Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB2/436-126/13/MM
z 24 września 2013 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 10 czerwca 2013 r. (data wpływu 25 czerwca 2013 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie zastosowania zwolnienia przedmiotowego - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 25 czerwca 2013 r. został złożony ww. wniosek, o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie zastosowania zwolnienia przedmiotowego.

We wniosku tym przedstawiono następujące zdarzenia przyszłe:

W dniu 28 stycznia 2010 r. Wnioskodawca nabył w drodze dziedziczenia po zmarłej matce m. in. udział w wysokości ½ części we współwłasności niezabudowanej nieruchomości gruntowej, stanowiącej działkę gruntu o powierzchni 1 hektara. Zgodnie z wpisem w ewidencji gruntów i budynków przedmiotowa działka stanowi grunty orne (R).

Następnie w dniu 17 lutego 2010 r. notariusz sporządził i zarejestrował akt poświadczenia dziedziczenia przez Wnioskodawcę wyżej wskazanego udziału we współwłasności nieruchomości gruntowej. Wnioskodawca nie zgłosił nabycia przedmiotowego prawa majątkowego w terminie 6 miesięcy od dnia przyjęcia spadku, a zatem złożył do właściwego organu podatkowego zeznanie, o którym mowa w art. 17a ustawy o podatku od spadków i darowizn. Po przeprowadzeniu postępowania podatkowego organ podatkowy ustalił Wnioskodawcy zobowiązanie podatkowe w podatku od spadków i darowizn po zmarłej matce, przy czym do nabycia udziału we współwłasności wyżej wskazanej nieruchomości zastosował zwolnienie z art. 4 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy. Na dzień złożenia niniejszego wniosku wyżej wskazana decyzja jest ostateczna.

Od dnia nabycia do dnia złożenia niniejszego wniosku nieruchomość jest wykorzystywana wyłącznie na cele rolnicze, a jej powierzchnia nadal wynosi ponad 1 hektar.

Wnioskodawca powziął wiadomość, że drugi właściciel nieruchomości rozważa skierowanie w najbliższym czasie do sądu cywilnego wniosku o zniesienie współwłasności. W przypadku uwzględnienia przez sąd żądania drugiego współwłaściciela Wnioskodawca stanie się jedynym właścicielem nieruchomości, której powierzchnia będzie mniejsza niż 1 ha. Zniesienie współwłasności nastąpi przed dniem 28 stycznia 2015 r.

Po zniesieniu współwłasności Wnioskodawca nadal będzie wykorzystywał własną nieruchomość wyłącznie do działalności rolniczej.

Wnioskodawca oraz drugi współwłaściciel nieruchomości dyskutują również nad wydzierżawieniem nieruchomości na cele rolnicze osobie trzeciej. Zgodnie z propozycją umowy dzierżawy, dzierżawca nie będzie uprawniony do zmiany przeznaczenia gruntu lecz będzie uprawniony do korzystania z gruntu jedynie na cele produkcji rolnej.

Może jednak zdarzyć się taka sytuacja, że dzierżawca nieruchomości – bez zgody współwłaścicieli – rozpocznie używanie gruntu do prowadzenia działalności pozarolniczej. W takiej sytuacji niezwłocznie po powzięciu wiadomości Wnioskodawca podejmie kroki prawne w celu przywrócenia zgodnego z umową sposobu korzystania z nieruchomości.

Wobec powyższego zadano następujące pytania:

1. Czy w przypadku zniesienia współwłasności nieruchomości przez sąd przed dniem 28 stycznia 2015 r., wskutek którego Wnioskodawca będzie jedynym właścicielem nieruchomości o powierzchni mniejszej niż 1 hektar, utraci prawo do zwolnienia z podatku od spadków i darowizn nabycia udziału w przedmiotowej nieruchomości?
2. Czy w przypadku gdy osoba trzecia - bez zgody Wnioskodawcy - przed dniem 28 stycznia 2015 r. rozpocznie prowadzenie na gruncie pozarolniczej działalności gospodarczej, Wnioskodawca utraci prawo do zwolnienia z podatku od spadków i darowizn nabycia udziału w przedmiotowej nieruchomości?

Zdaniem Wnioskodawcy, zachowa prawo do zwolnienia wynikającego z art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, ponieważ zmniejszenie powierzchni gospodarstwa rolnego poniżej 1 ha nastąpi z przyczyn, na które nie będzie miał wpływu. Drugi ze współwłaścicieli ma bowiem prawo żądać zniesienia współwłasności nawet bez Jego zgody, a zatem nałożenie na Wnioskodawcę podatku od spadków i darowizn będzie sprzeczne z zasadą sprawiedliwości społecznej. Wnioskodawca – jako nabywca przedmiotowej nieruchomości – pomimo woli prowadzenia gospodarstwa rolnego przez okres 5 lat od jego nabycia zostanie pozbawiony własności w drodze orzeczenia sądu.

Interpretowany przepis nie zobowiązuje Wnioskodawcy do osobistego prowadzenia gospodarstwa rolnego. Zwolnienie przysługuje również wówczas, gdy uprawy rolne są dokonywane za zgodą Wnioskodawcy przez osobę trzecią, na podstawie umowy dzierżawy. Podjęcie bez zgody Wnioskodawcy działalności pozarolniczej przez dzierżawcę również nie spowoduje wygaśnięcia zwolnienia podatkowego po stronie Wnioskodawcy, ponieważ będzie miało charakter przejściowy, a Wnioskodawca wystąpi do dzierżawcy o przywrócenie stanu poprzedniego. Z tego względu spełniony będzie warunek prowadzenia gospodarstwa rolnego przez okres pięciu lat od dnia nabycia nieruchomości przez Wnioskodawcę.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanych zdarzeń przyszłych uznaje się za nieprawidłowe.

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 ze zm.) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej m.in. tytułem dziedziczenia.

Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

Natomiast w myśl art. 6 ust. 1 pkt 1 tej ustawy przy nabyciu w drodze dziedziczenia powstaje on z chwilą przyjęcia spadku.

Jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia. W przypadku gdy nabycie nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przez podatnika przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej na fakt nabycia (art. 6 ust. 4 ustawy).

W świetle powyższego, uznać należy iż co do zasady opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn podlega nabycie tytułem spadku własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Jednakże, w sytuacjach wskazanych w ustawie, nabycie to może korzystać ze zwolnienia lub z wyłączenia z opodatkowania tym podatkiem.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 1) ww. ustawy, zwalnia się od podatku: nabycie własności lub prawa użytkowania wieczystego nieruchomości lub jej części wraz z częściami składowymi, z wyjątkiem:

1. budynków mieszkalnych,
2. budynków zajętych na cele specjalistycznego chowu i wylęgu drobiu lub specjalistycznej hodowli zwierząt wraz z urządzeniami i ze stadem hodowlanym,
3. urządzeń do prowadzenia upraw specjalnych, jak: szklarnie, inspekty, pieczarkarnie, chłodnie, przechowalnie owoców

• pod warunkiem, że w rozumieniu przepisów o podatku rolnym, w chwili nabycia ta nieruchomość stanowi gospodarstwo rolne lub jego część albo wejdzie w skład gospodarstwa rolnego będącego własnością nabywcy i to gospodarstwo rolne będzie prowadzone przez nabywcę przez okres co najmniej 5 lat od dnia nabycia

Wspomniane przepisy o podatku rolnym, w szczególności art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (tekst jednolity Dz. U. z 2006 r. Nr 136, poz. 969 ze zm.), definiują gospodarstwo rolne jako obszar gruntów, o których mowa w art. 1 (tj. gruntów sklasyfikowanych w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza), o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej.

Z treści wniosku wynika, że w dniu 28 stycznia 2010 r. Wnioskodawca nabył w drodze dziedziczenia po zmarłej matce m. in. udział w wysokości ½ części we współwłasności niezabudowanej nieruchomości gruntowej, stanowiącej działkę gruntu o powierzchni 1 hektara. Zgodnie z wpisem w ewidencji gruntów i budynków przedmiotowa działka stanowi grunty orne (R).

Następnie w dniu 17 lutego 2010 r. notariusz sporządził i zarejestrował akt poświadczenia dziedziczenia przez Wnioskodawcę wyżej wskazanego udziału we współwłasności nieruchomości gruntowej. Wnioskodawca nie zgłosił nabycia przedmiotowego prawa majątkowego w terminie 6 miesięcy od dnia przyjęcia spadku, a zatem złożył do właściwego organu podatkowego zeznanie, o którym mowa w art. 17a ustawy o podatku od spadków i darowizn. Po przeprowadzeniu postępowania podatkowego organ podatkowy ustalił Wnioskodawcy zobowiązanie podatkowe w podatku od spadków i darowizn po zmarłej matce, przy czym do nabycia udziału we współwłasności wyżej wskazanej nieruchomości zastosował zwolnienie z art. 4 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy. Na dzień złożenia niniejszego wniosku wyżej wskazana decyzja jest ostateczna.

Od dnia nabycia do dnia złożenia niniejszego wniosku nieruchomość jest wykorzystywana wyłącznie na cele rolnicze, a jej powierzchnia nadal wynosi ponad 1 hektar.

Wnioskodawca powziął wiadomość, że drugi właściciel nieruchomości rozważa skierowanie w najbliższym czasie do sądu cywilnego wniosku o zniesienie współwłasności. W przypadku uwzględnienia przez sąd żądania drugiego współwłaściciela Wnioskodawca stanie się jedynym właścicielem nieruchomości, której powierzchnia będzie mniejsza niż 1 ha. Zniesienie współwłasności nastąpi przed dniem 28 stycznia 2015 r.

Po zniesieniu współwłasności Wnioskodawca nadal będzie wykorzystywał własną nieruchomość wyłącznie do działalności rolniczej.

Wnioskodawca oraz drugi współwłaściciel nieruchomości dyskutują również nad wydzierżawieniem nieruchomości na cele rolnicze osobie trzeciej. Zgodnie z propozycją umowy dzierżawy, dzierżawca nie będzie uprawniony do zmiany przeznaczenia gruntu lecz będzie uprawniony do korzystania z gruntu jedynie na cele produkcji rolnej.

Może jednak zdarzyć się taka sytuacja, że dzierżawca nieruchomości – bez zgody współwłaścicieli – rozpocznie używanie gruntu do prowadzenia działalności pozarolniczej. W takiej sytuacji niezwłocznie po powzięciu wiadomości Wnioskodawca podejmie kroki prawne w celu przywrócenia zgodnego z umową sposobu korzystania z nieruchomości.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że nabycie własności nieruchomości jest zwolnione z opodatkowania na mocy art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn tylko i wyłącznie wówczas, gdy dotyczy gospodarstwa rolnego (czyli określonego rodzaju gruntu o powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy) lub jego części i gospodarstwo to musi być prowadzone przez nabywcę przez okres co najmniej 5 lat od dnia nabycia. Zatem w sytuacji, gdy na skutek zniesienia współwłasności, które zostanie dokonane przed upływem 5 lat od chwili nabycia udziału w opisanej wyżej nieruchomości, (które jak twierdzi nabywca nastąpiło 28 stycznia 2010 r.) Wnioskodawca stanie się wyłącznym właścicielem części nieruchomości wchodzącej wcześniej w skład gospodarstwa rolnego, które zobowiązał się prowadzić utraci prawo do zastosowania przedmiotowego zwolnienia.

Z art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn wynika również, iż „prowadzenie”, odnosi się do czynności wykonywanej przez nabywcę. Wobec powyższego nie sposób zgodzić się z twierdzeniem Wnioskodawcy, że interpretowany przepis nie zobowiązuje Wnioskodawcy do osobistego prowadzenia gospodarstwa rolnego.

Dzierżawa natomiast w myśl art. 693 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.) jest umową, w której wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówioną kwotę. W praktyce oznacza to prowadzenie gospodarstwa rolnego przez dzierżawcę, nie zaś przez nabywcę spadku.

Biorąc powyższe pod uwagę, należy stwierdzić, że w sytuacji, gdy Wnioskodawca nie będzie prowadził gospodarstwa rolnego przez okres 5 lat od dnia nabycia, lecz wydzierżawi je osobie trzeciej, to niezależnie od celu w jakim będzie ono wykorzystywane przez dzierżawcę, utraci prawo do ww. zwolnienia.

Reasumując, Wnioskodawca utraci prawo do zwolnienia wynikającego z art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, w sytuacji gdy przed upływem pięciu lat od chwili nabycia zostanie dokonane zniesienie współwłasności nieruchomości przez sąd, wskutek którego Wnioskodawca będzie jedynym właścicielem części nieruchomości o powierzchni mniejszej niż 1 hektar wchodzącej wcześniej w skład gospodarstwa rolnego oraz gdy nieruchomość której jest współwłaścicielem zostanie wydzierżawiona osobie trzeciej.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.