Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBII/1/415-920/13/MZ
z 8 stycznia 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni, przedstawione we wniosku z 4 października 2013 r. (data wpływu do Biura – 7 października 2013 r.), uzupełnionym 13 grudnia 2013 r., o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania świadczeń przyznanych przez Sąd w trakcie postępowania rozwodowego z tytułu zabezpieczenia - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 7 października 2013 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania świadczeń przyznanych przez Sąd w trakcie postępowania rozwodowego z tytułu zabezpieczenia.

Z uwagi na fakt, iż wniosek nie spełniał wymogów formalnych, pismem z 4 grudnia

2013 r. znak: IBPB II/1/415-920/13/MZ wezwano do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono 13 grudnia 2013 r.

W przedmiotowym wniosku, po jego uzupełnieniu, został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W lutym 2010 r., będąc w związku małżeńskim z W.Z., Wnioskodawczyni podpisała notarialnie rozdzielność majątkową jako umowę małżeńską, ze względu na prowadzenie działalności gospodarczej przez męża. Decyzja ta była podyktowana chęcią wzięcia dużego kredytu na rozwój firmy zagranicą, której mąż jest współwłaścicielem. Rozdzielność majątkowa miała na celu zabezpieczenie części naszego majątku na wypadek problemów finansowych ww. firmy. Małżonkowie w dalszym ciągu prowadzili wspólne gospodarstwo domowe i zarobki męża Wnioskodawczyni służyły małżonkom do pokrywania własnych potrzeb oraz utrzymywania wspólnego majątku (dom, działki, pole, samochody).

Posiadany przez małżonków majątek (nieruchomości: dom, ogród o powierzchni 1 ha, las, działki budowlane i rolne; ruchomości: samochód) został nabyty przed podpisaniem rozdzielności majątkowej – podczas 25 lat trwania związku małżeńskiego. Po podpisaniu umowy rozdzielności majątkowej, małżonkowie nie dokonywali do dnia dzisiejszego podziału ww. majątku, więc majątek zgromadzony wcześniej nadal jest ich wspólnym. Rozdzielność dotyczyła wyłącznie rzeczy nabytych po podpisaniu umowy rozdzielności.

Dochody Wnioskodawczyni (emerytura) były około piętnastokrotnie mniejsze od dochodów męża. Wnioskodawczyni otrzymuje emeryturę w wysokości 1.500,00 zł.

Od 2010 r. małżonkowie składali odrębnie roczne zeznania podatkowe. Wnioskodawczyni nie wykazywała w swoim zeznaniu kwot, które otrzymywała od męża w gotówce lub przelewem.

W 2011 r. Wnioskodawczyni wniosła sprawę o rozwód z orzekaniem o winie męża. Mimo tego, po trzydziestu latach małżeństwa, mąż poczuwał się do przekazywania Wnioskodawczyni części swoich dochodów. Sytuacja materialna Wnioskodawczyni drastycznie się pogarszała, ponieważ otrzymywana przez nią kwota malała stopniowo, w miarę coraz wyższych żądań przyjaciółki jej męża. W miesiącach: luty, marzec, kwiecień 2012 r. Wnioskodawczyni nie otrzymała żadnych pieniędzy, dlatego zwróciła się o pomoc do Sądu. Na podstawie postanowienia z 18 kwietnia 2012 r., Sąd, zgodnie z art. 730 oraz art. 753 Kodeksu postępowania cywilnego, przyznał Wnioskodawczyni świadczenie o udzielenie zabezpieczenia na czas trwania procesu, w kwocie 2.500,00 zł. Wnioskodawczyni cytuje: „zgodnie z art. 730 kpc oraz art. 753 kpc, Sąd w sprawie alimentacyjnej może udzielić zabezpieczenia poprzez zobowiązanie obowiązanego do zapłaty uprawnionemu jednorazowo albo okresowo określonej sumy pieniężnej. (...) Wniosek powódki o zabezpieczenie alimentów należało uznać za zasadny. Zgodnie z obowiązującą w polskim prawie zasadą równych praw i obowiązków w małżeństwie oraz równej stopy życiowej wszystkich członków rodziny, oboje małżonkowie są zobowiązani, każdy według swych możliwości zarobkowych i majątkowych, do przyczyniania się do zaspakajania potrzeb rodziny, którą przez swój związek założyli.”

Od dnia podpisania umowy rozdzielności majątkowej, w dalszym ciągu to Wnioskodawczyni dba i pokrywa koszty związane z utrzymaniem wspólnego majątku w dobrym stanie. Tak więc zabezpieczenie zasądzone przez Sąd przeznaczane jest nie na osobiste utrzymanie Wnioskodawczyni, lecz na cel wspólny – dbanie o majątek małżonków. Swoje osobiste potrzeby Wnioskodawczyni ma zagwarantowane własną emeryturą.

Sporządzenie zeznania rocznego za 2012 r. Wnioskodawczyni zleciła biuru rachunkowemu. W zeznaniu tym Wnioskodawczyni wykazała kwoty od męża jako alimenty powyżej kwoty zwolnionej (700 zł) i zapłaciła podatek. Jednak prawnik Wnioskodawczyni poinformował ją, że dopóki pozostawała w związku małżeńskim, nie powinna płacić podatku.

Rozwód został orzeczony z końcem grudnia 2012 r. a wyrok uprawomocnił się w czerwcu 2013 r.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy prawnik Wnioskodawczyni ma rację? Czy można zastosować w przypadku Wnioskodawczyni art. 2 ust. 1 pkt 7 czy też art. 21 ust. 1 pkt 27 lit. b) (winno być: art. 21 ust. 1 pkt 127 lit. b)) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Wnioskodawczyni uważa, że trzeba zastosować art. 2 ust. 1 pkt 7 ponieważ jaka istnieje różnica między dobrowolnym płaceniem męża a zmuszaniem go do płacenia nakazem sądowym. Zdaniem Wnioskodawczyni, pieniądze pozostawały te same i pochodziły z tego samego źródła, a źródłem tym były również wspólnie wypracowane w czasie trwania małżeństwa firmy, do których dochodów Wnioskodawczyni nie ma obecnie samodzielnego dostępu. W ocenie Wnioskodawczyni nadal jednak ma prawa do części majątku, z której dochód czerpie jej mąż. Majątek małżonków nie został jeszcze podzielony.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z treści tego przepisu wynika zatem, iż opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę w katalogu zwolnień przedmiotowych ustawy bądź, od których Minister Finansów zaniechał poboru podatku, w drodze rozporządzenia.

Na podstawie art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Katalog źródeł, do których kwalifikuje się dochód danego rodzaju został wymieniony w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W pkt 9 tegoż przepisu wymieniono jako źródło przychodu - „inne źródła”.

Zgodnie natomiast z art. 20 ust. 1 tej ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Zauważyć należy, że powołany wyżej przepis wymienia określone rodzaje przychodów stanowiące pewien katalog o charakterze otwartym, a tym samym nie rozstrzyga w sposób ostateczny co jest przychodem z „innych źródeł”. Użycie przez ustawodawcę zwrotu „w szczególności” przesądza, iż przedmiotowy katalog nie ma charakteru zamkniętego, wyczerpującego. Innymi słowy, przychody niemieszczące się w źródłach przychodów wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8 ww. ustawy i niewymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych przewidzianych w tej ustawie stanowią przychody z innych źródeł.

Jednakże zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przepisów tej ustawy nie stosuje się do świadczeń na zaspokojenie potrzeb rodziny, o których mowa w art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, objętych wspólnością majątkową małżeńską.

Z literalnego brzmienia powołanego przepisu wynika zatem, iż wyłączeniu spod działania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegają wyłącznie świadczenia na zaspokojenie potrzeb rodziny, o których mowa w art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, objęte wspólnością majątkową małżeńską.

Kwestie stosunków majątkowych w małżeństwie reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. Nr 9, poz. 59, z późn. zm.; od 11 lipca 2012 r. - Dz.U. z 2012 r., poz. 788, z późn. zm.). Stosownie do art. 27 Kodeksu oboje małżonkowie obowiązani są, każdy według swych sił oraz swych możliwości zarobkowych i majątkowych, przyczyniać się do zaspokajania potrzeb rodziny, którą przez swój związek założyli. Zadośćuczynienie temu obowiązkowi może polegać także, w całości lub w części, na osobistych staraniach o wychowanie dzieci i na pracy we wspólnym gospodarstwie domowym.

Obowiązek ten – jako wynikający z przepisu powszechnie obowiązującego – powstaje z chwilą zawarcia małżeństwa i gaśnie z chwilą jego ustania, orzeczenia separacji lub unieważnienia. Rodzaj i zakres potrzeb, które powinny zostać zaspokojone, zależą od uzasadnionych indywidualnych okoliczności dotyczących każdego z członków rodziny.

Zgodnie z art. 31 § 1 Kodeksu, z chwilą zawarcia małżeństwa między małżonkami powstaje z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

W świetle art. 47 § 1 Kodeksu małżonkowie mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków (umowa majątkowa).

Z treści wniosku oraz jego uzupełnienia wynika, że postanowieniem z 18 kwietnia 2012 r. Sąd postanowił na czas trwania postępowania rozwodowego zobowiązać męża Wnioskodawczyni do udzielenia zabezpieczenia na czas trwania procesu w kwocie 2.500,00 zł. Małżonkowie od lutego 2010 r. posiadają rozdzielność majątkową. Wnioskodawczyni uważa, że do otrzymywanego świadczenia trzeba zastosować art. 2 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że możliwość skorzystania z wyłączenia określonego w art. 2 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych uzależniona jest od łącznego spełnienia wszystkich zawartych w tym przepisie przesłanek, a mianowicie:

1. przyznane świadczenie musi być przeznaczone na zaspokojenie potrzeb rodziny,
2. potrzeby rodziny muszą być zgodne z określonymi w art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego,
3. świadczenie musi być objęte wspólnością majątkową małżeńską.
   
   

W związku z powyższym należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie nie zachodzą przesłanki do wyłączenia z opodatkowania uzyskanego przez Wnioskodawczynię świadczenia, na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wnioskodawczyni zawarła bowiem z mężem umowę o rozdzielności majątkowej. Fakt zawarcia tej umowy wyklucza zatem istnienie między małżonkami wspólności majątkowej, a zatem nie został spełniony jeden z warunków koniecznych dla skorzystania z ww. wyłączenia. Przepis art. 2 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie bowiem wskazuje na konieczność istnienia między małżonkami wspólności majątkowej. Zawarcie przez małżonków w lutym 2010 r. umowy rozdzielności majątkowej wywołało skutek w postaci nie istnienia wspólności majątkowej między małżonkami.

Zgodnie natomiast z art. 21 ust. 1 pkt 127 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są alimenty:

1. na rzecz dzieci, które nie ukończyły 25 roku życia, oraz dzieci bez względu na wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymują zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
2. na rzecz innych osób niż wymienione w lit. a), otrzymane na podstawie wyroku sądu lub ugody sądowej, do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie 700 zł.
   
   

W przedmiotowej sprawie nie może zostać jednak zastosowane zwolnienie z podatku na podstawie cytowanego art. 21 ust. 1 pkt 127 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wnioskodawczyni nie zostały bowiem przyznane przez Sąd alimenty lecz zabezpieczenie na czas trwania procesu, które w dodatku zostało przyznane na rzecz Wnioskodawczyni nie na podstawie wyroku sądu lub ugody sądowej, lecz na podstawie innego orzeczenia (postanowienia).

Powyższe oznacza, że w opisanej sytuacji zabezpieczenie przyznane Wnioskodawczyni przez Sąd na podstawie postanowienia w toku procesu o rozwód, na czas trwania tego procesu, nie jest objęte wyłączeniem przedmiotowym wskazanym w art. 2 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ani zwolnieniem podatkowym określonym w art. 21 ust. 1 pkt 127 lit. b) tej ustawy. Jednocześnie należy wskazać, że żaden inny przepis ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie wyłącza ani nie zwalnia otrzymanych na takiej podstawie świadczeń od opodatkowania, a zatem nie mogą być one wyłączone lub zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Należy podkreślić, iż wszelkie wyłączenia i zwolnienia podatkowe są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, a przepisy ich dotyczące powinny być interpretowane ściśle, zgodnie przede wszystkim z ich wykładnią językową. Wykluczone jest w tym przypadku zastosowanie wykładni rozszerzającej jak i zawężającej.

W związku z powyższym, przedmiotowe świadczenie uzyskane przez Wnioskodawczynię stanowi dla niej przychód z innych źródeł określony w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wskazane przez Wnioskodawczynię okoliczności, że pieniądze pozostawały te same i pochodziły z tego samego źródła, a źródłem tym były również wspólnie wypracowane w czasie trwania małżeństwa firmy, do których dochodów Wnioskodawczyni nie ma obecnie samodzielnego dostępu oraz, że Wnioskodawczyni nadal ma prawa do części majątku, z której dochód czerpie jej mąż są obojętne z punktu widzenia przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i nie mają znaczenia dla obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu uzyskania ww. przychodu. Zatem otrzymane przez Wnioskodawczynię świadczenie stanowi dla niej przychód w całości podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Niniejsza interpretacja stosownie do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, który stanowi, że Minister Finansów, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną), została wydana wyłącznie dla Wnioskodawczyni.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.