INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112 poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 14 sierpnia 2013 r. (data wpływu 19 sierpnia 2013 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika związanych z wypłatą wynagrodzeń biegłym sądowym – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 19 sierpnia 2013 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych.

We wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wynagrodzenia dla biegłych sądowych przyznawane są na podstawie art. 89 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz art. 618f ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego. W momencie dokonywania wypłaty wynagrodzenia dla biegłych Wnioskodawca - Sąd Rejonowy pobiera zaliczkę na podatek dochodowy, zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 51 poz. 307 ze zm.). Prawidłowym uzasadnieniem tego postępowania jest według Wnioskodawcy przyjęcie założenia, iż wykonanie opinii dla Sądu jest przychodem z działalności wykonywanej osobiście, zgodnie z treścią art. 13 pkt 6 powołanej ustawy i w związku z tym, kwalifikowane jest do źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy. Wnioskodawca zauważył, że takie zakwalifikowanie czynności biegłego sądowego jest prawidłowe, niezależnie od tego w jakiej formie wykonuje on swoją działalność, to znaczy, czy jest wspólnikiem spółki cywilnej, jawnej, partnerskiej, czy komandytowej, bądź funkcjonuje na podstawie zgłoszenia działalności gospodarczej. Istotne jest to, że Sąd w postanowieniu powołał biegłego jako osobę fizyczną z listy biegłych lub spoza niej. Gdyby Sąd powołał do sporządzenia opinii spółkę, w której działa biegły, nie miałyby zastosowania przepisy art. 41 ust. 1 i art. 13 pkt 5 ustawy, a wynagrodzenie przekazywanoby w łącznej kwocie brutto.

Wnioskodawca podkreślił, że decydujące znaczenie ma treść postanowienia Sądu, w którym określa On kogo powołuje do sporządzenia opinii: czy biegłego jako osobę fizyczną, czy spółkę, w której biegły pracuje. Sąd winien konsekwentnie wskazywać w postanowieniu o przyznaniu wynagrodzenia ten sam podmiot, który został przez Niego powołany do sporządzenia opinii. Możliwe jest zawarcie w postanowieniu sformułowania o przyznaniu wynagrodzenia o treści: „Sąd przyznaje wynagrodzenie biegłemu, na przykład „Janowi Kowalskiemu” z firmy „X”. Wnioskodawca stoi na stanowisku, że w takim przypadku wynagrodzenie przyznano biegłemu jako osobie fizycznej, a nie firmie, ze wszystkimi tego konsekwencjami opisanymi wyżej.

Wnioskodawca zauważył, że z punktu widzenia płatnika wypłacającego wynagrodzenie dla biegłego, jako osoby fizycznej powołanej do sporządzenia opinii, nie ma znaczenia, czy przedstawi on rachunek za swoje czynności, czy fakturę VAT w ramach prowadzonej przez siebie działalności. W każdym przypadku wyliczenie podstawy opodatkowania zaliczką na podatek dochodowy prowadzi do uzyskania takiej samej kwoty zaliczki. W przypadku faktury VAT w celu wyliczenia zaliczki w pierwszej kolejności od kwoty brutto odejmowana jest wartość podatku od towarów i usług, a następnie pozostająca kwota pomniejszana jest o 20% na koszty uzyskania przychodu, zgodnie z art. 22 ust. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Od tak wyliczonej podstawy obliczana jest zaliczka na podatek dochodowy w wysokości 18%.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawca jest zobowiązany, na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, do odprowadzania zaliczki na podatek dochodowy od przychodów biegłych, powołanych jako osoby fizyczne przez Sąd do sporządzania opinii, nawet wtedy, gdy biegły wystawi fakturę VAT za sporządzenie opinii w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej...

Zdaniem Wnioskodawcy, winien On, na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, przekazywać do Urzędu Skarbowego zaliczkę na podatek dochodowy od przychodów biegłych za sporządzenie opinii, jeżeli biegły został powołany przez Sąd jako osoba fizyczna. Wnioskodawca uważa, że wówczas przychód biegłego należy traktować jako przychód z działalności wykonywanej osobiście, zgodnie z art. 13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, niezależnie od tego, czy za sporządzenie opinii zostanie wystawiona faktura VAT w ramach prowadzonej przez biegłego działalności, czy rachunek.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zasady obliczania wynagrodzenia biegłych sądowych za wykonaną pracę, której zakres i termin realizacji określa sąd reguluje rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 grudnia 1975 r. w sprawie kosztów przeprowadzenia dowodu z opinii biegłych w postępowaniu sądowym (Dz.U. Nr 46 poz. 254 ze zm.).

Z treści § 1 tego rozporządzenia wynika, że koszty przeprowadzenia dowodu z opinii biegłych w postępowaniu sądowym obejmują:

1. wynagrodzenie biegłych za wykonaną pracę,
2. koszty zużytych materiałów,
3. inne wydatki niezbędne do wydania opinii.
   
   

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów zwolnionych na podstawie art. 21, 52, 52a i 52c wymienionej ustawy oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Wyszczególnienia źródeł przychodów osiąganych przez osoby fizyczne ustawodawca dokonał w art. 10 powyższej ustawy.

W art. 10 ust. 1 pkt 2 tej ustawy wymieniono przychody z działalności wykonywanej osobiście. Zostały one zdefiniowane w art. 13 tej ustawy.

W myśl art. 13 pkt 2 ww. ustawy, za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 6 ww. ustawy, uważa się przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz płatników, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 10, i inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychody z tytułu udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 9.

Z treści powyższego przepisu wynika, że warunkiem uznania świadczeń otrzymanych przez osobę fizyczną z tytułu wykonywania czynności zleconych przez sąd za przychód z działalności wykonywanej osobiście jest, aby uprawnienie podmiotu zlecającego wykonanie takiej czynności wynikało z przepisów prawa.

W myśl natomiast art. 10 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłem przychodów jest pozarolnicza działalność gospodarcza.

Definicja działalności gospodarczej zawarta jest w art. 5a ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem, ilekroć w ustawie jest mowa o działalności gospodarczej albo pozarolniczej działalności gospodarczej - oznacza to działalność zarobkową:

1. wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową,
2. polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,
3. polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych

- prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9.

W świetle powyższego, aby można było uznać daną działalność za pozarolniczą działalność gospodarczą, musi ona spełniać łącznie następujące przesłanki: musi być działalnością zarobkową, wykonywaną w sposób zorganizowany i ciągły, prowadzoną we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek, a przychody z niej uzyskane nie mogą być zaliczane do przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w tym m.in. do przychodów z działalności wykonywanej osobiście.

Oznacza to, że jeżeli przychód osiągany w ramach prowadzonej działalności zarobkowej wykonywanej w sposób zorganizowany i ciągły, prowadzonej we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek, jest zaliczany do źródeł przychodów wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9 wymienionej ustawy, to nie można uznać go za przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej.

Należy przy tym mieć na uwadze, że działalność wykonywana osobiście nie musi spełniać kryteriów ciągłości (powtarzalności i stałości) i określonego stopnia zaawansowania.

Wyodrębnienie w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych w katalogu przychodów z działalności wykonywanej osobiście, przychodów osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychodów biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym - przy jednoczesnym zdefiniowaniu na użytek tej ustawy pojęcia pozarolniczej działalności gospodarczej – nie pozostawia wątpliwości, że źródłem tych przychodów nie jest pozarolnicza działalność gospodarcza, lecz zawsze działalność wykonywana osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy.

Na gruncie prawa podatkowego nie ma przeszkód, aby osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą, czy wykonujące swoje obowiązki w ramach stosunku pracy, czy umowy cywilnoprawnej, równolegle wykonywały określone czynności na przykład na zlecenie sądu i osiągały z tego tytułu przychody, o których mowa w przepisie art. 13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przychodów tych nie należy łączyć z przychodami określonymi w ww. źródłach przychodów.

Biorąc powyższe pod uwagę należy zauważyć, że ustawodawca wyraźnie rozróżnił w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródła przychodów z działalności wykonywanej osobiście oraz z pozarolniczej działalności gospodarczej, wskazując je w art. 10 ust. 1 pkt 2 i 3 wymienionej ustawy. Podział, o którym mowa, ma - jeśli uwzględnić literalne brzmienie przepisów ustawy i wyniki wykładni systemowej - charakter rozłączny. Konsekwencją tego podziału są przyjęte przez ustawodawcę, szczegółowe regulacje dotyczące obowiązku naliczania i pobierania zaliczek na podatek od należności wskazanych w ustawie, z tytułu wykonywanych osobiście przez podatnika, rodzajów działalności.

W myśl art. 41 ust. 1 ww. ustawy, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują świadczeń z tytułu działalności, o której mowa w art. 13 pkt 2 i 4-9 oraz art. 18, osobom określonym w art. 3 ust. 1, są obowiązane jako płatnicy pobierać, z zastrzeżeniem ust. 4, zaliczki na podatek dochodowy, stosując do dokonywanego świadczenia, pomniejszonego o miesięczne koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 oraz o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b), najniższą stawkę podatkową określoną w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1.

Zatem, stosownie do powyższego przepisu, płatnicy są obowiązani do poboru zaliczek na podatek dochodowy w wysokości 18% należności pomniejszonej o koszty uzyskania przychodów, w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 ww. ustawy.

Przepis art. 22 ust. 9 pkt 4 ww. ustawy stanowi, iż koszty uzyskania przychodów z tytułów określonych w art. 13 pkt 2, 4, 6 i 8 określa się w wysokości 20% uzyskanego przychodu, z tym, że koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b), których podstawę wymiaru stanowi ten przychód.

W świetle powyższego, płatnicy wypłacający biegłym sądowym należności za wykonanie określonych czynności i osiągającym z tego tytułu przychody, o których mowa w art. 13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wyliczając zaliczkę na podatek dochodowy obowiązani są potrącić koszty uzyskania przychodu wynoszące co do zasady 20% uzyskanego przychodu.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca – jako płatnik wypłaca biegłym sądowym wynagrodzenia za sporządzenie opinii na Jego zlecenie. W momencie dokonywania wypłaty wynagrodzenia pobiera zaliczkę na podatek dochodowy, zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przyjmuje bowiem, iż wykonanie opinii dla Sądu jest przychodem z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 i art. 13 pkt 6 powołanej ustawy. Bierze tu pod uwagę, że Sąd w postanowieniu powołał biegłego jako osobę fizyczną z listy biegłych lub spoza niej. Konsekwentnie Sąd w postanowieniu o przyznaniu wynagrodzenia winien wskazać ten sam podmiot, który został powołany do sporządzenia opinii. W takim przypadku bowiem wynagrodzenie przyznane zostaje biegłemu jako osobie fizycznej, a nie firmie.

Wnioskodawca dodał, że z punktu widzenia płatnika, wypłacającego wynagrodzenia dla biegłego, jako osoby fizycznej powołanej do sporządzenia opinii, nie ma znaczenia, czy biegły przedstawi rachunek za swoje czynności, czy fakturę VAT w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej. W obu przypadkach zaliczka na podatek dochodowy będzie jednakowa.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz cytowane wyżej przepisy prawa podatkowego należy uznać, iż skoro opinie na zlecenie Wnioskodawcy wykonują biegli sądowi powołani z imienia i nazwiska, to przychody osiągnięte z ww. tytułu należy zaliczyć do źródła przychodów jakim jest działalność wykonywana osobiście, tj. do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 13 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie ma w tym przypadku prawnego znaczenia fakt, że biegli prowadzą pozarolniczą działalność gospodarczą. Od ww. przychodu Wnioskodawca, jako płatnik, jest obowiązany naliczyć i pobrać zaliczkę na podatek dochodowy, stosownie do art. 41 ust. 1 powyższej ustawy. W takim jednak przypadku to na biegłych sądowych jako osobach, którym Wnioskodawca zlecił wykonanie opinii, ciąży obowiązek wystawiania rachunków za wykonane na rzecz Wnioskodawcy opinie.

W powyższej sytuacji potrącanie biegłym sądowym, wykonującym na zlecenie Wnioskodawcy opinie, zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych na podstawie faktur wystawionych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej uznać należy za nieprawidłowe.

Jednocześnie zauważyć należy, iż nie jest możliwe by tut. Organ wskazał, jakie sformułowania winny zostać użyte w postanowieniu Sądu o przyznaniu wynagrodzenia biegłemu sądowemu, gdyż kwestia ta nie mieści się w zakresie pisemnych interpretacji przepisów prawa podatkowego.

Tut. Organ pominął również kwestie sposobu ustalania zaliczki na podatek dochodowy od wypłat dokonanych biegłym, powyższe bowiem nie było przedmiotem zapytania przyporządkowanego do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.