Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPB2/415-489/14-2/JK
z 26 czerwca 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 7 kwietnia 2014 r. (data wpływu 11 kwietnia 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ulgi prorodzinnej – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 11 kwietnia 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ulgi prorodzinnej.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Sąd Okręgowy wyrokiem z dnia 24 kwietnia 2009 r. rozwiązał przez rozwód związek małżeński Wnioskodawczyni i jej męża. Wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem powierzył obojgu rodzicom ustalając miejsce zamieszkania małoletniego przy Zainteresowanej. Obie strony zobowiązane zostały do ponoszenia kosztów związanych z utrzymaniem i wychowaniem małoletniego syna i z tego tytułu zostały zasądzone od ojca na rzecz małoletniego alimenty w wysokości po 580 zł miesięcznie płatne z góry do dnia 15-go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki do rąk matki dziecka. Na rozprawie sądowej w dniu 22 kwietnia 2009 r. (poprzedzającej wydanie wspomnianego wyroku) mąż Wnioskodawczyni zrzekł się roszczenia kwoty 1000 zł z tytułu ulgi prorodzinnej. Okoliczność ta została przez Sąd Okręgowy uwzględniona, w wyniku czego zamiast żądanej przez Zainteresowaną kwoty 650 zł miesięcznie tytułem alimentów na małoletnie dziecko zasądzono od ojca kwotę po 580 zł miesięcznie (a więc kwotę pomniejszoną miesięcznie o 70 zł, która to po rocznym zsumowaniu miała stanowić kwotę odpowiadającą mniej więcej zwrotowi z tytułu ulgi prorodzinnej). Mąż Zainteresowanej nie realizował i nie realizuje terminowo do dnia dzisiejszego nałożonego na niego wyrokiem sądowym obowiązku alimentacyjnego względem małoletniego dziecka. Na mocy ugody zawartej przed Sądem Rejonowym z dnia 6 października 2010 r. zgodnie ustalono kontakty ojca z małoletnim. Kontakty te miały odbywać się w co drugi weekend miesiąca, w święta Wielkanocne i Bożego Narodzenia (przez jeden dzień) oraz w wakacje (po dwa tygodnie w każdym miesiącu wakacyjnym) i w ferie (przez jeden tydzień ferii). Ugoda ta obowiązywała do czasu ustalenia kolejnej ugody sądowej zawartej przed Sądem Rejonowym z dnia 28 lutego 2012 r., w której wprowadzono minimalne zmiany dotyczące kontaktów ojca z synem. Z ustaleń zawartych w ostatniej ugodzie sądowej wynika, że małoletni miał spędzać u swojego ojca około 78 dni. Pomimo ustaleń zawartych w ugodach sądowych tak z dnia l 6 października 2010 r. jak i z dnia 28 lutego 2012 r. mąż Zainteresowanej nie realizował w pełnym zakresie ich postanowień. Małoletni przebywał w rzeczywistości z ojcem w 2011 r. przez 46 dni, a w 2012 r. przez 52 dni. Nie zostały zrealizowane kontakty z dzieckiem podczas Świąt Wielkanocnych oraz Świąt Bożego Narodzenia. Okoliczność nierealizowania przez ojca weekendów i świąt potwierdzał swoimi podpisami sąsiad Wnioskodawczyni. Przy czym, dziecko spędza weekendy (w rzeczywistości 1,5 dnia), ferie i wakacje w domu jednorodzinnym rodziców byłego męża Zainteresowanej, a nie w mieszkaniu ojca. Były mąż nie ponosi również dużych wydatków na ubrania dla dziecka, albowiem te są mu w okresie wakacji i ferii wydawane przez matkę dziecka. Krótkie i rzadkie pobyty dziecka u ojca (średnio raz w miesiącu) nie wymagają, dużych wydatków związanych z zakupem odzieży dla dziecka, tym bardziej, że dziecko wraca od ojca w tym w czym do niego pojechało. Przez ojca nie są ponoszone koszty wynikające z chorób dziecka, albowiem to matka dziecka zabezpiecza je na czas pobytu u ojca w lekarstwa (zwłaszcza te przeciwalergiczne z uwagi na fakt, że dziecko jest alergikiem) oraz w inne potrzebne mu rzeczy (np. wkładki ortopedyczne itp.). Nie ponosi też kosztów prywatnych wizyt lekarskich, albowiem jeśli dziecko zachoruje podczas widzenia u ojca zostaje przywożone jego matce chore. Ojciec dziecka nie korzysta również z opieki na chore dziecko. Dziecko spędza wakacje i ferie, głównie z dziadkami, albowiem jego ojciec w tym czasie zwykle pracuje. Na początku lutego 2012 r. były małżonek pisemnie poinformował Wnioskodawczynię, że zamierza skorzystać z ulgi prorodzinnej w wysokości 50%, której nota bene zrzekł się przed Sądem Okręgowym. Pod koniec tego samego miesiąca, po telefonicznym uzyskaniu przez Zainteresowaną informacji od pracownika urzędu skarbowego (któremu uprzednio przedstawiła swoją sytuację faktyczną) o przysługujących ulgach prorodzinnych i dotyczących rozwiedzionych rodziców, Zainteresowana poinformowała pisemnie byłego męża, że dokonała odliczenia od podatku ulgi na dziecko za cały rok 2011 r., albowiem „zgodnie z ustawą podatkową odliczenie przysługuje temu z rozwiedzionych rodziców, u którego dziecko faktycznie zamieszkuje”. Wnioskodawczyni działała w przekonaniu (zaufaniu do pracownika – organu administracji podatkowej), że uzyskana przeze nią informacja jest rzetelna i wiarygodna. Tego też miesiąca, w dniu 23 lutego 2012 r. Zainteresowana złożyła zeznanie PIT-37 za 2011 r. i przez 1,5 roku organ podatkowy nie miał zastrzeżeń do składanych deklaracji podatkowych (na pierwsze wezwanie w sprawie złożenia wyjaśnień dotyczących ulgi prorodzinnej wykazanej w zeznaniu rocznym PIT-37 za 2011 r. i 2012 r. Zainteresowana stawiła się osobiście w urzędzie Skarbowym w dniu 29 maja 2013 r. i do rozliczenia tego również nie było zastrzeżeń). Ojciec dziecka nie sprawuje nie tylko cały rok, ale i nawet połowy bezpośredniej opieki nad dzieckiem. Ponadto nie angażuje się w leczenie dziecka, w jego edukację, rozwój psychiczny, fizyczny. Syn Wnioskodawczyni jest dzieckiem pozostającym pod kontrolą wielu specjalistów.

Fakt, że dziecko znajduje się pod kontrolą wielu lekarzy wiąże się z wydatkami jakie Zainteresowana jest zmuszona ponosić. Przede wszystkim są to koszty lekarskich wizyt prywatnych, dojazdów, lekarstw oraz specjalistycznych kosmetyków, przyrządów. Ojciec dziecka nie uczęszcza na żadne wizyty lekarskie z dzieckiem, które często odbywają się poza miejscem zamieszkania, a te odbywają się zwykle prywatnie. Alimenty nie wystarczają na pokrycie wszystkich potrzeb dziecka. W tych zdrowotnych problemach dziecka, Zainteresowana pozostaje sama. Podobnie jest w przypadku problemów wychowawczych dziecka oraz związanych z jego edukacją (brak zaangażowania ojca małoletniego dziecka w naukę dziecka). W marcu 2014 r. Zainteresowana została wezwana do złożenia korekt PIT-37 za 2011 i 2012 r. z pismami wyjaśniającymi o braku możliwości odliczenia w całości ulgi na dziecko.

W sprawie nie zostało jeszcze wszczęte postępowanie podatkowe. Wnioskodawczyni nie otrzymała żadnego postanowienia o jego wszczęciu. W ocenie Zainteresowanej pozbawienie nawet w połowie ulgi prorodzinnej jest niezasadne i krzywdzące przede wszystkim dla dziecka. Wnioskodawczyni oświadcza, że sama wychowuje dziecko do dnia dzisiejszego dziecko zamieszkuje tylko z Zainteresowaną.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w świetle zaistniałego stanu faktycznego i obowiązujących przepisów podatkowych i prawa rodzinnego i opiekuńczego marginalnie sprawowanie opieki przez ojca małoletniego syna pozbawią Wnioskodawczynię prawa do ulgi prorodzinnej w 100% bądź uniemożliwią zastosowanie zasady proporcji?

Zdaniem Wnioskodawczyni podstawą odliczenia kwoty ulgi na małoletnie dziecko jest art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (zwanej dalej ustawą). W świetle tego artykułu (w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2009 r.) od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko w stosunku do którego w roku podatkowym wykonywał władzę rodzicielską. „Konieczne jest zarówno posiadanie władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem, jak jej faktyczne wykonywanie w danym roku podatkowym - wyrok WSA w Warszawie z dnia 10 listopada 2005 r., II SA/Wa 1475/05 (...) w celu nabycia prawa do odliczenia od podatku kwoty, o której mowa w art. 27f ust. 2 ustawy nie wystarczy więc, że podatnik wykaże, że jest rodzicem posiadającym władzę rodzicielską nad małoletnim dzieckiem i wypełnia swoje obowiązki alimentacyjne względem dziecka. Kompleksowa wykładnia art. 27f ust. 1 ustawy, czyli wykładnia językowa uzupełniona celowościową i systemową zewnętrzną, uzasadnia bowiem wniosek, że dla nabycia prawa do odliczenia kwoty, o której mowa w ust. 2, konieczne jest w szczególności wychowywanie przez podatnika swego dziecka (wykonywanie pieczy nad osobą dziecka, zarząd jego majątkiem oraz reprezentowanie dziecka). Podatnik, który skorzystał z ulgi podatkowej, obowiązany jest wykazać, że w danym roku podatkowym nie tylko posiadał, ale także wykonywał władzę rodzicielską nad małoletnim dzieckiem (tak wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 7 września 2011 r,, VIII SA/Wa 320/11 orzeczenie nietezowane). Ustawodawca w przepisach ustawy nie zdefiniował pojęcia „wykonywanie władzy rodzicielskiej” i nie zawarł odesłania do poszczególnych przepisów kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Mając na względzie autonomię prawa podatkowego należy zatem przyjąć, że tylko w ramach wykładni systemowej zewnętrznej można posiłkować się przepisami kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Kontrolując zasadność odliczeń, jak wspomina powołane orzeczenie WSA w Warszawie, organy podatkowe powinny koncentrować swoją uwagę na okolicznościach faktycznych dotyczących posiadania przez podatnika władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem i jej wykonywania. Komentarz do art. 27f ustawy Adama Bartosiewicza i Ryszarda Kubackiego wskazuje, że wychowywanie dzieci to zapewnianie im stałej opieki. Komentatorzy wspomnianej ustawy wskazują, że jeżeli osoba faktycznie nie wykonywała władzy rodzicielskiej nad dzieckiem małoletnim (gdy dziecko nie pozostawało pod jej pieczą) wówczas nie przysługuje jej prawo do ulgi na dziecko. Odnosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy zauważyć należy, że pomimo powierzenia ojcu dziecka wykonywania władzy rodzicielskiej w takim samym zakresie jak Wnioskodawczyni, to faktycznie jej wykonywanie – sprawowanie, nie odpowiada wysokości odliczonej przez byłego męża Zainteresowanej ulgi prorodzinnej. Ojciec dziecka nigdy nie sprawował nad małoletnim synem opieki przez połowę każdego spornego roku podatkowego. Niezasadne jest zatem korzystanie przez niego z tego prawa w 50%. Ugoda sądowa z dnia 28 lutego 2012 r. przewiduje widzenia małoletniego z ojcem przez okres niespełna 3 miesięcy, jednakże postanowienia w niej zawarte nie były przez ojca w rzeczywistości realizowane. Realizacja tych kontaktów odbywa się faktycznie w niespełna dwa miesiące w roku (w 2011 r. przez 46 dni, a w 2012 r. przez 52 dni). Rozliczanie się przez byłego męża Wnioskodawczyni z ulgi prorodzinnej w wysokości 50% jest w ocenie Zainteresowanej niezasadne. Ojciec dziecka nie sprawuje bowiem żadnych osobistych starań o wychowywanie małoletniego, a w niewielkim zakresie jego utrzymywanie. Jeśli organ podatkowy uzna, że ojciec wykonywał władzę rodzicielską i faktycznie utrzymywał dziecko, które nota bene przebywało nieustannie w domu jednorodzinnym jego rodziców, to odliczenie ulgi na małoletnie dziecko powinno zostać rozliczone zgodnie z zasadą proporcji. Zgodnie bowiem z Komentarzem do ustawy o podatku od osób fizycznych - Adama Bartosiewicza i Ryszarda Kubackiego (stan prawny na 1 stycznia 2011 r.) „w obecnym stanie prawnym dzielenie się ulgą przez małżonków, powinno następować przede wszystkim na drodze ich wzajemnego porozumienia. Jeśli takiego porozumienia brak, zastosować należy przez analogię przepisy ust. 3 i ustalić, przez ile dni w danym roku dziecko przebywało z danym rodzicem, w czasie których faktycznie była przez tego rodzica wykonywana władza rodzicielska.”

Takiemu rozwiązaniu nie stoi na przeszkodzie ostatnia interpretacja art. 27f ust. 4 ustawy, wskazana w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 22 października 2013 r. w sprawie I SA/Bd 561/13, zgodnie z którym „przepis art. 27f ust. 4 ustawy, zawiera dwa sposoby podziału ulgi prorodzinnej zależne od tego, czy pomiędzy rodzicami dziecka doszło do ustalenia dowolnej proporcji podziału tej ulgi. W przypadku porozumienia podatników ulga przysługuje w ustalonej proporcji. Może być to podział równy i nierówny. Ten ostatni obejmuje możliwość ustalenia, że ulga w całości zostanie uwzględniona tylko przez jednego z rodziców. W sytuacji braku porozumienia w zakresie podziału ulgi jej podział nastąpi po połowie. Ten sposób rozumienia omawianego przepisu determinowany jest twierdzeniem, że gdyby porozumienie co do podziału ulgi miało dotyczyć zarówno „dowolnej proporcji” oraz „w częściach równych”, to zwrot „w częściach równych” byłby zbędny bowiem w pojęciu „dowolnej proporcji przez nich ustalonej” mieści się także równy podział. Przede wszystkim wskazać należy, że orzeczenia sądowe nie mają mocy wiążącej. W uzasadnieniu owego wyroku Sąd wskazał, że „w przypadku braku zgodnego podziału ulgi uzasadniony jest podział tej ulgi po połowie, gdyż ustalanie w postępowaniu podatkowym faktycznego okresu wychowywania dziecka w roku podatkowym będzie bardzo trudne. Każdy z rodziców może wskazywać na wykonywanie władzy rodzicielskiej zgodnie z treścią wyroku czy ugody, jak również rzeczywistą ilość dni opieki nad dzieckiem. Twierdzenia rodziców nie muszą być zgodne, jeśli zabrakło porozumienia co do podziału ulgi, to z pewnością nie będzie zgody w przedmiocie okresu sprawowania władzy rodzicielskiej. Trudno sobie wyobrazić, w jaki sposób organy podatkowe miałyby dokonywać weryfikacji, wskazywanej przez każdego z rodziców ilości dni sprawowania pieczy nad dzieckiem, w przypadku sporu pomiędzy rodzicami w tym zakresie. Podkreślić należy, że sfera ta dotyczy bardzo osobistych i trudnych relacji zachodzących miedzy skonfliktowanymi rodzicami.” Stanowisko Sądu zawarte w uzasadnieniu powołanego wyroku odnosiło się jednak do interpretacji indywidulanej wydanej przez Ministra Finansów, którą to interpretację sąd uznał za nieprawidłową. Interpretacje indywidulane odnoszą się jednak do konkretnych stanów faktycznych. W stanie faktycznym powołanym przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy z dnia 22 października 2013 r. wnioskodawca realizował kontakty z dzieckiem w myśl ugody sądowej w pełnym zakresie. W niniejszej sprawie sytuacja taka nie miała i nie ma miejsca do dnia dzisiejszego. Były mąż Wnioskodawczyni nie realizuje bowiem w nałożonym na niego wymiarze ugodą sądową z dnia 28 lutego 2012 r. kontaktów z małoletnim dzieckiem. Natomiast w interpretacji indywidualnej z dnia 18 czerwca 2013 r. (Izba Skarbowa w Łodzi, która odnosi się do braku realizowania kontaktów ojca z małoletnimi dziećmi) można odczytać, że „..organ nie może przychylić się do stanowiska wnioskodawcy, z którego wynika, że ulga na dzieci przysługuje po połowie obojgu rodzicom, bowiem spełnienie przesłanek określonych w art. 27f uprawnia wnioskodawcę do dokonania odliczeń w wysokości ustalonej z byłą małżonką, a brak stosownego porozumienia nie oznacza prawa do skorzystania z ulgi w częściach równych.” Jednocześnie podkreślono, że „wszelkie zwolnienia i ulgi podatkowe są wyjątkiem, istotnym odstępstwem od zasady sprawiedliwości podatkowej - powszechności i równości opodatkowania, a ich zastosowanie nie może odbywać się na podstawie wykładni rozszerzającej, tzn., muszą być interpretowane ściśle. Należy również zastrzec, że w przypadku korzystania z ulg i zwolnień podatkowych, wynikających z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych obowiązek udowodnienia, że prawo do skorzystania z określonej ulgi przy spełnieniu wszystkich warunków wynikających z przepisów podatkowych spoczywa na podatniku, który wywodzi z tego określone skutki”. Podobne stanowisko zostało zawarte w interpretacji indywidualnej z dnia 10 kwietnia 2013 r. (Izba Skarbowa w Łodzi IPTPB2/415-56/13-4/AK), w której wskazuje się, że: „dziecko mieszka z Wnioskodawczynią i pozostaje wyłącznie pod Jej opieką. Kontakty ojca z dzieckiem są bardzo sporadyczne, w okresie ostatniego półrocza odbyło się tylko jedno spotkanie. Ojciec nie uczestniczy w leczeniu dziecka (leczone jest w (...)), w jego edukacji, nie bierze udziału w żadnej dziedzinie jego życia, co niestety jest najbardziej dramatyczne w tej sytuacji i wywiera ogromnie negatywny wpływ na psychikę siedmioletniego chłopca. Mąż płaci alimenty na dziecko na skutek wydania przez Sąd Okręgowy postanowienia o zabezpieczeniu alimentacyjnym do czasu prawomocnego zakończenia postępowania. (...) Dziecko jest alergikiem, leczonym w Poradni Alergologicznej (...), a po ostatnim pobycie w szpitalu i wykonanych badaniach skierowane również do Kliniki Leczenia Zaburzeń Odporności. Dziecko mieszka z Wnioskodawczynią. Ona sprawuje faktyczną opiekę nad dzieckiem i wyłącznie Ona wykonuje obowiązki rodzicielskie związane z wychowywaniem dziecka.” W uzasadnieniu interpretacji wskazano, że „ustawodawca dał rodzicom możliwość wyboru w jaki sposób dokonają odliczeń kwoty przysługującej im ulgi prorodzinnej. Rodzice mogą odliczyć ją w częściach równych lub w proporcji przez siebie ustalonej. To w ich gestii i ustalenie, kto i w jakiej części dokona odliczenia przysługującej im ulgi. W związku z tym zarówno w celu skorzystania z odliczenia od podatku w częściach równych, jak i w innej proporcji konieczne jest uzyskanie w tym zakresie porozumienia między osobami uprawnionymi. Jego brak nie obliguje do korzystania z ulgi w częściach równych. Wobec powyższego należy uznać stanowisko Wnioskodawczyni za prawidłowe, zgodnie z którym - w sytuacji gdy matka sprawuje opiekę nad dzieckiem i wykonuje wszystkie obowiązki rodzicielskie bez udziału drugiego z rodziców - to wówczas ma możliwość skorzystania z całości ulgi z tytułu wychowywania dziecka. Jednocześnie należy podkreślić, że wszelkie zwolnienia i ulgi podatkowe są wyjątkiem, istotnym odstępstwem od zasad sprawiedliwości podatkowej - powszechności i równości opodatkowania, a ich zastosowanie nie może odbywać się na podstawie wykładni rozszerzającej, tzn. muszą być interpretowane ściśle.” Natomiast „przy ocenie prawa do preferencyjnego sposobu opodatkowania należy mieć więc na względzie przede wszystkim okoliczności faktyczne, bowiem prawo do wspólnego opodatkowania przysługuje osobie wychowującej dziecko” zgodnie z interpretacją indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 26 kwietnia 2010 r., IPPB4/415-53/l0-4/MP, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w wyroku z dnia 22 października 2013 r. stwierdził, że każdy z rodziców może wskazywać na wykonywanie władzy rodzicielskiej zgodnie z treścią wyroku czy ugody, jak również rzeczywistą ilość dni opieki nad dzieckiem. Twierdzenia rodziców nie muszą być zgodne, ponieważ dni tych może być więcej lub mniej niż zostały określone w ugodzie (wyroku). Nie mniej jednak, w ocenie Wnioskodawczyni, nie ma innego, lepszego, obiektywnego miernika niż ugoda czy też wyrok sądowy, jeśli w tego rodzaju sytuacjach - braku porozumienia rodziców w kwestii rozliczenia ulgi prorodzinnej nie mogą zadecydować okoliczności faktyczne - rzeczywiste kontakty z dzieckiem (zgodnie z komentarzem do art. 27f A. Bartosiewicza i R. Kubackiego), które nie są dla organu podatkowego przekonujące, jasne czy też budzą wątpliwości. Omawianego przepisu - art. 27f ust. 4 nie można jednak interpretować w oderwaniu od przepisów kodeksu rodzinnego i opiekuńczego - wykonywania władzy rodzicielskiej. W świetle powołanego orzeczenia Sądu Administracyjnego

w Bydgoszczy każdy rodzic, który posiada władzę rodzicielską i wykonuje ją w niewielkim zakresie, chociażby przez kilka (kilkanaście) dni w roku, w przypadku braku porozumienia z drugim rodzicem, ma możliwość odliczenia ulgi w połowie. Tego rodzaju rozstrzygnięcie jest krzywdzące dla dziecka i niezgodne z wyjątkowym charakterem ulgi prorodzinnej. Pozbawienie nawet w połowie ulgi prorodzinnej jest więc w ocenie Zainteresowanej niezasadne i krzywdzące. Jest to też krzywdzące dla Wnioskodawczyni, albowiem w przypadku uznania zasadności interpretacji zawartej w orzeczeniu bydgoskim, będzie musiała ponosić konsekwencje finansowe błędnego pouczenia Jej przez pracownika urzędu skarbowego o zasadności rozliczenia się z ulgi w 100% oraz z powodu zmiany interpretacyjnej wskazywanego przepisu w prawie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.) – w brzmieniu obowiązującym w 2011 i w 2012 r. - od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

1. wykonywał władzę rodzicielską;
2. pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;
3. sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.
   
   

Stosownie natomiast do art. 27f ust. 2 ww. ustawy, odliczeniu podlega kwota stanowiąca 1/6 kwoty zmniejszającej podatek określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, za każdy miesiąc kalendarzowy, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1. Odliczenie nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko:

1. na podstawie orzeczenia sądu zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych;
2. wstąpiło w związek małżeński.
   
   

Na mocy art. 27 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

Według art. 27f ust. 5 ww. ustawy, odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów - imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

1. odpis aktu urodzenia dziecka;
2. zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;
3. odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą;
4. zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.
   
   

Z treści wniosku wynika, że w dniu 24 kwietnia 2009 r., Sąd Okręgowy w (…) wydał wyrok, którym rozwiązał małżeństwo Wnioskodawczyni, a wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnim synem powierzył obojgu rodzicom ustalając miejsce zamieszkania przy Zainteresowanej. Jednocześnie ustalił również dla byłego męża Wnioskodawczyni obowiązek alimentacyjny wobec małoletniego dziecka, a na mocy ugody zawartej przed sądem dnia 6 października 2010 r. - prawo do kontaktów z synem. Ojciec dziecka nie realizował i nie realizuje terminowo nałożonego na niego wyrokiem sądowym obowiązku alimentacyjnego względem syna, jak i nie realizuje wszystkich – wyznaczonych przez sąd - kontaktów z dzieckiem, nie ponosi żadnych dodatkowych wydatków wobec syna. W 2012 r. Wnioskodawczyni została poinformowana przez byłego męża o zamiarze skorzystania przez niego z ulgi prorodzinnej, której nota bene zrzekł się przed sądem. Ulgę prorodzinnę w całości odliczała Zainteresowana, ponieważ została poinformowana przez pracownika urzędu skarbowego, że odliczenie przysługuje temu z rozwiedzionych rodziców, u którego dziecko faktycznie zamieszkuje. Natomiast w 2014 r. Wnioskodawczyni została wezwana przez urząd skarbowy do złożenia korekt formularza PIT-37 za 2011 i 2012 r.

Zgodnie z ogólną zasadą wynikającą z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, obojgu rodzicom, jeżeli wykonują władzę rodzicielską, przysługuje ulga na dzieci małoletnie. Władza rodzicielska – zgodnie z art. 93 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 788 ze zm.) – przysługuje obojgu rodzicom, a – stosownie do art. 97 § 1 tejże ustawy – jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest zobowiązane i uprawnione do jej wykonywania.

Podkreślenia przy tym wymaga, że separacja bądź rozwód rodziców nie są równoznaczne z utratą przez rodzica prawa do wykonywania władzy rodzicielskiej. Sąd rodzinny, ogłaszając separację bądź rozwiązując związek małżeński określa także prawa rodzicielskie. Jeżeli zatem nie pozbawia tego prawa jednego z rodziców, to uznaje, że rodzice są zdolni do porozumienia w sprawach dotyczących dziecka.

W świetle zacytowanych wyżej przepisów uznać więc należy, że w sytuacji, gdy oboje rodzice dysponują prawem wykonywania władzy rodzicielskiej w stosunku do dziecka są uprawnieni do korzystania z ulgi wynikającej z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednocześnie należy wskazać, że zgodnie z powołanymi przepisami, rodzice po rozwodzie lub separacji, jeśli obydwoje mają władzę rodzicielską, będą musieli ustalić, w jakiej kwocie i które z nich korzysta z odliczenia ulgi na dziecko. Konieczne jest zatem porozumienie w tym względzie.

Z powyższego wynika, że w przypadku, gdy obydwoje rodzice wykonywali władzę rodzicielską przez cały rok, ulga przysługuje każdemu z rodziców w proporcjach przez nich ustalonych, z tym, że łączna kwota odliczeń, dokonanych przez oboje rodziców nie może przekroczyć kwoty odliczeń przysługujących względem danego dziecka.

Natomiast, jeżeli rodzice takich proporcji nie ustalili, to należy przyjąć, że ulga przysługuje każdemu z nich w częściach równych.

Biorąc powyższe pod uwagę, stwierdzić należy, że w przedmiotowej sprawie, Wnioskodawczyni przysługuje prawo do dokonywania odliczeń w ramach ulgi prorodzinnej na małoletnie dziecko. Skoro Wnioskodawczyni oraz Jej był mąż przez cały rok wykonywali władzę rodzicielską w stosunku do swojego małoletniego syna, a Wnioskodawczyni nie ma możliwości ustalenia z ojcem dziecka kwoty odliczeń w odpowiednich proporcjach, należy przyjąć że ulga przysługuje w wysokości połowy kwoty przysługującej na jedno małoletnie dziecko.

Jednocześnie należy wskazać, że powołane w treści wniosku orzeczenia sądów administracyjnych jak i podanych interpretacji indywidulanych nie mogą wpłynąć na ocenę prawidłowości przedmiotowej kwestii. Nie negując tych orzeczeń i interpretacji, jako cennego źródła w zakresie wskazywania kierunków wykładni norm prawa podatkowego, należy stwierdzić, że – zdaniem organu podatkowego – teza badanego rozstrzygnięcia nie ma zastosowania w przedmiotowym postępowaniu.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim, ul. Dąbrowskiego 13, 66-400 Gorzów Wielkopolski, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.