INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Państwa przedstawione we wniosku z dnia 15.01.2013 r. (data wpływu 04.02.2013 r.) oraz piśmie z dnia 10.05.2013 r. (data nadania 13.05.2013 r., data wpływu 15.05.2013 r.) uzupełniającym braki formalne na wezwanie Nr IPPB1/415-147/13-2/MS z dnia 26.04.2013 r. (data doręczenia 08.05.2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika związanych z wypłatą wynagrodzeń radcom prawnym i adwokatom - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 04.02.2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika związanych z wypłatą wynagrodzeń radcom prawnym i adwokatom.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Sąd Okręgowy wypłaca adwokatom i radcom prawnym powoływanym przez sąd z urzędu wynagrodzenia za pełnione czynności w oparciu o przepisy rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenie przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz.1349 ze zm.) oraz rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenie przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U Nr.1 63, poz.1349 ze zm.), na podstawie prawomocnych orzeczeń sądu.

Zgodnie z przepisem art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2010r, Nr 51, poz. 307 ze zm.), źródłami przychodów jest m.in. działalność wykonywana osobiście, za którą w myśl przepisu art. 13 pkt 6 updof uważa się, przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, Sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym.

W związku z powyższym, w myśl art. 41 ust 1 updof, sąd jako płatnik, ma obowiązek pobierać zaliczki na podatek dochodowy w/g obowiązującej skali podatkowej pomniejszonej o koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 pkt 4 updof. Z uwagi na to, iż adwokaci lub radcowie prawni zobowiązani są do wystawiania faktury VAT, rozliczenia te dokonywane są przez sąd od kwoty netto uwidocznionej w fakturze VAT. Sąd Okręgowy Warszawa -Praga w Warszawie jako płatnik zobowiązany jest do pobrania zaliczki na podatek dochodowy, a w konsekwencji wystawienia PIT-11.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy Sąd Okręgowy wypłacając wynagrodzenia radcy prawnemu, adwokatowi działającemu z urzędu, w oparciu o przepisy rozporządzenie Ministerstwa Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenie przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 ze zm.) oraz rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz.1349 ze zm.), powinien pobierać zaliczkę na podatek dochodowy w świetle orzeczenia NSA wydanego w sprawie I FSK 1312/10 z dnia 27.01.2011 r....
2. Czy Sąd Okręgowy wypłacając wynagrodzenia radcy prawnemu i adwokatowi działającemu z urzędu w myśl Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U z 2000r Nr 14, poz. 176 ze zm), zgodnie z art. 30 ust 1 pkt 5a oraz art. 13 pkt 2 i 5-9, powinien pobierać zryczałtowany podatek dochodowy - (jeżeli kwota należności określona w umowie zawartej z osobą niebędącą pracownikiem płatnika nie przekracza 200,00zł - w wysokości 18% przychodu...
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy:

Na podstawie art. 13 pkt 6 ustawy z dnia 26.07.1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jednolity Dz. U. z 2010r., Nr 51, poz. 307 ze zm.) wykonywanie czynności na zlecenie sądu przez radcę prawnego lub adwokata jest działalnością wykonywaną osobiście.

Sąd przyznaje wynagrodzenie adwokatowi lub radcy prawnemu nie zaś kancelarii, w której ww. wykonuje swój zawód. Zgodnie z powyższym, wskazane osoby powinny przekazywać Sądowi Okręgowemu w W. dane niezbędne do naliczania i odprowadzenia przez płatnika zaliczki na podatek dochodowy do właściwego urzędu skarbowego, zgodnie z art. 41 ust. 1 updof, a w konsekwencji sporządzenia PIT-11 i przekazania, zgodnie z art. 39 ust. 1 updof do właściwego urzędu skarbowego oraz wysłania podatnikowi.

W świetle powyższego Sąd jako płatnik zobowiązany jest pobrać i odprowadzić zaliczkę na podatek dochodowy od przyznanych wynagrodzeń za czynności adwokatów lub radców prawnych działających z urzędu.

Brak jest tym samym podstaw, aby wypłacić zasądzone wynagrodzenie dla konkretnego pełnomocnika na rzecz kancelarii działającej w formie spółki cywilnej lub w formie spółki prawa handlowego bez odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Na podstawie przepisu art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów zwolnionych na podstawie art. 21, 52, 52a i 52c wymienionej ustawy oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Ustawodawca w art. 10 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy identyfikuje jako osobne źródło przychodu działalność wykonywaną osobiście, natomiast w art. 10 ust. 1 pkt 3 – pozarolniczą działalność gospodarczą.

W myśl art. 5a ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, poprzez działalność gospodarczą albo pozarolniczą działalność gospodarczą należy rozumieć działalność zarobkową:

1. wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową,
2. polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,
3. polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych

- prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9.

Zatem nie są przychodami z działalności gospodarczej takie przychody, które zostały zaliczone przez ustawodawcę do pozostałych źródeł przychodów znajdujących się w katalogu źródeł przychodów (art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9 ww. ustawy), tj. m.in. do przychodów z działalności wykonywanej osobiście.

Ustawodawca wyraźnie bowiem rozróżnił w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródła przychodu m.in. z działalności wykonywanej osobiście oraz z pozarolniczej działalności gospodarczej; dokonany podział ma charakter rozłączny.

Stosownie do treści art. 13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z działalności wykonywanej osobiście uważa się przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz płatników, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 10, i inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychody z tytułu udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 9.

Do tej kategorii przychodów zaliczyć należy przychody otrzymywane przez biegłych, tłumaczy, adwokatów, radców prawnych, mediatorów, kuratorów sądowych w związku z czynnościami wykonywanymi na zlecenie sądu.

Wnioskodawca w przedstawionym stanie faktycznym wskazuje, że wypłaca adwokatom i radcom prawnym powoływanym przez sąd z urzędu wynagrodzenia za pełnione czynności w oparciu o przepisy rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 ze zm.) oraz rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.), na podstawie prawomocnych orzeczeń sądu. Z uwagi na to, iż adwokaci lub radcowie prawni zobowiązani są do wystawienia faktury VAT, naliczenia te dokonywane są przez sąd od kwoty netto uwidocznionej w fakturze VAT. Sąd Okręgowy jako płatnik zobowiązany jest do pobrania zaliczki na podatek dochodowy, a w konsekwencji wystawienia PIT-11.

Zgodnie z przepisem art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 06 lipca 1982 r. o radcach prawnych (t. j. Dz. U. z 2010 r., Nr 10, poz. 65 ze zm.) radca prawny wykonuje zawód w ramach stosunku pracy, na podstawie umowy cywilnoprawnej, w kancelarii radcy prawnego oraz w spółce cywilnej, jawnej, partnerskiej, komandytowej lub komandytowo-akcyjnej, przy czym wspólnikami, partnerami i komandytariuszami w tych spółkach mogą być osoby ściśle przez ustawodawcę określone. Wyłącznym przedmiotem działalności takich spółek jest świadczenie pomocy prawnej.

Natomiast rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2002 r., Nr 163, poz. 1349 ze zm.) reguluje szczegółowe zasady ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej, udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu – (§ 1 pkt 3 rozporządzenia).

Stosownie do treści § 2 pkt 3 tegoż rozporządzenia - w sprawach, w których strona korzysta z pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu, opłaty, o których mowa w ust. 1, sąd podwyższa o stawkę podatku od towarów i usług przewidzianą dla tego rodzaju czynności w przepisach o podatku od towarów i usług, obowiązującą w dniu orzekania o tych opłatach.

Z powyższych przepisów wynika, że zakres podmiotowy odnosi się do wykonującego zawód radcy prawnego bez względu na sposób wykonywania zawodu.

W przypadku świadczenia pomocy prawnej z urzędu nie ma zatem znaczenia fakt, czy radca prawny wykonuje zawód w kancelarii radcowskiej, zespole radców - czy jest wspólnikiem np.: spółki cywilnej, jawnej, czy komandytowej, gdyż to on osobiście świadczy pomoc prawną z urzędu. Także w przypadku udzielenia substytucji w oparciu o przepisy art. 21 ust. 1 ww. ustawy o radcach prawnych, pomoc prawną osobiście świadczy radca prawny, któremu udzielono substytucji, a nie radca prawny zastępowany. Zatem z analizy przytoczonych powyżej przepisów jednoznacznie wynika, iż pomocy prawnej z urzędu, na zlecenie sądu, udziela osobiście radca prawny, bądź osobiście wyznaczony przez niego zastępca, po udzieleniu substytucji.

Podobnie sytuacja wygląda w przypadku pomocy prawnej z urzędu, na zlecenie Sądu, udzielanej przez adwokata. To adwokat osobiście udziela tej pomocy a nie podmiot, w ramach którego działa.

Zgodnie z art. 4a ust. l ustawy z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze (Dz. U. 2009 r. Nr 146, poz. 1188 ze zm.) adwokat wykonuje zawód w kancelarii adwokackiej, w zespole adwokackim oraz w spółce cywilnej, jawnej, partnerskiej, komandytowej lub komandytowo-akcyjnej, w której wspólnikami, partnerami, komplementariuszami są osoby ściśle przez ustawodawcę określone.

Wyłącznym przedmiotem działalności ww. spółek jest świadczenie pomocy prawnej (art. 4a ust. 2 powołanej ustawy).

W przypadku adwokatów, kwestie wypłaty kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata reguluje rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 ze zm.). Zasądzając opłatę za czynności adwokata z tytułu zastępstwa prawnego, sąd bierze pod uwagę niezbędny nakład pracy adwokata, a także charakter sprawy i wkład pracy adwokata w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia (§ 2 ust. 1 ww. rozporządzenia). Podstawę zasądzenia opłaty, o której mowa powyżej, stanowią stawki minimalne określone kwotowo i procentowo w rozdziałach 3-5 ww. rozporządzenia; opłata nie może być wyższa niż sześciokrotna stawka minimalna ani przekraczać wartości przedmiotu sprawy (§ 2 ust. 2 ww. rozporządzenia).

Zakwalifikowanie przychodów do działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 13 pkt 6 ww. ustawy powoduje, iż na sądach, prokuraturach, czy też organach władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, jako płatnikach dokonujących wypłat z powyższego tytułu ciąży obowiązek określony w art. 41 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W myśl tego przepisu, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują świadczeń z tytułu działalności, o której mowa w art. 13 pkt 2 i 4-9 oraz art. 18, osobom określonym w art. 3 ust. 1, są obowiązane jako płatnicy pobierać, z zastrzeżeniem ust. 4, zaliczki na podatek dochodowy, stosując do dokonywanego świadczenia, pomniejszonego o miesięczne koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 oraz o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b), najniższą stawkę podatkową określoną w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. Zaliczkę od dochodów, o których mowa w ust. 1, obliczoną w sposób określony w tym przepisie zmniejsza się o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne, o której mowa w art. 27b, pobranej ze środków podatnika przez płatnika, o którym mowa w ust. 1 (art. 41 ust. 1a ww. ustawy).

Na podstawie art. 42 ust. 1 powoływanej ustawy, płatnik ma (w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu w którym zaliczkę pobrano) obowiązek przekazania pobranej zaliczki na rachunek urzędu skarbowego właściwego według siedziby płatnika. W terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym, płatnik ma obowiązek przesłać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, właściwemu ze względu na miejsce zamieszkania podatnika, imienne informacje o wysokości dochodu na formularzu PIT-11 (art. 42 ust. 2 cyt. ustawy).

Zaznaczenia wymaga fakt, iż w przypadku opodatkowania przedmiotowego wynagrodzenia radcy prawnego i adwokata podatkiem od towarów i usług - o który to podatek Sąd zobowiązany jest podwyższyć to wynagrodzenie - dla celów obliczenia zaliczki na podatek dochodowy podstawę powinien stanowić przychód pomniejszony o podatek od towarów i usług, co wynika z treści art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z tym przepisem przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Kwota podatku od towarów i usług nie jest kwotą faktycznie otrzymaną czy podstawioną do dyspozycji podatnika. Jeśli bowiem istotnie przysądzenie kwoty dotyczącej zastępstwa procesowego winno być dokonane z kwotą podatku od towarów i usług – co nie jest przedmiotem niniejszej interpretacji, która dotyczy wyłącznie skutków w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych – to ta część przysądzonego świadczenia, która obejmuje podatek od towarów i usług – nie stanowi przychodu podatkowego w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych; nie jest bowiem kwotą, którą podatnik zatrzymuje dla siebie.

Natomiast zgodnie z art. 30 ust. 1 pkt 5a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2011 r. od dochodów (przychodów) pobiera się zryczałtowany podatek dochodowy z tytułu, o którym mowa w art. 13 pkt 2 lub 5-9, jeżeli kwota należności określona w umowie zawartej z osobą niebędącą pracownikiem płatnika nie przekracza 200 zł - w wysokości 18% przychodu. Zryczałtowany podatek od przychodów wymienionych wyżej pobierany jest bez pomniejszania tych przychodów o koszty ich uzyskania (art. 30 ust. 3 ustawy). Dodatkowo, przychody te nie łączą się z dochodami podlegającymi opodatkowaniu według skali podatkowej, co wynika z art. 30 ust. 8 ustawy.

Analiza normy wyrażonej w art. 30 ust. 1 pkt 5a ustawy wykazuje, że opodatkowanie zryczałtowanym podatkiem dochodowym ma miejsce gdy:

• umowa zawarta jest z osobą niebędącą pracownikiem płatnika,

• kwota należności z tytułu umowy nie przekracza 200 zł oraz

• wysokość należności wynika z umowy.
  
  

Mając powyższe na uwadze, stwierdzić należy, że obecnie znaczenie ma zatem kwota wynikająca z umowy (tzn. z danego tytułu prawnego). Nie jest istotne, czy takich przychodów w miesiącu od tego samego płatnika jest więcej, czy nie. Decyduje tylko i wyłącznie kwota wynikająca z pojedynczej umowy (pojedynczego tytułu prawnego).

Ponadto, mimo iż Wnioskodawca nie zawiera umowy adwokatami i radcami prawnymi, to jednak zleca im wykonanie określonych czynności powołując ich z urzędu. Niemniej jednak, skoro z tego zlecenia nie wynika wysokość należności za wykonane czynności (usługi), to nie są spełnione warunki do zastosowania opodatkowania zryczałtowanego na podstawie tego przepisu.

W kontekście przedstawionego we wniosku stanu faktycznego oznacza to, że przepis art. 30 ust. 1 pkt 5a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie będzie miał zastosowania do wypłat dokonywanych na rzecz adwokatów i radców prawnych.

W konsekwencji, na Wnioskodawcy ciąży obowiązek określony w art. 41 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Mając powyższe na uwadze stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.