Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBII/2/415-1102/13/JG
z 31 stycznia 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z 6 listopada 2013 r. (data otrzymania 8 listopada 2013 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie powstania obowiązku podatkowego w związku z odzyskaniem przez spadkobiercę udziału w nieruchomości, z której uprzednio został wywłaszczony spadkodawca – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 8 listopada 2013 r. otrzymano ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie powstania obowiązku podatkowego w związku z odzyskaniem przez spadkobiercę udziału w nieruchomości, z której uprzednio został wywłaszczony spadkodawca.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Aktem notarialnym z 13 lipca 1989 r. został nabyty na rzecz Skarbu Państwa m.in. udział wynoszący 66/72 w nieruchomościach stanowiący działki o nr 137/1, 119/5 i 21/1 o łącznej powierzchni 0,7042 ha będących m.in. własnością matki Wnioskodawcy w udziale wynoszącym 2/36 (4/72) i Wnioskodawcy w udziale wynoszącym 7/72. Aktem notarialnym z 19 lipca 1989 r. został nabyty na rzecz Skarbu Państwa udział wynoszący 6/72 w ww. działkach będących własnością innego współwłaściciela. W powyższych aktach notarialnych nie sprecyzowano na jaki cel wymienione nieruchomości zostały nabyte. Z korespondencji kierowanej do zainteresowanych współwłaścicieli wynika, że nieruchomości miałby być przeznaczone pod budowę osiedla domków jednorodzinnych. Planowana inwestycja nie została zrealizowana. Wnioskiem z 4 czerwca 2012 r. wszyscy współwłaściciele wystąpili o zwrot nieruchomości oznaczonej jako działka nr 21/1.

Decyzją z 18 września 2013 r. Starosta orzekł o:

1. zwrocie powyższej działki stanowiącej własność Gminy na rzecz wnioskujących w tym na rzecz Wnioskodawcy w udziale wynoszącym 9/72 części (tj. 7/72 zgodnie z aktem notarialnym podanym na wstępie oraz 2/72 po zmarłej 17 kwietnia 2008 r. matce –postanowienie Sądu Rejonowego z 22 maja 2012 r.),
2. ustaleniu należności z tytułu opisanej wyżej nieruchomości,
3. zobowiązaniu do zapłaty ustalonej w punkcie 2 należności stosownie do zwracanych udziałów.
   
   

Wnioskodawca poinformował, że wymagana kwota należności została wpłacona na rzecz Gminy 7 października 2013 r. Wnioskodawca ponadto nadmienił, że 7 października 2013 r. wyżej wymieniona nieruchomość została sprzedana.

W związku z powyższym stanem faktycznym zadano następujące pytanie.

Czy w związku z odzyskaniem przez Wnioskodawcę (spadkobiercę) udziału w nieruchomości powstaje obowiązek podatkowy w podatku dochodowym od osób fizycznych ?

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z aktem notarialnym z 13 lipca 1989 r. matka Wnioskodawcy odebrała należną jej wówczas cenę sprzedaży za działkę w udziale wynoszącym 2/36 (4/72). Obecnie Wnioskodawca jako spadkobierca zwrócił zwaloryzowaną kwotę w wysokości ½ części wynikającej z rozliczenia udziału w nieruchomości wynoszącego 2/72. Wnioskodawca uważa, że zwracając za matkę ½ należności z tytułu zwrotu działki nie powinien ponosić żadnych innych opłat tym bardziej, że powyższa nieruchomość została sprzedana pod groźbą wywłaszczenia a została odzyskana na zasadzie przywrócenia (restytucji) stanu sprzed sprzedaży.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Na wstępie należy zaznaczyć, że zakres niniejszej interpretacji został wyznaczony przez treść zadanego pytania oraz przedstawionego stanowiska Wnioskodawcy i dotyczy wyłącznie kwestii powstania obowiązku podatkowego w związku z odzyskaniem przez Wnioskodawcę jako spadkobiercę udziału w nieruchomości, z której uprzednio został wywłaszczony spadkodawca (matka Wnioskodawcy). Interpretacja nie dotyczy natomiast skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości 7 października 2013 r., gdyż Wnioskodawca o te skutki nie pytał.

Stosownie do art. 112 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.) – wywłaszczenie nieruchomości polega na pozbawieniu albo ograniczeniu, w drodze decyzji, prawa własności, prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego na nieruchomości.

Wywłaszczenie nieruchomości jest instytucją, za pomocą której państwo wkracza w sferę indywidualnych praw obywateli dla osiągnięcia celów o szczególnej doniosłości publicznej. Ustawodawca regulujący instytucję wywłaszczenia nieruchomości ustanowił równocześnie gwarancję, że wywłaszczona nieruchomość będzie wykorzystywana wyłącznie zgodnie z celem, na który dokonano wywłaszczenia. Gwarancją tą jest instytucja zwrotu nieruchomości, jeżeli nieruchomość stała się zbędna z punktu widzenia celu, na który dokonano wywłaszczenia. Celem tej gwarancji jest przywrócenie stanu stosunków własnościowych panujących przed wywłaszczeniem.

W myśl art. 136 ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami – poprzedni właściciel lub jego spadkobierca mogą żądać zwrotu wywłaszczonej nieruchomości lub jej części, jeżeli stała się ona zbędna na cel określony w decyzji o wywłaszczeniu.

W myśl art. 140 ust. 1 ww. ustawy – w razie zwrotu wywłaszczonej nieruchomości poprzedni właściciel lub jego spadkobierca zwraca Skarbowi Państwa lub właściwej jednostce samorządu terytorialnego, w zależności od tego, kto jest właścicielem nieruchomości w dniu zwrotu, ustalone w decyzji odszkodowanie, a także nieruchomość zamienną, jeżeli była przyznana w ramach odszkodowania. Odszkodowanie pieniężne podlega waloryzacji, z tym że jego wysokość po waloryzacji, z zastrzeżeniem art. 217 ust. 2, nie może być wyższa niż wartość rynkowa nieruchomości w dniu zwrotu, a jeżeli ze względu na rodzaj nieruchomości nie można określić jej wartości rynkowej, nie może być wyższa niż jej wartość odtworzeniowa (art. 140 ust. 2 ww. ustawy). Decyzja o zwrocie nieruchomości pociąga za sobą obowiązek zwrotu uprzednio ustalonego odszkodowania stosownie do dyspozycji art. 140 ust. 1 ww. ustawy o gospodarce nieruchomościami.

Przywołane powyżej przepisy – stosownie do treści art. 216 ust. 2 pkt 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami – stosuje się do ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczeniu nieruchomości (t.j. Dz. U. z 1991 r. Nr 30, poz. 127 ze zm.).

Decyzja o zwrocie nieruchomości powoduje przejście prawa własności na dotychczasowego właściciela, jednakże nie kreuje tego prawa; przywraca tylko wcześniej panujące stosunki prawnorzeczowe. Ma miejsce restytucja stosunków sprzed wywłaszczenia, tj. zwrot prawa własności do nieruchomości na rzecz poprzedniego właściciela lub jego spadkobierców. Innymi słowy w przypadku zwrotu nieruchomości nie mamy do czynienia z kreowaniem prawa własności tylko z jego przywróceniem. Oznacza to, że w rozpatrywanej sprawie nie można mówić o przeniesieniu prawa własności na zasadach ogólnych wynikających z przepisów o charakterze cywilnoprawnym, ale jedynie o restytucji (przywróceniu) stanu sprzed wywłaszczenia. Datą nabycia udziału w nieruchomości jest w takim wypadku data śmierci spadkodawcy, po którym udział był dziedziczony.

Podsumowując, decyzja o zwrocie nieruchomości będącej uprzednio przedmiotem wywłaszczenia na rzecz Skarbu Państwa pełni jedynie funkcję restytucyjną gdyż przywraca prawo własności nieruchomości na rzecz następcy prawnego poprzedniego współwłaściciela. Decyzja o zwrocie nieruchomości nie skutkuje zatem powstaniem obowiązku podatkowego.

W myśl ogólnej definicji zawartej w art. 4 Ordynacji podatkowej – obowiązkiem podatkowym jest wynikająca z ustaw podatkowych nieskonkretyzowana powinność przymusowego świadczenia pieniężnego w związku z zaistnieniem zdarzenia określonego w tych ustawach. Zdarzeniem takim może być np. uzyskanie dochodu, nabycie spadku, sprzedaż nieruchomości, (udziału w nieruchomości).

Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.) reguluje opodatkowanie podatkiem dochodowym dochodów osób fizycznych.

Przepis art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustanawia zasadę powszechności opodatkowania dochodów osób fizycznych podatkiem dochodowym. Według niej – opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 51, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Ustawodawca w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych określa kiedy i w jakich sytuacjach powstaje obowiązek podatkowy. Ustawodawca powstanie obowiązku podatkowego na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wiąże z zaistnieniem określonych zdarzeń prawnych wynikających z tej ustawy. Zwrot uprzednio wywłaszczonej nieruchomości nie jest zdarzeniem, z którym ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wiąże powstanie obowiązku podatkowego. Skutki podatkowe może wywołać w określonych okolicznościach dopiero sprzedaż nieruchomości.

Podsumowując, odzyskanie wywłaszczonej nieruchomości poprzez jej zwrot w drodze decyzji administracyjnej na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie rodzi po stronie Wnioskodawcy powstania obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych. Fakt, że Wnioskodawca w imieniu zmarłej matki zwrócił zwaloryzowaną kwotę odszkodowania tytułem rozliczenia za zwrot wywłaszczonej działki również nie wpływa na powstanie po stronie Wnioskodawcy obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych. Obowiązek zwrotu odszkodowania ustalonego w decyzji o zwrocie nieruchomości był jednym z warunków wynikających z ustawy o gospodarce nieruchomościami aby mógł nastąpić zwrot wywłaszczonej nieruchomości.

Stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Do wniosku wnioskodawca dołączył plik dokumentów. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretację w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest zobowiązany ani uprawniony do ich oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i jego stanowiskiem. Wobec tego niniejszą interpretację wydano w oparciu o stan faktyczny przedstawiony przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) – w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie – w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.