Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB4/415-399/13-4/JK
z 21 sierpnia 2013 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 11 czerwca 2013 r. (data wpływu 14 czerwca 2013 r.) uzupełnionym pismem z dnia 2 sierpnia 2013 r. (data nadania 3 sierpnia 2013 r., data wpływu 5 sierpnia 2013 r.) stanowiącym odpowiedź na wezwanie z dnia 26 lipca 2013 r. Nr IPPB4/415-399/13-2/JK (data nadania 29 lipca 2013 r., data doręczenia 1 sierpnia 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia mieszkania w drodze renty dożywotniej – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 14 czerwca 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia mieszkania w drodze renty dożywotniej.

Z uwagi na braki formalne, pismem z dnia 26 lipca 2013 r. Nr IPPB4/415-399/13-2/JK (data nadania 29 lipca 2013 r., data doręczenia 1 sierpnia 2013 r.) tut. Organ wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku poprzez doprecyzowanie zdarzenia przyszłego.

Pismem z dnia 2 sierpnia 2013 r. (data nadania 3 sierpnia 2013 r., data wpływu 5 sierpnia 2013 r.) Wnioskodawca uzupełnił ww. wniosek w terminie.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest w chwili obecnej współwłaścicielem (na zasadach ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej) mieszkania, które zostało przez Niego i Jego żonę nabyte w 1999 r. Wnioskodawca planuje zawarcie umowy małżeńskiej wprowadzającej ustrój rozdzielności majątkowej. Po zawarciu tej umowy małżonkowie dokonają podziału majątku wspólnego, w wyniku którego Wnioskodawca stanie się wyłącznym właścicielem mieszkania. Podział majątku będzie miał charakter ekwiwalentny. Podziałowi nie będą towarzyszyły spłaty, ani dopłaty. Następnie Wnioskodawca planuje zawrzeć ze swoją córką umowę odpłatnej renty w trybie art. 903 i następne Kodeksu cywilnego. W wyniku tej umowy Wnioskodawca przeniesie na córkę własność mieszkania, a wypłata renty będzie formą odpłatności za przeniesienie własności.

W uzupełnieniu wyjaśniono, iż w dniu 22 lipca 2013 r. Wnioskodawca zawarł umowę ustanawiającą w jego małżeństwie ustrój rozdzielności majątkowej. Również w dniu 22 lipca 2013 r. małżonkowie dokonali podziału majątku wspólnego w ten sposób, że:

1. Wnioskodawca otrzymał na wyłączną własność mieszkanie o wartości 260.000 zł, udział w lokalu garażowym oraz ruchomości i środki pieniężne. W sumie wartość otrzymanego majątku wyniosła 450.000 zł,
2. Małżonka Wnioskodawcy otrzymała na wyłączną własność drugie mieszkanie o wartości 450.000 zł.
   
   

Podział majątku był ekwiwalentny i małżonkowie nie czynili z tego tytułu wobec siebie spłat i dopłat. Wartość otrzymanej przez Wnioskodawcę nieruchomości mieści się w udziale, jaki przysługiwał Wnioskodawcy w majątku wspólnym.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy przychód uzyskiwany przez Wnioskodawcę tytułem renty podlegał będzie opodatkowaniu podatkiem dochodowym?

Zdaniem Wnioskodawcy, przychód z tytułu odpłatnej renty nie będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Nieruchomość, która ma być przekazana w zamian za rentę nabyta została przez małżonków 28 grudnia 1999 r., a zatem przed więcej niż 5 laty. Za datę nabycia nieruchomości, która przypadła danej osobie w wyniku podziału majątku wspólnego, należy przyjąć datę jej nabycia w czasie trwania związku małżeńskiego (do majątku wspólnego) pod warunkiem, że podział był ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszyły mu spłaty i dopłaty lub jeżeli wartość otrzymanej przez daną osobę nieruchomości w wyniku podziału tego majątku mieści się w udziale, jaki tej osobie przysługuje w majątku dorobkowym małżeńskim. Stanowisko takie jest ugruntowane w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego, a także w interpretacjach wydawanych przez organy podatkowe (np. interpretacja podatkowa Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 24 marca 2009 r. Nr IBPBII/2/415-25/09/JG, interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 22.07.2011 r., Nr IPPB2/415-420/11-5/MS). Skoro zatem, podział majątku wspólnego pomiędzy Wnioskodawcą a jego żoną będzie miał charakter ekwiwalentny, bez spłat i dopłat, to należy uznać, że datą nabycia nieruchomości przez wnioskodawcę po podziale majątku wspólnego będzie data nabycia jej przez małżonków tj. 28 grudnia 1999 r.

Ponieważ zbycie nieruchomości w zamian za rentę nastąpi po upływie 5 lat od jej nabycia, to przychód z tytułu renty nie będzie opodatkowany podatkiem dochodowym. Przychodu tego nie można uznać za przychód z „innych źródeł”, gdyż jest to przychód ściśle związany ze zbyciem nieruchomości w zamian za rentę i do przychodu tego mają zastosowanie przepisy art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a nie art. 20 ust. 1. (interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 17 sierpnia 2012 r., Nr IPPB4/415-462/12-4/JK3).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się prawidłowe.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

W świetle powyższego każda czynność prawna, której przedmiotem jest odpłatne zbycie nieruchomości lub praw wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy stanowi źródło przychodów w rozumieniu tego przepisu, jeżeli zostanie dokonana w określonym czasie, tj. przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie i nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż Wnioskodawca planuje zawrzeć ze swoją córką umowę odpłatnej renty w trybie art. 903 i następne Kodeksu cywilnego. W wyniku tej umowy Wnioskodawca przeniesie na córkę własność mieszkania, a wypłata renty będzie formą odpłatności za przeniesienie własności. Przedmiotowe mieszkanie zostało przez Wnioskodawcę oraz Jego żonę nabyte do majątkowej wspólności ustawowej w 1999 r. W dniu 22 lipca 2013 r. Wnioskodawca zawarł umowę ustanawiającą w jego małżeństwie ustrój rozdzielności majątkowej. Również w dniu 22 lipca 2013 r. małżonkowie dokonali podziału majątku wspólnego w ten sposób, że Wnioskodawca otrzymał na wyłączną własność mieszkanie o wartości 260.000 zł, udział w lokalu garażowym oraz ruchomości i środki pieniężne. W sumie wartość otrzymanego majątku wyniosła 450.000 zł, zaś Jego Małżonka otrzymała na wyłączną własność drugie mieszkanie o wartości 450.000 zł. Podział majątku był ekwiwalentny i małżonkowie nie czynili z tego tytułu wobec siebie spłat i dopłat. Wartość otrzymanej przez Wnioskodawcę nieruchomości mieści się w udziale, jaki przysługiwał Wnioskodawcy w majątku wspólnym.

Renta jest instytucją prawną uregulowaną przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Zgodnie z treścią przepisu zawartego w art. 903 Kodeksu cywilnego, istota umowy renty polega na zobowiązaniu się jednej ze stron do świadczeń okresowych w pieniądzu lub rzeczach oznaczonych co do gatunku na rzecz drugiej strony lub też na rzecz osoby trzeciej w związku z dyspozycją art. 393 Kodeksu cywilnego. W umowie renty nie można skutecznie zamieścić ani skutecznego zobowiązania się do innych (tj. innych niż pieniężne lub oznaczone co do gatunku) świadczeń, nawet o charakterze okresowym, ani też zobowiązania się do nie czynienia. Jednakże osoba zobowiązująca się do świadczenia renty może się zobowiązać w sposób wskazany powyżej w zamian za nabycie prawa nie mogącego być przedmiotem świadczenia renty, np. w zamian za przeniesienie własności nieruchomości. Renta może być ustanowiona w umowie zarówno na czas określony, jak i nieokreślony, w tym na czas życia osoby uprawnionej.

Należy zauważyć, że ustawodawca w przepisie art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy, posłużył się pojęciem „odpłatne zbycie”, nie zawężając katalogu odpłatnych czynności prawnych, w wyniku których dochodzi do przeniesienia własności nieruchomości, bądź prawa jedynie do umowy sprzedaży czy zamiany. Zatem, pod pojęciem odpłatnego zbycia rozumie się każdą czynność, w wyniku której dochodzi do przeniesienia prawa własności z dotychczasowego właściciela na nowy podmiot i przeniesienie tego prawa ma charakter odpłatny. Powyższe oznacza, że na podstawie umowy o rentę dożywotnią w zamian za przeniesienie własności nieruchomości również dochodzi do odpłatnego zbycia nieruchomości, a uzyskany w wyniku tej czynności prawnej przychód podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W myśl przepisu art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej, którą zgodnie z ust. 3 tegoż artykułu określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca odpłatnego zbycia.

Przychód dla celów podatkowych – stosownie do cytowanego art. 19 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – stanowi wartość rynkowa wszystkich zbywanych na podstawie umowy renty odpłatnej rzeczy lub praw majątkowych, określona na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca odpłatnego zbycia – pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Treść ww. przepisu wskazuje, w jaki sposób określić przychód, nawet jeśli w umowie nie zostanie określona cena.

Powyższe oznacza, że samo świadczenie, które uzyska Wnioskodawca w postaci renty nie stanowi dla Niego przychodu do opodatkowania. Należy bowiem podkreślić, że wypłacana renta stanowi niejako składnik ceny nieruchomości zbytej przez Wnioskodawcę. Opodatkowanie przedmiotowej renty spowodowałoby podwójne opodatkowanie tej samej czynności tym samym podatkiem dochodowym od osób fizycznych, raz z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości, drugi raz z tytułu opodatkowania wypłacanej renty, którą Wnioskodawca otrzyma z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości, na podstawie przepisów dotyczących przychodu z innych źródeł. Byłoby to w sposób oczywisty sprzeczne z zasadą zakazu podwójnego opodatkowania tego samego przychodu tym samym podatkiem.

Zatem, skutki podatkowe zbycia mieszkania w drodze zawarcia umowy renty odpłatnej, należy rozpatrzyć w oparciu o przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy formułuje generalną zasadę, że zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Przy czym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości jej części lub udziału w nieruchomości nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie – nie jest źródłem przychodu, zaś przychód tak uzyskany w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Istotne więc, w tym przypadku, jest ustalenie momentu nabycia przez Wnioskodawcę przedmiotowego mieszkania.

Stosunki majątkowe między małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 ze zm.). Zgodnie z art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków. Ustrój wspólności ustawowej obejmujący dorobek obojga małżonków, ukształtowany został przez ustawodawcę jako wspólność łączna, bezudziałowa. Wspólność ta charakteryzuje się tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą zatem rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością – art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Ustawowy ustrój majątkowy między małżonkami może ulec zniesieniu lub ograniczeniu na skutek zawartej między nimi umowy (art. 47 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego), na skutek orzeczenia sądu (art. 52 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego) albo z mocy prawa np. ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków (art. 53 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego). Zarówno w wypadku umownego wyłączenia wspólności ustawowej w czasie trwania małżeństwa, jak i w przypadku zniesienia tej wspólności przez sąd, między małżonkami (byłymi małżonkami) ustaje wspólność ustawowa, a do majątku, który był nią objęty stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych (art. 42 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).

Zgodnie z teorią prawa rzeczowego przyznanie danej osobie na wyłączną własność rzeczy w wyniku podziału majątku wspólnego jest nabyciem tych rzeczy.

Mając na uwadze przyjętą linię orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego nabyciem w rozumieniu powołanego powyżej art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie jest przyznanie rzeczy na wyłączną własność jednemu z małżonków w wyniku podziału majątku wspólnego, jeśli:

• podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty i dopłaty, lub
  

• wartość otrzymanej przez daną osobę rzeczy w wyniku podziału tego majątku, mieści się w udziale, jaki byłemu małżonkowi przysługuje w majątku dorobkowym małżeńskim.
  
  
  

Za datę nabycia nieruchomości lub prawa – w przypadku Jej zbycia, która przypadła danej osobie w wyniku podziału majątku wspólnego, należy przyjąć datę jej nabycia w czasie trwania związku małżeńskiego (do majątku wspólnego), pod warunkiem, że wartość otrzymanej przez daną osobę nieruchomości lub prawa w wyniku podziału tego majątku mieści się w udziale, jaki temu małżonkowi przysługiwał w majątku dorobkowym małżeńskim.

Jeżeli natomiast wartość otrzymanej przez danego małżonka nieruchomości lub prawa przekracza jego udział w majątku dorobkowym małżeńskim, to wówczas za datę nabycia tej części nieruchomości lub prawa, która przekracza udział danego małżonka w majątku dorobkowym, należy przyjąć dzień, w którym dokonano podziału majątku dorobkowego

Zatem uwzględniając powyższe oraz przyjmując za Wnioskodawcą, iż podział majątku był ekwiwalentny, małżonkowie nie czynili z tego tytułu wobec siebie spłat i dopłat, oraz wartość otrzymanej przez Wnioskodawcę nieruchomości mieści się w udziale, jaki przysługiwał Wnioskodawcy w majątku wspólnym, uznać należy, że nabycie przez Wnioskodawcę ww. lokalu mieszkalnego, nastąpiło w 1999 r., tj. w dacie nabycia tego lokalu w czasie trwania związku małżeńskiego.

Wobec powyższego bieg terminu pięcioletniego, określonego w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy, w przypadku zbycia mieszkania na podstawie umowy renty odpłatnej, winien być liczony od końca 1999 r.

W związku z powyższym, jako że Wnioskodawca przedmiotowy lokal mieszkalny nabył w 1999 r. należy stwierdzić, że od momentu nabycia tej nieruchomości do dnia zbycia w wyniku umowy renty odpłatnej upłynie ponad pięć lat. Zatem, świadczenie otrzymane przez Wnioskodawcę tytułem renty w zamian za odpłatne zbycie mieszkania nie będzie stanowić dla Wnioskodawcy źródła przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.