natomiast brat orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności - oboje otrzymują renty oraz zasiłki pielęgnacyjne. Ponadto Wnioskodawczyni jest ich pełnomocnikiem do reprezentowania ich i składania wszelkich oświadczeń wiedzy i woli przed wszystkimi instytucjami, w tym również organami administracji państwowej i samorządowej.

Ciotka (całkowicie ubezwłasnowolniona) jest panną i nigdy nie miała swoich dzieci, a jej rodzice nie żyją. Wnioskodawczyni jest jej siostrzenicą.

W związku z powyższym sprawuje opiekę nad ciotką i ciąży na Niej obowiązek alimentacyjny zgodnie z art. 132 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego. Ponadto co roku składa do Sądu Rodzinnego i Nieletnich sprawozdanie ze sprawowanej opieki nad ciotką (stan zdrowia, sytuacja bytowa, warunki środowiskowe), a także co najmniej dwa razy w roku przeprowadzane są kontrole przez kuratora Sądu Rodzinnego i Nieletnich dotyczące opieki nad ciocią, czyli Wnioskodawczyni wypełnia wszystkie obowiązki związane z opieką nad ciotką.

W dniu 6 lutego 2013 r. Wnioskodawczyni złożyła zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym 2012 PIT-37, w którym wykazała nadpłatę w kwocie 383 zł. Następnie 17 lutego 2014 r. została złożona korekta PIT-37 za 2012 ze względu na odliczenie z tytułu ulgi prorodzinnej, w związku ze sprawowaniem opieki nad ciotką. W dniu 5 maja 2014 r. Wnioskodawczyni otrzymała pisemne wezwanie od Naczelnika Urzędu Skarbowego dotyczące skorygowania zeznania za 2012 r., gdyż zakwestionowano prawo do skorzystania z ulgi prorodzinnej za 2012 r. W związku z powyższym Wnioskodawczyni złożyła kolejną korektę PIT-37 za 2012 r.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy Wnioskodawczyni jako opiekunowi prawnemu, sprawującemu opiekę nad pełnoletnią, całkowicie ubezwłasnowolnioną ciotką, przysługuje prawo skorzystania z ulgi prorodzinnej?

Zdaniem Wnioskodawczyni, ma prawo do skorzystania z ulgi prorodzinnej, ponieważ zgodnie z art. 27f ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, stanowi, że przepisy ust. 1-5 stosuje się odpowiednio do podatników utrzymujących pełnoletnie dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3, w związku z wykonywaniem przez tych podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej. Natomiast obowiązek alimentacyjny Wnioskodawczyni względem ciotki wynika z art. 132 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zasady korzystania z tzw. ulgi prorodzinnej określa art. 27f ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.).

W myśl art. 27f ust. 1 ww. ustawy, od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

1. wykonywał władzę rodzicielską;
2. pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;
3. sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.

Z przepisu art. 27 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

Według art. 27f ust. 5 ww. ustawy, odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów - imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

1. odpis aktu urodzenia dziecka;
2. zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;
3. odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą;
4. zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.

Natomiast art. 27f ust. 6 powyższej ustawy stanowi, że przepisy ust. 1-5 stosuje się odpowiednio do podatników utrzymujących pełnoletnie dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3, w związku z wykonywaniem przez tych podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej.

Z kolei, jak stanowi ust. 7, przepisy art. 6 ust. 8 i 9 stosuje się odpowiednio do dzieci, o których mowa w ust. 1 i 6.

Treść art. 27f ust. 6 w powiązaniu z art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3 wskazuje, że odliczenie kwoty określonej w ust. 2 przysługuje podatnikowi, który utrzymywał i wychowywał dzieci pełnoletnie:

1. bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
2. do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej.

 - w związku z wykonywaniem obowiązku alimentacyjnego lub sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej.

W świetle przepisów zacytowanych powyżej wskazać należy, ze omawiana ulga – co do zasady – przysługuje na dziecko małoletnie; przede wszystkim jest związana z wychowywaniem dziecka małoletniego. Przysługuje natomiast również na to dziecko po osiągnięciu przez nie pełnoletności, jednakże tylko i wyłącznie wtedy, jeżeli zachodzą określone ww. okoliczności faktyczne jednoznacznie przewidziane przez ustawodawcę.

Natomiast zgodnie z definicją słownikową zawartą we Współczesnym Słowniku Języka Polskiego (Wyd. Langenscheidt Polska Sp. z o.o., Warszawa 2007) „wychowywać” to „zapewniając byt materialny, troszcząc się o potrzeby, ucząc radzenia sobie w życiu i wpajając zasady moralne, doprowadzać istotę niedorosłą do osiągnięcia fizycznej i psychicznej dojrzałości”.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że ciotka Wnioskodawczyni jest osobą pełnoletnią, całkowicie ubezwłasnowolnioną, niezdolną do samodzielnej egzystencji, należy do pierwszej grupy inwalidzkiej oraz posiada stałe orzeczenie o niepełnosprawności. Od dnia 17 października 2011 r. na podstawie zaświadczenia wydanego przez Sąd Rejonowy, Sąd Rodzinny III Wydział Rodzinny i Nieletnich Wnioskodawczyni została ustanowiona opiekunem prawnym całkowicie ubezwłasnowolnionej ciotki i złożyła przyrzeczenie. Ciotka otrzymuje emeryturę oraz dodatek pielęgnacyjny (ma 73 lata).

Dwoje rodzeństwa ciotki są osobami niepełnosprawnymi: siostra posiada pierwszą grupę inwalidzką ze względu na ogólny stan zdrowia, natomiast brat orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności - oboje otrzymują renty oraz zasiłki pielęgnacyjne. Ponadto Wnioskodawczyni jest ich pełnomocnikiem do reprezentowania ich i składania wszelkich oświadczeń wiedzy i woli przed wszystkimi instytucjami, w tym również organami administracji państwowej i samorządowej.

Ciotka (całkowicie ubezwłasnowolniona) jest panną i nigdy nie miała swoich dzieci, a jej rodzice nie żyją. Wnioskodawczyni jest jej siostrzenicą.

W związku z powyższym sprawuje opiekę nad ciotką i ciąży na Niej – jak oświadczyła – obowiązek alimentacyjny zgodnie z art. 132 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego. Ponadto co roku składa do Sądu Rodzinnego i Nieletnich sprawozdanie ze sprawowanej opieki nad ciotką (stan zdrowia, sytuacja bytowa, warunki środowiskowe), a także co najmniej dwa razy w roku przeprowadzane są kontrole w tym zakresie przez kuratora Sądu Rodzinnego i Nieletnich, czyli Wnioskodawczyni wypełnia wszystkie obowiązki związane z opieką nad ciotką.

W świetle zacytowanych wyżej przepisów uznać należy, że niezależnie od poziomu rozwoju osoby ubezwłasnowolnionej, która jest pełnoletnia, podstawy do skorzystania z ulgi prorodzinnej nie może stanowić dla podatnika art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a to z tego względu, że przyznaje on prawo odliczenia określonej kwoty jedynie opiekunom prawnym małoletnich. W przypadku zaś osób pełnoletnich, zgodnie z zacytowanym art. 27f ust. 6 w związku z art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych koniecznym jest utrzymywanie i wychowywanie tego dziecka, m.in. otrzymującego zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną w związku z wykonywaniem obowiązku alimentacyjnego.

Stosownie natomiast do art. 132 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2012 r., poz. 788 z późn. zm.), obowiązek alimentacyjny zobowiązanego w dalszej kolejności powstaje dopiero wtedy, gdy nie ma osoby zobowiązanej w bliższej kolejności albo gdy osoba ta nie jest w stanie uczynić zadość swemu obowiązkowi lub gdy uzyskanie od niej na czas potrzebnych uprawnionemu środków utrzymania jest niemożliwe lub połączone z nadmiernymi trudnościami.

W myśl art. 133 § 1 i § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Poza powyższym wypadkiem uprawniony do świadczeń alimentacyjnych jest tylko ten, kto znajduje się w niedostatku.

Reasumując, w świetle powołanych wyżej przepisów bycie opiekunem prawnym całkowicie ubezwłasnowolnionej ciotki i sprawowanie nad nią opieki nie stanowi, nawet dla osoby na której – jak oświadczyła Wnioskodawczyni – ciąży obowiązek alimentacyjny, stosownie do art. 132 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, samoistnej przesłanki do odliczenia od podatku w ramach omawianej ulgi.

Nie sposób bowiem uznać, że ustanowienie opiekunem prawnym 73-letniej osoby i ustalenie obowiązku alimentacyjnego względem tej osoby jest równoznaczne z rozpoczęciem procesu utrzymywania i wychowywania dziecka oraz uzasadnia stosowanie preferencji podatkowej przysługującej na dziecko, normowanej przepisami art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji, Wnioskodawczyni nie przysługuje prawo do skorzystania z ulgi, o której mowa w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.