INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 22 grudnia 2011 r. (data wpływu 2 stycznia 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie dochodu z odpłatnego zbycia papierów wartościowych - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 2 stycznia 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie dochodu z odpłatnego zbycia papierów wartościowych.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

W październiku 2010 r. zmarł małżonek Wnioskodawczyni. W małżeństwie Wnioskodawczyni przez cały okres małżeństwa obowiązywał ustrój wspólności ustawowej. Cały majątek Wnioskodawczyni i Jej małżonka stanowił ich wspólną własność (współwłasność ustawowa łączna). W trakcie trwania małżeństwa, zasadniczo to Wnioskodawczyni uzyskiwała wyższe dochody, istotniej wpływając na przyrost majątkowy majątku wspólnego małżeńskiego. Wnioskodawczyni wraz z małżonkiem posiadają jedno dorosłe dziecko - córkę.

W trakcie trwania małżeństwa Wnioskodawczyni wraz z małżonkiem dokonywali m.in. inwestycji w papiery wartościowe (akcje spółek) dopuszczonych do obrotu na Giełdzie Papierów Wartościowych. Z uwagi na uregulowania związane z publicznym obrotem papierami wartościowymi i niemożność otworzenia tzw. wspólnego rachunku maklerskiego w biurze maklerskim, rachunek w biurze maklerskim został otworzony przez małżonka Wnioskodawczyni - na jego nazwisko. Na tym rachunku w biurze maklerskim ewidencjonowane były wszystkie akcje spółek publicznych, które zostały zakupione za wspólne środki Wnioskodawczyni i Jej małżonka.

Zmarły małżonek Wnioskodawczyni nie zostawił testamentu, a jego spadkobiercami ustawowymi są po połowie Wnioskodawczym i dorosła córka.

Istotne dla oceny przedstawionego stanu faktycznego jest, iż z chwilą śmierci małżonka Wnioskodawczyni, z mocy prawa ustała majątkowa wspólność ustawowa, a Wnioskodawczyni jako żona zmarłego, stała się właścicielem 1/2 całego majątku wspólnego. Tym samym, Wnioskodawczyni stała się bezpośrednio, poza sferą i tytułem prawnym wynikającym z dziedziczenia, właścicielem połowy akcji spółek publicznych, zaewidencjonowanych na rachunku w biurze maklerskim, który był prowadzony na nazwisko małżonka.

W wyniku dziedziczenia, Wnioskodawczyni nabyła w połowie spadek po zmarłym małżonku, co oznacza, iż Wnioskodawczyni nabyła w wyniku dziedziczenia m.in. 1/4 akcji spółek publicznych (1/2 wartości tych akcji stała się własnością Wnioskodawczyni w wyniku ustania wspólności majątkowej małżeńskiej). Nabycie przez Wnioskodawczynię spadku po zmarłym małżonku wolne było od opodatkowania podatkiem od spadków - zgodnie z przepisem art. 4a ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn.

Obecnie Wnioskodawczyni zamierza zbyć akcje spółek publicznych za pośrednictwem biura maklerskiego.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. W jaki sposób zostanie ustalony dochód Wnioskodawczyni z odpłatnego zbycia wszystkich akcji spółek publicznych w ramach publicznego obrotu papierami wartościowymi...
2. Czy kosztem uzyskania przychodu uzyskanego ze zbycia tych akcji, jest poniesiona również ze środków Wnioskodawczyni (ze środków stanowiących współwłasność małżeńską ze zmarłym małżonkiem) kwota wydatków na nabycie tych akcji...
3. W jaki sposób zgodnie z przepisem art. 21 ust. 1 pkt 105 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustala się dochód ze zbycia akcji, to jest, czy dochód ten ustala się przy uwzględnieniu wartości akcji nabytych bezpośrednio poprzez dziedziczenie i nie obejmuje on wartości akcji stanowiących własność Wnioskodawczyni wobec ustania z chwilą śmierci małżonka wspólności ustawowej małżeńskiej, czy też dochód ten ustala się od wartości całości akcji zewidencjonowanych na nazwisko zmarłego małżonka na rachunku w biurze maklerskim...
4. Czy na ustalenie dochodu ze zbycia akcji wpływ ma okoliczność, iż akcje były ewidencjonowane na rachunku w biurze maklerskim, który był prowadzony wyłącznie na nazwisko zmarłego małżonka, jednakże akcje te stanowiły część majątku wspólnego...

Zdaniem Wnioskodawczyni zgodnie z przepisem art. 30b ust. 1 uopdf, od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych podatek dochodowy wynosi 19%. Dochodem jest różnica pomiędzy kwotą przychodów, a kwotą kosztów uzyskania przychodów. Zgodnie z przepisem art. 17 ust. 1 pkt 6a uopdf, przychodem są należne, choćby nie otrzymane przychody z odpłatnego zbycia papierów wartościowych. Stosownie do art. 23 ust. 1 pkt 38 uopdf, w przypadku zbycia akcji, kosztami uzyskania przychodów są wydatki na ich nabycie.

Opisane na wstępie akcje stanowiły przedmiot współwłasności małżeńskiej ustawowej i zostały nabyte m.in. w zamian za środki stanowiące własność Wnioskodawczyni. Tak więc Wnioskodawczyni poniosła w połowie wydatki na nabycie przedmiotowych akcji. Fakt, iż akcje były zarejestrowane na rachunku prowadzonym przez biuro maklerskie, nie zmienia oceny opisanego wyżej zagadnienia, gdyż ewidencjonowanie akcji na rachunku w biurze maklerskim jednego z małżonków ma charakter wyłącznie ewidencyjny i taki sposób ewidencjonowania nie ma wpływu na ustalenie rzeczywistej przynależności akcji do majątku wspólnego małżonków. Z chwilą śmierci małżonka Wnioskodawczyni, ustała współwłasność majątkowa małżeńska. W wyniku powyższego Wnioskodawczyni stała się właścicielką połowy akcji, a zdarzenie to miało miejsce poza sferą dziedziczenia, co oznacza, iż tytułem nabycia przez Wnioskodawczynię połowy wartości akcji nie było dziedziczenie. Dlatego też w ocenie Wnioskodawczyni, na potrzeby ustalenia dochodu ze sprzedaży wszystkich akcji, koszt uzyskania tego przychodu uwzględniać musi tą okoliczność, iż połowa wartości akcji została nabyta przez Wnioskodawczynię za środki wspólne (w tym za własne środki Wnioskodawczyni), co oznacza, iż wydatki na nabycie tych akcji w części wynoszącej połowę tych wydatków, stanowią koszt uzyskania przychodu w rozumieniu przepisu art. 23 ust. 1 pkt 38 uopdf w przypadku odpłatnego zbycia obecnie tych akcji przez Wnioskodawczynię.

Zgodnie z przepisem art. 21 ust. 1 pkt 105 uopdf dochód ze sprzedaży akcji nabytych w wyniku dziedziczenia jest wolny od podatku w części odpowiadającej kwocie zapłaconego podatku od spadków i darowizn. Przepis ten ma więc zastosowanie wyłącznie do tej części akcji, które zostały nabyte przez Wnioskodawczynię w wyniku spadku. Jak wskazano wyżej, połowa wartości akcji zaewidencjonowanych na rachunku prowadzonym przez biuro maklerskie, nie została nabyta przez Wnioskodawczynię w drodze dziedziczenia. Tak więc zasada wynikająca z przepisu art. 21 ust. 1 pkt 105 uopdf może mieć zastosowanie tylko do tej części akcji, które stanowiły majątek spadkowy po zmarłym małżonku Wnioskodawczyni. Ponieważ w skład masy spadkowej po zmarłym małżonku wchodziła wyłącznie połowa wartości akcji zaewidencjonowanych na rachunku w biurze maklerskim, zasada ta ma zastosowanie wyłącznie do tej połowy wartości akcji. Mając na uwadze, iż Wnioskodawczyni nabyła spadek po małżonku wraz z córką w równych częściach (po 1/2), w wyniku dziedziczenia po małżonku Wnioskodawczyni nabyła 1/4 wartości akcji zaewidencjonowanych na rachunku w biurze maklerskim (1/2 akcji stanowiła Jej majątek, a 1/4 została nabyta w wyniku dziedziczenia przez córkę). W tej sytuacji, w zakresie w jakim sprzedaż akcji obejmować będzie 1/4 ich wartości - nabytych w drodze dziedziczenia, do ustalenia dochodu ze zbycia tych akcji zastosowanie mieć będzie przepis art. 21 ust. 1 pkt 105 uopdf, co oznacza, iż przychodem ze zbycia tej części akcji będzie uzyskana cena, koszt uzyskania przychodu nie wystąpi, natomiast kwota wolna od opodatkowania tej części akcji zostanie ustalona zgodnie z przepisem art. 21 ust. 1 pkt 105 uopdf.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy źródłem przychodu są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c).

Stosownie do treści art. 17 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z:

1. odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz papierów wartościowych,
2. realizacji praw wynikających z papierów wartościowych, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi.

Na podstawie art. 30b ust. 1 ww. ustawy, od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, i z realizacji praw z nich wynikających oraz z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) w spółkach mających osobowość prawną albo wkładów w spółdzielniach w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu.

Zasady ustalenia dochodu z odpłatnego zbycia papierów wartościowych, określone zostały w art. 30b ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem, dochodem jest różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 22 ust. 1f lub ust. 1g, lub art. 23 ust. 1 pkt 38, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 13 i 14.

Jak stanowi art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów (akcji) w spółce mającej osobowość prawną oraz innych papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów (akcji), wkładów oraz innych papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych, albo umorzenia jednostek uczestnictwa, tytułów uczestnictwa oraz certyfikatów inwestycyjnych w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 3e.

Wobec powyższego, za koszt uzyskania przychodu mogą być uznane wydatki poniesione na nabycie odpłatnie zbywanych papierów wartościowych.

Jednocześnie, jak stanowi art. 21 ust. 1 pkt 105 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolny od podatku dochodowego jest dochód uzyskany ze zbycia akcji (udziałów) otrzymanych w drodze spadku albo darowizny – w części odpowiadającej kwocie zapłaconego podatku od spadków i darowizn.

Jak wynika z treści wniosku, na rachunku prowadzonym na imię i nazwisko małżonka Wnioskodawczyni zostały zgromadzone papiery wartościowe (akcje) nabyte w czasie trwania ich ustawowej wspólności majątkowej.

Z chwilą śmierci małżonka, Wnioskodawczyni nabyła udział (1/2) w spadku po zmarłym.

Stosunki majątkowe między małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 ze zm.). Zgodnie z art. 31 § 1 ww. ustawy, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

W myśl art. 50¹ Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, w razie ustania wspólności, udziały małżonków są równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej. Przepis ten nie wyłącza zastosowania art. 43 § 2 i 3.

Stosownie do art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16 poz. 93 ze zm.) spadek to prawa i obowiązki majątkowe zmarłego, które z chwilą jego śmierci przechodzą na jedną lub kilka osób. W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego).

Zatem w przedmiotowej sprawie od momentu śmierci małżonka Wnioskodawczyni przysługuje 50% akcji nabytych do majątku wspólnego, a w dalszej kolejności w przypadku sprzedaży tych akcji również 50% przychodu. Analogicznie uznać należy, iż jest uprawniona do odliczenia od uzyskanej części przychodu 50% wydatków poniesionych na nabycie akcji.

Ponadto, w sytuacji przedstawionej we wniosku papiery wartościowe w #188; części zostały nabyte przez Wnioskodawczynię w drodze spadku, a więc bez ponoszenia wydatków na ich nabycie. W stosunku do tej części przychodów z tytułu odpłatnego zbycia przedmiotowych akcji nie można zatem uwzględnić kosztów uzyskania przychodów w postaci wydatków poniesionych w momencie ich zakupu.

Poza tym, należy zgodzić się z Wnioskodawczynią, iż przepis art. 21 ust. 1 pkt 105 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych odnosi się wyłącznie do części akcji nabytych w drodze spadku. Niemniej jednak z wniosku wynika, że Wnioskodawczyni nie dokonywała zapłaty podatku od spadków i darowizn. W konsekwencji, w tym przypadku nie wystąpi kwota wolna od opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 105 ustawy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.