Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB2/436-298/13-2/MZ
z 11 września 2013 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani przedstawione we wniosku z dnia 18.06.2013 r. (data wpływu 19.06.2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn:

• w części dotyczącej braku obowiązku z tytułu zasądzonego odszkodowania - jest prawidłowe,
• w pozostałej części – jest nieprawidłowe.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 19.06.2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania odszkodowania.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Prawomocnym orzeczeniem Prezydium Rady Narodowej z dnia 31 sierpnia 1955 roku, wywłaszczona została nieruchomość obszaru 33.242 m2 (działki gruntu o numerze ewidencyjnym …, po zmianach – części działek o numerach ewidencyjnych …. i ….. z obrębu …-03), położona w W… dzielnicy Ż., ze wskazaniem jako jej właścicieli „spadkobierców I. F….”, a według rzeczywistego stanu prawnego – stanowiąca w 1/6 współwłasność J.. i G… małżonków K…. na zasadach wspólności majątkowej małżeńskiej.

J.. K.. zmarł 23 sierpnia 1995 roku a G.. K.. 24 października 2008 roku. M.. E.. H.. nie składała oświadczeń o przyjęciu lub odrzuceniu spadku po nich, a postanowieniem z 8 kwietnia 2009 roku (prawomocnym z dniem 30 kwietnia 2009 roku w sprawie sygn. akt II Ns …./08, Sąd Rejonowy dla W..-Ż.. II Wydział Cywilny stwierdził, że spadek po J.. K.. i G… K… na podstawie testamentów notarialnych nabyła w całości ich wnuczka M.. E… H…. W dniu 11 września 2009 r. M.. E. H. złożyła zeznanie podatkowe w podatku od spadków i darowizn po J.. K.. i G.. K... W zeznaniu tym nie ujawniła jako składnika majątku spadkowego żadnego prawa, które związane byłoby z wywłaszczoną nieruchomością.

Decyzją z dnia 23 czerwca 2009 roku w sprawie o sygnaturze SPN……..-97/06 Wojewoda stwierdził, że decyzja (orzeczenie) Prezydium Rady Narodowej m.st. Warszawy z dnia 31 sierpnia 1955 roku, znak S.A. ……./54 to wydana została z naruszeniem prawa ustalając, że polegało ono na wskazaniu w postępowaniu wywłaszczeniowym jako właścicieli tej nieruchomości spadkobierców I.. F.. i tym samym na pominięciu rzeczywistego stanu prawnego nieruchomości, że na dzień 31 sierpnia 1955 roku jej współwłaścicielami w udziałach po 1/6 części byli m.in. J.. i G. małżonkowie K.. Udział w postępowaniu administracyjnym zakończonym decyzją Wojewody brała między innymi byłymi właścicielami bądź ich następcami prawnymi – G…. K…, a po jej śmierci od maja 2009 roku – M.. E.. H.., która ostatecznie była adresatem tej decyzji.

Pozwem z 22 czerwca 2012 roku M.. E.. H.. wniosła o zasądzenie od Skarbu Państwa – Wojewody kwoty 1.880.334 zł z należnościami ubocznymi tytułem odszkodowania za wydanie z naruszeniem prawa decyzji wywłaszczeniowej, opisanej wcześniej. Wyrokiem z 25 stycznia 2013 roku Sąd Okręgowy Wydział Cywilny zasądził od Skarbu Państwa – Wojewody na rzecz M.. E.. H.. kwotę 1.748.833,33 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 25 stycznia 2013 roku do dnia zapłaty. Po uprawomocnieniu się tego wyroku Skarb Państwa – Wojewoda w dniu 23 kwietnia 2013 roku wypłacił na jej rzecz zasądzoną kwotę 1.748,33 zł oraz odsetki ustawowe w kwocie 55.435,62 zł.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn (1) odszkodowanie zasądzone na rzecz wnioskodawczyni wyrokiem w sprawie IC 144/10 bądź (2) roszczenie o odszkodowanie w oparciu o przepis art. 160 § 1 i 2 k.p.a., a w przypadku odpowiedzi twierdzącej na pytanie w części (2) - jaka wartość nabytego prawa ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego powinna stanowić podstawę opodatkowania?
   
2. Czy M. E. H. przysługuje od dnia uprawomocnienia się wyroku z 25 stycznia 2013 roku w sprawie IC …../10, na podstawie art. 4a ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, termin sześciu miesięcy na zgłoszenie naczelnikowi urzędu skarbowego nabycia prawa majątkowego w postaci roszczenia o odszkodowanie (formularz SD-Z2), którego zachowanie uzasadnia zastosowanie zwolnienia od podatku przewidzianego w art. 4a ust. 1 ustawy?
   
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy,

Ad. 1. (1) W ocenie wnioskodawczyni zasądzone odszkodowanie nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn podatkowi temu podlega nabycie przez osoby fizyczne m.in. praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem dziedziczenia.

Spadkobierca nabywa spadek z chwilą jego otwarcia (art. 925 k.c.), czyli z chwilą śmierci spadkodawcy (art. 924 k.c.). Z tą samą chwilą (chwilą śmierci) przechodzą na spadkobiercę prawa i obowiązki majątkowe spadkodawcy (art. 922 § 1 k.c.).

Zarówno w dniu śmierci J. K. (23 sierpnia 1995) jak i w dniu śmierci G. K. (24 października 2008) prawo majątkowe z tytułu odszkodowania nie przysługiwało żadnemu z nich, a zatem nie należało do spadku. W konsekwencji M. E. H. nie nabyła tytułem dziedziczenia prawa majątkowego w postaci odszkodowania.

Odszkodowanie jako prawo majątkowe przysługujące M. E. H. powstało dopiero z dniem uprawomocnienia się wyroku z 23 stycznia 2013 roku w sprawie IC …/10. Przedstawione stanowisko wspiera także pismo z dnia 24 maja 2011 roku Izby Skarbowej w Warszawie IPPB2/436-80/11-4/AF oraz pismo z dnia 20 lutego 2007 roku Urzędu Skarbowego Łódź-Polesie IV-4310-5/06 (z: www.mofnet.gov.pl).

Ad.1. (2) W ocenie wnioskodawczyni roszczenie o odszkodowanie w oparciu o przepis art. 160 § 1 i 2 k.p.a. nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, a w przypadku gdy ocena ta jest nieprawidłowa, wnioskodawczyni twierdzi, że cena rynkowa tego prawa z dnia powstania obowiązku podatkowego jest symboliczna.

Rozróżniając odszkodowanie ustalone co do zasady i wysokości wyrokiem w sprawie IC …./10 od roszczenia o odszkodowanie jako uprawnienia osoby, która poniosła szkodę na skutek wydania decyzji administracyjnej z naruszeniem prawa, wynikającego z przywołanych przepisów k.p.a., należy uwzględnić, że roszczenie to powstało – zindywidualizowało się już po śmierci J. i G. małżonków K. dopiero na podstawie ostatecznej decyzji Wojewody z dnia 29 czerwca 2009 roku, której adresatem była M. E… H., stanowiącej prejudykat w zakresie ustalenia co do wydania decyzji wywłaszczeniowej z naruszeniem prawa, a jego istnienie co do zasady potwierdziło się ostatecznie w wyroku w sprawie IC …/10. Decyzja Wojewody oraz spadkobranie po J. i G. małżonkach K. legitymowało czynnie M. E. H. do wystąpienia z powództwem o odszkodowanie w sprawie IC …/10 zakończonej prawomocnym wyrokiem z 25 stycznia 2013 roku.

W konsekwencji, przywołując tę samą argumentację prawną jak przy odszkodowaniu, uzasadnione jest stanowisko wnioskodawczyni, że roszczenie o odszkodowanie w oparciu o przepis art. 160 § 1 i 2 k.p.a. nie należało do spadku przez nią nabytego i nie podlegało podatkowi od spadków i darowizn.

Przy uznaniu, że stanowisko wnioskodawczyni w tym przedmiocie jest nieprawidłowe i roszczenie o odszkodowanie należało do spadku nabytego przez M. E. H., uzasadnione jest pytanie w przedmiocie ustalenia podstawy opodatkowania tego prawa majątkowego w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn. Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Stan tego prawa majątkowego – przy założeniu że ocena wnioskodawczyni jest nieprawidłowa a w konsekwencji, że roszczenie o odszkodowanie należało do spadku zarówno w chwili śmierci J. K. jak i G. K. – jest tożsamy z istnieniem w spadku roszczenia o odszkodowanie w oparciu o przepis art. 160 § 1 i 2 k.p.a. Cena rynkowa zaś winna być ustalona na dzień powstania obowiązku podatkowego, który – stosownie do art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy – przy nabyciu w drodze dziedziczenia tożsamy jest z chwilą przyjęcia spadku bądź – stosownie do art. 6 ust. 4 ustawy – jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, powstaje z chwilą sporządzenia pisma a jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu – z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia stwierdzającego nabycie.

Stosownie do przepisów art. 1012 k.c. w zw. z art. 1015 § 1 i 2 k.c. – spadkobierca może spadek przyjąć wprost lub z dobrodziejstwem inwentarza, oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania, a brak oświadczenia spadkobiercy w tym terminie jest jednoznaczny z prostym przyjęciem spadku. Jeżeli założyć, że oświadczenie w przedmiocie przyjęcia spadku po J. K., M. E. H. mogła złożyć najpóźniej 23 lutego 1995 roku (przy przyjęciu, że o tytule swego powołania dowiedziała się w dniu śmierci spadkodawcy), po G. K. najpóźniej w 24 kwietnia 2009 roku (przy przyjęciu, że o tytule swego powołania dowiedziała się w dniu jej śmierci), a w istocie – najpóźniej w dniu 8 kwietnia 2009 roku (data postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku), to te daty stanowią chwilę przyjęcia spadku. W realiach sprawy – ponieważ nabycie spadku po obojgu małżonkach K. stwierdzone zostało postanowieniem z dnia 8 kwietnia 2009 roku, które uprawomocniło się z dniem 30 kwietnia 2009 roku, to w tym dniu powstał obowiązek podatkowy i odpowiednio dzień ustalenia ceny rynkowej roszczenia o odszkodowanie.

W ocenie wnioskodawczyni cena rynkowa roszczenia o odszkodowanie zarówno na dzień przyjęcia spadku jak i na dzień uprawomocnienia się postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku – powstania obowiązku podatkowego jest symboliczna i nie może być utożsamiana z odszkodowaniem zasądzonym wyrokiem z dnia 25 stycznia 2013 roku odzwierciedlającym zgodnie z art. 363 § 2 k.c. co do zasady i wysokość cenę z daty ustalenia odszkodowania (dnia wyrokowania). W dacie powstania obowiązku podatkowego roszczenie o odszkodowanie w wymiarze jego ceny rynkowej było symboliczne jako niepewne bowiem uzależnione od wyniku zakończonego już po tej dacie postępowania administracyjnego oraz już po tej dacie wszczętego i zakończonego postępowania sądowego.

Ad.2. Pytanie to i odpowiedź na nie, ma znaczenie przy uznaniu za nieprawidłowe stanowiska wnioskodawczyni, że roszczenie o odszkodowanie w oparciu o przepis art. 160 § 1 i 2 k.p.a. nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, bowiem w przypadku przyjęcia, że roszczenie to nie należało do spadku, zastosowanie zwolnienia od podatku na podstawie art. 4a ust. 1 ustawy, z zastrzeżeniem stosowania tej normy do spadków nabytych po dniu 1 stycznia 2007 roku, byłoby bezprzedmiotowe.

W ocenie wnioskodawczyni, termin ten biegnie od dnia uprawomocnienia się wyroku z 25 stycznia 2013 roku w sprawie IC …../10, bowiem dopiero na podstawie wyroku powzięła ona wiadomość o nabyciu prawa majątkowego w postaci roszczenia o odszkodowanie. Przy potencjalnie możliwym do dnia uprawomocnienia się wyroku negatywnym rozstrzygnięciu sprawy z jej powództwa o odszkodowanie (oddaleniu powództwa), przesłankę takiego rozstrzygnięcia co do zasady musiałoby stanowić m.in. uznanie przez sąd, że roszczenie o odszkodowanie przewidziane w art. 160 § 1 i 2 k.p.a. nie przysługuje jej.

Wnioskodawczyni dowiedziała się zatem o nabyciu prawa majątkowego w postaci roszczenia o odszkodowanie po upływie terminu sześciu miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku przewidzianego w art., 4a ust. 1 pt 1 ustawy i przysługuje jej termin na zgłoszenie tego prawa przewidziany w art. 4a ust. 2 ustawy liczony od dnia uprawomocnienia się wyroku w sprawie IC …../10, którego wydanie w rozumieniu tego przepisu uprawdopodabnia fakt późniejszego, w stosunku do postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, powzięcia wiadomości o nabyciu tego prawa.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego stanu faktycznego uznaje się w części dotyczącej braku obowiązku z tytułu zasądzonego odszkodowania za prawidłowe, w pozostałej części za nieprawidłowe.

Art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 222, poz. 1629) stanowi, że do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło przed dniem 1 stycznia 2007 r., stosuje się przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2006 r. Natomiast, jeżeli nabycie nastąpiło po 01.01.2007 r., wówczas stosuje się przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym od dnia 01 stycznia 2007 r.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2006 r. podatkowi temu podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem spadku. Natomiast w myśl art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy w brzmieniu obowiązującym od 01.01.2007 r. – podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, m.in. tytułem dziedziczenia.

Z uwagi na fakt, że ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera definicji spadku, należy w tej kwestii odnieść się do przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Stosownie do art. 922 § 1 tej ustawy, prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. Z powyższej normy prawnej wynika, że spadkobiercy w zasadzie wchodzą w sytuację prawną, w jakiej pozostawał spadkodawca. Oznacza to, że w skład spadku wchodzą prawa i obowiązki, ale także uzasadnione prawne nadzieje na nabycie prawa. Prawa majątkowe są składnikiem masy spadkowej dającym nabywcy w drodze dziedziczenia legitymację prawną do występowania z wnioskiem o ich dochodzenie i realizacją m.in. w formie odszkodowania. W myśl § 2 powołanego przepisu nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami. W obrębie zakresu pojęcia praw ściśle związanych z osobą spadkodawcy, znajdują się prawa mające służyć zaspokojeniu określonych interesów konkretnej osoby ze względu na jej indywidualną sytuację, np. roszczenia alimentacyjne czy uprawnienie do renty. Natomiast w zakresie praw i obowiązków przechodzących na określone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami chodzi o sytuacje, w których istnieje wyraźny przepis przewidujący taki skutek śmierci osoby uprawnionej lub zobowiązanej.

Stosownie zaś do art. 5 w brzmieniu obowiązujący do dnia 31.12.2006 r. powołanej ustawy, obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych, a w wypadku darowizny obowiązek podatkowy ciąży solidarnie na obdarowanym i darczyńcy. Na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy przy nabyciu w drodze dziedziczenia powstaje z chwilą przyjęcia spadku. W przypadku, gdy nabycie nie zgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem (orzeczeniem Sądu) obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się postanowienia (art. 6 ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn). Zatem datą nabycia majątku w drodze dziedziczenia jest data otwarcia spadku, czyli data śmierci spadkodawcy, natomiast obowiązek podatkowy powstaje z datą uprawomocnienia się postanowienia o nabyciu spadku.

Zgodnie z art. 5 w brzmieniu obowiązującym od dnia 01.01.2007 r. ww. ustawy obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych. Natomiast zgodnie z dyspozycją wyrażoną w art. 6 ust. 1 pkt 1, przy nabyciu w drodze dziedziczenia powstaje on z chwilą przyjęcia spadku. Zgodnie z art. 6 ust. 4 tej ustawy, jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia. W przypadku gdy nabycie nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przez podatnika przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej na fakt nabycia.

Podstawa opodatkowania określona została w art. 7 ust. 1 ustawy, a stanowi ją wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru.

W oparciu o art. 8 ust. 1 ustawy wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych przyjmuje się w wysokości określonej przez nabywcę, jeżeli odpowiada ona wartości rynkowej tych rzeczy i praw. Wartość rynkową rzeczy lub praw majątkowych zgodnie z art. 8 ust. 3 wskazanej ustawy, określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia powstania obowiązku podatkowego.

Stosownie do art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. Nr 222, poz. 1629) przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2007 r. stosuje się do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło po 31 grudnia 2006 r.

Według art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej kwotę wolną w wysokości 9.637 zł, jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej. W myśl art. 14 ust. 2 ww. ustawy zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

Zgodnie z art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1. zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 i ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
   
2. udokumentują - w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 - ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo -kredytową lub przekazem pocztowym.
   
   
   

Zgodnie z art. 4a ustawy w brzmieniu obowiązujący na dzień 24.10.2008 r., zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1. zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 i ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie miesiąca od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
   
2. udokumentują - w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 - ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.
   
   
   

Jeżeli nabywca dowiedział się o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych po upływie terminów, o których mowa w ust. 1 pkt 1, zwolnienie, o którym mowa w ust. 1, stosuje się, gdy nabywca zgłosi te rzeczy lub prawa majątkowe naczelnikowi urzędu skarbowego nie później niż w terminie miesiąca od dnia, w którym dowiedział się o ich nabyciu, oraz uprawdopodobni fakt późniejszego powzięcia wiadomości o ich nabyciu.


W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1 i 2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż prawomocnym orzeczeniem Prezydium Rady Narodowej m.st. Warszawy z dnia 31 sierpnia 1955 roku, znak S.A……../54 wywłaszczona została nieruchomość obszaru 33.242 m2 (działki gruntu o numerze ewidencyjnym …, po zmianach – części działek o numerach ewidencyjnych …. i …. z obrębu ……-03), położona w W. dzielnicy Ż., ze wskazaniem jako jej właścicieli „spadkobierców I. F.”, a według rzeczywistego stanu prawnego – stanowiąca w 1/6 współwłasność J. i G. małżonków K. na zasadach wspólności majątkowej małżeńskiej. J. K. zmarł 23 sierpnia 1995 roku a G. K. 24 października 2008 roku. M. E. H. nie składała oświadczeń o przyjęciu lub odrzuceniu spadku po nich, a postanowieniem z 8 kwietnia 2009 roku (prawomocnym z dniem 30 kwietnia 2009 roku w sprawie sygn. akt II Ns …./08, Sąd Rejonowy dla W.-Ż. II Wydział Cywilny stwierdził, że spadek po J. K. i G. K. na podstawie testamentów notarialnych nabyła w całości ich wnuczka M. E. H.. W dniu 11 września 2009 r. M. E. H. złożyła zeznanie podatkowe w podatku od spadków i darowizn po J. K. i G. K.. W zeznaniu tym nie ujawniła jako składnika majątku spadkowego żadnego prawa, które związane byłoby z wywłaszczoną nieruchomością. Decyzją z dnia 23 czerwca 2009 roku Wojewoda stwierdził, że decyzja (orzeczenie) Prezydium Rady Narodowej z dnia 31 sierpnia 1955 roku, znak S.A. …../54 to wydana została z naruszeniem prawa ustalając, że polegało ono na wskazaniu w postępowaniu wywłaszczeniowym jako właścicieli tej nieruchomości spadkobierców I. F. i tym samym na pominięciu rzeczywistego stanu prawnego nieruchomości, że na dzień 31 sierpnia 1955 roku jej współwłaścicielami w udziałach po 1/6 części byli m.in. J. i G. małżonkowie K.. Udział w postępowaniu administracyjnym zakończonym decyzją nr …../09 Wojewody brała między innymi byłymi właścicielami bądź ich następcami prawnymi – G. K., a po jej śmierci od maja 2009 roku – M. E. H., która ostatecznie była adresatem tej decyzji. Pozwem z 22 czerwca 2012 roku M. E. H. wniosła o zasądzenie od Skarbu Państwa – Wojewody kwoty 1.880.334 zł z należnościami ubocznymi tytułem odszkodowania za wydanie z naruszeniem prawa decyzji wywłaszczeniowej, opisanej wcześniej. Wyrokiem z 25 stycznia 2013 roku Sąd Okręgowy Wydział Cywilny zasądził od Skarbu Państwa – Wojewody na rzecz M. E. H. kwotę 1.748.833,33 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 25 stycznia 2013 roku do dnia zapłaty. Po uprawomocnieniu się tego wyroku Skarb Państwa – Wojewoda w dniu 23 kwietnia 2013 roku wypłacił na jej rzecz zasądzoną kwotę 1.748,33 zł oraz odsetki ustawowe w kwocie 55.435,62 zł.

W tym miejscu należy wyjaśnić, iż gdyby prawo majątkowe – występujące w chwili nabycia spadku w postaci roszczenia nie istniało, to odszkodowania tego Wnioskodawczyni nigdy by nie otrzymała. Oznacza to, że roszczenie odszkodowawcze odziedziczone po spadkodawcy wchodzi w skład spadku. Tym bardziej należy wskazać, iż udział w postępowaniu administracyjnym przed śmiercią brała G. K., a po jej śmierci od maja 2009 roku Wnioskodawczyni. Wyrok z 25 stycznia 2013 roku jedynie określił wysokość odszkodowania, a to nie to samo co pozyskanie wiedzy o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych.

Reasumując, należy stwierdzić, że zasądzone na rzecz Wnioskodawczyni odszkodowanie nie zostało nabyte w drodze spadku, ponieważ w tej dacie odszkodowanie to nie istniało. Tym samym przyznane odszkodowanie nie podlegało opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 powyższej ustawy. Natomiast opodatkowaniu podlegało nabycie prawa do roszczenia o odszkodowanie. Podstawę opodatkowania stanowiła zgodnie z art. 8 ust. 3 ustawy wartość rynkową roszczenia, którą określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia powstania obowiązku podatkowego. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 4 tejże ustawy, obowiązek podatkowy powstał z chwilą uprawomocnienia się postanowienia o nabyciu praw do spadku po zmarłych dziadkach, tj. w 2009 r. Z tytułu nabycia praw do spadku po zmarłej babci Wnioskodawczyni mogła skorzystać ze zwolnienia określonego w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, gdyby w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego złożyła zgłoszenie SD-Z2 do właściwego naczelnika urzędu skarbowego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistniałego zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.