Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB3/423-287/13-2/MS1
z 18 lipca 2013 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012, poz. 749 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 24.04.2013r. (data wpływu 29.04.2013r.) w sprawie o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie przepisów dotyczących kosztów uzyskania przychodów – jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie

W dniu 29.04.2013r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie przepisów dotyczących kosztów uzyskania przychodów.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny/zdarzenie przyszłe.

B GmbH (zwana dalej: „Wnioskodawcą”) jest zarejestrowanym na terytorium polski podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych. Wnioskodawca jako wspólnik spółki komandytowej „Grupa R sp. z o.o.” sp.k. (zwana dalej: „Spółką”), w zakresie prowadzonej na terytorium Polski działalności gospodarczej zajmuje się w sposób profesjonalny m.in. sprzedażą świadczeń reklamowych zamieszczanych w programach nadawców radiowych, jak również realizacją czynności w zakresie reklamy i promocji nadawców radiowych.

W ramach prowadzonej działalności Spółka (której Wnioskodawca jest Komandytariuszem) zawiera umowy dotyczące realizacji wzajemnych świadczeń, w ramach których założeniem kontrahentów jest „bezgotówkowe” rozliczenie. Zatem w takiej sytuacji umowy rozliczane są w formie:

• barterowej wymiany świadczeń (usługa za usługę albo towar za usługę) — art. 603 KC;
  albo
  
• potrącenia (kompensaty) wzajemnych wierzytelności pieniężnych art. 499 KC.
  
  
  

Zawierając w/w umowy, Spółka tak ustala z klientami ilość i rodzaj realizowanych świadczeń, aby wartość tych świadczeń była równa. Następnie strony podejmują decyzję o tym, czy zawierana umowa zostanie rozliczona poprzez wymianę świadczeń (jako barter) czy tez zostanie rozliczona w formie potrącenia (kompensaty) wzajemnych wierzytelności pieniężnych.

Zasadą jest, że umowy zawierane w jednej z powyższych form rozliczania, są umowami długoterminowymi zawieranymi na czas określony, zwykle jednorocznymi, ale także na czas dłuższy.

W ramach umów barterowych każda ze stron zleca drugiej stronie realizację przysługujących jej świadczeń:

• w dowolnie wybranym przez siebie terminie (oczywiście z uwzględnieniem okresu obowiązywania umowy, np. Spółka zawiera umowę barterową z wydawcą prasy, dotyczącą realizacji w danym roku kalendarzowym usług reklamowych),
• w ściśle określonym terminie, czyli np. umowa przewiduje, iż wydawnictwo zleci kampanię w maju i czerwcu.
  
  

Spółka zleca reklamę np. w styczniu. Po wykonaniu przez wydawnictwo usługi Spółka otrzymuje fakturę, którą zalicza do kosztów uzyskania przychodów. W zamian za świadczenia zrealizowane przez wydawnictwo, Spółka „zapłaci” własnymi świadczeniami, jednakże termin realizacji przez Wnioskodawcę wzajemnego świadczenia uzależniony jest całkowicie od woli wydawnictwa. To ono decyduje kiedy zleci realizacje świadczeń reklamowych. Może to nastąpić w dowolnie wybranym okresie lub też w określonym miesiącu.

Zatem często odstęp czasowy pomiędzy wykonywaniem wzajemnych świadczeń przekracza 90 dni.

W wypadku umów rozliczanych w formie barterowej, po zrealizowaniu każdego świadczenia, świadczeniodawca wystawia fakturę VAT dokumentującą zrealizowane świadczenie. Na koniec okresu obowiązywania umowy ustalane jest wzajemne saldo rozliczeń.

W wypadku równego wykorzystania świadczeń wzajemnych umowę uznaje się za wykonana i rozliczoną.

Jednakże zdarza się że umowa nie zostanie w pełni wykonana, np. Spółka zleci realizacje świadczeń natomiast kontrahent Spółki nie zleci w ogóle albo zleci tylko w części.

W takim wypadku możliwe są następujące sytuacje:

1. Umowa barterowa zawiera zapis o zwolnieniu dłużnika (np. Spółki, która wykorzystała więcej świadczeń) z długu przez wierzyciela (kontrahenta, tj. podmiot który wykorzystał mniej świadczeń). W takim wypadku po dokonaniu zwolnienia, Spółka wykazuje to zwolnienie w przychodach podatkowych.
2. Umowa barterowa zawiera wyłącznie zapis dotyczący terminu wykorzystania świadczeń, po którym kontrahent nie może już dokonywać zleceń realizacji świadczeń reklamowych. W takim wypadku po upływie tego terminu Spółka spisuje niewykorzystane przez kontrahenta świadczenia w przychody podatkowe.
3. Wraz z nadejściem terminu do ostatecznego wykorzystania świadczeń strony podpisują aneks do umowy wydłużający termin do wykorzystania przez kontrahenta świadczeń reklamowych o określony czas.
   
   

We wszystkich powyższych przypadkach nastąpiło przekroczenie terminów określonych w 15b Ustawy o CIT.

Ponadto zdarzają się sytuacje, gdy kontrahent dokonuje zmiany terminu realizacji przez Spółkę świadczeń reklamowych, przesuwając je o termin przekraczający 90 dni od momentu wykonania wzajemnych świadczeń przez kontrahenta.

W wypadku umów rozliczanych w formie potrącenia (kompensaty) wzajemnych wierzytelności pieniężnych, świadczeniodawca również po zrealizowaniu każdego świadczenia wystawia fakturę VAT dokumentującą zrealizowane świadczenie. Zatem w ramach takich umów może dojść do zdarzenia, że jedna ze stron zrealizuje świadczenia np. na początku roku, druga zrealizuje świadczenia pod koniec roku. Terminy płatności ustalane są np. na 14 dni, jednakże w związku z tym, że wolą stron od samego początku było bezgotówkowe rozliczenie zawartej umowy, strony w umowie ustalają termin potrącenia np. na ostatni dzień umowy lub też w terminie np. 14 dnia od wykonania świadczenie późniejszego i taki też termin znajduje się na wystawianej przez strony fakturach, tym samym może on wynosić np. 300 dni od daty wystawienia faktury.

W wypadku równego wykorzystania świadczeń wzajemnych umowę uznaje się za wykonaną i rozliczoną, zaś w wypadku nierozliczenia pełnego umowy, podmiot który zlecił realizację mniejszej ilości świadczeń, obciążony zostaje zwykle kara umowną w wysokości różnicy pomiędzy świadczeniami zleconymi przez siebie, a świadczeniami zrealizowanymi przez siebie. Kara umowna potrącana jest następnie z wierzytelnością przysługującą podmiotowi, który został obciążony kara umowną, od podmiotu zobowiązanego „do zapłaty” za zrealizowane w większej ilości świadczenia. Zatem także w takim wypadku wzajemne rozliczenie jest rozliczeniem wyłącznie „bezgotówkowym”.

W związku z wyżej opisanym stanem faktycznym/zdarzeniem przyszłym Spółka zadała następujące pytania:

1. Czy w odniesieniu do umów rozliczanych w formie barterowej, zastosowanie znajdują postanowienia art. 15b Ustawy o CIT, dotyczące obowiązku korekty kosztów uzyskania przychodów u Wnioskodawcy?
2. Czy w odniesieniu do umów rozliczanych w formie potrącenia (kompensaty) wzajemnych wierzytelności pieniężnych zastosowanie znajdują postanowienia art. 15b Ustawy o CIT, dotyczące obowiązku korekty kosztów uzyskania przychodów u Wnioskodawcy?
   
   

Stanowisko Wnioskodawcy:

Wnioskodawca, mając na uwadze treść uzasadnienia do rządowego projektu ustawy o redukcji niektórych obciążeń administracyjnych w gospodarce (Druk 833) stoi na stanowisku, że przepis art. 15b Ustawy o CIT (wprowadzonym ustawą z dnia 16.11.2012r. o redukcji niektórych obciążeń administracyjnych w gospodarce) stosuje się wyłącznie w odniesieniu do regulowania zobowiązań przez kontrahentów, których założeniem jest dokonywanie zapłaty w formie faktycznego przekazania środków pieniężnych drugiej stronie czy to w formie zapłaty za pośrednictwem przelewu bankowego, przekazu pocztowego czy tez gotówką.

Zatem nie znajduje on zastosowania do rozliczeń pomiędzy kontrahentami, których założeniem jest „bezgotówkowy” obrót pomiędzy kontrahentami czyli dokonywanych w formie barterowej wymiany świadczeń (usługa za usługę albo towar za usługę) — art. 603 KC albo potrącenia (kompensaty) wzajemnych wierzytelności pieniężnych — art. 499 KC.

Z treści art. 15b ust. 1 Ustawy o CIT wynika, że „W przypadku zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kwoty wynikającej z faktury (rachunku), a jeżeli nie istniał obowiązek wystawienia faktury (rachunku) kwoty wynikającej z umowy albo inne go dokumentu, i nieuregulowania tej kwoty w terminie 30 dni od daty upływu terminu płatności podatnik jest obowiązany do zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów o kwotę wynikającą z tych dokumentów.” Ustęp drugi tego samego artykułu stanowi, że ‚„jeżeli termin płatności jest dłuższy niż 60 dni, zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów o kwotę wynikającą z dokumentów, o których mowa w ust. 1, dokonuje się z upływem 90 dni od daty zaliczenia tej kwoty do kosztów uzyskania przychodów, o ile nie została ona uregulowana w tym terminie.”

Wykładnia językowa przywołanych powyżej przepisów nie wskazuje jednoznacznie jakich rozliczeń w ramach prowadzonej działalności gospodarczej dotyczy wprowadzona zmiana w Ustawie o CIT.

Zatem zdaniem Wnioskodawcy, jeżeli wykładnia językowa nie wyjaśnia znaczenia wprowadzonych przepisów, należy zastosować wykładnię celowościową.

Zgodnie z uzasadnieniem Rządowego projektu ustawy o redukcji niektórych obciążeń administracyjnych w gospodarce (Druk 833) „Celem projektowanej regulacji jest poprawa warunków wykonywania działalności gospodarczej. Służyć temu będzie zniesienie lub ograniczenie niektórych uciążliwych i zbędnych obciążeń administracyjnych i uproszczenie przepisów, które są barierami rozwoju przedsiębiorczości. W szczególności celem projektowanych zmian jest poprawa płynności finansowej przedsiębiorców, ograniczenie zatorów płatniczych w gospodarce oraz zwiększenie dyscypliny płatniczej między przedsiębiorcami.”

Zarówno rozliczenie barterowe, jak i rozliczenie w formie potrącenia (kompensaty) wzajemnych wierzytelności pieniężnych, w żaden sposób nie przekłada się na płynność finansową, czy tez dyscyplinę płatniczą pomiędzy przedsiębiorcami.

Powyższą argumentację potwierdza również Ministerstwo Finansów, które w piśmie skierowanym do wydawcy Biuletynu Informacyjnego dla Służb Ekonomiczno-Finansowych, zamieszczonym w nr 11 (802) z dnia 10.04.2013, wyjaśniło, że ‚„W uzasadnieniu do projektu ustawy wskazano, że „w ramach obrotu gospodarczego powstają opóźnienia w regulowaniu zobowiązań między kontrahentami. Na tę sytuację nakładają się często skutki nieregulowania należności wynikających z rachunków i faktur dokumentujących poniesione wydatki tworząc „zatory płatnicze”. Pomimo, że fragment ten dotyczył zmian dokonanych w zakresie podatku od towarów i usług, definiuje on niejako pojęcie „zatorów płatniczych” i pozostaje aktualny także na gruncie zmian dokonanych w ustawach o podatkach dochodowych. Przytoczony fragment wyraźnie wskazuje, że intencją ustawodawcy było ograniczenie zatorów płatniczych, które występują w relacjach między kontrahentami,[...].

Ponadto w odniesieniu do umów rozliczanych w formie barterowej, podatnik często nie ma możliwości ustalenia, który przepis art. 15b Ustawy o CIT należałoby zastosować w celu dokonania korekty kosztów uzyskania przychodów. W niektórych przypadkach, nie ma bowiem możliwości ustalenia, kiedy mija termin 30 dni od terminu płatności, a kiedy termin płatności jest dłuższy niż 60 dni, ponieważ „termin płatności” nie jest przez kontrahentów ustalany.

W związku z powyższym Wnioskodawca stoi na stanowisku, że celem wprowadzonych zmian jest ochrona przedsiębiorców przed nieuczciwymi kontrahentami, którzy albo będą wykorzystywali swoją dominującą pozycję wobec dostawcy usług lub towarów narzucając im niekorzystne warunki finansowe albo działając planowo, będą unikali zapłacenia swoim kontrahentom za zrealizowane usługi lub dostawy towarów.

Powyższa sytuacja nie ma więc zatem zastosowania do przedsięwzięć biznesowych, które od początku, w ramach swobody zawierania umów, przewidują, że nie będzie dochodziło do rozliczeń „gotówkowych” za wykonane wzajemnie świadczenia.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje.

Ustawa z dnia 16 listopada 2012 r. o redukcji niektórych obciążeń administracyjnych w gospodarce (Dz. U. z 2012 r. poz. 1342), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2013 r., wprowadziła w art. 15b ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 ze zm.) rozwiązanie polegające na obowiązku dokonywania korekty kosztów uzyskania przychodów w przypadku nieuregulowania kwoty wynikającej z faktury lub innego dokumentu w ciągu 30 dni od daty upływu terminu płatności ustalonego przez strony, a w przypadku gdy termin płatności jest dłuższy niż 60 dni - nieuregulowania jej w ciągu 90 dni od dnia zaliczenia kwoty wynikającej z faktury lub innego dokumentu do kosztów uzyskania przychodów.

Z brzmienia art. 15b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wynika, że w przypadku zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kwoty wynikającej z faktury (rachunku), a jeżeli nie istniał obowiązek wystawienia faktury (rachunku) - kwoty wynikającej z umowy albo innego dokumentu, i nieuregulowania tej kwoty w terminie 30 dni od daty upływu terminu płatności, podatnik jest obowiązany do zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów o kwotę wynikającą z tych dokumentów.

W myśl zaś art. 15b ust. 2 ww. ustawy, jeżeli termin płatności jest dłuższy niż 60 dni, zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów o kwotę wynikającą z dokumentów, o których mowa w ust. 1, dokonuje się z upływem 90 dni od daty zaliczenia tej kwoty do kosztów uzyskania przychodów, o ile nie została ona uregulowana w tym terminie.

Zatem, w przypadku zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kwoty wynikającej z faktury lub innego dokumentu podatnik jest zobowiązany do dokonania zmniejszenia tych kosztów, jeżeli nie ureguluje kwoty zobowiązania w ciągu 30 dni od daty upływu terminu jego płatności. Natomiast, w sytuacji ustalenia przez strony terminu płatności dłuższego niż 60 dni, podatnik będzie zobowiązany do dokonania zmniejszenia kosztów podatkowych o kwotę wynikającą z faktury lub innego dokumentu z upływem 90 dni od daty zaliczenia tej kwoty do kosztów uzyskania przychodów, jeżeli w tym terminie kwota ta nie zostanie uregulowana.

Zgodnie z art. 15b ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, zmniejszenia, o którym mowa w ust. 1 lub 2, dokonuje się w miesiącu, w którym upływa termin określony w tych przepisach. Jak stanowi art. 15b ust. 5 cyt. ustawy, jeżeli w miesiącu, w którym podatnik ma obowiązek dokonać zmniejszenia, o którym mowa w ust. 1 lub 2, podatnik nie ponosi kosztów uzyskania przychodów lub poniesione koszty są niższe od kwoty zmniejszenia, wówczas ma obowiązek zwiększyć przychody o kwotę, o którą nie zostały zmniejszone koszty uzyskania przychodów.

Jeżeli po dokonaniu zmniejszenia, o którym mowa w ust. 1 lub 2, zobowiązanie zostanie uregulowane, podatnik w miesiącu, w którym uregulował zobowiązanie, zwiększa koszty uzyskania przychodów o kwotę dokonanego zmniejszenia (art. 15b ust. 4 powołanej ustawy).

W myśl art. 15b ust. 8 ww. ustawy, jeżeli zgodnie z art. 15 zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów kwoty wynikającej z dokumentów, o których mowa w ust. 1, nastąpi po upływie terminu określonego w ust. 1 lub 2, to zaliczenie tej kwoty do kosztów uzyskania przychodów następuje z uwzględnieniem art. 15, z tym że nie wcześniej niż w miesiącu jej uregulowania.

Przedstawione powyżej przepisy dotyczące korekty kosztów uzyskania przychodów w przypadku nieuregulowania zobowiązania mają zastosowanie zarówno w sytuacji, gdy podatnik nie zapłacił całej kwoty, jak też wtedy, gdy uregulował swoje zobowiązanie tylko w części, co wynika z treści art. 15b ust. 9 powołanej ustawy.

Zmniejszenia kosztów podatkowych (ewentualnie zwiększenia przychodów podatkowych) należy zatem dokonać w odniesieniu do tej kwoty wynikającej z faktury lub innego dokumentu, która została uprzednio zaliczona do kosztów podatkowych, a która nie została zapłacona w terminie 30 dni od upływu terminu płatności lub 90 dni od zaliczenia jej do kosztów podatkowych, jeżeli termin płatności jest dłuższy niż 60 dni.

Jak wynika zatem wprost z treści powołanych wyżej przepisów dotyczą one nie tylko sytuacji, w których dochodzi do opóźnień w terminowym regulowaniu płatności przez kontrahentów, ale i takich, w których ustalone zostały długie terminy płatności (ponad 60 dni). W obu przypadkach ustawodawca przewidział obowiązek korekty kosztów podatkowych, tj. nakaz skorygowania zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów kwot wynikających z dokumentów/faktur, w sytuacji ich nieuregulowania (częściowego nieuregulowania) w terminach przewidzianych w tychże przepisach.

Używane przez ustawodawcę w art. 15b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych pojęcie „uregulowanie” nie zostało zdefiniowane w ustawie, dlatego też, w pierwszej kolejności należy odwołać się do wykładni językowej tego pojęcia.

Wskazać należy, iż termin „uregulowanie”, którym posługuje się ustawodawca w powołanych powyżej przepisach jest pojęciem szerokim, obejmującym wszelkie typy rozliczeń, takich jak: gotówka, czek gotówkowy, dowód wpłaty na rachunek bankowy, polecenie przelewu, polecenie zapłaty, czek rozrachunkowy, akredytywa, weksel własny, weksel trasowany, okresowe rozliczenia saldami, rozliczenia planowe, karta płatnicza, potrącenie (kompensata). Przez termin „uregulowanie”, o którym mowa w powołanych wyżej przepisach należy więc rozumieć każdą dopuszczalną prawnie formę efektywnego spełnienia świadczenia skutkującym wygaśnięciem zobowiązania.

Na powyższe rozumienie terminu „uregulowanie” wskazuje jego literalne brzmienie. Zgodnie ze słownikiem języka polskiego (Red. W. Doroszewski, Słownik języka polskiego. http://doroszewski.pwn.pl/), „uregulować” znaczy m.in. „uiścić jakąś należność”. Z kolei, „uiścić - uiszczać” oznacza „uregulować należność za coś”. Natomiast „uiszczać się” zgodnie z powyższym słownikiem, oznacza „wywiązać się z jakiegoś zobowiązania finansowego”. W konsekwencji, należy uznać, iż „uregulować”, zgodnie z literalnym brzmieniem, oznacza spełnienie świadczenia skutkującego wywiązaniem się z zobowiązania finansowego, a w konsekwencji - wygaśnięciem zobowiązania.

Tym samym, również wykładnia systemowa wewnętrzna wskazuje, ze pojęcie „uregulowanie”, którym posługuje się ustawodawca, w szczególności w art. 15b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, powinno być interpretowane szeroko, w konsekwencji powinno obejmować każdą prawnie dopuszczalną formę wykonania zobowiązania przez podatnika.

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, że Wnioskodawca w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej zajmuje się w sposób profesjonalny m.in. sprzedażą świadczeń reklamowych zamieszczanych w programach nadawców radiowych, jak również realizacją czynności w zakresie reklamy i promocji nadawców radiowych. W ramach tej działalności Wnioskodawca zawiera umowy, w ramach których założeniem kontrahentów jest „bezgotówkowe” rozliczanie, tj. w formie barterowej wymiany świadczeń albo potrącenia (kompensaty) wzajemnych wierzytelności pieniężnych. Umowy zawierane są na określony przedział czasowy (przeważnie jest to okres jednego roku) i właśnie w tym okresie czasu świadczenia stron powinny się zrównoważyć. Zdarzają się jednak sytuacje, że umowy nie są w pełni wykonane.

Regulacje dotyczące umowy barterowej zawierają przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Zgodnie z art. 603 ww. ustawy, każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy.

W polskim prawie barter uważany jest za jeden z rodzajów umowy zamiany, choć tak naprawdę nie może być tak traktowany, ponieważ jest to równoważąca się wartościowo wymiana towaru na towar, usługi na usługę, towaru na usługę czy też usługi na towar. Barter jest więc pojęciem szerszym niż zamiana, której przedmiotem mogą być tylko rzeczy. Jest transakcją o charakterze bezgotówkowym, a w jej wyniku dochodzi do wymiany dóbr o tej samej wartości. Celem takiej transakcji jest niedokonywanie dodatkowych rozliczeń pieniężnych pomiędzy kontrahentami, a w konsekwencji maksymalne uproszczenie obrotu gospodarczego, w tym rozliczeń podatkowych. Opisując transakcję barteru, należy zwrócić szczególną uwagę na użyte określenie "równoważąca się wartościowo". Oznacza to, że w przypadku, gdy wartości zamienianych dóbr różnić się będą choćby o 1 grosz, nie będzie mowy o barterze, lecz o kompensacie wzajemnych wierzytelności i umownych potrąceniach, o których mowa w art. 498-505 Kodeksu cywilnego.

Zgodnie z art. 498 Kodeksu cywilnego, gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym. Wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej.

W konsekwencji należy uznać, iż potrącenie wierzytelności jest jedną z form wygaśnięcia zobowiązania w wyniku wykonania świadczenia poprzez umorzenie wzajemnych wierzytelności między stronami. Wygaśnięcie zobowiązania przez potrącenie (kompensata wierzytelności), następuje wówczas, gdy jedna strona jest w stosunku do drugiej dłużnikiem i jednocześnie wierzycielem, tj. ma zarówno wierzytelności, jak i zobowiązania względem drugiej strony. Zatem, potrącenie stanowi formę wzajemnej zapłaty za istniejące pomiędzy stronami zobowiązania, co pozwala na traktowanie jej na równi z zapłatą.

Mając powyższe na uwadze trzeba stwierdzić, że przepisy podatkowe nie zawierają jakichkolwiek ograniczeń, co do formy uregulowania należności. Nie ma zatem przeszkód do przyjęcia, że formą uregulowania należności może być potrącenie wzajemnych wierzytelności pieniężnych oraz barterowa wymiana świadczeń, jak to ma miejsce w przypadku rozliczeń Wnioskodawcy z kontrahentami. Taki sposób rozliczania wzajemnych należności przedsiębiorców nie stanowi bowiem naruszenia dyspozycji zawartej w ustawie z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447 ze zm.).

Z opisu sprawy wynika, że umowy barterowe zawierane są na określony przedział czasowy, zwykle jest to okres jednego roku. W ramach tych umów każda ze stron zleca drugiej stronie realizację przysługujących jej świadczeń w dowolnie wybranym przez siebie terminie (oczywiście z uwzględnieniem okresu obowiązywania umowy), przy czym właśnie w tym okresie czasu świadczenia stron powinny się zrównoważyć. W umowach nie ma określonego terminu płatności, są one rozliczane w systemie „bezgotówkowym”. Wnioskodawca wskazuje jednak, że występują sytuacje, gdzie jedna ze stron wykonała już swoją część usług, natomiast druga jeszcze nie, więc należności jednej ze stron pozostają przez dłuższy czas nieuregulowane (nierozliczone).

Choć terminy na wykonanie wzajemnych świadczeń mogą wynosić nawet rok (bądź przekraczać ten okres) i może wystąpić sytuacja, że czasami jedna ze stron wykona swoje świadczenie znacznie wcześniej niż druga, przez co należności jednej ze stron są przez dłuższy czas nieuregulowane, to jednak w momencie zakończenia obowiązywania umowy powinno dojść do spełnienia wzajemnych świadczeń. Umowa barteru oraz potrącenie przysługujących stronom względem siebie wierzytelności jest w takiej sytuacji wypełnione w czasie określonym zawartą umową. To zaś powoduje, że w tych wzajemnych rozliczeniach w formie barteru oraz potrącenia, dokonywanych przez Wnioskodawcę i kontrahentów w oparciu o stosowne regulacje Kodeksu cywilnego, dochodzi w tym momencie do uregulowania wzajemnych zobowiązań określonych (kwotowo) w wystawionych fakturach.

Należy przy tym przyjąć, że koniec okresu na jaki zawarta jest przez Wnioskodawcę umowa (zwykle jeden rok), w którym to okresie powinno dojść zgodnie z umową, do wykonania wzajemnych świadczeń (skompensowania), a więc do uregulowania wzajemnych zobowiązań wynikających z faktur, stanowi termin płatności, o którym mowa w art. 15b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Data zakończenia umowy, jest bowiem momentem całkowitego rozliczenia i skompensowania świadczeń obydwu stron – wyznaczonym wspólnie przez te strony. Stanowi ona zatem ostateczny termin „uregulowania” kwoty z faktury przez podatnika, a więc „termin płatności” tej faktury.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy, iż regulacje art. 15b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie znajdują zastosowania do umów barterowych nie znajduje uzasadnienia w regulacjach prawnych.

Wobec powyższego, uregulowanie przez Wnioskodawcę kwoty wynikającej z faktury wystawionej przez kontrahenta w drodze potrącenia wzajemnych wierzytelności oraz barterowej wymiany świadczeń stanowi uregulowanie zobowiązania w rozumieniu przepisu art. 15b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym, a w przypadku interpretacji dotyczącej zdarzenia przyszłego – stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2012r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.