INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. 2012r., poz. 749 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 8 kwietnia 2013r. (data wpływu 10 kwietnia 2013r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości anulowania faktur (pyt. nr 1) – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 10 kwietnia 2013r. wpłynął wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości anulowania faktur oraz obowiązku prowadzenia odrębnej ewidencji zwracanych towarów i uznanych reklamacji.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Spółka jest podmiotem prowadzącym działalność gospodarczą m. in. w zakresie sprzedaży napojów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,2% oraz różnych akcesoriów z nimi związanych (np. korkociągi, kieliszki, itd.). Spółka dokonuje sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych za pośrednictwem punktu sprzedaży detalicznej. W niektórych przypadkach Spółka dokonuje dostawy towarów do miejsca wskazanego przez klienta (np. do miejsca zamieszkania).

W przyszłości Spółka będzie wystawiała na rzecz klientów faktury VAT. W przypadkach, gdy towary będą wysyłane do miejsca wskazanego przez klienta, do przesyłki z towarami będzie dołączana faktura. Mogą się jednak zdarzyć sytuacje, w których pomimo wystawienia przez Spółkę faktury, nie dojdzie do faktycznej sprzedaży towarów. Przykładowo, klient może nie dokonać zapłaty za zamówione towary i odmówić ich przyjęcia. W takich sytuacjach przesyłka (towary wraz z oryginałem faktury VAT) będą odesłane z powrotem do Spółki. Zatem zarówno oryginał jak i kopia faktury znajdą się w posiadaniu Spółki.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w przypadku, gdy towary oraz oryginał faktury VAT zostaną odesłane do Spółki i będą w jej posiadaniu, Spółka będzie miała możliwość anulowania faktury i obniżenia obrotu o kwotę widniejącą na fakturze bez konieczności wystawiania faktury korygującej...

Zdaniem Wnioskodawcy w przypadku, gdy towary oraz oryginał faktury VAT zostaną odesłane do Spółki i będą w jej posiadaniu, Spółka będzie miała możliwość anulowania faktury i obniżenia obrotu o kwotę widniejącą na fakturze bez konieczności wystawiania faktury korygującej.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy:

Zasady korygowania faktur

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa o VAT), podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Ponadto, stosownie do art. 106 ust. 1 ww. ustawy podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Bardziej szczegółowe przepisy odnośnie zasad wystawiania faktur zawarte są w Rozporządzeniu Ministra Finansów z 28 marca 2011r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (dalej: Rozporządzenie). I tak, § 13 i 14 oraz § 15 Rozporządzenia przewidują możliwość skorygowania danych na fakturze, jeżeli nastąpiła zmiana warunków transakcji lub faktura pierwotna została błędnie sporządzona. W takich przypadkach przepisy przewidują, że podatnik wystawia fakturę korygującą. Należy jednak zaznaczyć, że sytuacja taka dotyczy jednak wyłącznie przypadków, gdy dojdzie do zdarzenia gospodarczego przewidzianego przepisami ustawy o VAT. Co więcej, przepisy regulujące wystawianie faktur korygujących zakładają, że faktura pierwotna została otrzymana przez kontrahenta. Świadczy o tym m.in. wymóg przesłania kontrahentowi faktury korygującej i uzyskania potwierdzenia tego faktu, sformułowany w art. 29 ust. 4a i 4c ustawy o VAT.

Możliwość anulowania faktury niewprowadzonej do obrotu

Ani ustawa o VAT ani Rozporządzenie nie zawierają regulacji dotyczących anulowania faktury, która — choć wystawiona —to nie została doręczona kontrahentowi. W praktyce jednak uznaje się, że faktura, która nie została wprowadzona do obrotu prawnego (tzn. nie została odebrana przez nabywcę) może zostać anulowana bez konieczności wystawiania faktury korygującej. Anulowanie faktury sprowadza się do przekreślenia zarówno oryginału faktury jak i jej kopii oraz dokonania na nich adnotacji uniemożliwiających ich powtórne wykorzystanie. Wówczas sprzedawca ma obowiązek przechowywać oba egzemplarze faktury (zwyczajowo oznaczane jako oryginał i kopia).

Możliwość anulowania faktur w interpretacjach organów podatkowych

Możliwość anulowania faktur VAT była wielokrotnie potwierdzana przez organy podatkowe w wydawanych indywidualnych interpretacjach przepisów prawa podatkowego.

Przykładowo, w interpretacji indywidualnej z 25 listopada 2011r. (sygn. IPPP1/443-1044/10-2/Igo) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie orzekł, że „(...) gdy faktury nie zostały wysłane, gdy zostały wysłane, ale nie odebrane oraz gdy zostały wysłane, odebrane, a następnie odesłane przez kontrahentów, nie doszło do zrealizowania transakcji. Zainteresowany wprawdzie sporządził faktury VAT, jednak nie zostały one wprowadzone do obrotu prawnego. Ponadto z przedstawionych przez Podatnika okoliczności wynika, iż jest On w posiadaniu zarówno oryginału jak i kopii przedmiotowych faktur VAT. Zatem stwierdzić należy, iż Zainteresowany ma prawo do anulowania przedmiotowych faktur.”

Z kolei w interpretacji indywidualnej z dnia 17 lutego 2011 r. (sygn. IPPP3/443-1124/10-4/JF) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie uznał za prawidłowe stanowisko podatnika, zgodnie z którym „aby jednak dokonać anulowania konieczne jest, aby faktura nie została wprowadzona do obrotu prawnego, tj. zagwarantowanie, że zarówno oryginał, jak i jej kopia były w posiadaniu podatnika. W opinii Spółki obejmuje to zatem także przypadki wysłania faktury do osoby wskazanej jako nabywca, który następnie dokonał jej zwrotu bez wprowadzenia do ksiąg (nie uwzględnił w ewidencji).”

Stanowisko takie zostało również potwierdzone w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 1 czerwca 2011 r. (sygn. ILPP1/443-364/11-4/KŁ), w której stwierdzono, że „dokonanie korekty faktury jest możliwe jedynie w przypadku, gdy pierwotna faktura została wprowadzona do obrotu prawnego, tzn. została przyjęta (odebrana) przez nabywcę towaru lub usługi oraz ujęta w jego rozliczeniach”.

Organ dodał również, że „istotne jest, że zarówno oryginały, jak i kopie faktur VAT są w posiadaniu Wnioskodawcy — zatem nie zostały wprowadzone do obrotu prawnego. W związku z powyższym wyjątkowo dopuszczalne jest anulowanie ww. dokumentów (oryginałów i kopii faktur). Dokumenty tej operacji księgowej opatrzone odpowiednią adnotacją powinny być zachowane w dokumentach Zainteresowanego.”

Analogiczny pogląd wyrażony został w interpretacjach indywidualnych:

• Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 19 sierpnia 2010r. (sygn. IPPP2/443-397/10- 4/KOM): „(…) w przypadku sporządzenia faktur dokumentujących czynności, które nie doszły do skutku, Wnioskodawca ma prawo anulować takie faktury pod warunkiem, że nie zostały one wprowadzone do obrotu prawnego. Anulowanie faktury dotyczy tylko tych przypadków, gdy faktura dokumentuje czynność niedokonaną.”

• Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach 16 sierpnia 2010 r. (sygn. IBPP1/443-419/10/AW):
  
  

„w przedmiotowej sprawie istotne jest, że opisana transakcja nie doszła do skutku (jej realizacja nastąpiła dopiero po zmianie postanowień umowy i przyjęciu przez strony wykonania usługi), a jednocześnie Wnioskodawca nie wprowadził faktury do obrotu prawnego (faktura została zwrócona Wnioskodawcy). W związku z powyższym można stwierdzić, że dopuszczalne jest anulowanie dokumentów (oryginału i kopii faktury).”

Podsumowując, w świetle praktyki, wielokrotnie potwierdzanej interpretacjami wydawanymi przez organy podatkowe, podatnik ma możliwość anulowania faktury i nieuwzględnienie jej w rozliczeniu VAT w przypadku spełnienia dwóch warunków:

1. faktura nie dokumentuje faktycznie dokonanej transakcji;
2. faktura nie została skutecznie wprowadzona do obrotu gospodarczego.
   
   

Kwestia spełnienia wymienionych warunków opisana jest w dalszej części wniosku.

Spełnienie warunków dla anulowania faktury w przypadku Spółki

Zgodnie z przedstawionym powyżej opisem zdarzenia przyszłego, anulowanie faktury przez Spółkę będzie wynikało z faktu, że kontrahent Spółki nie odebrał zamówionych towarów i nie dokonał za nie zapłaty. W takim wypadku należy stwierdzić, że udokumentowana fakturą transakcja sprzedaży nie doszła do skutku.

Ponadto, nieodebranie przez kontrahenta przesyłki oznacza, że kontrahent nie otrzymał również faktury VAT, która jest dołączana do towarów. Oryginał faktury ostatecznie trafia do Spółki, gdzie następuje trwałe oznaczenie tego dokumentu jako dokumentu anulowanego. W tym miejscu należy podkreślić, że zgodnie z powołanymi interpretacjami, za wprowadzenie faktury do obrotu uważa się sytuację, w której kontrahent (lub inny podmiot trzeci) są w posiadaniu faktury wystawionej przez podatnika. Jeżeli podatnik jest w posiadaniu zarówno oryginału jak i kopii faktury, należy uznać, że faktura ta nie została wprowadzona do obrotu. Zatem w opisanym zdarzeniu przyszłym faktura wystawiona przez Spółkę nie zostanie wprowadzona do obrotu prawnego.

Należy więc stwierdzić, że dwa warunki dla dokonania anulowania faktury, są w przypadku Spółki spełnione, a Spółka ma możliwość anulowania faktury i nieuwzględniania jej w rozliczeniach VAT.

Reasumując, w związku z powyższym Spółka stoi na stanowisku, że ma ona możliwość anulowania faktury i w przypadku zaewidencjonowania faktury po stronie Spółki w rejestrze VAT, Spółka ma prawo obniżenia obrotu o wartość transakcji, która jest niedokonana, poprzez wystornowanie faktury w rejestrze VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej „ustawą o VAT”, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy o VAT, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Jak wynika z przytoczonych przepisów podatnik wystawia fakturę w przypadku sprzedaży towaru lub usługi. Faktura VAT jest dokumentem potwierdzającym zaistnienie zdarzenia gospodarczego (potwierdzeniem sprzedaży / nabycia określonych towarów lub usług). Wystawienie faktury należy rozumieć, jako sporządzenie dokumentu oraz jego przekazanie innemu podmiotowi, a przez to wprowadzenie faktury do obrotu prawnego.

Faktura VAT jedynie sporządzona, a nie wprowadzona do obrotu prawnego (faktura anulowana), nie jest zatem fakturą wystawioną w rozumieniu art. 106 ust. 1 ustawy o VAT. W konsekwencji anulowania faktury VAT podatnik nie wykazuje wartości w niej zawartych w deklaracji VAT.

Z przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28.03.2011r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 68 poz. 360 ze zm.) wynika że podstawową formą korygowania faktury jest – w myśl § 13 i § 14 – wystawienie faktury korygującej, a w niektórych przypadkach zgodnie z § 15 cyt. rozporządzenia – noty korygującej.

Zatem generalna zasada dotycząca korygowania danych zawartych w fakturze polega na wystawieniu faktury korygującej. Podkreślić jednak należy, że dotyczy to sytuacji, gdy faktura została wprowadzona do obrotu prawnego (jest w posiadaniu nabywcy), dokumentuje faktycznie dokonane czynności, a po jej wystawieniu wystąpiły okoliczności, o których mowa we wskazanych wyżej przepisach rozporządzenia.

Należy zauważyć, że ani przepisy ustawy o podatku od towarów i usług, ani przepisy rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, nie regulują kwestii dotyczącej anulowania wystawionych faktur. W praktyce jednak – w drodze wyjątku – jest dopuszczalne anulowanie faktury, sprowadzające się do przekreślenia oryginału i kopii faktury oraz dokonaniu na nich adnotacji uniemożliwiających ich powtórne wykorzystanie.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż Spółka jest podmiotem prowadzącym działalność gospodarczą m. in. w zakresie sprzedaży napojów alkoholowych oraz różnych akcesoriów z nimi związanych. Spółka dokonuje sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych za pośrednictwem punktu sprzedaży detalicznej. W niektórych przypadkach Spółka dokonuje dostawy towarów do miejsca wskazanego przez klienta. W przyszłości Spółka będzie wystawiała na rzecz klientów faktury VAT. W przypadkach, gdy towary będą wysyłane do miejsca wskazanego przez klienta, do przesyłki z towarami będzie dołączana faktura. Mogą się jednak zdarzyć sytuacje, w których pomimo wystawienia przez Spółkę faktury, nie dojdzie do faktycznej sprzedaży towarów. Przykładowo, klient może nie dokonać zapłaty za zamówione towary i odmówić ich przyjęcia. W takich sytuacjach przesyłka (towary wraz z oryginałem faktury VAT) będą odesłane do Spółki. Zatem zarówno oryginał jak i kopia faktury znajdą się w posiadaniu Spółki.

W analizowanym przypadku, tj. gdy faktury zostały wystawione i wysłane do miejsca wskazanego przez klienta wraz z zamówionymi towarami, a klient odmawia ich przyjęcia i nie dokonuje za nie zapłaty stwierdzić należy, że nie dojdzie do faktycznej sprzedaży towarów. Spółka wprawdzie sporządzi faktury jednak nie zostaną one wprowadzone do obrotu prawnego – klient nie odbierze faktury i nie wprowadzi jej do swoich ksiąg podatkowych.

Biorąc pod uwagę powyższe stwierdzić należy, że Wnioskodawca ma prawo do anulowania przedmiotowych faktur. Anulowanie powinno odbyć się poprzez opatrzenie faktur VAT odpowiednią adnotacją o przyczynie i okolicznościach anulowania i pozostawienie ich w dokumentacji podatkowej, bez konieczności wprowadzania ich do ewidencji i wykazywania wynikających z nich kwot w deklaracji VAT.

Ponadto należy zaznaczyć, iż anulowanie faktury VAT powinno być traktowane w sposób wyjątkowy i wykorzystywane tylko w przypadku zaistnienia takiej konieczności. Tym samym Podatnik powinien dołożyć należytej staranności przy dokumentowaniu zaistniałych zdarzeń gospodarczych.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy w tak przedstawionym zdarzeniu przyszłym należało uznać za prawidłowe.

Końcowo tut. Organ podatkowy informuje, że w niniejszej interpretacji udzielono odpowiedzi na pytanie nr 1 wniosku. W zakresie pytania nr 2 zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2012r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.