Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi
IPTPB2/415-419/13-4/TS
z 26 września 2013 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 13 czerwca 2013 r. (data wpływu 17 czerwca 2013 r.), uzupełnionym pismem z dnia 19 września 2013 r. (data wpływu 23 września 2013 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania spłaty w związku z działem spadku i zniesieniem współwłasności - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 17 czerwca 2013 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania spłaty w związku z działem spadku i zniesieniem współwłasności.

Wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.), w związku z powyższym pismem z dnia 9 września 2013 r., nr IPTPB2/415-419/13-2/TS, wezwano Wnioskodawcę, na podstawie art. 169 § 1 w zw. z art. 14h ustawy Ordynacja podatkowa, do jego uzupełnienia w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie wysłane zostało w dniu 9 września 2013 r. (skutecznie doręczone w dniu 16 września 2013 r.). W dniu 23 września 2013 r. (data nadania 19 września 2013 r.) wpłynęło uzupełnienie wniosku.

W przedmiotowym wniosku oraz jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

Na mocy postępowania spadkowego z dnia 26 stycznia 2010 r. sygn akt XX Wnioskodawca wraz z macochą i bratem nabył udział w nieruchomości o powierzchni 0,19 ha po zmarłym ojcu. Nieruchomość położona jest we wsi XX, Gmina Wiejska XX, woj, XX. Nieruchomość zabudowana jest domem murowanym jednokondygnacyjnym, podpiwniczonym o powierzchni około 120 m² wraz ze stodołą drewnianą i murowaną oborą. Stan techniczny budynków należy określić jako dostateczny. Opisywaną wyżej działkę nieżyjący ojciec Wnioskodawcy odziedziczył po śmierci swoich rodziców wraz ze swoją siostrą. Rodzeństwo nabyło udziały po 1/2. Współwłasność przedmiotowej nieruchomości za życia ojca nie została zniesiona, ponieważ fizycznie nieruchomość nie była podzielna, a każda ze stron prowadziła tam własne gospodarstwo domowe. Ponadto po rozwodzie z matką Wnioskodawcy w 2000 r. ojciec wprowadził się do części domu. Wówczas rodzeństwo tj. ojciec Wnioskodawcy wraz z siostrą dostosowali dom do potrzeb dwóch rodzin wykonując między innymi oddzielne wejścia i sanitariaty. W 2005 r. ojciec powtórnie się ożenił i zamieszkał wraz z żoną i jej synem w ww. domu. Po śmierci ojca macocha pozostała w opisywanym domu i użytkuje go do dnia dzisiejszego, gdyż nie posiada innego mieszkania. Drugą część domu użytkuje siostra ojca.

Aktem notarialnym z dnia 21 czerwca 2012 r. Rep. XX dokonano częściowego działu spadku w ten sposób, że macocha nabyła współudział w ww. nieruchomości, zobowiązując się jednocześnie do spłaty Wnioskodawcy oraz Jego brata w kwocie po XX zł z tym, że w 2012 r. Wnioskodawca otrzymał kwotę XX zł. Pozostałe XX zł ma być spłacone po XX zł rocznie aż do zarachowania całej kwoty.

W tym stanie rzeczy Wnioskodawca uznał, że suma jaką otrzymał i otrzyma w latach kolejnych nie przekroczy wartości przysługującego Mu udziału w spadku i nie uzyska przyrostu majątku względem odziedziczonej ułamkowej części masy spadkowej.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy spłata pozyskana z tytułu działu spadku jest odpłatnym zbyciem nieruchomości?
2. Czy powinienem pozyskaną kwotę ująć w zeznaniu podatkowym za rok 2012 a kolejne spłacone kwoty w latach następnych?
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy, kwota spłaty nie jest odpłatnym zbyciem nieruchomości i nie mają tu zastosowania przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Z art. 2 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że nie stosuje się jej przepisów do przychodów podlegających przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn. Z przepisów kodeksu cywilnego regulujących dziedziczenie (rozdział 8 i 9) wynika, że w postępowaniu spadkowym mogą wystąpić dwa powiązane ze sobą postępowania. Pierwsze zmierzające do stwierdzenia nabycia spadku (art 669 kpc), drugie do działu spadku (art. 680-689 kpc), przy czym dział spadku jest konsekwencją postanowienia o nabyciu prawa do spadku. Spadek jako prawa i obowiązki może przypadać kilku osobom (co stało się w sytuacji Wnioskodawcy) i wówczas do tak nabytych praw stosuje się przepisy o współwłasności ułamkowej. W myśl art. 211 i 212 oraz art. 1036 kc zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzecz nie da się podzielić przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przewiduje w swoich uregulowaniach przysporzeń majątku w wyniku działu spadku, ponieważ te kwestie reguluje ustawa o podatku od spadków i darowizn. Cytowana wyżej ustawa w art. 5 nakłada obowiązek podatkowy na nabywcę własności rzeczy i praw majątkowych. Powstaje on z chwilą przyjęcia spadku (art. 6 ust. 1 pkt l). Natomiast z chwilą działu spadku powstaje podatek od czynności cywilno-prawnych. Wnioskodawca uważa, że zdefiniowanie spłat jako zbycie nieruchomości prowadzi do dwukrotnego opodatkowania tego samego przychodu, co w konsekwencji narusza art. 84 Konstytucji RP.

Jego zdaniem pozyskana spłata w wyniku działu spadku nie jest odpłatnym zbyciem nieruchomości w myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Biorąc powyższe pod uwagę otrzymanej kwoty Wnioskodawca nie uwzględnił w zeznaniu podatkowym za rok 2012.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji Podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) - c) ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Wobec powyższego odpłatne zbycie nieruchomości i praw majątkowych stanowi źródło przychodu podlegające opodatkowaniu, jeżeli zbycie to ma miejsce przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Przy czym pod pojęciem odpłatnego zbycia należy rozumieć nie tylko sprzedaż czy zamianę, ale każdą czynność prawną, w wyniku której dochodzi do przeniesienia prawa własności nieruchomości, jej części lub udziału w niej za odpłatnością a więc co do zasady również dział spadku i odpłatne zniesienie współwłasności.

Zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), spadek to prawa i obowiązki zmarłego wynikające ze stosunków cywilnoprawnych, które z chwilą jego śmierci przechodzą na następców prawnych.

W myśl art. 924 powyższej ustawy, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego).

Oznacza to, że dniem nabycia przez spadkobiercę spadku jest data śmierci spadkodawcy. Natomiast postanowienie sądu o nabyciu spadku potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

W myśl art. 1035 Kodeksu cywilnego, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego stosuje się przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku.

W wyniku działu spadku prawa majątkowe objęte spadkiem przyznane poszczególnym spadkobiercom, przechodzą na nich, ustaje więc wspólność majątku spadkowego. Umowa o dział spadku lub prawomocne orzeczenie sądowe o dziale spadku stanowią tytuł własności rzeczy, które w dziale przypadły poszczególnym spadkobiercom. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

Celem postępowania o zniesienie współwłasności w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego jest nowe ukształtowanie prawa własności rzeczy, która stanowi przedmiot współwłasności.

Zgodnie z art. 195 ustawy Kodeks cywilny, współwłasność polega na tym, że własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom.

Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych albo współwłasnością łączną. Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy Działu IV Księgi drugiej (art. 196 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego). Natomiast w myśl art. 210 Kodeksu cywilnego, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności.

Przez zniesienie współwłasności rozumie się likwidację łączącego współwłaścicieli stosunku prawnego, która następuje w drodze umowy lub orzeczenia sądu.

Stosownie do art. 211 i art. 212 Kodeksu cywilnego, zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli.

Mając zatem na uwadze powyższe należy stwierdzić, że zniesienie współwłasności nie stanowi nabycia rzeczy tylko wówczas, jeżeli mieści się w ramach udziału jaki przypadał byłym współwłaścicielom w rzeczy wspólnej i odbył się bez spłat i dopłat. Natomiast jeżeli udział danej osoby ulega powiększeniu (nawet bez spłat i dopłat) to traktowany jest w kategorii nabycia, ponieważ w ten sposób ulega powiększeniu zarówno zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad rzeczą (nieruchomością), jak i stan jej majątku osobistego. Tak więc co do zasady, zniesienie współwłasności jest formą nowego nabycia wówczas, gdy w wyniku tego zniesienia podatnik otrzymuje nieruchomość, która przekracza udział jaki pierwotnie podatnikowi przysługiwał.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca nabył wraz z macochą i bratem udział w nieruchomości o powierzchni 0,19 ha, zabudowanej domem murowanym jednokondygnacyjnym podpiwniczonym o powierzchni ok. 120 m 2 wraz ze stodołą drewnianą i murowaną oborą, po zmarłym ojcu. Na mocy postępowania spadkowego z dnia 26 stycznia 2010 r., sygn. akt XX.

Aktem notarialnym z dnia 21 czerwca 2012 r. Rep. XX dokonano częściowego działu spadku, w wyniku którego macocha nabyła współudział w ww. nieruchomości zobowiązując się jednocześnie do spłaty Wnioskodawcy oraz Jego brata w kwocie po XX zł. W 2012 r. Wnioskodawca otrzymał XX zł, pozostałe XX zł ma być spłacone po XX zł rocznie aż do uzyskania przez Wnioskodawcę całej kwoty.

Przyjmując za Wnioskodawcą, że wartość otrzymanej przez Niego spłaty w wyniku działu spadku (zniesienia współwłasności) mieściła się w udziale jaki Mu przysługiwał w spadku należy uznać, że Wnioskodawca nie uzyskał w związku z czynnością ww. działu spadku żadnego przysporzenia majątkowego względem odziedziczonego udziału.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz obowiązujące przepisy prawa należy stwierdzić, że otrzymanie przez Wnioskodawcę w wyniku działu spadku i zniesienia współwłasności spłaty ekwiwalentnej do posiadanego udziału w spadku nie spowoduje powstania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Istotne znaczenie dla niniejszego rozstrzygnięcia ma okoliczność, że spłata w wyniku działu spadku nie przekroczyła wartości przysługującego Wnioskodawcy udziału spadkowego, a czynność prawna została dokonana wyłącznie między spadkobiercami. W konsekwencji na Wnioskodawcy nie ciąży obowiązek opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych kwoty spłaty otrzymanej w wyniku działu spadku.

W konsekwencji, otrzymana przez Wnioskodawcę kwota nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym i nie należy jej uwzględniać w zeznaniu podatkowym za 2012 r., tak samo jak i kolejne spłacane kwoty w latach następnych.

Jednoczenie w niniejszej interpretacji indywidualnej nie odniesiono się do przedstawionych wyliczeń oraz kwot z uwagi na fakt, że przepis art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) nakłada na Ministra Finansów obowiązek wydania pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego. Zatem, liczbowe przykłady nie podlegają urzędowej interpretacji. Szczegółowe ustalenia w tym zakresie mogą być poczynione wyłącznie w ramach prowadzonego przez właściwy organ podatkowy postępowania podatkowego. Ponadto należy dodać, że w świetle obowiązujących przepisów prawa podatkowego, to na podatniku spoczywa obowiązek udowodnienia w toku postępowania podatkowego okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku. Tym samym, jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny różnić się będzie od stanu faktycznego, który wystąpił w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Dodatkowo należy wyjaśnić, że zgodnie z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną), a zatem wywiera skutki prawne w stosunku do tego podmiotu, do którego są skierowane. Niniejsza interpretacja jest wiążąca dla Wnioskodawcy, jako osoby występującej z wnioskiem, natomiast nie chroni pozostałych spadkobierców.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.