Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB2/436-208/14-4/AF
z 6 czerwca 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 16 kwietnia 2014 r. (data wpływu 18 kwietnia 2014 r.) uzupełnionym w dniu 2 czerwca 2014 r. (data nadania 2 czerwca 2014 r., data wpływu 4 czerwca 2014 r.) na wezwanie z dnia 28 maja 2014 r. (data doręczenia 30 maja 2014 r.) Nr IPPB2/436-208/14-2/AF oraz Nr IPPB2/415-298/14-2/PW o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy darowizny - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 kwietnia 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy darowizny.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawczyni otrzymała w okresie czerwiec 2010 – styczeń 2012 kilka pożyczek od swojego ojca (na cele mieszkaniowe). Pożyczki, o których mowa, potwierdzone są stosownymi umowami. Ojciec zamierza darować Wnioskodawczyni ten dług, tj. zwolnić ją ze spłaty całej wierzytelności, nie żądając nic w zamian. Zgodnie z wolą stron umowa przyjmie formę darowizny (darowizny w postaci zwolnienia z długu pod tytułem darmym). Umowa ta zawarta będzie w formie pisemnej, a przyrzeczone świadczenie polegające na zwolnieniu z długu zostanie zawarte w dacie zawarcia umowy. Oświadczenie darczyńcy nie będzie złożone w formie aktu notarialnego. Zastosowanie znajdzie tu art. 890 paragraf 1 kodeksu cywilnego (darowizna).

Pismem z dnia 28 maja 2014 r. Nr IPPB2/436-208/14-2/AF oraz Nr IPPB2/415-298/14-2/PW wezwano Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania poprzez:

• wniesienie dodatkowej opłaty w wysokości 40 zł (słownie: czterdzieści złotych) oraz przedłożenie kserokopii dowodu jej uiszczenia
  

lub

• sprecyzowanie, którego przedstawionego zdarzenia przyszłego dotyczy uiszczona w dniu 11 kwietnia 2014 r. kwota.
  
  
  

Wnioskodawczyni uzupełniła wniosek w terminie, dokonując wpłaty dodatkowej opłaty w wysokości 40,00 zł. oraz przesłała dowód uiszczenia opłaty.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy darowizna w postaci zwolnienia z długu pieniężnego (umorzenia wierzytelności) będzie podlegać podatkowi od spadków i darowizn (zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn z dn. 28 lipca 1983 r.) oraz podatkowi dochodowemu od osób fizycznych?

Niniejsza interpretacja indywidualna dotyczy podatku od spadków i darowizn. W zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z komentarzem do ustawy o podatku od spadków i darowizn autorstwa Grzegorza Borkowskiego „Przedmiot darowizny mogą stanowić pieniądze, nieruchomości, rzeczy ruchome, a także zbywalne prawa majątkowe, ... darowizną jest również przelew wierzytelności oraz zwolnienie z długu, a także przejęcie długu”

W ocenie Wnioskodawczyni darowizna w postaci zwolnienia z długu (polegającego na umorzeniu wierzytelności) podlega podatkowi od spadków i darowizn bowiem zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, podatkowi temu podlega nabycie przez osoby fizyczne rzeczy lub praw majątkowych tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy, a przedmiotem darowizny może być zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego zwolnienie z długu, z którym mamy do czynienia w tym przypadku. Umowa darowizny, która będzie zawarta, jest umową uregulowaną w przepisach art. 888 i następnych kodeksu cywilnego, umowa zawarta zostanie zgodnie z wolą stron, a fakt darowizny wynikać będzie ponadto z charakteru umowy.

Ponadto, jako, że spełnienie przyrzeczonego świadczenia nastąpi zgodnie z wolą stron wyrażoną na piśmie w umowie w dniu jej zawarcia zdaniem Wnioskodawczyni umowa będzie ważna bez konieczności składania przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego (zgodnie z art. 890 kodeksu cywilnego).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie należy wskazać, że niniejsza interpretacja, zgodnie z zadanym pytaniem w zakresie podatku od spadków i darowizn, dotyczy wyłącznie oceny stanowiska w zakresie ww. podatku, nie rozstrzyga natomiast kwestii, czy zawarta umowa będzie ważna bez konieczności składania przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego (zgodnie z art. 890 kodeksu cywilnego).

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 z późn. zm.) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. darowizny.

W myśl art. 888 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2014 r., Nr 121) przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Celem darowizny jest dokonanie nieodpłatnego przysporzenia na rzecz obdarowanego kosztem majątku darczyńcy. Może ona polegać zarówno na przesunięciu do majątku obdarowanego określonych przedmiotów majątkowych, jak i na innych formach dyspozycji majątkowych darczyńcy prowadzących do zmniejszenia jego majątku, a po stronie majątku obdarowanego - do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę.

Zgodnie z art. 890 § 1 Kodeksu oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione. Przedmiotem darowizny mogą być rzeczy, prawa i inne świadczenia.

Instytucja zwolnienia z długu, która została uregulowana w części ogólnej zobowiązań nie stanowi typu umowy. Jej kwalifikacja prawna zależy od przyczyny, dla której wierzyciel decyduje się umniejszyć swój majątek na korzyść dłużnika. Zgodnie z art. 508 Kodeksu cywilnego zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje. Oznacza to, iż zwolnienie z długu jest czynnością dwustronną o charakterze rozporządzającym, zawartą między wierzycielem, a dłużnikiem. Z prawnego punktu widzenia, przysporzenia dokonywane są w celu zwolnienia się z istniejącego zobowiązania (causa solvendi), dążenia do uzyskania świadczenia od drugiej strony (causa obligandi vel acquirendi) albo obdarowania (causa donandi). W zależności od przyczyny oraz woli stron umowy, zwolnienie z długu może być nieodpłatne albo odpłatne.

Najczęstszą przyczyną nieodpłatnego zwolnienia z długu jest causa donandi. W tych przypadkach zwolnienie z długu zostaje dokonane przez zawarcie umowy darowizny uregulowanej w przepisach art. 888 Kodeksu cywilnego. Zaznaczyć przy tym należy, że nie każde nieodpłatne zwolnienie z długu będzie dokonane na podstawie umowy darowizny. Zakwalifikowanie czynności nieodpłatnego zwolnienia z długu do konkretnego rodzaju umowy zależy od szczegółowego stanu faktycznego i postanowień tej umowy. Może być ono bowiem uzależnione od spełnienia określonych przesłanek lub stanowić część szerszego porozumienia lub ugody.

Stosownie do art. 5 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy obowiązek podatkowy powstaje – przy nabyciu w drodze darowizny – z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej kwotę wolną w wysokości 9.637 zł, jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.

W myśl art. 14 ust. 2 ww. ustawy zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe. Zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy do I grupy podatkowej zalicza się: małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Należy wskazać, że zgodnie z art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1. zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 i ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
2. w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1– udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

Wyżej wymienione zwolnienie stosuje się, jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium takiego państwa. (art. 4 ust. 4)

Z art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn wynika, że jedynym warunkiem skorzystania ze zwolnienia, jest zgłoszenie przez osoby objęte zwolnieniem właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego nabycia rzeczy lub praw majątkowych w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego.

Zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych winno być dokonane na formularzu SD-Z2 zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych (Dz. U. Nr 243, poz. 1762 z późn. zm.)

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1 i 2, przedmiotowe nabycie podlega opodatkowaniu na ogólnych zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej – art. 4a ust. 3 ww. ustawy.

Zgodnie z art. 4a ust. 4 ustawy obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

1. wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub
2. gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawczyni otrzymała w okresie czerwiec 2010 – styczeń 2012 kilka pożyczek od swojego ojca (na cele mieszkaniowe). Pożyczki, o których mowa, potwierdzone są stosownymi umowami. Ojciec zamierza darować Wnioskodawczyni ten dług, tj. zwolnić ją ze spłaty całej wierzytelności, nie żądając nic w zamian. Zgodnie z wolą stron umowa przyjmie formę darowizny (darowizny w postaci zwolnienia z długu pod tytułem darmym). Umowa ta zawarta będzie w formie pisemnej, a przyrzeczone świadczenie polegające na zwolnieniu z długu zostanie zawarte w dacie zawarcia umowy. Oświadczenie darczyńcy nie będzie złożone w formie aktu notarialnego. Zastosowanie znajdzie tu art. 890 paragraf 1 kodeksu cywilnego (darowizna).

Mając na uwadze powyższe, należy wskazać, że darowizna w postaci zwolnienia z długu pieniężnego (umorzenia wierzytelności) będzie, co do zasady, podlegała podatkowi od spadków i darowizn zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2. Natomiast po spełnieniu warunków wynikających z art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn ww. darowizna będzie korzystała ze zwolnienia zawartego w tym przepisie.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.