Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB1/415-472/13/MW
z 2 lipca 2013 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 18 kwietnia 2013 r. (data wpływu: 22 kwietnia 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych związanych z odpłatnym zbyciem nieruchomości w ramach umowy dożywocia - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 22 kwietnia 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych związanych z odpłatnym zbyciem nieruchomości w ramach umowy dożywocia.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca wraz z małżonką posiadali lokal mieszkalny, który następnie w dniu 6 grudnia 2012 r. przenieśli na rzecz siostrzenicy małżonki w drodze umowy o dożywocie.

Dnia 5 lipca 1993 r. małżonkowie uzyskali decyzję Zarządu Spółdzielni Mieszkaniowej o zmianie lokatorskiego prawa do lokalu na własnościowe ponieważ wnieśli całkowity wkład budowlany. Na wniosek Wnioskodawcy i jego żony z dnia 30 października 2000 r., na podstawie zaświadczenia wydanego przez Spółdzielnię Mieszkaniową (z 17 października 2000 r.) wpisano 3 października 2001 r. do Księgi Wieczystej przysługujące małżeństwu własnościowe prawo do spółdzielczego lokalu. W odpowiedzi na pismo Spółdzielni z dnia 4 października 2005 r. informujące o możliwości zakupu gruntu w dniu 17 października 2005 r. małżonkowie dokonali wpłaty w pełnej wysokości wartości gruntu przypadającego im w udziale,

Dnia 25 października 2007 r. Wnioskodawca wraz z żoną podpisali ze Spółdzielnią Mieszkaniową akt notarialny "Umowa ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego i przeniesienia własności lokalu na rzecz członka spółdzielni".

W związku z poważną chorobą żony i z operacją zaplanowaną na dzień 20 grudnia 2012 r. małżonkowie spisali w dniu 6 grudnia 2012 r. akt notarialny – umowa o dożywocie chcąc zapewnić sobie pomoc w chorobie i na starość.

W przedmiotowym mieszkaniu małżonkowie zamieszkują i są zameldowani od 1974 roku.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawca powinien odprowadzić podatek od dokonanej przez niego i jego małżonkę czynności (oprócz obciążeń naliczonych przy akcie notarialnym) w związku z tym, że akt ustanowienia odrębnej własności miał miejsce 25 października 2007 r., a umowa o dożywocie 6 grudnia 2012 r. czyli przed upływem 5 lat?

Zdaniem Wnioskodawcy, małżonkowie stali się właścicielami lokalu w 1993 r. gdyż w tym roku założono Księgę Wieczystą. Ponadto za udział w gruncie Małżonkowie zapłacili w 2005 r. Natomiast jedynie przedłużająca się procedura sprawiła, że akt ustanowienia odrębnej własności miał miejsce dopiero w 2007 r.

Ponadto zawierając umowę o dożywocie Wnioskodawca wraz z małżonką nie uzyskali dochodu, a jedynie zapewnienie potrzebnej im pomocy i opieki. W związku z powyższym Wnioskodawca uważa, że nie jest zobowiązany do zapłaty podatku.

Wnioskodawca dołączył do wniosku kopie dokumentów i pism.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j. t. Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do treści art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, jednym ze źródeł przychodów jest odpłatne zbycie:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
4. innych rzeczy,

• jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy – przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jeżeli nie jest dokonywane w wykonywaniu działalności gospodarczej i następuje przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie skutkuje powstaniem przychodu w rozumieniu ustawy. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości nastąpi po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie - nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a zatem, w takiej sytuacji, kwota uzyskana ze zbycia nieruchomości nie podlega opodatkowaniu.

Z powyższego wynika, iż w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ma ustalenie daty nabycia nieruchomości.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawca wraz z żoną uzyskał 5 lipca 1993 r. decyzję o zmianie lokatorskiego prawa do spółdzielczego lokalu mieszkalnego na własnościowe. Wpisu do Księgi Wieczystej dokonano 3 października 2001 r. Natomiast 25 października 2007 r. małżonkowie podpisali ze Spółdzielnią Mieszkaniową akt notarialny – umowę ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego i przeniesienia własności lokalu na rzecz członka spółdzielni. Następnie 6 grudnia 2012 r. Wnioskodawca wraz z żoną zawarli z siostrzenicą małżonki umowę o dożywocie.

Spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu jest prawem niezbywalnym, nieprzechodzącym na spadkobierców i niepodlegającym egzekucji. W wyniku ustanowienia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia oddaje członkowi lokal mieszkalny jedynie do używania, a nie na własność. W konsekwencji uzyskanie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego nie jest nabyciem w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z kolei spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego jest ograniczonym prawem rzeczowym. Jest to prawo zbywalne, przechodzi na spadkobierców i podlega egzekucji. Umożliwia ono korzystanie z lokalu oraz rozporządzanie tym prawem, z pewnymi ograniczeniami, na zasadach zbliżonych do prawa własności.

Natomiast ustanowienie prawa odrębnej własności lokalu skutkuje uzyskaniem przez osobę, której przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo, pełni uprawnień właścicielskich do lokalu mieszkalnego, a także uzyskaniem prawa do udziału w związanej z tym lokalem nieruchomości wspólnej.

Mając na względzie powołane powyżej unormowania prawne oraz przedstawiony we wniosku stan faktyczny wskazać należy, że nabycie przez Wnioskodawcę wraz z żoną spółdzielczego własnościowego prawa do przedmiotowego lokalu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nastąpiło z chwilą przekształcenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego w spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego.

W sytuacji, gdy małżonkowie nabyli spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego, a następnie nastąpiło ustanowienie odrębnej własności przedmiotowego lokalu mieszkalnego i przeniesienie prawa własności, za datę nabycia, od której należy liczyć upływ 5 letniego terminu określonego w powołanym wyżej art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy, nie można uznać dnia ustanowienia prawa odrębnej własności lokalu. Mamy tu bowiem do czynienia wyłącznie ze zmianą formy prawnej władania tym mieszkaniem, co nie stanowi nabycia w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. A zatem termin określony w tym przepisie powinien być liczony od końca roku 1993 i upłynął z dniem 31 grudnia 1998 r.

Zgodnie z art. 908 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) jeżeli w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązał się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie (umowa o dożywocie), powinien on, w braku odmiennej umowy, przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym.

Umowa dożywocia ma więc charakter umowy zobowiązującej, odpłatnej i wzajemnej. Przedmiotem świadczenia ze strony zbywcy (dożywotnika) jest przeniesienie własności nieruchomości. Ustawa nie ogranicza przy tym możliwości przeniesienia własności nieruchomości w zamian za ustanowienie praw dożywocia tylko do nieruchomości gruntowych. Możliwe zatem jest ustanowienie dożywocia na nieruchomości budynkowej lub lokalowej. W celu wykonania umowy dopuszczalne jest też przeniesienie udziału we współwłasności oraz nieruchomości będącej w użytkowaniu wieczystym. Przedmiotem świadczenia ze strony nabywcy ma być natomiast przyjęcie dożywotnika jako domownika, dostarczenie mu ubrania mieszkania, światła i opału, zapewnienie pomocy i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawienie pogrzebu. Przepis art. 908 § 1 Kodeksu dopuszcza jednak ustalenie przez strony umowy innych warunków, do spełnienia których zobowiązać się może nabywca. Stąd nie ma przeszkód aby nabywca na mocy umowy o dożywocie zobowiązał się do wypłaty świadczenia w pieniądzu, w tym dożywotniej renty, ustanowienia służebności osobistej mieszkania i zapewnienia pokrycia kosztów pochówku. Powyższe oznacza, że zbycie nieruchomości w drodze zawarcia umowy dożywocia jest odpłatnym zbyciem w rozumieniu art. 10 ust 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zaś przychód z tytułu tego zbycia określa się w oparciu o rynkową wartość zbywanej nieruchomości, stosownie do treści art. 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Reasumując, zbycie przedmiotowego lokalu w drodze umowy dożywocia zawartej w dniu 6 grudnia 2012 r. nastąpiło po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego.

W konsekwencji, odpłatne zbycie nieruchomości dokonane przez Wnioskodawcę w drodze umowy dożywocia zawartej w dniu 6 grudnia 2012 r., nie stanowi dla niego źródła przychodu o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy. Zatem Wnioskodawca nie jest zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu zbycia przedmiotowej nieruchomości.

Nieprawidłowość stanowiska przedstawionego we wniosku wynika z faktu, iż Wnioskodawca błędnie uznał, że brak obowiązku zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu zbycia lokalu w drodze umowy dożywocia wynika z tego, że zawierając umowę o dożywocie nie uzyskał dochodu, a jedynie zapewnienie pomocy i opieki.

Należy przy tym zastrzec, iż przy wydawaniu niniejszej interpretacji tutejszy organ dokonał wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku. Dołączone dokumenty nie podlegały ocenie organu.

Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.

Jeżeli więc przedstawiony we wniosku stan faktyczny różni się od stanu faktycznego występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Ponadto należy podkreślić, że niniejsza interpretacja nie wywołuje skutków prawnych dla małżonki Wnioskodawcy. Może ona uzyskać interpretację dotyczącą ewentualnych obowiązków podatkowych, związanych z odpłatnym zbyciem nieruchomości w ramach umowy dożywocia, po złożeniu odrębnego wniosku w tym zakresie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.