Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPP1/443-62/14/MS
z 18 kwietnia 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 17 stycznia 2014 r. (data wpływu 20 stycznia 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania zwolnienia od podatku sprzedaży przez Jednostkę posiłków dla:

• osób wymagających wsparcia instytucji pomocy społecznej (tj. osób chorych, starszych bądź bezdomnych) - jest prawidłowe,
  

• pracowników Jednostki, wolontariuszy, stażystów, praktykantów i innych osób wykonujących okresowo prace dla Jednostki - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20 stycznia 2014 r. został złożony ww. wniosek, o wydanie interpretacji indywidualnej, dotyczącej podatku od towarów i usług zakresie zastosowania zwolnienia z opodatkowania sprzedaży posiłków.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Dom Pomocy Społecznej (Jednostka - DPS) jest samodzielną jednostką budżetową (jednostką organizacyjną Powiatu) - działającą od dnia 1 kwietnia 1983 r. - przeznaczoną dla osób przewlekle somatycznie chorych i niepełnosprawnych intelektualnie, a osoby w niej zamieszkujące są meldowane na pobyt stały.

Do statutowych zadań i obowiązków Jednostki należy zapewnienie mieszkańcom całodobowej opieki oraz zaspokojenie ich niezbędnych potrzeb bytowych, opiekuńczych, wspomagających itp. Jednostka nie prowadzi innej działalności gospodarczej i usługowej. Świadczone przez Jednostkę usługi zwolnione są od podatku od towarów i usług. Głównym źródłem dochodów Jednostki jest odpłatność za pobyt mieszkańców, ponoszona w części przez mieszkańców, a w części przez ośrodki pomocy społecznej kierujące mieszkańców do domu pomocy społecznej. Jednostka korzysta również z dotacji z budżetu państwa przekazywanej, przez Urząd Wojewódzki dla Powiatu, z przeznaczeniem na funkcjonowanie Jednostki (Domu Pomocy Społecznej). Wspomniane dochody w całości odprowadzane są na rachunek dochodów organu prowadzącego (Powiatu).

W ramach statutowej działalności Dom Pomocy Społecznej prowadzi kuchnię przygotowującą wyżywienie dla jego mieszkańców. Kuchnia nie jest odrębnym podmiotem gospodarczym i obsługiwana jest przez pracowników zatrudnionych przez Dom Pomocy Społecznej na podstawie umów o pracę. Działalność kuchni, żywienie mieszkańców, jest ściśle związane z zadaniami statutowymi Jednostki. Pracownicy zatrudnieni w Jednostce pomagają mieszkańcom we wszelkich czynnościach życia codziennego, w tym przygotowywaniu posiłków oraz ich karmieniu. Wszyscy pracownicy niezależnie od tego, na jakim stanowisku są zatrudnieni wraz z mieszkańcami tworzą społeczność Domu. Jednocześnie, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 sierpnia 2013 r. w sprawie domów pomocy społecznej, wszyscy pracownicy są pracownikami tzw. pierwszego kontaktu, tworzą zespół terapeutyczno-opiekuńczy.

Członkami zespołu terapeutyczno-opiekuńczego są również wolontariusze, stażyści, praktykanci wykonujący pracę na rzecz mieszkańców Jednostki.

W funkcjonowaniu Domu ważne jest, aby wszelkie działania, pracowników, wolontariuszy czy stażystów były wykonywane w taki sposób, aby mieszkańcy mieli poczucie wspólnoty z osobami wykonującymi różnego rodzaju czynności na ich rzecz. Ważne jest również, aby mogli wspólnie spożywać posiłki.

W związku z zainteresowaniem w kwestii możliwości zakupienia obiadów (np. przez pracowników, wolontariuszy, stażystów czy praktykantów) Jednostka powzięła wątpliwości dotyczące opodatkowania podatkiem od towarów i usług lub zwolnieniem z mocy ustawy - usługi polegającej, na sprzedaży obiadów w następujących przypadkach, w których istnieje zapotrzebowanie na wykup obiadów.

Sprzedaż obiadów może być prowadzona dla:

1. pracowników zatrudnionych w Jednostce (sprzedaż za cenę tzw. „wsadu do kotła” lub „wsadu do kotła” powiększonego o narzut bezpośrednich kosztów jego przygotowania tj. energię elektryczną, wodę, gaz),
2. osób niebędących mieszkańcami bądź pracownikami Jednostki, tj. dla osób wymagających wsparcia instytucji pomocy społecznej, w ramach pomocy, jaką może zaoferować im Jednostka, chcących wykupować obiady za cenę „wsadu do kotła”, powiększonego o bezpośrednie koszty przygotowania posiłku tj. energię elektryczną, gaz, wodę itp i zwiększone o koszty pracowników kuchni (płace itp.); zwykle są to osoby chore, starsze bądź bezdomne, które na co dzień korzystają z obiadów w OPS,
3. stażystów, wolontariuszy bądź praktykantów nie będących pracownikami Jednostki, ale wykonujących głównie prace opiekuńcze dla mieszkańców Jednostki,
4. innych osób wykonujących okresowo prace dla Jednostki (np. prace remontowe).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy sprzedaż przez Jednostkę obiadów w przypadkach wymienionych w opisanym zdarzeniu przyszłym będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, czy z mocy ustawy zwolniona będzie z tego podatku?

Zdaniem Wnioskodawcy, w świetle art. 43 ust. 1 pakt 22 ustawy o podatku od towarów i usług - usługi świadczone przez Jednostkę zwolnione są od podatku od towarów i usług. Stołówka prowadzona jest przez Jednostkę w ramach podstawowej działalności zwolnionej od podatku od towarów i usług, a odpłatność za pobyt wpłacana jest na rachunek bankowy jednostki i w całości odprowadzana na rachunek Powiatu

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za:

• prawidłowe w zakresie zastosowania zwolnienia od podatku sprzedaży przez Jednostkę posiłków dla osób wymagających wsparcia instytucji pomocy społecznej (tj. osób chorych, starszych bądź bezdomnych),
  

• nieprawidłowe w zakresie zastosowania zwolnienia od podatku sprzedaży przez Jednostkę posiłków dla pracowników Jednostki, wolontariuszy, stażystów, praktykantów i innych osób wykonujących okresowo prace dla Jednostki.
  

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 8 ust. 1 powołanej ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…)

Stosownie do art. 41 ust. 1 w związku z art. 146a ustawy, stawka podatku wynosi 23% z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1 oraz art. 146f.

Zarówno w treści ustawy o podatku od towarów i usług, jak i w przepisach wykonawczych do niej, przewidziano natomiast opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone między innymi w art. 43 ww. ustawy o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy o podatku od towarów i usług, zwalnia się od podatku usługi pomocy społecznej w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej oraz usługi określone w przepisach o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, także dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane, na rzecz beneficjenta tej pomocy, wykonywane przez:

1. regionalne ośrodki pomocy społecznej, powiatowe centra pomocy rodzinie, ośrodki pomocy społecznej, rodzinne domy pomocy, ośrodki wsparcia i ośrodki inwestycji kryzysowej;
   
2. wpisane do rejestru prowadzonego przez wojewodę:



1. domy pomocy społecznej prowadzone przez podmioty posiadające zezwolenie wojewody,
   
2. placówki opiekuńczo-wychowawcze i ośrodki adopcyjno-opiekuńcze;



3. placówki specjalistycznego poradnictwa;
   
4. inne niż wymienione w lit. a-c placówki zapewniające całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku na podstawie zezwolenia wojewody, wpisanego do rejestru prowadzonego przez wojewodę;
   
5. specjalistyczne ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie.
   

Jednocześnie zgodnie z art. 43 ust. 17 ustawy zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 18, 18a, 22-24, 26, 28, 29, 31, 32 i 33 lit. a, nie mają zastosowania do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi, jeżeli:

1. nie są one niezbędne do wykonania usługi podstawowej, zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 18, 18a, 22-24, 26, 28, 29, 31, 32 i 33 lit. a lub
2. ich głównym celem jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez podatnika, przez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatników niekorzystających z takiego zwolnienia.

Wskazać należy, że w obowiązującym od 1 stycznia 2014 r. rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2013 r. sprawie towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania stawek obniżonych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1719), w § 3 ust. 1 pkt 1 przewidziano, że stawkę podatku wymienioną w art. 41 ust. 1 ustawy obniża się do wysokości 8% dla towarów i usług wymienionych w załączniku do rozporządzenia.

W pozycji 7 załącznika do ww. rozporządzenia wskazano na usługi związane z wyżywieniem (PKWiU ex 56), z wyłączeniem sprzedaży:

1. napojów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,2%,
2. napojów alkoholowych będących mieszaniną piwa i napojów bezalkoholowych, w których zawartość alkoholu przekracza 0,5%,
3. napojów, przy przygotowaniu których jest wykorzystywany napar z kawy lub herbaty, niezależnie od udziału procentowego tego naparu w przygotowywanym napoju,
4. napojów bezalkoholowych gazowanych,
5. wód mineralnych,
6. innych towarów w stanie nieprzetworzonym opodatkowanych stawką, o której mowa w art. 41 ust. 1 ustawy.

Należy zauważyć, iż pojęcia używane do opisania zwolnień określonych w cytowanych powyżej przepisach powinny być interpretowane w sposób ścisły, ponieważ stanowią one odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatkiem objęta jest każda dostawa towarów i każda usługa świadczona odpłatnie przez podatnika. Wobec tego należy rozstrzygnąć, czy przedmiotowe usługi stołówki świadczone na rzecz osób zainteresowanych zakupem obiadów w Jednostce (tj. pracowników Jednostki, stażystów, wolontariuszy bądź praktykantów, osób niebędących mieszkańcami bądź pracownikami Jednostki, ale wymagających wsparcia instytucji pomocy społecznej, innych osób wykonujących okresowo prace dla Jednostki) mogą zostać uznane za usługi ściśle związane z usługami świadczonymi przez dom pomocy społecznej prowadzone przez podmioty posiadające zezwolenie wojewody w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U z 2013 r., poz. 182, z późn. zm.), pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości. W myśl art. 2 ust. 2 ww. ustawy - pomoc społeczną organizują organy administracji rządowej i samorządowej, współpracując w tym zakresie, na zasadzie partnerstwa, z organizacjami społecznymi i pozarządowymi, Kościołem Katolickim, innymi kościołami, związkami wyznaniowymi oraz osobami fizycznymi i prawnymi.

Natomiast, w myśl art. 3 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwia im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka. Jak wynika z ust. 2 powołanego przepisu, zadaniem pomocy społecznej jest zapobieganie sytuacjom, o których mowa w art. 2 ust. 1, przez podejmowanie działań zmierzających do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem.

Natomiast, zgodnie z art. 7 cytowanej ustawy, pomocy społecznej udziela się osobom i rodzinom w szczególności z powodu:

1. ubóstwa;
   
2. sieroctwa;
   
3. bezdomności;
   
4. bezrobocia;
   
5. niepełnosprawności;
   
6. długotrwałej lub ciężkiej choroby;
   
7. przemocy w rodzinie;
   7a. potrzeby ochrony ofiar handlu ludźmi;


8. potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności;
   
9. bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych;
   
10. (uchylony);
    
11. trudności w integracji cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą;
    
12. trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego;
    
13. alkoholizmu lub narkomanii;
    
14. zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej;
    
15. klęski żywiołowej lub ekologicznej.
    

Z kolei w myśl art. 55 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej dom pomocy społecznej świadczy usługi bytowe, opiekuńcze, wspomagające i edukacyjne na poziomie obowiązującego standardu, w zakresie i formach wynikających z indywidualnych potrzeb osób w nim przebywających (…). Dom pomocy społecznej może również świadczyć usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób w nim niezamieszkujących (art. 55 ust. 3 ww. ustawy).

Regulacje zawarte w powołanej ustawie wskazują na możliwość prowadzenia przez domy pomocy społecznej stołówek. Przy czym, celem ich prowadzenia nie jest świadczenie usług gastronomicznych jako takich, ale wyłącznie funkcje socjalno-bytowe, polegające na zapewnieniu żywienia mieszkańcom placówki. Funkcjonowanie stołówek prowadzonych w domach pomocy społecznej zapewnia zatem prawidłową realizację zadań, do których zostały one powołane.

Tym samym, usługi stołówkowe świadczone przez tego rodzaju stołówki na rzecz pracowników czy innych osób związanych z domem pomocy społecznej nie są usługami ściśle związanymi z usługami w zakresie pomocy społecznej.

Zgodnie z § 5 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 sierpnia 2012 r. w sprawie domów pomocy społecznej (Dz. U z 2012 r., poz. 964) dom, niezależnie od typu, świadczy usługi:

1. w zakresie potrzeb bytowych, zapewniając:



1. miejsce zamieszkania,
   
2. wyżywienie,
   
3. odzież i obuwie,
   
4. utrzymanie czystości;



2. opiekuńcze, polegające na:



1. udzielaniu pomocy w podstawowych czynnościach życiowych,
   
2. pielęgnacji,
   
3. niezbędnej pomocy w załatwianiu spraw osobistych;



3. wspomagające (…)
   

W oparciu o § 2 ust. 1 ww. rozporządzenia dom funkcjonuje w sposób zapewniający właściwy zakres usług, zgodny ze standardami określonymi dla danego typu domu, w oparciu o indywidualne potrzeby mieszkańca domu. W celu określenia indywidualnych potrzeb mieszkańca domu oraz zakresu usług, o których mowa w ust. 1, dom powołuje zespoły terapeutyczno-opiekuńcze składające się w szczególności z pracowników domu, którzy bezpośrednio zajmują się wspieraniem mieszkańców (§ 2 ust. 2 rozporzadzenia).

Z treści złożonego wniosku wynika, iż Jednostka w ramach podstawowej działalności prowadzi stołówkę dla mieszkańców placówki (Dom Pomocy Społecznej). Stołówka nie jest odrębnym podmiotem gospodarczym, obsługiwana jest przez zatrudnionych na podstawie umów o pracę pracowników. W związku z rosnącym zainteresowaniem Jednostka zamierza wprowadzić usługi odpłatnej sprzedaży posiłków dla: pracowników Jednostki, stażystów, wolontariuszy bądź praktykantów; osób niebędących mieszkańcami bądź pracownikami Jednostki, ale wymagających wsparcia instytucji pomocy społecznej; innych osób wykonujących okresowo prace dla Jednostki. Dom Pomocy Społecznej jest jednostką organizacyjną jednostki samorządu terytorialnego (powiatu) działającą od dnia 1 kwietnia 1983 r., przeznaczoną dla osób przewlekle somatycznie chorych i niepełnosprawnych intelektualnie, a osoby w niej zamieszkujące są meldowane na pobyt stały. Do statutowych zadań Jednostki należy zapewnienie mieszkańcom całodobowej opieki oraz zaspokojenie ich niezbędnych potrzeb bytowych, opiekuńczych, wspomagających itp. Jednostka nie prowadzi działalności gospodarczej i usługowej. Usługi świadczone przez Jednostkę stanowią usługi pomocy społecznej i są zwolnione od podatku od towarów i usług.

Mając na uwadze opis zdarzenia przeszłego oraz powołane w tym zakresie regulacje prawne stwierdzić należy, że usługi, które zamierza świadczyć Jednostka w ramach prowadzonego Domu Opieki Społecznej, polegające na odpłatnej sprzedaży posiłków, dla beneficjentów tej pomocy (tj. dla osób wymagających wsparcia instytucji pomocy społecznej - osób chorych, starszych bądź bezdomnych) korzystają ze zwolnienia zgodnie z art. 43 ust.1 pkt 22 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zwolnienie to jednak nie ma zastosowania przypadku odpłatnej sprzedaży posiłków dla pracowników Jednostki, wolontariuszy, stażystów bądź praktykantów, czy też innych osób wykonujących okresowo prace dla Jednostki. W tym zakresie bowiem usługi te nie stanowią usług pomocy społecznej, ani też nie są one niezbędne do wykonywania usługi podstawowej, zwolnionej (tj. nie są wykonywane w odniesieniu do mieszkańców placówki, których dotyczą usługi pomocy społecznej świadczone przez Jednostkę), a zatem podlegać będą opodatkowaniu według właściwej stawki podatku VAT, tj. stawki 8%, o której mowa w § 3 ust. 1 pkt 1 ww. rozporządzenia Ministra Finansów.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, ul. Emilii Plater 1, 10-562 Olsztyn po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi –

Dz.U. z dnia 13 marca 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.