Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPP4/443-410/13/LG
z 2 grudnia 2013 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z 13 sierpnia 2013 r. (data wpływu 23 sierpnia 2013 r.), uzupełnionego pismem z 12 listopada 2013 r. (data wpływu 15 listopada 2013 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania transakcji zbycia majątku oraz udokumentowania tej transakcji fakturą VAT ze stawką „np”– jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 23 sierpnia 2013 r. wpłynął do tut. organu ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania transakcji zbycia majątku oraz udokumentowania tej transakcji fakturą VAT ze stawką „np”.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z 12 listopada 2013 r. będącym odpowiedzią na wezwanie tut. Organu z 5 listopada 2013 r. znak: IBPP4/443-410/13/LG.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 2 listopada 2005 r. Wnioskodawca podjął działalność gospodarczą, głównie w zakresie sprzedaży detalicznej wyrobów metalowych oraz wykonywania instalacji wodno-kanalizacyjnych. Od dnia 23 listopada 2005 r. Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem VAT. Działalność gospodarczą Wnioskodawca prowadzi do chwili obecnej i nie ma zamiaru jej likwidować. W dniu 21 grudnia 2012 r. Wnioskodawca podjął dodatkową działalność w formie dwuosobowej spółki cywilnej, w której udziałowcami jest Wnioskodawca i jego brat. Spółka jest również czynnym podatnikiem VAT.

W dniach od 14 stycznia 2013 r. do dnia 23 marca 2013 r. Wnioskodawca sprzedał należące do jego firmy towary handlowe oraz środki trwałe ujęte w ewidencji środków trwałych wymienionej spółce dokumentując to fakturami VAT i naliczając podatek VAT według obowiązującej stawki czyli 23%. Wnioskodawca zaznacza, że nie są to wszystkie środki trwałe, które posiada w swojej firmie, ponieważ część z nich nie jest ujęta w ewidencji środków trwałych głównie ze względu na niską wartość. Środki te Wnioskodawca posiada i wykorzystuje w swojej firmie do tej pory.

Podatek należny od faktur sprzedaży na rzecz spółki Wnioskodawca ujął w deklaracji VAT-7K za I kwartał 2013 r. i zapłacił go. Jednocześnie spółka wystąpiła do urzędu skarbowego z wnioskiem o zwrot nadwyżki podatku, jednak urząd odmówił.

Następnie Urząd Skarbowy w … podjął zarówno wobec Wnioskodawcy jak i spółki czynności sprawdzające, w toku których ustalił, że w tym przypadku doszło do zbycia przedsiębiorstwa Wnioskodawcy na rzecz spółki argumentując to faktem, iż w protokole z czynności sprawdzających oświadczył, że sprzedaż towarów handlowych firmy Wnioskodawcy na rzecz spółki cywilnej związana jest z zamiarem prowadzenia dotychczasowej działalności gospodarczej w formie spółki cywilnej z bratem … Jest to nieporozumienie, ponieważ intencją wypowiedzi Wnioskodawcy było to, że działalność w formie spółki z bratem będzie prowadzona w podobnym zakresie jak dotychczasowa indywidualna działalność Wnioskodawcy, natomiast firma Wnioskodawcy, która nadal będzie istnieć ma zamiar prowadzić własną odrębną działalność. Wynika to z faktu że Wnioskodawca i brat mieli nieco inne zdania na temat profilu wspólnej działalności, natomiast Wnioskodawca ma własne pomysły na prowadzenie działalności gospodarczej, których nie akceptuje jego brat i dlatego Wnioskodawca nie zlikwidował prowadzonej przez siebie firmy chcąc mieć swobodę w realizowaniu własnych celów gospodarczych w znacznym stopniu odbiegających od celów spółki, co niejednokrotnie Wnioskodawca próbował wyjaśnić urzędnikom w …, niestety, bezskutecznie.

Pomimo przedstawionych faktów Urząd Skarbowy podtrzymał swoje stanowisko i uznał iż doszło do zbycia przedsiębiorstwa Wnioskodawcy na rzecz spółki a taka czynność nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Dalej Urząd Skarbowy stwierdził - cytat: „Zbycie przedsiębiorstwa to zbycie składników majątku przedsiębiorcy. W przedmiotowej sprawie mamy do czynienia ze zbyciem przedsiębiorstwa, którego „sprzedaż” dokonana została szeregiem kolejnych transakcji udokumentowanych fakturami VAT. Z uwagi na to, iż przedmiotowe faktury VAT na rzecz s.c. … wystawione zostały w trybie art. 108 ustawy o podatku VAT, zobowiązuje się podatnika do złożenia stosownej korekty deklaracji w terminie 7 dni liczonych od dnia podpisania niniejszego protokołu”. (koniec cytatu). Wnioskodawca uważa, że Urząd Skarbowy nie ma prawa zobowiązywać go, powołując się na art. 108 ustawy o podatku VAT do składania korekt deklaracji, ponieważ art. 108 w żadnym stopniu nie uprawnia Urzędu Skarbowego do takiego żądania. To jakieś kompletne nieporozumienie.

Warto sięgnąć tutaj do przepisów VI DYREKTYWY na których bazują przepisy polskiej ustawy o VAT. Artykuł 108 ustawy o VAT jest odpowiednikiem art. 21(1)(c) VI DYREKTYWY. Zgodnie z orzecznictwem ETS został on wprowadzony do VI DYREKTYWY wyłącznie w celu zapobiegania oszustwom m.in. poprzez wystawianie tzw. „pustych faktur” i jest swoistą sankcją. Tymczasem faktury wystawione przez Wnioskodawcę na rzecz spółki odzwierciedlają rzeczywiste transakcje, albowiem dokumentują rzeczywistą sprzedaż na rzecz spółki, gdzie nastąpiło faktyczne przekazanie towarów (czego nie kwestionuje Urząd Skarbowy). Faktury zostały więc wystawione w sposób prawidłowy i nabywca ma prawo do odliczenia z nich podatku VAT.

W związku z powyższym Wnioskodawca zwrócił się do urzędniczki prowadzącej jego sprawę z prośbą o wyjaśnienie, jak taka korekta miałaby wyglądać. Wytłumaczyła Wnioskodawcy, że musi on złożyć korekty faktur wystawionych na spółkę cywilną i udokumentować je fakturą VAT wpisując na korekcie faktury stawkę VAT: „np”. Dopiero jeśli spełni ten warunek będzie mógł starać się o zwrot podatku VAT z wystawionych na rzecz spółki faktur. Ponieważ Wnioskodawcy zależało na tej kwocie, która przekraczała 100.000 zł postąpił on zgodnie z tym, co - można powiedzieć - narzucił mu Urząd Skarbowy.

Ponadto w piśmie z 12 listopada 2013 r. Wnioskodawca wskazał, że:

1. Składniki majątkowe będące przedmiotem wniosku nigdy nie były organizacyjnie i funkcjonalnie wyodrębnione w przedsiębiorstwie Wnioskodawcy i nie stanowiły wyodrębnionej organizacyjnie i funkcjonalnie całości.
2. Wspomniane składniki majątkowe zarówno materialne i niematerialne a zwłaszcza zobowiązania nie były zespołem składników, które mogłyby stanowić niezależne przedsiębiorstwo chociażby z tego względu na to, że w skład przekazanych (sprzedanych) spółce składników nie wchodziły wierzytelności Wnioskodawcy, ani też zobowiązania dotyczące zapłaty jego kontrahentom za nabycie powyższych składników, które w całości pozostały w firmie Wnioskodawcy i które regulował sukcesywnie z własnych środków finansowych.
3. Składniki majątkowe będące przedmiotem wniosku nigdy nie były wyodrębnione finansowo, a prowadzona przez Wnioskodawcę ewidencja zdarzeń gospodarczych nie umożliwiała w żaden sposób przyporządkowania przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa i oddzielnie finansów mojego przedsiębiorstwa od finansów sprzedanych składników majątkowych, czyli sprzedane składniki nie posiadały wewnętrznej samodzielności finansowej.
4. Zbyte składniki majątkowe nie posiadały zdolności do niezależnego działania gospodarczego jako samodzielnego podmiotu gospodarczego w ramach istniejącego przedsiębiorstwa, ponieważ były nierozerwalnie związane z funkcjonowaniem całego przedsiębiorstwa szeregiem wzajemnych relacji niemożliwych do oddzielenia od siebie np. zobowiązaniami i należnościami od kontrahentów, które były przypisane do całego przedsiębiorstwa, a nie jego wydzielonych składników.
5. Sprzedane przez Wnioskodawcę na rzecz spółki składniki majątkowe, do momentu tejże sprzedaży służyły do realizowania zadań gospodarczych zgodnie z ustalonym przez Wnioskodawcę profilem jego działalności. Z chwilą podjęcia przez Wnioskodawcę decyzji o częściowej zmianie rodzaju prowadzonej przez niego działalności stały się zbędne i zostały sprzedane na rzecz spółki.
6. Sprzedane składniki majątkowe u nabywcy służą do wykonywania zadań gospodarczych uzgodnionych pomiędzy wspólnikami spółki cywilnej czyli handlu ww. składnikami oraz wykonywania określonych usług, których przedsiębiorstwo Wnioskodawcy nie będzie już świadczyć.
7. Zbyte składniki majątkowe nie były jednolitym zespołem realizującym samodzielne zadania gospodarcze, a stanowiły zbiór oddzielonych od siebie elementów nie stanowiących jednolitej masy.
   
   

Ponadto w piśmie z 12 listopada 2013 r. Wnioskodawca wskazał, że oczekuje interpretacji indywidualnej jedynie w zakresie określenia czy doszło do zbycia przedsiębiorstwa oraz że złożony wniosek nie dotyczy kwestii zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy w opisanym przypadku doszło do zbycia przedsiębiorstwa?
2. Czy zbycie przedsiębiorstwa może być udokumentowane fakturą VAT przy zastosowaniu stawki VAT „np”?
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy, nie doszło tu do zbycia jego przedsiębiorstwa, ponieważ nie zlikwidował go i dalej prowadzi działalność dokonując zakupów i sprzedaży. Fakt, że od momentu wystawienia pierwszej faktury na rzecz spółki do dnia 18 kwietnia 2013 r. dokonywał sprzedaży wyłącznie na rzecz spółki, wynika z tego, że chciał swojej firmie nadać inny charakter działalności niezależny od spółki, gdyż bez sensu byłoby prowadzenie identycznej działalności jak spółka, której Wnioskodawca jest udziałowcem. Wnioskodawca chciał pozbyć się na rzecz spółki tych składników majątku, które były mu zbędne w planowanym profilu swojej dalszej działalności. W dniu 18 kwietnia 2013 r. Wnioskodawca dokonał pierwszej sprzedaży na rzecz podatnika innego, niż spółka i od tego momentu takiej sprzedaży jest więcej. Jest ona dokumentowana zarówno fakturami Vat jak i paragonami z kasy fiskalnej. Nie można więc w żadnym wypadku stwierdzić, że Wnioskodawca dokonał zbycia przedsiębiorstwa, skoro cały czas je prowadzi, uzyskuje obroty i dokonuje zakupów na własny rachunek. Wnioskodawca płaci cały czas składki ubezpieczeniowe ze swojej działalności, cały czas ma podpisaną umowę z biurem rachunkowym na rozliczenie firmy co dokumentowane jest fakturami VAT wystawianymi przez biuro. Poza tym Wnioskodawca nie zbył całości majątku przedsiębiorstwa, ponieważ zostało mu wiele narzędzi, mebli biurowych, funkcjonująca cały czas kasa fiskalna. Nadal w posiadaniu firmy Wnioskodawcy znajduje się majątek np. liczne narzędzia, których wartość jednostkowa nie przekracza 1500 zł, tak więc nie można powiedzieć, że zbył całe przedsiębiorstwo, skoro posiada jeszcze składniki majątkowe, które w skład tego przedsiębiorstwa wchodziły i nadal wchodzą.

Według Wnioskodawcy wiążące dla przedmiotowej sprawy są w tym przypadku przepisy Kodeksu cywilnego. Z treści art. 55² Kodeksu cywilnego wynika jednoznacznie, iż czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

Zgodnie z art. 55¹ Kodeksu cywilnego przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej.

Aby ułatwić zrozumienie czym są składniki materialne i niematerialne ustawodawca wyliczył przykładowo w art. 55¹ K.c. co wchodzi w skład przedsiębiorstwa t.j.:

• oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa),
• własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości,
• prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych,
• wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne,
• koncesje .licencje i zezwolenia,
• patenty i inne prawa własności przemysłowej,
• majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne,
• tajemnice przedsiębiorstwa,
• księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
  
  

Należy jednak pamiętać, że nie jest to katalog zamknięty wobec czego zbywaną całość gospodarczą przedsiębiorstwa mogą tworzyć także składniki nie zawarte w powyższym wyliczeniu bądź składniki niekiedy nieuchwytne i trudno mierzalne, takie jak rynek czy klientela. Ponieważ Wnioskodawca nie przekazał powstałej spółce cywilnej np. wszystkich tajemnic swojej firmy jak również całości bazy dostawców i odbiorców, żadnych środków pieniężnych należących do jego firmy, a także istniejących należności i zobowiązań nie może tu być mowy o zbyciu całości przedsiębiorstwa.

Najważniejszy i decydujący- według Wnioskodawcy - w sprawie jest fakt, który sam jeden dezawuuje stanowisko urzędu skarbowego.

Otóż kluczowy jeśli chodzi o formę zbycia jest art. 75¹ Kodeksu cywilnego. Paragraf pierwszy tego artykułu poświęcony jest formie zastrzeżonej dla czynności zbycia przedsiębiorstwa.

Zgodnie z nim, zbycie lub wydzierżawienie przedsiębiorstwa albo ustanowienie na nim użytkowania powinno być dokonane w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi.

Z przepisu wynika więc, że zbycie przedsiębiorstwa musi być dokonane w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi. Niezachowanie tej formy pociąga za sobą nieważność umowy zbycia, co wynika z art. 73 § 2 zd. 1 Kodeksu cywilnego. Przepis art. 75¹ K.c. wprowadzający wymóg zachowania formy pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonym ma charakter szczególny i powinien być interpretowany ściśle.

Ponieważ nie są spełnione powyższe warunki, czyli nie nastąpiło zbycie w formie pisemnej z poświadczonymi notarialnie podpisami nie może być tutaj mowy o zbyciu przedsiębiorstwa, ale jedynie o sprzedaży części składników jego majątku, co całkowicie podważa interpretację Urzędu Skarbowego. Z tego też powodu jak i z opisanego wcześniej stanu faktycznego wynika, że stanowisko Wnioskodawcy w tej sprawie jest słuszne. Nigdy Wnioskodawca nie miał zamiaru zbywać swojego przedsiębiorstwa na rzecz spółki i nie dokonał tego. Wnioskodawca zaznacza, że kupujący - w tym przypadku spółka cywilna nie ma obowiązku i możliwości sprawdzenia, czy składniki majątku, który kupuje są całością przedsiębiorstwa sprzedawcy. Nigdy Wnioskodawca nie deklarował, ani spółka cywilna, że przedmiotem zbycia ma być całość jego przedsiębiorstwa, ani nawet zorganizowana jego część, wprost przeciwnie Wnioskodawca umówił się z bratem co do tego czym będzie zajmować się spółka, a czym prowadzone dalej przez Wnioskodawcę przedsiębiorstwo w celu uniknięcia ewentualnego konfliktu interesów. To Urząd Skarbowy usiłował wmówić swoją wersję, zresztą jak przypuszcza Wnioskodawca w jednym tylko celu, czyli po to, aby spółka nie mogła dostać zwrotu podatku VAT, wynikającego z faktur sprzedaży wystawionych przez Wnioskodawcę na rzecz spółki.

W obecnej chwili sytuacja jest taka, że Wnioskodawca zapłacił podatek VAT od sprzedaży na rzecz spółki, natomiast spółce odmówiono zwrotu podatku VAT. Narusza to poważnie płynność finansową Wnioskodawcy, ponieważ zwrot podatku na rzecz spółki miał być przeznaczony na częściową zapłatę za towar sprzedany przez niego spółce.

Reasumując Wnioskodawca podtrzymuje swoje zdanie i uważa, że w opisanym przypadku nie może być mowy o zbyciu przedsiębiorstwa.

Jeśli chodzi o pytanie numer 2 czyli, czy transakcja zbycia przedsiębiorstwa może być udokumentowana fakturą Vat ze stawką „np” to Wnioskodawca uważa, że zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług zbycie całości przedsiębiorstwa, jako czynność całkowicie wyłączona spod rygorów ustawy o podatku od towarów i usług, nie może być w żaden sposób udokumentowane żadną fakturą VAT, w tym również fakturą ze stawką „np”, a interpretacja Urzędu Skarbowego w tym względzie jest całkowicie błędna.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, Minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

Wniosek o interpretację indywidualną może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych (art. 14b § 2).

W myśl art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego oraz do przedstawienia własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej tego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego.

Zgodnie z art. 14b § 4 Ordynacji podatkowej, wnioskujący o wydanie interpretacji indywidualnej składa oświadczenie pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej. W razie złożenia fałszywego oświadczenia wydana interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych.

Natomiast w myśl art. 14b § 5 Ordynacji podatkowej, nie wydaje się interpretacji indywidualnej w zakresie tych elementów stanu faktycznego, które w dniu złożenia wniosku o interpretację są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej albo gdy w tym zakresie sprawa została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej.

Zgodnie z ww. powołanymi przepisami Ordynacji podatkowej, Wnioskodawca jest obowiązany do przedstawienia wyczerpującego zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Z uwagi na fakt, iż opis sprawy w głównej mierze zwierał powołanie przez Wnioskodawcę części ustaleń i stwierdzeń Urzędu Skarbowego w … dokonanych w toku czynności sprawdzających, wystosowano do Wnioskodawcy w dniu 5 listopada 2013 r. wezwanie znak: IBPP4/443-410/13/LG o uzupełnienie opisu sprawy zawartej we wniosku, tj. czy doszło u Wnioskodawcy do zbycia przedsiębiorstwa, zorganizowanej części przedsiębiorstwa czy też poszczególnych składników majątku. Zwrócić należy uwagę, że interpretacja indywidualna wydawana jest w oparciu o przedstawiony przez Wnioskodawcę opis stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego, a nie w oparciu o ustalenia dokonane przez inny organ, w tym przypadku, przez Urząd Skarbowy w … (art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa).

Na podstawie opisanego stanu faktycznego uzupełnionego pismem z 12 listopada 2013 r. tut. Organ dokonał oceny stanowiska Wnioskodawcy zawartego we wniosku.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zakres tych czynności został zdefiniowany w art. 7 i art. 8 ustawy.

W myśl art. 7 ust. 1 tej ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Przez towary należy rozumieć rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii (art. 2 pkt 6 ustawy).

Natomiast przez świadczenie usług – w świetle art. 8 ust. 1 ww. ustawy – rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Stosownie do postanowień art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

W niniejszej sprawie kwestią wymagającą rozstrzygnięcia jest ustalenie – zgodnie z przedstawionym przez Wnioskodawcę opisem stanu faktycznego – czy składniki majątkowe będące przedmiotem zbycia stanowiły przedsiębiorstwo wyłączone, w myśl art. 6 pkt 1 ustawy – z przedmiotu opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ww. ustawy, winien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa (w rozumieniu Kodeksu cywilnego) lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy o VAT.

Ponieważ przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie zawierają definicji „przedsiębiorstwa” posłużyć należy w tym zakresie się definicją sformułowaną w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16 poz. 93 ze zm.).

Według art. 55¹ Kodeksu cywilnego przedsiębiorstwo stanowi zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej, który obejmuje w szczególności:

1. oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa p

1. księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
   
   

Rozważań czy zbywane składniki są przedsiębiorstwem czy też nie należy dokonać z uwzględnieniem wyroku Trybunału Sprawiedliwości WE w sprawie C-497/01 odnoszącego się do treści art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE L Nr 347, poz. 1 ze zm.)

W myśl tej regulacji prawa unijnego, w przypadku przekazania odpłatnie lub nieodpłatnie lub jako aportu do spółki całości lub części majątku, państwa członkowskie mogą uznać, że dostawa towarów nie miała miejsca i że w takim przypadku osoba, której przekazano towary będzie traktowana jako następca prawny przekazującego.

Należy zauważyć, iż prawodawca unijny stanowiąc regulację ww. art. 19 Dyrektywy 112 nie zdefiniował jednak użytego w niej pojęcia prawnego „całości lub części majątku”.

W wyroku C-497/01 w sprawie Zita Modes przeciwko Administration de lenregistrement et des domaines (publ.: "Przegląd Podatkowy" 2004/4/50, ECR 2003/11B/I-14393) Trybunał zwracając uwagę, iż niezgodne z przepisami Dyrektywy jest wprowadzanie przez państwo członkowskie jakichkolwiek ograniczeń – innych niż te, o których mowa w Dyrektywie podkreślił, iż pojęcie zbycia całości lub części majątku należy interpretować tak, że obejmuje ono zbycie przedsiębiorstwa lub niezależnej części przedsiębiorstwa, włącznie z jego rzeczowymi składnikami oraz – w zależności od konkretnego przypadku – składnikami niematerialnymi, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub jego część zdolną do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej.

Mając na uwadze powyższe orzeczenie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości należy stwierdzić, że definicja przedsiębiorstwa ujęta w Kodeksie cywilnym musi być interpretowana przez pryzmat treści art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE i w powiązaniu z rozumieniem pojęcia "przekazania całości lub części majątku", wyłożonym przez Trybunał w ww. orzeczeniu. Trybunał Sprawiedliwości główny nacisk kładzie na badanie konkretnego przypadku, dopuszczając w pewnych przypadkach zbycie samych składników rzeczowych. Tym samym, w myśl orzecznictwa Trybunału, składniki niematerialne nie stanowią konstytutywnego elementu uznania części majątku za zorganizowaną część przedsiębiorstwa w każdym przypadku. Tym bardziej, elementem tym nie mogą być obciążające zorganizowaną część przedsiębiorstwa zobowiązania. W tym zakresie Trybunał uznał bowiem, że pojęcie zbycia całości lub części majątku należy interpretować tak, iż obejmuje ono zbycie przedsiębiorstwa lub niezależnej części przedsiębiorstwa, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub jego część zdolną do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej.

Biorąc pod uwagę powyższe stwierdzić należy, że istotne znaczenie przy ocenie czy składniki majątkowe spełniają definicję przedsiębiorstwa czy też nie ma kwestia czy składniki majątkowe są lub mogą być jednolitym zespołem samodzielnie realizującym zdania gospodarcze, a nie stanowiły tylko zbiór oddzielnych od siebie elementów, które nie stanowią jednolitej masy mogącej funkcjonować jako samoistna jednostka w obrocie gospodarczym.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą będący podatnikiem podatku VAT dokonał na rzecz spółki cywilnej, w której jest udziałowcem sprzedaży towarów handlowych oraz części środków trwałych. Transakcje te Wnioskodawca opodatkował stawką 23%. Składniki majątkowe nie były organizacyjnie i funkcjonalnie wyodrębnione w przedsiębiorstwie Wnioskodawcy i nie stanowiły wyodrębnionej organizacyjnie i funkcjonalnie całości.

Wspomniane składniki majątkowe zarówno materialne i niematerialne a zwłaszcza zobowiązania nie były zespołem składników, które mogłyby stanowić niezależne przedsiębiorstwo chociażby z tego względu na to, że w skład przekazanych (sprzedanych) spółce składników nie wchodziły wierzytelności Wnioskodawcy, ani też zobowiązania dotyczące zapłaty jego kontrahentom za nabycie powyższych składników, które w całości pozostały w firmie Wnioskodawcy i które regulował sukcesywnie z własnych środków finansowych.

Składniki majątkowe nigdy nie były wyodrębnione finansowo, a prowadzona przez Wnioskodawcę ewidencja zdarzeń gospodarczych nie umożliwiała w żaden sposób przyporządkowania przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa i oddzielnie finansów mojego przedsiębiorstwa od finansów sprzedanych składników majątkowych, czyli sprzedane składniki nie posiadały wewnętrznej samodzielności finansowej.

Zbyte składniki majątkowe nie posiadały zdolności do niezależnego działania gospodarczego jako samodzielnego podmiotu gospodarczego w ramach istniejącego przedsiębiorstwa, ponieważ były nierozerwalnie związane z funkcjonowaniem całego przedsiębiorstwa szeregiem wzajemnych relacji niemożliwych do oddzielenia od siebie np. zobowiązaniami i należnościami od kontrahentów, które były przypisane do całego przedsiębiorstwa, a nie jego wydzielonych składników.

Sprzedane przez Wnioskodawcę na rzecz spółki składniki majątkowe, do momentu tejże sprzedaży służyły do realizowania zadań gospodarczych zgodnie z ustalonym przez Wnioskodawcę profilem jego działalności. Z chwilą podjęcia przez Wnioskodawcę decyzji o częściowej zmianie rodzaju prowadzonej przeze niego działalności stały się zbędne i zostały sprzedane na rzecz spółki.

Sprzedane składniki majątkowe u nabywcy służą do wykonywania zadań gospodarczych uzgodnionych pomiędzy wspólnikami spółki cywilnej czyli handlu ww. składnikami oraz wykonywania określonych usług, których przedsiębiorstwo Wnioskodawcy nie będzie już świadczyć.

Zbyte składniki majątkowe nie były jednolitym zespołem realizującym samodzielne zadania gospodarczej, stanowiły zbiór oddzielonych od siebie elementów nie stanowiących jednolitej masy.

Wnioskodawca wskazuje również, ze nadal prowadzi działalność gospodarczą, oraz że nie wszystkie składniki majątku zostały sprzedane. Pozostawione w firmie Wnioskodawcy środki trwałe (nie ujęte w ewidencji środków trwałych ze względu na ich niską wartość) są nadal przez niego wykorzystywane.

Przedmiotem zapytania Wnioskodawcy jest kwestia czy doszło do zbycia przedsiębiorstwa i czy taką transakcję należy udokumentować fakturą VAT ze stawką „np”.

Kwestią zasadniczą na gruncie przedmiotowej sprawy jest ustalenie, czy przedsiębiorca może mieć tylko jedno przedsiębiorstwo, czy też w ramach przedsiębiorstwa może istnieć kilka mniejszych przedsiębiorstw. W ocenie tut. Organu w cywilistycznym ujęciu można twierdzić, iż w ramach jednego przedsiębiorstwa może funkcjonować wiele przedsiębiorstw, a podkreślić należy, że w ustawie o podatku od towarów i usług brak jest definicji przedsiębiorstwa, zatem rozstrzygnięcie opiera się na definicji przedsiębiorstwa ujętej w Kodeksie cywilnym.

Analizując powyższe wskazać należy, iż jak wynika z powołanego art. 55² Kodeksu cywilnego, strony – poza wyłączeniami wynikającymi z przepisów szczególnych – mają pozostawioną swobodę co do tego, jakie elementy tworzące pojęcie przedsiębiorstwa objąć przedmiotem czynności prawnej, z tym że swoboda w wyłączeniu poszczególnych składników nie może iść tak daleko, aby zakres wyłączeń przekreślił istotę przedsiębiorstwa określoną w art. 55¹ Kodeksu cywilnego. Dlatego też zbycie przedsiębiorstwa powinno obejmować co najmniej te składniki, które determinują funkcje spełniane przez przedsiębiorstwo.

Zatem składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, iż można mówić o nich jako o zespole, a nie zbiorze pewnych elementów. Istotne jest, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami, tak żeby przekazana masa mogła posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej. Powyższa definicja opisuje przedsiębiorstwo w ujęciu przedmiotowym jako zespół niematerialnych i materialnych składników stanowiący przedmiot prawa w szerokim znaczeniu. Przedsiębiorstwo jako przedmiot zbycia, musi stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, co oznacza, iż najistotniejsze dla przedmiotowego zagadnienia jest ustalenie, czy przenoszony majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, iż zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu. W tym miejscu należy zaznaczyć, że zgodnie z art. 55² Kodeksu cywilnego, czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych. Przepis ten odgrywa szczególnie istotną rolę, gdyż konstytuuje on zasadę, iż przedsiębiorstwo może stanowić przedmiot obrotu prawnego jako jednolita całość.

Nie wszystkie jednak elementy tworzące pojęcie przedsiębiorstwa są na tyle istotne, aby bez ich zbycia nie można było mówić o zbyciu przedsiębiorstwa. W praktyce obrotu gospodarczego zdarzają się sytuacje, w których niektóre elementy przedsiębiorstwa podlegają wyłączeniu z transakcji sprzedaży. Jednak nawet w takim przypadku, składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w taki sposób, by można było o nich mówić jako o zespole, a nie tylko zbiorze pewnych elementów. Decydujące zatem jest to, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami w sposób umożliwiający kontynuowanie określonej działalności gospodarczej.

Z okoliczności przedstawionych przez Wnioskodawcę wynika, że składniki majątku będące przedmiotem zbycia nie mieszczą się w pojęciu przedsiębiorstwa, gdyż jak wskazał Wnioskodawca - pomimo że składniki majątkowe zostały zbyte spółce cywilnej z zamiarem kontynuowania dotychczasowej działalności prowadzonej przez Wnioskodawcę - to jednakże nie były one jednolitym zespołem realizującym samodzielne zadania gospodarcze oraz stanowiły zbiór oddzielnych od siebie elementów nie stanowiących jednolitej masy. Sprzedane składniki majątkowe nie posiadają zatem cech samodzielności gospodarczej determinujących o uznaniu ich za przedsiębiorstwo w rozumieniu definicji zawartej w Kodeksie cywilnym.

Tym samym w tak przedstawionym stanie faktycznym opisana transakcja zbycia składników majątkowych będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na zasadach ogólnych.

Mając powyższe na uwadze stanowisko Wnioskodawcy uznano za prawidłowe.

Kolejną kwestią pozostającą do rozstrzygnięcia jest obowiązek wystawienia przez Wnioskodawcę faktury VAT ze stawką „np” dokumentującej zbycie przedsiębiorstwa.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Zgodnie z regulacją zawartą w ww. art. 106 ustawy fakturę wystawiają podatnicy podatku od towarów i usług dokumentującą dokonanie sprzedaży.

Reasumując, jeśli doszłoby do zbycia przedsiębiorstwa, a więc do transakcji nie podlegającej rygorowi ustawy, nie istnieje wówczas konieczność wystawienia faktury VAT ze stawką „np”.

Tym samym za prawidłowe należy uznać stanowisko Wnioskodawcy, że zbycie całości przedsiębiorstwa, jako czynność całkowicie wyłączona spod rygorów ustawy o podatku od towarów i usług, nie może być udokumentowane fakturą VAT, w tym również fakturą ze stawką „np.”.

Zatem oceniając całościowo stanowisko Wnioskodawcy należy uznać je za prawidłowe.

Jednocześnie zaznaczyć należy, że w niniejszej interpretacji nie odniesiono się do części stanowiska Wnioskodawcy, tj. do prawidłowości dokonania formy zbycia przedsiębiorstwa. Wnioskodawca oparł się na przepisach art. 75¹ i art. 73 Kodeksu cywilnego. Kwestia ta nie należy jednak do regulacji przepisów prawnopodatkowych, a tym samym na podstawie tej ustawy nie można określić skutków podatkowych wynikających z opisanej we wniosku sprawy.

Ponadto należy mieć na uwadze, że niniejszej interpretacji udzielono jedynie w oparciu o przedstawiony stan faktyczny, co nie oznacza, że w toku dokonanych czynności sprawdzających nie miały miejsca inne faktyczne ustalenia.

Tym samym jeśli przedstawiony stan faktyczny różni się lub jest niepełny w porównaniu ze stanem faktycznym ustalonym podczas czynności sprawdzających niniejsza interpretacja indywidualna nie będzie miała odniesienia do tego stanu.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja traci ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego stanu faktycznego lub zmiany stanu prawnego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z dnia 14 marca 2012r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.