Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB2/436-119/14-2/MZ
z 18 marca 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 22 stycznia 2014 r. (data wpływu 31 stycznia 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych dokonania działu spadku - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 31 stycznia 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych dokonania działu spadku.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Stanisław A. był właścicielem działki nr 187/3 (sto osiemdziesiąt siedem łamane przez trzy), o obszarze 500 m² (pięćset metrów kwadratowych), położonej we wsi Z., w gminie P., dla której to nieruchomości Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczystą.

Spadek po zmarłym w dniu 10 listopada 1985 r. Stanisławie A. na podstawie ustawy nabyli: żona – Helena A., syn – Stefan A. oraz córka – Teresa M. – w 1/3 (jednej trzeciej) części każde z nich, co stwierdzone zostało w postanowieniu Sądu Rejonowego Wydział II Cywilny z dnia 17 kwietnia 1986 roku.

Następnie w dniu 18 listopada 1989 roku zmarła W Helena A., a spadek po niej na podstawie ustawy nabyły jej dzieci, tj.: Stefan A. oraz Teresa M. po 1/2 (jednej drugiej) części każde z nich, co stwierdzone zostało w akcie poświadczenia dziedziczenia sporządzonym przez Pawła G. – Notariusza w dniu 23 sierpnia 2013 roku, za Rep. A zarejestrowanym w rejestrze aktów poświadczenia dziedziczenia prowadzonym przez Krajową Radę Notarialną.

W dniu 28 grudnia 1992 roku zmarł Stefan A., a spadek po nim na podstawie ustawy nabyli: jego żona – Wanda A. oraz synowie: Andrzej Jan A., Leszek A. i Grzegorz A. – po 1/4 (jednej czwartej) części spadku każde z nich, co stwierdzone zostało w akcie poświadczenia dziedziczenia sporządzonym przez Pawła G. – Notariusza w dniu 23 sierpnia 2013 roku, i zarejestrowanym w rejestrze aktów poświadczenia dziedziczenia prowadzonym przez Krajową Radę Notarialną.

W tym stanie rzeczy powyższa nieruchomość stała się współwłasnością: Teresy M. - w 4/8 (czterech ósmych) części oraz Wandy A., Andrzeja A., Leszka A. i Grzegorza A. – po 1/8 (jednej ósmej) części każde z nich. Obecni współwłaściciele opisanej wyżej nieruchomości (tj. spadkobiercy Stanisława A.a) chcą dokonać działu spadku po Stanisławie A. bez spłat i dopłat, w ten sposób, że jedyną właścicielką tejże nieruchomości stanie się Teresa M.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy przedstawione zdarzenie przyszłe, tj. dział spadku bez spłat i dopłat, przy uwzględnieniu szeregu spadkobrań ustalających obecny skład współwłaścicieli, dokonany w taki sposób, że jedyną właścicielką nieruchomości stanowiącej zabudowaną działkę nr 187/3, położoną we wsi Z, w gminie P, objętą Księgą Wieczystą stanie się Teresa M., spowoduje powstanie po jej stronie obowiązku podatkowego wynikającego z ustawy o podatku od spadków i darowizn?

Zdaniem Wnioskodawcy, projektowana czynność jest działem spadku po pierwotnym właścicielu, mimo szeregu dziedziczeń, a obecni właściciele (spadkobiercy) dokonują działu spadku przedmiotowej nieruchomości nie obejmując podziału innych dóbr po kolejnych spadkobiercach. Tym samym dokonanie działu spadku bez spłat i dopłat nie spowoduje powstania obowiązku podatkowego wynikającego z ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jednolity: Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 ze zm.), gdyż opodatkowaniu z tego tytułu podlegają wyłącznie te czynności, które zostały enumeratywnie wymienione w art. 1 tejże ustawy, zaś czynność cywilnoprawna polegająca na dziale spadku bez spłat i dopłat nie jest wymieniona w tym przepisie.

Zgodnie z art. 1 powołanej ustawy o podatku od spadków i darowizn, podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1. dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu, polecenia testamentowego;
   
2. darowizny, polecenia darczyńcy;
   
3. zasiedzenia;
   
4. nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
   
5. zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
6. nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.
   
   

Katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn określony w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn jest katalogiem zamkniętym. Wobec tego jedynie wymienione w nim tytuły nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych stanowią przypadki podlegające opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Tym samym nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych z innych tytułów, nie podlega opodatkowaniu tymże podatkiem.

Zgodnie z art. 1037 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks Cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.) dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców, przy czym sądowy dział spadku powinien obejmować cały spadek, jednakże z ważnych powodów może być ograniczony do części spadku (art. 1038 § 1 K.C.). W zakresie postępowania w sprawach o dział spadku (art. 680-689 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks Postępowania Cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 ze zm.)) należy odnotować brak samodzielnej i wyczerpującej regulacji tej problematyki, co skutkuje odesłaniem w myśl art. 688 K.P.C. do odpowiedniego stosowania przepisów dotyczących zniesienia współwłasności (art. 617-625 K.P.C.). Podkreślić przy tym należy, iż stosowanie do działu spadku przepisów o współwłasności musi być odpowiednie, czyli uwzględniające jego odrębność.

Należy też zauważyć, że w art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. f) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2010, Nr 101, poz. 649 ze zm.) ustawodawca wyraźnie rozróżnia pojęcia działu spadku i zniesienia współwłasności.

W związku z powyższym należy stwierdzić, iż z uwagi na to, że w artykule art. 1 ustawy od spadków i darowizn nie wymienione zostało nabycie tytułem nieodpłatnego działu spadku (tj. bez spłat i dopłat), to tym samym czynność ta nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Dlatego też dokonanie przez spadkobierców Stanisława A.a działu spadku po nim bez spłat i dopłat, w ten sposób nieruchomości stanowiącą zabudowaną działkę nr 187/3, położoną we wsi Z, w gminie P, objętą księgą wieczystą w całości nabędzie Wnioskodawczyni (tj. Teresa M.) nie spowoduje po stronie Wnioskodawczyni obowiązku podatkowego wynikającego z ustawy o podatku od spadków i darowizn.

W świetle ob4. owiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 z późn. zm.) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1. dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;
2. darowizny, polecenie darczyńcy;
3. zasiedzenia;
4. nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
5. zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
6. nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.
   
   

Ponadto, zgodnie z art. 1 ust. 2 ww. ustawy podatkowi od spadków i darowizn podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładcy na wypadek jego śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci.

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, że katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn określony w art. 1 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn jest katalogiem zamkniętym. Wobec tego wymienione w nim tytuły nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych stanowią jedyne przypadki podlegające opodatkowaniu tym podatkiem.

Przepisy ww. ustawy nie definiują pojęć: spadek czy dział spadku, a zatem należy odwołać się do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku - Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2014 r. poz. 121 z dnia 23.01.2014 r., dalej: Kodeks cywilny).

W myśl przepisu art. 922 § 1 Kodeksu cywilnego przez spadkobranie należy rozumieć przejście praw i obowiązków majątkowych zmarłego z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób.

Stosownie do art. 925 w zw. z art. 924 Kodeksu cywilnego spadkobierca nabywa spadek z chwilą śmierci spadkodawcy. Jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych (art. 1035 ustawy).

Zgodnie z zapisem art. 1037 § 1 Kodeksu cywilnego dział spadku może nastąpić na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców. Zatem do momentu zniesienia współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku. Na podstawie art. 1038 § 1 Kodeksu cywilnego sądowy dział spadku powinien obejmować cały spadek. Jednakże z ważnych powodów może być ograniczony do części spadku. § 2 wskazuje, iż umowny dział spadku może objąć cały spadek lub być ograniczony do części spadku.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że dokonanie działu spadku jako czynność niewymieniona w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Tym samym w przedstawionej sprawie nie powstanie obowiązek podatkowy w zakresie podatku od spadków i darowizn.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.